Το φάντασμα της φτώχειας και της ανεργίας σκεπάζει τη "Φάτνη" των Χριστουγέννων
«Το αίσθημα της κοινωνικής ανασφάλειας αυξήθηκε» είναι το συμπέρασμα της έρευνας που δημοσιεύθηκε την Τρίτη και δείχνει ότι «πάνω απ 'όλα, η οικονομική κατάσταση είναι αυτό που φαίνεται να ανησυχεί τους Παριζιάνους. Στην ερώτηση «Ποιο είναι το πρόβλημα το οποίο η κυβέρνηση πρέπει να αντιμετωπίσει ως προτεραιότητα αυτή τη στιγμή;», το 40% απάντησε σε μεγάλο βαθμό η «φτώχεια» και το 31% η «ανεργία». Οσο για την «παραβατικότητα; Απασχολεί μόνο το 15% και η μόλυνση του περιβάλλοντος μόλις το 11%!
Στη Γερμανία, ένα στα πέντε παιδιά -περίπου 2,8 εκατομμύρια δηλαδή-διατρέχουν τον κίνδυνο της φτώχειας, γράφει η εφημερίδα Neue Osnabrücker Zeitung , επικαλούμενη απάντηση της κυβέρνησης Μέρκελ σε ερώτηση της κοινοβουλευτικής ομάδας της Αριστεράς. «Ειναι κρίμα για μια από τις πλουσιότερες χώρες του κόσμου ,τόσα πολλά παιδιά να πλήττονται από οικονομικά προβλήματα. Δεν θα υπάρξουν ξέγνοιαστα και χαρούμενα Χριστούγεννα για αυτά τα παιδιά", δήλωσε η εκπρόσωπος της Αριστεράς στη γερμανική Βουλή, Σαμπίνε Τσίμερμαν.
Και αν αυτά συμβαίνουν στον πλούσιο Βορρά, φανταστείτε τι γίνεται στον φτωχό Νότο!
Ο κοινωνιολόγος Σερζ Πογκάμ, διευθυντής στο Εθνικό Κέντρο Επιστημονικών Ερευνών της Γαλλίας (CNRS) λέει ότι η ανασφάλεια επηρεάζει πλέον εκατομμύρια Γάλλους λόγω και των συνεπειών της κρίσης από την πανδημία. « Στη Γαλλία, εκτιμάται ότι θα υπάρξουν 800.000 απώλειες θέσεων εργασίας έως το τέλος του έτους και ότι το ποσοστό ανεργίας θα αυξηθεί, φτάνοντας το 11% το πρώτο εξάμηνο του 2021» Η εξέλιξη αυτή διαφοροποιεί και τις κατηγορίες των ανθρώπων που ζουν στη φτώχεια. «Οι πληγέντες δεν είναι πλέον μόνο οι μακροχρόνια άνεργοι. Σε κατάσταση πολύ μεγάλης φτώχειας μπαίνουν ολόκληρα τμήματα του πληθυσμού» τονίζει ο Σερζ Πογκάμ. «Είναι οι λεγόμενοι νέοπτωχοι ,που πάντα εργάζονταν, αλλά τώρα πρέπει να ζητήσουν βοήθεια».
Μεταξύ αυτών που έχουν πληγεί περισσότερο ,είναι οι νέοι άνθρωποι, λέει ο Γάλλος κοινωνιολόγος. Και όχι μόνο στη Γαλλία φυσικά. Σύμφωνα με τη Eurostat , η ανεργία των νέων στην ΕΕ αυξήθηκε σημαντικά λόγω της πανδημίας. Ενώ στις αρχές του χρόνου ήταν κατά μέσο όρο κάτω από το 15% στις 27 χώρες μέλη της ΕΕ, σήμερα κοντεύει στο 20% .Σε απόλυτους όρους, αυτό σημαίνει ότι σχεδόν τρία εκατομμύρια νέοι ,κάτω των 25 ετών , έμειναν άνεργοι στην Ευρώπη. Όπως λέει στο Der Spiegel ο Ευρωπαίος Επίτροπος από το Λουξεμβούργο, Νίκολας Σμιντ, «αν δεν πάρουμε γρήγορα μέτρα για να μπορέσουν να εργαστούν αυτοί οι νέοι ,θα έχουμε μια χαμένη γενιά με εκτεταμένη διαρθρωτική ανεργία» . Ο Σμιντ ,που είναι αρμόδιος για την Απασχόληση και τις Κοινωνικές Υποθέσεις τονίζει ότι «υπάρχουν ήδη πολλοί νέοι, μεταξύ των οποίων και ακαδημαϊκοί, που ζούν σε καθεστώς ακραίας φτώχειας, στο περιθώριο της κοινωνίας»
Ο τρόμος της μεσαίας τάξης και οι εταιρείες «ζόμπι»
Ο Ευρωπαίος Επίτροπος αναφέρεται και σε μια άλλη κοινωνική κατηγορία που κινδυνεύει να βυθιστεί σε καθεστώς φτώχειας: Η περίφημη μεσαία τάξη, στο όνομα της οποίας τόσες υποσχέσεις δόθηκαν, αλλά και τόσο οικτρά διαψεύστηκαν .«Πολλοί άνθρωποι φοβούνται ότι μπορούν να πέσουν σε μια μαύρη τρύπα, μια νύχτα. Πρέπει να απομακρύνουμε αυτόν τον φόβο - ο οποίος τώρα έχει εξαπλωθεί σε πολλές μικρομεσαίες επιχειρήσεις» λέει ο Επίτροπος από το Λουξεμβούργο. «Αν αυτό δεν πετύχει, θα πρέπει να αναμένουμε ρήγματα στην κοινωνία, πολύ χειρότερα -για παράδειγμα-από εκείνα που προκάλεσαν οι διαρθρωτικές αλλαγές στη δεκαετία του 1970…Βλέπουμε στις Ηνωμένες Πολιτείες -σε μια χώρα που γνώρισε χρόνια οικονομικής ανάπτυξης- η κοινωνία να καταρρέει. Πρέπει να αποτρέψουμε αυτόν τον κίνδυνο να συμβεί και στην ΕΕ» προειδοποιεί ο Ευρωπαίος Επίτροπος . Εύκολο να το διαπιστώνεις, δύσκολο να το πραγματοποιείς όμως !
Σε όλη την Ευρώπη ,τους επόμενους μήνες, πολλές μικρομεσαίες επιχειρήσεις αναμένεται να χρεοκοπήσουν. Δεν έχουν άλλωστε τους ίδιους πόρους με τις μεγάλες και πλουσιότερες επιχειρήσεις Μικροί τεχνίτες, αγρότες, εστιάτορες, έμποροι ,αντιμετωπίζουν τον κίνδυνο πτώχευσης, γράφει η αυστριακή Kleine Zeitung . «Η πανδημία έχει εντείνει την ανισότητα στην κατανομή του πλούτου στην Αυστρία» γράφει η εφημερίδα τονίζοντας ότι «το πλουσιότερο 1% στη χώρα των Αλπεων κατέχει το 39% του ιδιωτικού πλούτου, ενώ το φτωχότερο 50% του πληθυσμού έχει μόλις το 3% ,σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη του Επιμελητηρίου Εργασίας της Βιέννης». Και μια τέτοια επέκταση της φτώχειας στις μεσαίες τάξεις θα έχει ένα θλιβερό κοινωνικό και πολιτικό κόστος . Στην Ελλάδα, έρευνα της Opinion Poll για λογαριασμό του Επαγγελματικού Επιμελητήριου Αθηνών έδειξε ότι πάνω από οκτώ στις 10 επιχειρήσεις δηλώνουν ότι έχουν ήδη υποστεί σημαντική ζημιά. Δύο στις 10 βλέπουν ορατό τον κίνδυνο του λουκέτου . Ειδικά στο χώρο της εστίασης ,το αντίστοιχο ποσοστό ξεπερνά το 40%!
Οι περισσότεροι οικονομολόγοι εκτιμούν ότι «ο εφετινός χειμώνας θα είναι πολύ σκληρός» ,λέει ο Γερμανός ειδικός Φόλκερ Βίλαντ. Ολόκληρη η Ευρωζώνη θα κλείσει το 2020 με το σύμβολο «πλην» όσον αφορά το ΑΕΠ, σύμφωνα με τις τελευταίες εκτιμήσεις που καταρτίστηκαν από κοινού από τα ιταλικά, γερμανικά και ελβετικά ερευνητικά ιδρύματα Istat, Ifo και Kof. «Με το σκληρό κλείδωμα και τις επώδυνες συνέπειες στο λιανεμπόριο τα Χριστούγεννα, δεν μπορεί να αποφευχθεί η… διπλή πτώση» τονίζει ο επικεφαλής οικονομολόγος της ING ,Κάρστεν Μπρζέσκι.
Στα οικονομικά, ο όρος διπλή πτώση σημαίνει ότι μια φάση ανάκαμψης μετά από μια οικονομική ύφεση τελειώνει ξαφνικά και μια νέα ύφεση εμφανίζεται ξανά... Στη Γερμανία ,η Bundesbank εκτιμά ότι τα μέτρα περιορισμού που ισχύουν από τις αρχές Νοεμβρίου "θα διακόψουν την οικονομική ανάκαμψη και πιθανότατα θα οδηγήσουν σε οπισθοδρόμηση. Ούτως ή άλλως, οι σημαντικότεροι Γερμανοί οικονομολόγοι θεωρούν ότι ο αριθμός των πτωχεύσεων θα αυξηθεί δραματικά. "Λόγω της έκτακτης οικονομικής ύφεσης κατά το τρέχον έτος, μπορούμε να υποθέσουμε ότι ο αριθμός των αφερέγγυων εταιρειών θα αυξηθεί σημαντικά στα επόμενα τρίμηνα", αναφέρει η έκθεση της Bundesbank. Επιπλέον, υπάρχει αυξανόμενος κίνδυνος ,πολλές εταιρείες να διατηρηθούν ζωντανές αν και στην πραγματικότητα δεν θα είναι βιώσιμες - είναι οι γνωστές και ως εταιρείες «ζόμπι».
Διαγραφή των χρεών της πανδημίας στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις
Στην Ιταλία, γράφει η «Il Mattino», οι μισές μικρομεσαίες επιχειρήσεις κινδυνεύουν να κλείσουν . Ειδικά στις χώρες του Νότου ,μετά από μια κρίση που κρατάει πάνω από 10 χρόνια ,οι αντοχές των μικρομεσαίων επιχειρήσεων έχουν εξαντληθεί. Το τελειωτικό χτύπημα ήρθε με το Lockdown πριν τα Χριστούγεννα ,καθώς χάθηκαν για πολλές μικρές επιχειρήσεις τα έσοδα των γιορτών που τα περίμεναν όπως …τη Γέννηση του Χριστού, λένε στην Il Mattino εκπρόσωποι Εμπορικών και Επαγγελματικών επιμελητηρίων στην Ιταλία.
Στο πλαίσιο αυτό μάλιστα πληθαίνουν όλο και περισσότερο οι φωνές που βλέπουν ότι μόνο με διαγραφή των χρεών που προκλήθηκαν από την πανδημία και τα lockdown μπορεί να σωθεί η παρτίδα. Κάτι τέτοιο απαιτεί κυβερνητικές αποφάσεις φυσικά και το πρόβλημα περιπλέκεται με δεδομένο ότι στη Γαλλία, για παράδειγμα, το δημόσιο χρέος συνεχίζει να διογκώνεται φθάνοντας ήδη το 116,4% του ΑΕΠ. Ακόμη και στη Γερμανία, το δημόσιο χρέος έχει αυξηθεί σε επίπεδο ρεκόρ λόγω του τεράστιου κόστους της πανδημίας. Η Ομοσπονδιακή Στατιστική Υπηρεσία ανακοίνωσε την Τρίτη ότι το δημόσιο χρέος της Γερμανίας ξεπέρασε τα 2,2 τρισεκατομμύρια ευρώ στα τέλη Σεπτεμβρίου λόγω των μέτρων για την αντιμετώπιση του κορονοϊού. Αυτό σημαίνει αύξηση 15,6 % ή κατά σχεδόν 300 δισεκατομμύρια ευρώ από ό, τι στο τέλος του 2019. Ένα παρόμοιο υψηλό επίπεδο χρέους είχε να δει η Γερμανία από τα τέλη του 2012.
Οι δραματικές αυτές εξελίξεις έχουν εντείνει τη συζήτηση για τη διαγραφή των δημόσιων χρεών που προκλήθηκαν από την πανδημία. Την ιδέα της διαγραφής των χρεών υπερασπίζονται πολλοί Γάλλοι οικονομολόγοι, αλλά το Βερολίνο δεν θέλει ούτε να το ακούσει ,θεωρώντας ότι οι πολιτικοί και οικονομικοί κίνδυνοι είναι πολύ μεγάλοι. «Οι προοπτικές επισκιάζονται από μεγάλη αβεβαιότητα σχετικά με το πώς θα αναπτυχθεί η οικονομία με τον αυξανόμενο αριθμό κρουσμάτων Covid και την ταυτόχρονη έναρξη των εμβολιασμών» λένε Γερμανοί οικονομολόγοι. Προσθέτουν επίσης ότι «ένα σκληρό Brexit θα μπορούσε να διαταράξει τις αλυσίδες εφοδιασμού", καθώς οι διαπραγματεύσεις μεταξύ της κυβέρνησης του Ηνωμένου Βασιλείου και της ΕΕ για την μελλοντική σχέση μετά το τέλος της μεταβατικής περιόδου, δεν έχουν μέχρι στιγμής καταλήξει σε συμφωνία.
Πότε θα εμφανιστούν τα σημάδια ανάκαμψης; «Οι προοπτικές υπόκεινται σε μεγάλη αβεβαιότητα , ιδίως λόγω των νέων λοιμώξεων , ο αριθμός των οποίων εξακολουθεί να πολύ υψηλός σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες» αναφέρουν τα Ινστιτούτα Ερευνών Ιstat, Ifo και Kof. «Σε αυτό το πλαίσιο ανασφάλειας και απαισιοδοξίας, μόνο δύο θετικοί παράγοντες υπάρχουν: το εμβόλιο και το Ταμείο Ανάκαμψης της ΕΕ ,σύμφωνα με την κοινή έκθεση των τριών Ινστιτούτων. Ωστόσο, και οι δύο αυτοί «Μάγοι» δεν αρκούν για να φέρουν "χρυσό και σμύρνα -τα «δώρα» της ανάπτυξης- αυτή τη στιγμή…Γιατί ο τρίτος Μάγος δεν μπορεί δυστυχώς με το λιβάνι να ξορκίσει ακόμη τον κορονοϊό...
