Η ηχώ της φωνής σου ως ενημέρωση

Οι φίλοι των Δημοκρατικών εκπλήσσονται με την αντοχή Τραμπ, η ελληνική κυβέρνηση εκπλήσσεται με την λαϊκή δυσαρέσκεια από τις παλινωδίες στην αντιμετώπιση της πανδημίας. Ο ΣΥΡΙΖΑ εκπλήσσεται που δεν διαδίδονται οι θέσεις του για τα αρχαία του ΜΕΤΡΟ Θεσσαλονίκης την ώρα που η πόλη κοντεύει να γίνει Μπέργκαμο.

Όλοι εκπλήσσονται γιατί συνήθως το μόνο που ακούν, το μόνο που διαβάζουν, βλέπουν ή επιλέγουν είναι η δική τους φωνή. Τα «δικά» τους ΜΜΕ, τα δικά τους social, τις δικές τους εφημερίδες, σάιτ, κανάλια (όσοι έχουν).  Αυτά που τους προστατεύουν, καλύπτουν, δικαιώνουν, καλύπτουν, χαδεύουν, προβάλλουν.

Σαν μία ηχώ της φωνής τους, πειστική για την ύπαρξη τους. Μια διαρκής αυτοτροφοδοτούμενη επιβεβαίωση. Και αυτό συμβαίνει από το Ουισκόνσιν μέχρι την οδό Πειραιώς. Παντού.

Μία κατάσταση που δεν επηρεάζει μόνο τα social media ή τα μέσα ενημέρωσης αλλά και όλες τις εκφάνσεις της ζωής μας καθώς οι πεποιθήσεις ενισχύονται από την επικοινωνία και την επανάληψη μέσα σε ένα κλειστό κύκλωμα που τις μονώνει από την αντίρρηση, και την διαφορετική άποψη.

Οι πολιτικοί και οι πολίτες ψάχνουν κυρίως πληροφορίες που ενισχύουν τις απόψεις τους και καταλήγουν συνήθως απλά να επιβεβαιώνουν τις προκαταλήψεις τους. Ακόμα και αυτοί που υπερασπίζονται την ελευθερία ή την διαφορετικότητα δεν την αντέχουν.

Τελικά αυτή η διαδικασία αυξάνει την κοινωνική και πολιτική πόλωση αλλά και τον εξτρεμισμό όπως βλέπουμε στις ΗΠΑ. Ο αντίλαλος στο δωμάτιο είναι ένα ομογενοποιητικό αποτέλεσμα που καταντά πολιτισμικός φυλετισμός. Κάτι πολύ παραπάνω από την «ποδοσφαιροποίηση» που έλεγαν με μία αφέλεια στις δεκαετίες του 80 του 90.

Διαβάζω, βλέπω ακούω αυτό που θέλω να ακούσω. "Αυτός, αυτή... τα λέει καλά", όπως μας βολεύει δηλαδή. Αδιάφορη η πολυσυλλεκτικότητα, ο πλουραλισμός.

Κάθε διαφορετική άποψη είναι εχθρική, είναι υποβολιμαία, είναι προπαγάνδα είναι «ψεκασμένη» ή «πετσομπουκωμένη», «ισαποστακίστικη»

Τα έχετε ακούσει. Τα ζείτε. Τα λέτε ενδεχομένως.

Η ηχώ της φωνής όταν επιμένει, δημιουργεί ένα «δωμάτιο με αντίλαλο» όπου όλοι οι Αριστεροί κρεμάνε ταμπέλες στο λαιμό των πρυτάνεων και όλοι οι Δεξιοί τσιμεντώνουν την Ακρόπολη.

Τα κραταιά μέσα των δύο πλευρών δίνουν τη γραμμή την οποία οι ομοϊδεάτες στη συνέχεια επαναλαμβάνουν, σε υπερβολική ή και παραμορφωμένη εκδοχή έως ότου οι περισσότεροι άνθρωποι πειστούμε ή υποθέσουμε ότι κάποια ακραία παραλλαγή της ιστορίας είναι αλήθεια.

Οι ενδιαφερόμενοι συναντούν στα φιλικά μέσα τις απόψεις τους να επαναλαμβάνονται,  γεγονός που ενισχύει την ατομική τους πεποίθηση η οποία δεν εκτίθεται στη βάσανο της σύγκρισης ή της αντιπαράθεσης με την διαφορετική άποψη. Σκάει ο π.χ τηλεθεατής για να βρει την άλλη άποψη αλλά δεν πρόκειται να τα καταφέρει.

Σε αυτήν την κατάσταση συμβάλλουν στο διαδίκτυο και οι πλατφόρμες με κορυφαίες την Google και το Facebook που έχουν δημιουργήσει εξατομικευμένους αλγόριθμους με σκοπό την διοχέτευση συγκεκριμένων πληροφοριών σε συγκεκριμένες ομάδες ατόμων.  Η αλληλεπίδραση στην πληροφόρηση μετατρέπεται σε ανατροφοδότηση. Κάνουν προσπάθειες να το αλλάξουν αλλά δεν παύουν να είναι και εμπορικές επιχειρήσεις. Αυτό θες, αυτό θα σε ταΐσουν.

Στο διαδίκτυο σιγά σιγά  δημιουργούνται βέβαια και εναλλακτικές εφαρμογές που ενθαρρύνουν τους χρήστες να ανοίξουν τη... πόρτα του δωματίου και να ακούσουν κάτι πέρα από τον αντίλαλό τους. Με χρήση τεχνητής νοημοσύνης παρουσιάζουν ειδήσεις από διαφορετικές οπτικές γωνίες, βοηθώντας τους αναγνώστες να σχηματίσουν μια πιο σφαιρική αντίληψη αντί να ενημερώνονται αυτάρεσκα. Δύσκολη δουλειά σε δύσκολους καιρούς.

Υπάρχει όμως πάντα και η ατομική επιλογή, η ατομική ευθύνη. Να κλείσεις τα αυτιά σου στην ηχώ. Να ανοίξεις την πόρτα του δωματίου με τον αντίλαλο, να ανοίξεις το μυαλό σου. Είναι λίγο καλύτερο από το να θες να ανοίξεις το κεφάλι του άλλου.