Προϋπολογισμός 2021: Τι αλλάζει σε φόρους, ρυθμίσεις και εισφορές [vid]

Ανάπτυξη άνω του 6% μέσα στο 2021, μείωση του δημοσίου χρέους ως ποσοστό του ΑΕΠ, εξάλειψη των τεράστιων πρωτογενών ελλειμμάτων που θα παραχθούν φέτος, αλλά και σημαντική αύξηση των εσόδων -τόσο σε επίπεδο καθαρών εσόδων κρατικού προϋπολογισμού όσο και σε επίπεδο φορολογικών εσόδων- θα προβλέπει το προσχέδιο του κρατικού προϋπολογισμού που κατατίθεται τη Δευτέρα στη Βουλή.

 

Η εκτίμηση για σημαντικό ποσοστό ανάκαμψης θα στηριχτεί σε δύο βασικές παραδοχές: Πρώτον, ότι ο τουρισμός θα ανακτήσει ένα σημαντικό τμήμα των φετινών απωλειών και ότι θα κατορθώσει μέσα στο 2021 να «παράξει» περίπου το 60% των εσόδων του 2019.

Δεύτερον, ότι από τα ευρωπαϊκά κονδύλια του Ταμείου Στήριξης θα εισρεύσουν του χρόνου στην ελληνική οικονομία τουλάχιστον 5-6 δισ. ευρώ. Επίτευξη αυτών των δύο στόχων μπορεί να δημιουργήσει προϋποθέσεις αύξησης του ΑΕΠ κατά περισσότερα από 9-10 δισ. μέσα στο 2021. Σε δημοσιονομικό επίπεδο, το προσχέδιο του προϋπολογισμού θα προβλέπει «εξάλειψη» των πρωτογενών ελλειμμάτων, σημαντική αύξηση των δημοσίων εσόδων παρά τις φορολογικές ελαφρύνσεις που έχουν εξαγγελθεί, αλλά και περιορισμό των δημοσίων δαπανών, καθώς θα «λείψουν» τα μέτρα εφάπαξ χαρακτήρα που ενεργοποιήθηκαν φέτος για να αντιμετωπιστεί η πανδημία.

Προϋπολογισμός 2020: Κατέρρευσε η πρόβλεψη από 1,2 δισ πλεόνασμα στα 5,4 δισ πρωτογενές έλλειμμα

Πρωτογενές έλλειμμα ύψους 5,484 δισ. ευρώ παρουσίασε ο προυπολογισμός το οκτάμηνο Ιανουάριος - Αύγουστος 2020 έναντι στόχου για πρωτογενές πλεόνασμα 1,152 δισ. ευρώ. Το αντίστοιχο διάστημα πέρυσι είχε σημειωθεί πρωτογενές πλεόνασμα 2,906 δισ. ευρώ. Αυτό προκύπτει απο τα στοιχέια εκτέλεσης του κρατικού προϋπολογισμού, σύμφωνα με τα οποία στο οκτάμηνο το έλλειμμα στο ισοζύγιο του κρατικού προϋπολογισμού (γενική κυβέρνηση) ανήλθε σε 9,681 δισ. ευρώ έναντι στόχου για έλλειμμα 2,892 δισ. ευρώ που έχει περιληφθεί για το αντίστοιχο διάστημα του 2020 στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού.

Αναλυτικότερα:

Το ύψος των καθαρών εσόδων του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθε σε 30,050 δισ. ευρώ, παρουσιάζοντας μείωση κατά 2,404 δισ. ευρώ ή 7,4% έναντι του στόχου που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2020, γεγονός που οφείλεται κυρίως στη μείωση της οικονομικής δραστηριότητας λόγω της υγειονομικής κρίσης, καθώς και στην επίπτωση από τη λήψη μέτρων για την αντιμετώπισή της. Επιπρόσθετα, εκκρεμεί η καταχώριση ποσού 114 εκατ. ευρώ περίπου (106 εκατ. ευρώ περίπου για τον Ιούνιο 2020 και 8 εκατ. ευρώ περίπου για τον Ιούλιο 2020) στους Αναλυτικούς Λογαριασμούς Εσόδων (ΑΛΕ) και συγκεκριμένα στην κατηγορία «Φόροι». Το ανωτέρω ποσό θα εμφανιστεί στους ορθούς ΑΛΕ μετά την επίλυση του υφιστάμενου τεχνικού προβλήματος. Επισημαίνεται ότι παρατηρείται μία αύξηση των εσόδων σε σχέση με τα εμφανιζόμενα ποσά στο προσωρινό δελτίο εκτέλεσης κρατικού προϋπολογισμού Αυγούστου 2020, ύψους 1,120 δισ. ευρώ, η οποία οφείλεται κυρίως σε έσοδα ΠΔΕ που λογιστικοποιήθηκαν μετά την έκδοση του προσωρινού δελτίου αναφέρει στην ανακοίνωσή του το υπουργείο Οικονομικών.

Τα συνολικά έσοδα του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθαν σε 33.382 εκατ. ευρώ, μειωμένα κατά 1.899 εκατ. ευρώ ή 5,4% έναντι του στόχου.

Τα έσοδα από φόρους ανήλθαν σε 26,996 δισ. ευρώ, μειωμένα κατά 3,645 δισ. ευρώ ή 11,9% έναντι του στόχου που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2020. Ωστόσο, σε σύγκριση με τις επικαιροποιημένες εκτιμήσεις για την περίοδο Ιανουαρίου - Αυγούστου 2020 που περιλαμβάνονται στο Πρόγραμμα Σταθερότητας, το οποίο κατατέθηκε στην Ε.Ε. στις 30 Απριλίου 2020 και οι οποίες περιέχουν τις επιπτώσεις των μέτρων για την αντιμετώπιση της υγειονομικής κρίσης και λαμβανομένου υπόψη του ποσού των 114 εκατ. ευρώ, του οποίου η καταχώριση εκκρεμεί, τα έσοδα από φόρους είναι αυξημένα κατά περίπου 308 εκατ. ευρώ.

Ειδικότερα, την περίοδο Ιανουαρίου - Αυγούστου 2020, αύξηση έναντι του στόχου παρατηρήθηκε στις εξής κύριες κατηγορίες εσόδων:

α) Λοιποί τρέχοντες φόροι κατά 72 εκατ. ευρώ ή 8,5% εκ των οποίων: Φόροι οχημάτων κατά 35 εκατ. ευρώ ή 26%,

β) Μεταβιβάσεις κατά 1,409 δισ. ευρώ ή 52,1%, γεγονός που οφείλεται αφενός στα αυξημένα έσοδα ΠΔΕ, αφετέρου στην είσπραξη το μήνα Ιούλιο 2020 ποσού ύψους 644 εκατ. ευρώ από ANFAs, το οποίο δεν είχε προβλεφθεί στον Προϋπολογισμό έτους 2020.

γ) Λοιπά τρέχοντα έσοδα κατά 785 εκατ. ευρώ ή 69,7% εκ των οποίων: Επιστροφές δαπανών κατά 768 εκατ. ευρώ ή 330,2% εξαιτίας των αυξημένων εσόδων ΠΔΕ.

Μειωμένα έναντι του στόχου την ίδια περίοδο ήταν τα έσοδα στις κάτωθι βασικές κατηγορίες:

α) ΦΠΑ στα πετρελαιοειδή και στα παράγωγα αυτών κατά 371 εκατ. ευρώ ή 27,5%,

β) ΦΠΑ καπνικών προϊόντων κατά 26 εκατ. ευρώ ή 6,1%,

γ) ΦΠΑ λοιπών προϊόντων και υπηρεσιών κατά 1,599 δισ. ευρώ ή 15,6 %,

δ) ΕΦΚ ενεργειακών προϊόντων κατά 307 εκατ. ευρώ ή 10,7%,

ε) ΕΦΚ καπνικών προϊόντων κατά 94 εκατ. ευρώ ή 6,5%,

στ) ΕΦΚ λοιπών προϊόντων κατά 114 εκατ. ευρώ ή 25,6%,

ζ) Φόροι με μορφή χαρτοσήμου κατά 19 εκατ. ευρώ ή 10,0%,

η) Φόροι επί χρηματοοικονομικών και κεφαλαιακών συναλλαγών κατά 58 εκατ. ευρώ ή 19,5%,

θ) Φόροι ταξινόμησης οχημάτων κατά 68 εκατ. ευρώ ή 32,4%,

ι) Λοιποί φόροι επί συγκεκριμένων υπηρεσιών κατά 206 εκατ. ευρώ ή 17,9%,

ια) Λοιποί φόροι επί αγαθών κατά 18 εκατ. ευρώ ή 36,8%,

ιβ) Φόροι και δασμοί επί εισαγωγών κατά 48 εκατ. ευρώ ή 22,5%,

ιγ) Τακτικοί φόροι ακίνητης περιουσίας κατά 73 εκατ. ευρώ ή 11,3% εκ των οποίων: ΕΝΦΙΑ κατά 65 εκατ. ευρώ ή 10,7%,

ιδ) Φόρος εισοδήματος πληρωτέος από Φυσικά Πρόσωπα (ΦΠ) κατά 358 εκατ. ευρώ ή 5,1%,

ιε) Φόρος εισοδήματος πληρωτέος από εταιρίες (ΝΠ) κατά 219 εκατ. ευρώ ή 15,3% εξαιτίας της μείωσης στην προκαταβολή φόρου εισοδήματος των νομικών προσώπων που έχουν πληγεί από τον COVID-19,

ιστ) Λοιποί φόροι εισοδήματος κατά 77 εκατ. ευρώ ή 9,9%,

ιζ) Φόροι κεφαλαίου κατά 55 ή εκατ. ευρώ 32,3%,

ιη) Πωλήσεις αγαθών και υπηρεσιών κατά 135 εκατ. ευρώ ή 29,8%,

ιθ) Πωλήσεις παγίων περιουσιακών στοιχείων κατά 313 εκατ. ευρώ ή 98,5%.

Οι επιστροφές εσόδων ανήλθαν σε 3,332 δισ. ευρώ, αυξημένες κατά 505 εκατ. ευρώ από το στόχο. Τα έσοδα του Προϋπολογισμού Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) ανήλθαν σε 3,807 δισ. ευρώ, αυξημένα κατά 1,294 δισ. ευρώ έναντι του στόχου.

Ειδικότερα, τον Αύγουστο 2020 το σύνολο των καθαρών εσόδων του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθε στα 6,160 δισ. ευρώ, αυξημένο κατά 1,777 δισ. ευρώ σε σχέση με το μηνιαίο στόχο γεγονός που οφείλεται τόσο στα αυξημένα έσοδα ΠΔΕ, όσο και στην παράταση που δόθηκε για την υποβολή των φορολογικών δηλώσεων και την πληρωμή της πρώτης και δεύτερης δόσης του φόρου εισοδήματος μέχρι το τέλος Αυγούστου.

Τα συνολικά έσοδα του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθαν σε 6,657 δισ. ευρώ, αυξημένα έναντι του μηνιαίου στόχου κατά 1,795 δισ. ευρώ.

Τα έσοδα από φόρους ανήλθαν σε 4,326 δισ. ευρώ, μειωμένα κατά 67 εκατ. ευρώ έναντι του μηνιαίου στόχου που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2020. Ωστόσο, σύμφωνα με τις επικαιροποιημένες μηνιαίες εκτιμήσεις που περιλαμβάνονται στο Πρόγραμμα Σταθερότητας τα έσοδα από φόρους είναι αυξημένα για το μήνα Αύγουστο 2020 κατά 344 εκατ. ευρώ, παρά τη μείωση στην προκαταβολή φόρου εισοδήματος των νομικών προσώπων που έχουν πληγεί από τον COVID-19. Η υπέρβαση αυτή του στόχου οφείλεται στην είσπραξη της πρώτης και δεύτερης δόσης του φόρου εισοδήματος από όσους έκαναν χρήση της παράτασης υποβολής των φορολογικών δηλώσεων μέχρι το τέλος Αυγούστου.

Ειδικότερα, τον Αύγουστο 2020 αύξηση έναντι του στόχου παρατηρήθηκε στις εξής κύριες κατηγορίες εσόδων:

α) Φόροι με μορφή χαρτοσήμου κατά 13 εκατ. ευρώ,

β) Λοιποί φόροι επί παραγωγής κατά 26 εκατ. ευρώ,

γ) Φόρος εισοδήματος πληρωτέος από Φυσικά Πρόσωπα (ΦΠ) κατά 514 εκατ. ευρώ

δ) Λοιποί τρέχοντες φόροι κατά 12 εκατ. ευρώ,

ε) Μεταβιβάσεις κατά 1.058 εκατ. ευρώ εξαιτίας των αυξημένων εσόδων ΠΔΕ όπως προαναφέρεται,

στ) Λοιπά τρέχοντα έσοδα κατά 820 εκατ. ευρώ

εκ των οποίων: Επιστροφές δαπανών κατά 777 εκατ. ευρώ εξαιτίας των αυξημένων εσόδων ΠΔΕ όπως προαναφέρεται.

Αντίθετα, μειωμένες έναντι του στόχου ήταν τον Αύγουστο 2020 κυρίως οι εξής βασικές κατηγορίες εσόδων:

α) ΦΠΑ στα πετρελαιοειδή και στα παράγωγα αυτών κατά 62 εκατ. ευρώ,

β) ΦΠΑ λοιπών προϊόντων και υπηρεσιών κατά 202 εκατ. ευρώ,

γ) ΕΦΚ ενεργειακών προϊόντων κατά 59 εκατ. ευρώ,

δ) ΕΦΚ λοιπών προϊόντων κατά 14 εκατ. ευρώ,

ε) Φόροι ταξινόμησης οχημάτων κατά 11 εκατ. ευρώ,

στ) Λοιποί φόροι επί συγκεκριμένων υπηρεσιών κατά 25 εκατ. ευρώ,

ζ) Φόροι και δασμοί επί εισαγωγών κατά 12 εκατ. ευρώ,

η) Φόρος εισοδήματος πληρωτέος από εταιρίες (ΝΠ) κατά 211 εκατ. ευρώ,

θ) Λοιποί φόροι εισοδήματος κατά 18 εκατ. ευρώ,

ι) Πωλήσεις αγαθών και υπηρεσιών κατά 17 εκατ. ευρώ.

Οι επιστροφές εσόδων του Αυγούστου 2020 ανήλθαν σε 497 εκατ. ευρώ, σημειώνοντας αύξηση κατά 18 εκατ. ευρώ έναντι του μηνιαίου στόχου. Τα έσοδα του ΠΔΕ ανήλθαν σε 2,124 δισ. ευρώ, αυξημένα κατά 1,818 δισ. ευρώ έναντι του μηνιαίου στόχου. Οι δαπάνες του κρατικού προϋπολογισμού για την περίοδο Ιανουαρίου - Αυγούστου 2020 ανήλθαν στα 39,731 δισ. ευρώ και παρουσιάζονται αυξημένες κατά 4,385 δισ. ευρώ έναντι του στόχου. Οι κυριότερες αιτίες της εμφανιζόμενης απόκλισης είναι:γενική κ

α) η δαπάνη αποζημίωσης ειδικού σκοπού λόγω της πανδημίας του COVID-19 (μισθωτών και επιστημόνων) ύψους περίπου 1,189 δισ. ευρώ, η οποία πληρώθηκε από το Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων (κατηγορία μεταβιβάσεων),

β) η δαπάνη ενίσχυσης επιχειρήσεων με την μορφή επιστρεπτέας προκαταβολής ύψους περίπου 864 εκατ. ευρώ , η οποία πληρώθηκε από το Υπουργείο Οικονομικών (κατηγορία μεταβιβάσεων),

γ) η δαπάνη έκτακτης επιχορήγησης προς τον ΕΦΚΑ και τον ΕΟΠΥΥ για την κάλυψη υστέρησης εσόδων από τις μειωμένες ασφαλιστικές εισφορές λόγω της πανδημίας, ύψους 420 και 263 εκατ. ευρώ αντίστοιχα,

δ) οι αυξημένες εκροές του ΠΔΕ κατά 1,887 δισ. ευρώ, κυρίως λόγω των δαπανών για την αποζημίωση ειδικού σκοπού επιχειρήσεων και αυτοαπασχολούμενων, για την επιδότηση τόκων δανείων μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων, για το μέτρο της ενίσχυσης των επιχειρήσεων με την μορφή της επιστρεπτέας προκαταβολής, για την δράση ΤΕΠΙΧ ΙΙ και για τη σύσταση ταμείου εγγυοδοσίας επιχειρήσεων λόγω της πανδημίας του COVID-19 και

ε) οι αυξημένες πληρωμές για τόκους κατά 159 εκατ. ευρώ.

Με αντίρροπο χαρακτήρα κινήθηκε η υποεκτέλεση σε άλλες μείζονες κατηγορίες δαπανών, οι οποίες τροφοδοτήθηκαν με ανάλωση μέρους του αποθεματικού.

Οι δαπάνες του κρατικού προϋπολογισμού για την περίοδο του Ιανουαρίου - Αυγούστου 2020 παρουσιάζονται αυξημένες σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2019 κατά 5,013 δισ. ευρώ, με τη μεγαλύτερη αύξηση στο σκέλος του ΠΔΕ, το οποίο παρουσίασε αυξημένη δαπάνη κατά 3,187 δισ. ευρώ, σε σχέση με την αντίστοιχη περσινή περίοδο.

Οι δαπάνες του κρατικού προϋπολογισμού τον Αύγουστο 2020 ανήλθαν στα 4,975 δισ. ευρώ και παρουσιάζονται μειωμένες κατά 214 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου, κυρίως λόγω της υποεκτέλεσης του ΠΔΕ κατά 407 εκατ. ευρώ.