Δημήτρης Τηλιακός: Η σίγηση των τεχνών και η δύναμη της ανθρώπινης φωνής
Δημήτρης Τηλιακός: Ο καταξιωμένος λυρικός καλλιτέχνης Δημήτρης Τηλιακός, αναγνωρισμένος στο κοινό της όπερας από τις εξαιρετικές διεθνείς του εμφανίσεις, μιλάει Στο Κόκκινο Ρόδου και την Πόλυ Χατζημάρκου για την απαράδεκτη στάση του Υπουργείου Πολιτισμού προς τους καλλιτέχνες, τα διαχρονικά προβλήματα των τεχνών & της καλλιτεχνικής εκπαίδευσης με την ανυπαρξία πολιτιστικής πολιτικής αλλά και για το 1ο Canto Human Voice Festival στην γενέτειρά του, τη Ρόδο.
«Είναι μια πολύ παράξενη συγκυρία για την τέχνη και τους ανθρώπους της, ιδιαίτερα για τις παραστατικές τέχνες, δηλαδή όσα μπορούν να κάνουν τη ζωή μας καλύτερη, να μας παρηγορήσουν να μας οδηγήσουν σε ένα νέο τρόπο σκέψης. Όλη αυτή η δυνατότητα έχει σιγήσει. Βρισκόμαστε σε ένα τοπίο ομιχλώδες» αναφέρει ο φημισμένος βαρύτονος εκφράζοντας τον προβληματισμό και την ανησυχία του «για το πού θα μας οδηγήσει αυτή η κατάσταση».
- «Θεωρώ ότι η στάση του Υπουργείου Πολιτισμού και της Υπουργού, απέναντι στους ανθρώπους των παραστατικών τεχνών είναι επιεικώς απαράδεκτη. Νομίζω ότι η εξουσία διαχρονικά, δεν έχει σε μεγάλη εκτίμηση τον πολιτισμό, και μάλιστα των ζώντα πολιτισμό, τους ανθρώπους που δημιουργούν. Δεν υπάρχει πολιτιστική πολιτική –αν υπήρχε θα μπορούσε να δώσει και λύσεις στα τεράστια, ζωτικά προβλήματα της καλλιτεχνικής εκπαίδευσης (θεατρικές σχολές, ωδεία, κλπ.) που ζουν παρασιτικά. Αν θες να λύσεις προβλήματα στον πολιτισμό, το κάνεις πρωτίστως στην εκπαίδευση και την παιδεία. Όχι μόνο δεν γίνεται αυτό, αλλά εκμεταλλεύονται πολιτικά αυτά τα «μαγαζάκια». Αν ζούσαμε σε μία χώρα ευνομούμενη όπου οι υπουργοί, οι εκάστοτε κυβερνήτες, ήταν άνθρωποι με κουλτούρα, πνευματοποιημένοι πολιτικοί, θα είχαν δοθεί λύσεις».
- «Ας πάρουμε παράδειγμα το θέατρο που έχει 99% ανεργία. Το συμβόλαιο δηλαδή που υπογράφει ένας μαθητής δραματικής σχολής, είναι με την ανεργία ενώ έχουμε δεκάδες σχολές θεάτρου και βγαίνουν εκατοντάδες ηθοποιοί. Η Μελίνα Μερκούρη είχε αφήσει μια παρακαταθήκη στην Ελλάδα, τα ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. Πώς τα αξιοποιούμε σήμερα; Πώς μπορούμε σ’ αυτόν τον καταπληκτικό θεσμό να εντάξουμε νέους ηθοποιούς που να δημιουργούν τέχνη στις ελληνικές πόλεις;»
- «Δεν τους ενδιαφέρει και δεν τους αφορά γενικότερα. Επειδή όμως εμένα ο πολιτισμός με αφορά δεν θα τους αφήσω σε χλωρό κλαρί -με συγχωρείς για το ύφος μου, αλλά αισθάνομαι θυμωμένος, η στάση τους με ενοχλεί προσωπικά και προκαλεί εξάρσεις όλη αυτή η αβεβαιότητα-. Δε μπορεί να έρχεται ο κάθε υπουργός να φωτογραφίζεται και να κεφαλαιοποιεί το πνευματικό έργο ενός καλλιτέχνη και να γυρίζει την πλάτη σε όλους αυτούς τους ανθρώπους για πάνω από 1μιση μήνα. Το θεωρώ απαράδεκτο και ανήθικο». «Ιδιαίτερα η ‘μεγάλη’ τέχνη –εννοώ μεγάλη σε φόρμα-, αυτό δηλαδή που λέμε αρχαίο θέατρο ή όπερα-, δε μπορούν να ζήσουν χωρίς την ηθική και κυρίως την οικονομική στήριξη της Πολιτείας, γιατί αλλιώς αποκτούν μια βαθιά ταξική υπόσταση».
- Ο ίδιος δίνει το παράδειγμα της Metropolitan Opera η οποία απέλυσε όλους τους εργαζόμενους, την ορχήστρα, την χορωδία, τους μονωδούς. «Έκλεισε το θέατρο και κάνει live streaming. Μπορείς να φανταστείς τι σημαίνει αυτό για την ηθική και οικονομική υπόσταση όλων αυτών των καλλιτεχνών;»
- Κλείνοντας την συζήτηση, ο Δημήτρης Τηλιακός μας μιλάει για το 1ο Canto Human Voice Festival που είναι προγραμματισμένο να διεξαχθεί αρχές Σεπτεμβρίου στη Ρόδο. Ως εμπνευστής του, μας περιγράφει τον θεσμό. Ένα διαφορετικό φεστιβάλ με πυρήνα την ανθρώπινη φωνή και την πιο άμεση από τις τέχνες του ανθρώπου, το τραγούδι σε όλο του το φάσμα, από το κλασικό ως το παραδοσιακό. Επιπλέον, θα υπάρχουν εργαστήρια και masterclasses πάνω στην τεχνική και στην έκφραση του λυρικού τραγουδιού και τη βιωματική τραγουδιστική τέχνη της παράδοσης καθώς και μια πλατφόρμα διαλόγου πάνω σε θέματα που άπτονται της ζωής του σύγχρονου ανθρώπου, της ‘φωνής’ του και της λυτρωτικής έκφρασης των συναισθημάτων του. Το Canto Festival θεωρεί εκ των ων ουκ άνευ τη δημιουργική συμμετοχή σε αυτό των νέων του νησιού. Οι νέοι (μαθητές μουσικού σχολείου και όχι μόνο) συμμετέχουν σε σημαντικούς τομείς του φεστιβάλ, με στόχο να είναι οι συνδημιουργοί και οι φορείς της συνέχειας.
- «Είναι ένας πρωτότυπος θεσμός για τον οποίο έχω δουλέψει αρκετά. Δεν είναι ελιτίστικο, δεν αφορά ένα εξειδικευμένο κοινό ή μόνο σημαντικούς καλλιτέχνες που θα προσκαλέσουμε, αφορά όλους αφού μιλάμε για την έκφραση του ανθρώπου μέσα από τη φωνή του. Δεν έχουμε ακόμα ενημέρωση αν θα μπορέσει να διεξαχθεί, πιστεύουμε και ελπίζουμε ότι θα μπορέσει» καταλήγει ο Δημήτρης Τηλιακός.
