Άγγελος Παπαναστασίου: Η κρυφή του κάμερα στην κατοχή έστειλε τους Ναζί στη Νυρεμβέργη [vid]
Με την κάμερά του κατάφερε να απαθανατίσει τις κτηνωδίες των Ναζί, ενώ ο ίδιος είχε τραβήξει τα πλάνα που προβλήθηκαν στη Δίκη της Νυρεμβέργης και συνέβαλαν στην καταδίκη των Ναζιστών. Πρόκειται για τον Έλληνα Άγγελο Παπαναστασίου, γόνος ιστορικής οικογένειας των Αθηνών. Ο Παπαναστασίου στην πραγματικότητα είχε φτιάξει την πρώτη κρυφή κάμερα, ενώ καθ'όλη τη διάρκεια της κατοχής τραβούσε μυστικά πλάνα από τις θηριωδίες των Ναζί.
https://www.youtube.com/watch?v=D3MqtDP55Lk&feature=emb_logo
Το κόλπο με το τενεκεδάκι
Ο Παπαναστασίου είχε καταφέρει να κρύψει μέσα σε ένα τενεκεδάκι, από αυτά που είχαν σχεδόν όλοι οι Αθηναίοι κατά τη διάρκεια της κατοχής για να βάζουν ό,τι φαγώσιμο έβρισκαν στους δρόμους, την κάμερά του. Έκρυβε το φιλμ και όσα έγραφε σε κτήριο στην οδό Ακαδημίας, ενώ δεν είχε αναφέρει τίποτα σχετικά στη σύζυγό του. Κατά τη δίκη της Νυρεμβέργης οι Ναζιστές υποστήριζαν ότι δεν είχαν πειράξει τους Έλληνες, αφού δεν τους είχαν βομβαρδίσει. Το φιλμ του Παπαναστασίου ήταν η απόδειξη για τις θηριωδίες τους στην Ελλάδα.
Το μνημειώδες ντοκουμέντο του, γροθιά στο στομάχι των απολογητών του εθνικοσοσιαλισμού, προβλήθηκε στη Δίκη της Νυρεμβέργης τον Σεπτέμβριο του 1947 για να τεκμηριώσει τα εγκλήματα των απογόνων των Ες-Ες και της Βέρμαχτ σε βάρος άμαχου πληθυσμού. Το έργο του, που ολοκλήρωσε με χίλιους κινδύνους και βάζοντας στοίχημα τη ζωή του, έχει τίτλο: «Από την τραγωδία της σκλαβωμένης Ελλάδος 1941-1944».
https://www.youtube.com/watch?v=TMIXUH8IJhg
Ο ίδιος ήταν γόνος ιστορικής οικογένειας των Αθηνών ενώ είχε γράψει για το τόλμημά του: «Στις 27 Απριλίου 1941 ο γερμανικός στρατός έφτασε στην Αθήνα ύστερα από απεγνωσμένη προσπάθεια του στρατού μας, ο οποίος αναγκάστηκε να υποχωρήσει προ της συντριπτικής υπεροχής. Πήρα μια απόφαση να κινηματογραφήσω την άφιξή τους και εν συνεχεία ό,τι μπορούσα περισσότερο κατά την περίοδο της Κατοχής. Υπολόγιζα ότι η παραμονή τους στην Ελλάδα θα ήταν μόνο μια εθνική περιπέτεια, αλλά όχι και εθνική συμφορά, όπως απεδείχθη. Η θηριωδία τους, οι καταστροφές που έκαναν στα χρόνια της Κατοχής, τα μαρτύρια στα οποία υποβλήθηκε ο ελληνικός λαός είναι άνευ προηγουμένου. Η ταινία που κατόρθωσα να πάρω είναι αψευδής μάρτυρας των εγκλημάτων τους. Την ετοίμαζα την περίοδο της Κατοχής με χίλιους κινδύνους. Η ικανοποίησή μου είναι αφάνταστη που προβλήθηκε στο δικαστήριο της Νυρεμβέργης. Θα συνεχίσω τις προβολές διότι έτσι δεν θα ξεχάσουμε εύκολα τα μαρτύριά μας. Στο Συνέδριο της Ειρήνης που όλοι ευχόμαστε να γίνει σύντομα ίσως να χρειαστεί πάλι να προβληθεί για να ικανοποιηθούν οι δίκαιες αξιώσεις μας. Θα ήθελα και η νεολαία μας να το βλέπει, να θυμάται την Ιστορία της και να ξέρει τη φρίκη του πολέμου».
https://www.youtube.com/watch?v=UVYrGJstY7I
Ο ερασιτέχνης κινηματογραφιστής ήταν ο ιδρυτής της ελληνικής βιομηχανίας μπαταριών ΠΑΚ Α.Ε. Μάλιστα, λίγο πριν οι Γερμανοί κατασχέσουν τη βιομηχανία είχε προλάβει να καταστρέψει πολλές από τις μπαταρίες, προσπαθώντας παράλληλα να τους πείσει ότι το υλικό του δεν ήταν καλό, με αποτέλεσμα να πετύχει ένα εκτεταμένο σαμποτάζ στα τεθωρακισμένα του διοικητή Ρόμελ. Συγκεκριμένα, αρκετά από τα άρματα μάχης των ναζί ακινητοποιήθηκαν στα σύνορα της Ρωσίας.
Η Ελένη Βλάχου, η αείμνηστη εκδότρια της εφημερίδας «Καθημερινή», κατέγραψε στο βιβλίο «Στιγμιότυπα» το περιστατικό: «Όχι πως είχα ποτέ συνεργασθεί σοβαρά με ομάδες αντιστάσεως. Κάτι μεταφράσεις έκανα, μερικά “πατριωτικά” άρθρα έγραφα για λαθραίες εφημεριδούλες, και όταν σφραγίσανε τα ραδιόφωνα και έπαιρνες μόνο ελληνικούς σταθμούς, δάνειζα ένα φορητό ραδιόφωνο με μπαταρίες, σπάνιο απόκτημα που είχα φέρει από την Αμερική. Αυτό παρ’ ολίγον να με κάνει να πέσω σε τρομερή κακοτοπιά, όταν επήγα με το ποδήλατο όπως συνήθως στο εργοστάσιο ΠΑΚ, για να πάρω, μυστικά βέβαια, τις μπαταρίες που χρειαζόμουνα.
https://www.youtube.com/watch?v=5QpBxZAtIdk
“Φύγε γρήγορα! Είμαστε γεμάτοι SS! Θέλουν να μας συλλάβουν όλους!” Τι είχε συμβεί; Είχαν σταματήσει ένα σωρό τανκς στην έρημο και ήταν αυτά που είχαν μπαταρίες ΠΑΚ! Και ο καϋμένος ο Άγγελος Παπαναστασίου, διευθυντής του εργοστασίου και φίλος, προσπαθούσε να τους πείσει ότι δεν επρόκειτο για πατριωτικό σαμποτάζ, ότι αυτή ήταν η ποιότης των ΠΑΚ, ότι ήταν πάντα κακή… Παρά πέντε να τους τουφεκίσουν όλους».
Την ίδια ώρα, με το μικρό καΐκι του «Άγιοι Ανάργυροι» φυγάδευσε εκτός Ελλάδας πολίτες και αξιωματικούς που κινδύνευαν. Στη συνέχεια προσέφερε το καΐκι για να βοηθήσει τις ελληνικές ναυτικές επιχειρήσεις για την απελευθέρωση της Ελλάδας. Η ταινία του Αγγελου Παπαναστασίου έχει λάβει πάμπολλες διεθνείς διακρίσεις σε φεστιβάλ και αποτέλεσε την πρώτη ύλη για το ντοκιμαντέρ «Angelos’ Film» του Ούγγρου σκηνοθέτη Πίτερ Φόργκατς.
Οι Γερμανοί που κατηγορήθηκαν για την ελληνική υπόθεση στη Δίκη της Νυρεμβέργης, όπου προβλήθηκε το ντοκιμαντέρ του Παπαναστασίου, ήταν οι ακόλουθοι: Wilhelm List, Maximilian von Weichs, Lothar Rendulic, Walter Kuntze, Hermann Foertsch, Franz Boehme, Helmuth Felmy, Hubert Lanz, Ernst Dehner, Ernst von Leyser, Wilhelm Speidel, και Kurt von Geitner. Η δίκη ξεκίνησε στις 8 Ιουλίου 1947 και ολοκληρώθηκε στις 19 Φεβρουαρίου 1948. Ήταν η υπόθεση Νο 47...
