«Ο Ήλιος ξέσπασε» - Εντυπωσιακές εικόνες από το διαστημικό τηλεσκόπιο SWAP
«Ο Ήλιος ξέσπασε το περασμένο Σαββατοκύριακο, εκτοξεύοντας ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία προς τη Γη, φωτίζοντας μάλιστα τους ουρανούς με θεαματικό σέλας» αυτό αναφέρει η ευρωπαϊκή υπηρεσία διαστήματος, ESA, σε ανάρτησή της.
Το όργανο Proba2 SWAP του ESA κατέγραψε την ηλιακή έκλαμψη που ξέσπασε από την επιφάνεια του Ήλιου στις 01:31 GMT/02:31 CET στις 23 Μαρτίου 2024.
Το τηλεσκόπιο SWAP (Sun Watcher using Active Pixel System detector and Image Processing) έχει αναπτυχθεί ως μέρος του ωφέλιμου φορτίου PROBA2. Το SWAP προέρχεται άμεσα από την ιδέα του τηλεσκοπίου EIT που αναπτύχθηκε τη δεκαετία του '90 για την αποστολή SOHO.
Το SWAP παρέχει εικόνες του ηλιακού στέμματος στα 17,4 nm περίπου, ένα bandpass που αντιστοιχεί σε θερμοκρασία περίπου 1 εκατομμυρίου βαθμών, με ρυθμό 1 εικόνα ανά 1-2 λεπτά και οπτικό πεδίο (FOV) 54 arcmin.
Αρκετές σημαντικές καινοτομίες εισήχθησαν στο σχεδιασμό του οργάνου προκειμένου να είναι συμβατό με τις απαιτήσεις του μικροδορυφόρου PROBA2:
- συμπαγές μέγεθος, με νέο οπτικό σχεδιασμό εκτός άξονα
- αντοχή στην ακτινοβολία με νέο ανιχνευτή CMOS-APS
- ηλεκτρονικά πολύ χαμηλής ισχύος
- αθερμικό οπτικομηχανικό σύστημα
- βελτιστοποιημένα συστήματα συμπίεσης επί του σκάφους σε συνδυασμό με ιεράρχηση των συλλεγόμενων δεδομένων
- αυτονομία με αυτόματη ενεργοποίηση των διαδικασιών παρατήρησης και εκτός σημείου σε περίπτωση εμφάνισης ηλιακού συμβάντος.
Όλα αυτά τα νέα χαρακτηριστικά απορρέουν από τις χαμηλές απαιτήσεις σε πόρους (ισχύς, μάζα, τηλεμετρία) του μίνι-δορυφόρου, αλλά εκμεταλλεύονται επίσης τις ιδιαιτερότητες μιας σύγχρονης τεχνολογικής πλατφόρμας, όπως η ευελιξία γρήγορης σκόπευσης, ο νέος ισχυρός ενσωματωμένος επεξεργαστής, η διεπαφή Packetwire και οι αυτόνομες λειτουργίες.
Είναι επικίνδυνες οι ηλιακές καταιγίδες;
Μπορεί να είναι επικίνδυνες για ανθρώπους, δορυφόρους και διαστημόπλοια.
Μια έκθεση από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Διαστήματος (ESA) τον Αύγουστο του 2023 μίλησε για πρώτη φορά, για το τρόπο που παρατήρησαν τα ενεργητικά σωματίδια μετά από μια ηλιακή έκρηξη στη Γη, στο φεγγάρι και στον Άρη ταυτόχρονα. Αυτό απασχόλησε πολύ κόσμο.
«Η διαστημική ακτινοβολία μπορεί να δημιουργήσει πραγματικό κίνδυνο για την εξερεύνηση μας σε ολόκληρο το Ηλιακό Σύστημα», δήλωσε ο Colin Wilson, επιστήμονας του προγράμματος ExoMars TGO, στην ανακοίνωση της ESA. «Οι μετρήσεις γεγονότων ραδιενέργειας υψηλού επιπέδου από ρομποτικές αποστολές είναι κρίσιμες για την προετοιμασία για αποστολές με πλήρωμα μεγάλης διάρκειας».
