Βίλλα Κλωναρίδη: Όλη η ιστορία πίσω από τη θρυλική έπαυλη στην Πατησίων [vid &pics]
Βίλλα Κλωναρίδη: Στις φλόγες τυλίχθηκε κάτω από άγνωστες συνθήκες η παλιά έπαυλη της οικογένειας Κλωναρίδη, που βρίσκεται στο πάρκο Κλωναρίδη – Φίξ, επί της Πατησίων, στην Αθήνα.
Η έπαυλη της οικογένειας Κλωναρίδη πιθανολογείται ότι χτίστηκε το διάστημα 1900-1902, σε μια εποχή που η περιοχή των Πατησίων ήταν αραιοκατοικημένη, γεμάτη κήπους και χωράφια. Το όνομα προσέλαβε από την ύπαρξη του ομώνυμου εργοστασίου Ζυθοποιίας «Κ. Κλωναρίδου» που υπήρχε στην περιοχή Πατησίων και Καυταντζόγλου. Πρόκειται για ένα ενδιαφέρον δείγμα του εκλεκτικισμού των αρχών του 20ου αιώνα, όταν τα Πατήσια ήταν ακόμα γεμάτα κυπαρισσώνες, περιβόλια και ανθόκηπους, ενώ εδώ κι εκεί πρόβαλαν εξοχικές επαύλεις πλούσιων Αθηναίων, που ξεκαλοκαίριαζαν στην ολόδροση -τότε- περιοχή.
Εκείνη την εποχή συνηθιζόταν οι εργοστασιάρχες να διαμένουν κοντά στα εργοστάσιά τους για να επιβλέπουν τις εργασίες. Όταν το εργοστάσιο πέρασε στην ιδιοκτησία του Καρόλου Φιξ, η βίλα συνέχιζε να κατοικείται από την οικογένεια Κλωναρίδη. Αργότερα, παραχωρήθηκε επίσημα, με τη διαθήκη του Φιξ, στους απογόνους της οικογένειας Κλωναρίδη και κατοικήθηκε μέχρι το 1999.
Φέρεται να έχει σχεδιαστεί από τον διάσημο αρχιτέκτονα Ερνέστο Τσίλλερ και ξεχώριζε για τον πλούσιο εσωτερικό και εξωτερικό ζωγραφικό διάκοσμο που ήταν φιλοτεχνημένος από αξιόλογους καλλιτέχνες της εποχής.
Οι εξωτερικές επιφάνειες χαρακτηρίζονται από τον πλούσιο αλλά όχι υπερβολικό κεραμοπλαστικό διάκοσμο, που εμπνέεται από την ελληνική ιστορική παράδοση αλλά και από δυτικότροπα στυλ, με τη διαχωριστική ανάμεσα στις στάθμες, οδοντωτή ταινία, τα ανθεμωτά ακροκέραμα κατά μήκος της δίριχτης στέγης, τα μπαλούστρα στον εξώστη (ίδια με αυτά που σχεδιάζει περίπου τη ίδια περίοδο ο Τσίλερ στα νεοκλασικά αρχοντικά της πόλης) αλλά και τα μπαλούστρα του δώματος από την πρώτη φάση της επέκτασης της οικίας.
Το χρώμα του πηλού συνδυάζεται άψογα με το κόκκινο χρώμα των επιχρισμάτων, όπως με δυσκολία διακρίνουμε σήμερα, ενώ το περίγραμμα και των τεσσάρων όψεων του κτιρίου τονιζόταν από γραπτή ταινία στο χρώμα της ώχρας. Αυτή η αρμονία των γήινων, ζεστών χρωμάτων και των υλικών δομής της εξοχικής βίλας εξάπτει τη φαντασία μας για ένα ταξίδι στο παρελθόν, όταν η βίλα έστεκε επιβλητική μέσα σε ένα φυσικό περιβάλλον γεμάτο από λιόδεντρα και εσπεριδοειδή.
Το διώροφο, με συμπαγή όγκο κτίριο έχει ψηλά ανοίγματα διαρθρωμένα συμμετρικά σε όλες τις όψεις του, ενώ επιβλητικό είναι το πρόπυλο της εισόδου που δημιουργεί και το μοναδικό εξώστη του κτιρίου στον όροφο. Αν κι έχει χαρακτηριστεί διατηρητέα από τον Δήμο Αθηναίων, εδώ και πολλά χρόνια, στέκει ερειπωμένη, με έντονα τα σημάδια της αποσύνθεσης και των βανδαλισμών, με σφραγισμένη πόρτα, παραβιασμένα παράθυρα και τοίχους γεμάτους σημάδια και άτεχνα γκράφιτι. Όμορφη, επιβλητική, παρακμιακή, αφημένη να παλεύει μόνη της με τη φθορά του χρόνου και την αδιαφορία.
Η ιστορία της οικογένειας
Ο Ερρίκος Κλωναρίδης μαζί με τον αδερφό του, Μιλτιάδη και τον Έκτορα Δρακούλη ίδρυσαν το εργοστάσιο Μ. & Ε. Κλωναρίδη το 1903. Βρισκόταν δίπλα ακριβώς στη Βίλα Κλωναρίδη, μεταξύ της οδού Πατησίων και του λεγόμενου «Θηρίου», που αποτελούσε τον Ηλεκτρικό της εποχής αλλά και δίπλα στο νυχτερινό κέντρο «Ουράνιος», που ήταν προορισμός διασκέδασης για τους Αθηναίους.
Το 1930 πέρασε στα χέρια του Καρόλου Ιωάννου Φιξ, ιδρυτή της ζυθοποιίας Φιξ, η οποία μονοπωλούσε πλέον την ελληνική αγορά. Παρά τον ανταγωνισμό των δύο επιχειρηματιών, ο Κλωναρίδης συνέχισε να διατηρεί μετοχές στο εργοστάσιο που ανήκε τώρα στον Φιξ, ενώ ο Φιξ παραχώρησε επίσημα στη διαθήκη του τη βίλα της οικογένειας Κλωναρίδη στους απογόνους της. Και κάπως έτσι, από τη συνύπαρξη του εργοστασίου του Φιξ και της βίλας Κλωναρίδη, προέκυψε το όνομα του σημερινού πάρκου, που εφάπτεται της οδού Πατησίων αλλά ρημάζει κι αυτό.
Το εργοστάσιο του Φιξ λειτούργησε ως αποθήκη πρώτα. Ύστερα με μόνο αντικείμενο την παραγωγή πάγου ως το 1983, όταν η εταιρεία Φιξ χρεοκόπησε. Το 1991 περιήλθε στην περιουσία του Δήμου Αθηναίων, ο οποίος και το κατεδάφισε το 2000, παρά τις έντονες διαμαρτυρίες των κατοίκων της περιοχής, που στέγαζαν τις πολιτιστικές δραστηριότητες των παιδιών τους στο χώρο του και που επιθυμούσαν τη διατήρηση ενός σημαντικού δείγματος της βιομηχανικής αρχιτεκτονικής της Αθήνας.
Ο Ερρίκος Κλωναρίδης μέσα στην οικία του. Πίσω και αριστερά του διακρίνεται μία συλλογή με ποτήρια μπίρας από κασσίτερο
Μέσα στη βίλα έζησε η οικογένεια του Ερρίκου Κλωναρίδη μέχρι το 1977. Είχε δύο κόρες, την Ασπασία και την Τζούλια, από τις οποίες η μια παντρεύτηκε, αλλά έχασε νωρίς τον σύζυγό της, ενώ η άλλη -η Τζούλια- με τα σκυλιά της έμεινε ανύπαντρη και μόνη της μέσα στη βίλα. Το 1987 ο Δήμος Αθηναίων της έκοψε το ρεύμα και για περίπου δώδεκα χρόνια έζησε μέσα στο σπίτι χωρίς ρεύμα. Το 1999 ο Δήμος της έκοψε και το νερό. Αυτό ήταν και το τελειωτικό χτύπημα για την παρουσία της εκεί.
Στη συνέχεια η βίλα λεηλατήθηκε και ερειπώθηκε, ενώ αν και έχει χαρακτηρισθεί διατηρητέα, κατά καιρούς βρίσκουν σε αυτή πρόχειρη στέγη οι άστεγοι.
Πηγή: catisart