Νίκος Κούρκουλος: Γεννιέται σήμερα ο πιο όμορφος άνδρας της γενιάς του

Νίκος Κούρκουλος. Ποδοσφαιριστής στον Παναθηναϊκό  και από σύμπτωση ηθοποιός. Ίσως ο πιο όμορφος άνδρας της γενιάς του, γεννιέται σαν σήμερα το 1934. Με καταγωγή από την Κέρκυρα, είναι ο δευτερότοκος γιος μιας οικογένειας με τέσσερα παιδιά, που μεγαλώνουν φτωχικά, από τον κουρέα πατέρας τους.

Συχνά ο ηθοποιός αναφερόταν στις δυσκολίες που αντιμετώπισε μεγαλώνοντας και χαλύβδωσαν τον χαρακτήρα και την προσωπικότητά του, ενώ ο θάνατος των δύο αδελφών του, από τραγικά ατυχήματα, χαράχτηκαν μέσα του.

Με τον μεγάλο του αδερφό, Σπύρο, που χάθηκε σε ναυάγιο. Στην ταινία «Ορατότης Μηδέν» θα θρηνήσει το θάνατό του χορεύοντας το πιο δυνατό ζεϊμπέκικο

Ο μικρότερος αδελφός του, Στέφανος, πολύ αργότερα μιλά γι΄αυτό που απέφευγε ο πρωταγωνιστής να αναφερθεί: «Το 1952 όταν ένας τυφώνας χτύπησε το πλοίο στο οποίο ταξίδευε ο πρωτότοκος γιος της οικογένειας Σπύρος. Το γκαζάδικο πλοίο με το οποίο ταξίδευε ο Σπύρος Κούρκουλος ως τρίτος πλοίαρχος κόπηκε στα δύο ανοιχτά της Βενεζουέλας...

Η βάρκα που επέβαιναν ξεβράστηκε στις ακτές τις Βενεζουέλας, όπου οι κάτοικοι βρήκαν το άψυχο σώμα του καπετάνιου. Οι άλλοι δεν βρέθηκαν ποτέ... Ο Νίκος έγινε για μένα από τότε όχι μόνο αδελφός αλλά και πατέρας. Ο πατέρας έλειπε από το σπίτι στο κουρείο και ο Νίκος αναπλήρωνε τα καθήκοντά του.  Αυτός είναι που μου έμαθε να σέβομαι τη γυναίκα. Αυτός είναι που μου ενστάλαξε τις βασικές αρχές για τη ζωή μου. Ήταν τόσο αυστηρός που μια μέρα με τραβούσε ένα χιλιόμετρο από το αυτί γιατί δεν ήθελα να πάω στο σχολείο, πράξη που επανέλαβε όταν δεν του άρεσε η συμπεριφορά μου σε ένα κορίτσι».

Από μικρός έκανε δουλειές του ποδαριού για να συμβάλλει οικονομικά στο σπίτι, το πρωί δουλειά, το βράδυ νυχτερινό σχολείο. Τελειώνει το νυχτερινό σχολείο και ανοίγει δρόμο προς τη ζωή. Στα μικράτα του ως ποδοσφαιριστής και στη συνέχεια ως ηθοποιός. Η ομάδα που τον είχε στις τάξεις της ήταν ο Παναθηναϊκός.

Τέλη δεκαετίας του ‘40 και αρχές δεκαετίας του ’50 έπαιζε σε φιλικά με τη δεύτερη ομάδα του Παναθηναϊκού και βρισκόταν στον «προθάλαμο» της πρώτης.  Αγωνιζόμενος ως μεσοεπιθετικός, είχε ταλέντο και ανέβαινε γρήγορα τα ηλικιακά κλιμάκια ως την πρώτη ομάδα. Κάπου εκεί χρονικά ο Μάνος Κατράκης τον προτρέπει να δώσει εξετάσεις στην Δραματική Σχολή του Εθνικού Θεάτρου.

Επειδή ο νεαρός εκτιμά βαθύτατα τον Κατράκη, ακολουθεί τη συμβουλή του και ξεκινά σπουδές, αποφοιτώντας το 1958. «Έπαιξα πολύ μικρά ρολάκια επειδή έπρεπε να ξεκινήσω από κάπου» αναφέρει σε συνέντευξή του, ως πρόεδρος πλέον του Εθνικού, που δεν ντρεπόταν να αναφερθεί στη «φάση κομπάρσος».

Όμως από το 1961 ως το 1975, ο Κούρκουλος είναι το νούμερο ένα αστέρι της Φίνος Φιλμ, έχοντας συνεργαστεί με τους μεγαλύτερους σκηνοθέτες της, από τον Γιάννη Δαλιανίδη ως τον Νίκο Φώσκολο και από τον Βασίλη Γεωργιάδη ως τον Πάνο Γλυκοφρύδη. Μπορεί να λατρεύτηκε ως το απόλυτο αρσενικό, αλλά δεν αρκέστηκε στην εικόνα του γόη. Στις 38 ταινίες που γύρισε συνολικά, δεν ήταν μόνο ο «ωραίος», αλλά και εκείνος που κραύγασε για την κοινωνική αδικία.

 Μελίνα Μερκούρη, Νίκος Κούρκουλος. Ένα αστραφερό ζευγάρι, στη θεατρική σκηνή

Συνεργάζεται με τους καλύτερους σκηνοθέτες της, από τον Γιάννη Δαλιανίδη ως τον Νίκο Φώσκολο και από τον Βασίλη Γεωργιάδη ως τον Πάνο Γλυκοφρύδη.

Παράλληλα ερμηνεύει πρωταγωνιστικούς ρόλους στο αρχαίο ελληνικό δράμα και σε μεγάλα κλασικά, αλλά και σύγχρονα έργα του αμερικάνικου και του ευρωπαϊκού θεάτρου. Ανάμεσα σε άλλα, πρωταγωνιστεί στη “Μήδεια” (1959), στον “Ορέστη” (1971) του Ευριπίδη και στον “Οιδίποδα Τύραννο” (1982) στο αρχαίο θέατρο της Επιδαύρου. Το 1991 ο “Φιλοκτήτης” του Σοφοκλή ήταν και η τελευταία του θεατρική εμφάνιση.

Φωτογραφία από την ταινία "Το χώμα βάφτηκε κόκκινο"

Τα χαστούκια

Αν έχει κάτι ενδιαφέρον, πέραν της προσωπικής του ζωής που είναι σε όλους μας γνωστή, είναι οι αφηγήσεις συμπρωταγωνιστών του και oi ιδιαίτερες συνεντεύξεις του ιδίου. Ανατρέχοντας σε αυτές, σχηματίζουμε εικόνα για την προσωπικότητά του.

Σε ένα απόσπασμα από τα βιβλία του Ιάσονα Τριανταφυλλίδη με τίτλο «Ελληνικό σινεμά σε πρώτο πρόσωπο», διαβάζουμε:

Ο Νίκος Κούρκουλος ήξερε να δίνει αλλά και να δέχεται χαστούκια αγόγγυστα. «Είχα φάει χαστούκι από τον Καζάκο 15 φορές, διότι δίσταζε να μου το δώσει. Με έβρισκε πότε στη μύτη, πότε στο αφτί, πότε στο πιγούνι. Του λέω: «Κοίταξε να δεις, μου έχεις δώσει 15 χαστούκια γιατί φοβάσαι να μου δώσεις ένα. Εάν μου το είχες δώσει πριν από τρία τέταρτα, δεν θα είχα φάει 15. Πάρ’ το απόφαση, πρέπει να φάω ένα χαστούκι που πρέπει να ‘γράψει’, ρίχ’ το λοιπόν!». Κι έτσι μου έδωσε το χαστούκι και τελείωσε το γύρισμα».

Τα χαστούκια επανέρχονται σε μία αφήγηση της, η φίλης και συμπρωταγωνίστριάς του Μαίρης Χρονοπούλου λέει: «Όταν πέθανε ο Νίκος κλείναμε 52 χρόνια φιλίας. Από παιδιά. Ο Νίκος ήταν για εμένα ο προστάτης μου. Στα προσωπικά μου, στα οικονομικά μου, στα επαγγελματικά μου στα ερωτικά μου. Έχει τραβήξει… δεν μου έδινε συμβουλές. Έτρεχε να με βγάλει από τους μπελάδες πάντα… 3:30 η ώρα τη νύχτα του έλεγα με χτυπάει ο γκόμενος και έτρεχε με τις πιζάμες να με γλιτώσει. Και έδερνε τον γκόμενο!».

Ορατότης Μηδέν

Στη συλλογική μνήμη των ανθρώπων που λάτρεψαν τον ελληνικό κινηματογράφο, ο Νίκος Κούρκουλος αφήνει ισχυρό αποτύπωμα με τη σκηνή της ταινίας «Ορατότης Μηδέν». Η ένταση που βγάζει ο ηθοποιός την ώρα που καίει τα πράγματά του έξω από το σπίτι του επαναφέρει στη δική του μνήμη τον αδελφό του που χάθηκε σε ναυάγιο.

Δίνει μία από τις πιο συγκλονιστικές ερμηνείες που τη συνοδεύει ένα από τα πιο θρυλικά κομμάτια στην ιστορία του ελληνικού λαϊκού τραγουδιού: «Βρέχει φωτιά στη στράτα μου». Το τραγούδι των Μίμη Πλέσσα και Λευτέρη Παπαδόπουλου ακούστηκε για πρώτη φορά στην ταινία του Νίκου Φώσκολου από τον Στράτο Διονυσίου και έκτοτε τραγουδήθηκε από μεγάλες φωνές και έγινε το αγαπημένο χιλιάδων Ελλήνων.

Ο Αποχαιρετισμός

Αρχές του 2001 διαγιγνώσκεται ότι πάσχει από καρκίνο στο ρινοφάρυγγα. Πάλεψε έξι χρόνια με την αρρώστια. Στις 30 Ιανουαρίου του 2007 κηδεύεται στο Νεκροταφείο του Ζωγράφου, τη γειτονιά όπου μεγάλωσε. Και η κηδεία του είχε όλα τα χαρακτηριστικά που ταιριάζουν στους μεγάλους σταρ: Πλήθος κόσμου, επώνυμου και ανώνυμου.

Μετά το θάνατό του, το Κοινωφελές Ίδρυμα Ιωάννη Σ. Λάτση, υπό την αιγίδα του Εθνικού Θεάτρου, εξέδωσε ένα λεύκωμα-βιβλίο που αποτελεί την πληρέστερη καταγραφή της ζωής και την πορείας του ηθοποιού στην τέχνη. Τίτλος του βιβλίου: «Ένας αυθεντικός πολίτης παντός καιρού». Αυτός ήταν ο Νίκος Κούρκουλος.