Κορονοϊός: Ροκανίζει εισόδημα, κατανάλωση και τζίρους - Σε πίεση τα νοικοκυριά, ασθενούν οι επιχειρήσεις
Οι απώλειες στο εισόδημα των νοικοκυριών λόγω της πανδημίας πυροδότησε ακολούθως και τη σημαντική μείωση της κατανάλωσης, κάτι που αποτυπώνεται και στον κύκλο εργασιών των περισσότερων κλάδων της οικονομίας, από την εστίαση και τον τουρισμό μέχρι την ψυχαγωγία, ακόμη και το λιανεμπόριο.
Την ίδια ώρα, τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ επιβεβαιώνουν την αύξηση της αποταμίευσης, η οποία σχετίζεται τόσο με την εκ των πραγμάτων μειωμένη κατανάλωση λόγω lockdown όσο και με τον φόβο της περαιτέρω ύφεσης εξαιτίας της πανδημίας.
Μείωση του εισοδήματος
Σύμφωνα με τα στοιχεία που δημοσιοποίησε η Ελληνική Στατιστική Αρχή (ΕΛΣΤΑΤ), το διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών διαμορφώθηκε κατά το δεύτερο τρίμηνο του 2020 σε 28,96 δισεκατομμύρια ευρώ, από 32,83 δισεκατομμύρια ευρώ το δεύτερο τρίμηνο του 2019.
Συρρίκνωση της κατανάλωσης
Σχεδόν ανάλογη ήταν και η μείωση της καταναλωτικής δαπάνης των νοικοκυριών και των μη κερδοσκοπικών ιδρυμάτων που εξυπηρετούν νοικοκυριά (ΜΚΙΕΝ), καθώς διαμορφώθηκε σε 28,4 δισεκατομμύρια ευρώ το β΄ τρίμηνο του 2020 έναντι 32,5 δισεκατομμυρίων ευρώ το β΄ τρίμηνο του 2019, μειώθηκε δηλαδή κατά 12,7%.
Βουτιά στον τζίρο των επιχειρήσεων
Το μεγάλο πρόβλημα για δεκάδες χιλιάδες μικρές και μεγαλύτερες επιχειρήσεις δεν είναι πλέον οι υποχρεώσεις τους προς τράπεζες, εφορία και προμηθευτές, αλλά τα... άδεια ταμεία. Οι μηνιαίες εισπράξεις τους έχουν συρρικνωθεί δραματικά μετά την έναρξη της πανδημίας τον Μάρτιο-Απρίλιο και μετά από μιά μικρή ανάκαμψη-σταθεροποίηση τον Ιούνιο-Ιούλιο, εμφανίζουν πάλι πτωτική τάση.
Σύμφωνα επίσης με τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, κατά το β΄ τρίμηνο του 2020 ο κύκλος εργασιών για το σύνολο των επιχειρήσεων διαμορφώθηκε σε 58,9 δισεκατομμύρια ευρώ έναντι 78,8 δισεκατομμυρίων ευρώ το β΄ τρίμηνο του 2019, καταγράφοντας μείωση 25,1%.
Οι επιχειρήσεις του τομέα «Δραστηριότητες Υπηρεσιών Παροχής Καταλύματος και Υπηρεσιών Εστίασης», δηλαδή ξενοδοχεία, ενοικιαζόμενα δωμάτια και εστιατόρια – καφέ, και του τομέα «Τέχνες, Διασκέδαση και Ψυχαγωγία» παρουσίασαν τη μεγαλύτερη μείωση στον κύκλο εργασιών, κατά 78,8% και 53,2% αντιστοίχως, μεταξύ του β΄ τριμήνου 2020 και του β΄ τριμήνου 2019.
Αύξηση καταθέσεων
Η απαγόρευση διασκέδασης εκτός σπιτιού, ο περιορισμός των μετακινήσεων, αλλά ακόμη και η μείωση των αυθόρμητων αγορών, δεδομένου του γεγονότος ότι τα φυσικά λιανεμπορικά καταστήματα ήταν κλειστά στη διάρκεια μεγάλου μέρους του δεύτερου τριμήνου του έτους, είχε ως αποτέλεσμα να εμφανίζονται αυξημένες οι τραπεζικές καταθέσεις των νοικοκυριών στην Ελλάδα.
Ειδικότερα τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ δείχνουν αύξηση του ποσοστού αποταμίευσης των νοικοκυριών στο 1,9% το β΄ τρίμηνο του 2020 έναντι 0,9% το αντίστοιχο τρίμηνο του 2019. H αύξηση των καταθέσεων καταγράφηκε ήδη από την άνοιξη και η τάση αυτή συνεχίστηκε τους περισσότερους από τους επόμενους μήνες.
Τον Απρίλιο του 2020 οι καταθέσεις των νοικοκυριών αυξήθηκαν κατά 1,5 δισεκατομμύριο ευρώ, τον Μάιο του 2020 κατά 194 εκατ. ευρώ και τον Ιούνιο κατά 50 εκατ. ευρώ, με τον ετήσιο ρυθμό μεταβολής να είναι όλους αυτούς τους μήνες 6%-7%. Σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία της ΤτΕ, που αφορούν τον Αύγουστο του 2020, οι καταθέσεις των νοικοκυριών αυξήθηκαν κατά 165 εκατ. ευρώ, κατά 2% σε ετήσια βάση.
Η πανδημία πλήττει και τις επενδύσεις παγίου κεφαλαίου, οι οποίες διαμορφώθηκαν σε 2,1 δισεκατομμύρια ευρώ κατά το δεύτερο τρίμηνο του 2020. Το ποσοστό τους, το οποίο ορίζεται ως οι ακαθάριστες επενδύσεις παγίου κεφαλαίου προς την ακαθάριστη προστιθέμενη αξία, ήταν 16,3% έναντι 18% το δεύτερο τρίμηνο του 2019.
Η «λύση» για να πάρει ανάσα η αγορά
Το χρήμα που λείπει από την αγορά δεν μπορεί βέβαια να υποκατασταθεί πλήρως από τις επιστρεπτέες ή μη προκαταβολές, τα μικροδάνεια με κρατική εγγύηση και τις λοιπές διευκολύνσεις που δίνουν απλώς τη δυνατότητα σε κάποιες επιχειρήσεις να συνεχίσουν την προβληματική λειτουργία τους.
Οικονομικοί αναλυτές και επιχειρηματικοί παράγοντες επισημαίνουν ότι το πρόβλημα είναι πλέον δομικό και συναρτάται με τη γενικότερη κατάσταση και την πορεία της οικονομίας. «Χρήσιμα και θετικά τα μέτρα στήριξης, αλλά δεν λύνουν το πρόβλημα», διαμηνύουν στελέχη της ΕΣΕΕ (Συνομοσπονδία Εμπορίου) και της ΓΣΕΒΕ. «Αν δεν αναθερμανθεί η εγχώρια καταναλωτική ζήτηση, ώστε να αυξηθούν οι τζίροι και τα έσοδα των επιχειρήσεων, όλα αυτά θα αποδειχθούν ασπιρίνες για βαρέως νοσούντα» υποστηρίζουν.
Η αύξηση των καταναλωτικών δαπανών προϋποθέτει κυρίως ενίσχυση των εισοδημάτων και βελτίωση του οικονομικού κλίματος. Ωστόσο, όσο η πανδημία είναι παρούσα και σε εξέλιξη, αυτό είναι μάλλον ανέφικτο.
