Εργασιακά νέα νομοσχέδιο: Αυτά αλλάζουν σε ωράρια, υπερωρίες, άδειες, τηλεργασία, απεργίες

Σήμερα παρουσιάζεται από τον υπουργό Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, Γιάννη Βρούτση, το νέο εργασιακό νομοσχέδιο που αναμένεται να φέρει μεγάλες αλλαγές στον τομέα. Το εν λόγω νομοσχέδιο θα τεθεί σε διαβούλευση το Νοέμβριο, ενώ η κυβέρνηση αποβλέπει στη μέγιστη κοινωνική αποδοχή. Το νέο εργασιακό νομοσχέδιο εστιάζει σε αλλαγές σε ωράρια και υπερωρίες, άδειες, τηλεργασία, συνδικαλιστικό νόμο αλλά και στην κάρτα ανεργίας.

Υπερωρίες

Βασικό άξονα του νέου νομοσχεδίου αποτελεί η διευθέτηση του χρόνου εργασίας στον ιδιωτικό τομέα, με αλλαγές που επιτρέπουν μεγαλύτερη ευελιξία στον χρόνο και στον τόπο εργασίας, προσαρμοσμένο 8ωρο με βάση τις ανάγκες της επιχείρησης και του εργαζομένου, ενώ προτείνονται και ευέλικτες υπερωρίες, με στόχο να αποκτήσουν ενιαίο πλαίσιο για κάθε ώρα εργασίας πέραν του 8ωρου, με την κατάργηση του πλαισίου υπερεργασίας.

Μέχρι σήμερα, η επιπλέον απασχόληση 5 ωρών την εβδομάδα με το πέρας του 40ωρου για επιχειρήσεις που εφαρμόζουν 5ημερο σύστημα απασχόλησης (και αντίστοιχα η απασχόληση 8 ωρών επιπλέον για 6ήμερο σύστημα) θεωρείται υπερεργασία και προβλέπει προσαύξηση 20%. Κατόπιν, η εργασία πέραν των 45 ή 48 ωρών εβδομαδιαίως, για 5ήμερο και 6ήμερο σύστημα αντίστοιχα, θεωρείται υπερωριακή απασχόληση και προβλέπει προσαύξηση 40%. Σημειώνεται, επίσης, πως κάθε ώρα πέραν της 9ης ημερησίως επί 5ημέρου και των 8 επί 6ημέρου, θεωρείται υπερωρία.

Οι αλλαγές που βρίσκονται ''στο τραπέζι'' αφορούν προσαυξήσεις:

• 40% για κάθε ώρα νόμιμης υπερωριακής απασχόλησης μέχρι τη συμπλήρωση των προβλεπόμενων πλαφόν
• 60% για απασχόληση πέραν των ορίων που προβλέπουν τα πλαφόν και
• 80% για κάθε ώρα κατ´ εξαίρεση υπερωρίας, χωρίς δηλαδή να έχει τηρηθεί από τον εργοδότη η υποχρέωση προαναγγελίας κλπ.

Παράλληλα προωθείται, μέσω του εργασιακού νομοσχεδίου, ενιαιοποίηση της αντιμετώπισης των επιπλέων του 8ωρου ωρών, με σκοπό κάθε επιπλέον ώρα να λογίζεται ως υπερωρία. Σημειώνεται πως, δε προβλέπεται αλλαγή στο πλαίσιο των αμοιβών, δηλαδή 20% για την 9η ώρα και 40% για κάθε επόμενη.

Την ίδια στιγμή, το νομοσχέδιο προβλέπει αύξηση του αριθμού των επιτρεπόμενων υπερωριών στη βιομηχανία, που δεν ευθυγραμμίζεται με τους υπόλοιπους κλάδους της οικονομίας, έως σήμερα. Συγκεκριμένα, το ανώτατο όριο υπερωριακής απασχόλησης των εργαζομένων σε βιομηχανικές και βιοτεχνικές επιχειρήσεις, εκμεταλλεύσεις και εργασίες, καθορίζεται στις 48 ώρες ανά 6μηνο, ενώ για παράδειγμα στο εμπόριο ή την παροχή υπηρεσιών, το ανώτατο όριο υπερωριακής απασχόλησης αγγίζει έως και τις δύο ώρες ημερησίως και 120 ώρες ανά έτος.

Ωράριο

Σύμφωνα με πληροφορίες, προωθούνται ακόμη η προσαρμογή ημερησίου ωραρίου, σύμφωνα με τις ανάγκες της επιχείρησης και του εργαζομένου. Είναι πιθανό να δοθεί δυνατότητα προσαρμογής στον ημερήσιο χρόνο εργασίας, χωρίς αλλαγές στον εβδομαδιαίο αντίστοιχο χρόνο. Αξίζει να σημειωθεί πως, το 1984 καθιερώθηκε η εβδομαδιαία εργασία των 40 ωρών για τους εργαζομένους που απασχολούνται σε οποιοδήποτε εργοδότη με σχέση εξαρτημένης εργασίας ιδιωτικού δικαίου, σύμφωνα με την Εθνική Γενική Συλλογική Σύμβαση.

Συζητείται, επιπλέον, και η θεσμοθέτηση της δυνατότητας συμφωνίας μεταξύ εργοδότη και εργαζομένου, ίσως σε πλαίσιο ατομικής σύμβασης, για κάλυψη της υπέρβασης του συμβατικού χρόνου απασχόλησης μιας ημέρας, με αντίστοιχη μείωση ωραρίου σε άλλη, ρεπό ή πρόσθετη άδεια, αποβλέποντας στην κάλυψη υπερωριών και με χρόνο, μέσω συμψηφισμού (ρεπό, επιπλέον άδεια ή λιγότερες ώρες εργασίας σε άλλη μέρα).

Απεργίες

Ριζική αλλαγή του συνδικαλιστικού νόμου προωθεί το εν λόγω νομοσχέδιο, προωθώντας την εξ' αποστάσεως συμμετοχή σε γενικές συνελεύσεις και την υποχρεωτική εφαρμογή ηλεκτρονικής ψήφου για την πραγματοποίηση απεργίας. Προβλέπεται ακύρωση της προκήρυξης απεργίας, χωρίς την παροχή εξ' αποστάσεως συμμετοχής στη Γενική Συνέλευση και ψήφος σε όλα τα μέλη που το επιθυμούν. Ωστόσο, δεν προκύπτει αλλαγή στην προθεσμία 24 ωρών προς ενημέρωση του εργοδότη.

Η διάταξη για ηλεκτρονική ψηφοφορία θα εφαρμοστεί σε συνδυασμό με την διάταξη σε ισχύ, η οποία προβλέπει την παρουσία του 50% των οικονομικά ενεργών μελών της πρωτοβάθμιας συνδικαλιστικής οργάνωσης στη γενική συνέλευση, ώστε να επιτυγχάνεται απαρτία και να λαμβάνεται έγκυρη απόφαση για κινητοποίηση.

Επιπροσθέτως, προβλέπεται σε δημόσιο και ευρύτερο δημόσιο η ύπαρξη προσωπικού ασφαλείας κατά τη διάρκεια απεργίας σε τομείς ζωτικής σημασίας και αναμένεται η ύπαρξη μέριμνας για τη λειτουργία επιχειρήσεων δημόσιου χαρακτήρα ή κοινής ωφέλειας με προσωπικό ασφαλείας, με σκοπό την αποφυγή επίταξης. Το συνδικάτο θα είναι υπεύθυνο για το προσωπικό αυτό, ενώ προβλέπεται και συγκεκριμένη εκτίμηση του αριθμού εργαζομένων που θα συνιστούν το προσωπικό ασφαλείας.

Κάρτα εργασίας και ψηφιακό ωράριο

Στο πλαίσιο του νέου νομοσχεδίου, προβλέπεται ''ψηφιακό ωράριο'' στο σύστημα ''Εργάνη ΙΙ''. Συγκεκριμένα, οι εργοδότες θα δηλώνουν τα σχήματα ωραρίου και τις εκάστοτε τροποποιήσεις με ψηφιακές επιλογές, στις οποίες θα επιτρέπονται αυτόματη επεξεργασία και έλεγχο σε πραγματικό χρόνο. Η ρύθμιση αυτή αποβλέπει στον αυτοματοποιημένο έλεγχο και διασταύρωση από τους επιθεωρητές του Σώματος Επιθεώρησης Εργασίας, οι οποίοι θα έχουν την δυνατότητα πρόσβασης σε πλήρη ηλεκτρονική καταγραφή όλων των ωρών απασχόλησης και των μεταβολών τους για το σύνολο των εργαζομένων που απασχολούνται.

Με την εφαρμογή του ψηφιακού ωραρίου, διευκολύνεται η εφαρμογή της ηλεκτρονικής κάρτας εργαζομένου, άμεσα συνδεδεμένη με το σύστημα ''Εργάνη ΙΙ'', αποβλέποντας την ακριβή καταγραφή των ωρών εργασίας ή και τηλεργασίας ενός εργαζομένου. Η έναρξη χρήσης της θα ξεκινήσει πιλοτικά σε μεγάλες επιχειρήσεις, όπως τράπεζες και σούπερ μάρκετ, με σταδιακή εισαγωγή στο σύνολο της ιδιωτικής οικονομίας, με την πιθανή χρήση ηλεκτρονικού ρολογιού του προσωπικού, ήτοι ωρομέτρηση.

Τηλεργασία

Στο εν λόγω νομοσχέδιο περιλαμβάνεται και το νέο πλαίσιο για την τηλεργασία, η οποία συμφωνείται μεταξύ εργοδότη και εργαζομένου είτε κατά την πρόσληψη είτε έπειτα. Για λόγους δημόσιας υγείας, ο εργοδότης υποχρεούται να αποδεχθεί την πρόταση του εργαζομένου για τηλεργασία, και αντίστροφα.

Επιπροσθέτως, ο εργοδότης υποχρεούται να τηρεί το ωράριο εργασίας, να σέβεται την ιδιωτική ζωή του εργαζομένου, ενώ ρητά απαγορεύεται ο έλεγχος του μισθωτού μέσω κάμερας. Αν, ωστόσο, τεθεί σε λειτουργία σύστημα ελέγχου, οφείλει να σέβεται τη νομοθεσία περί δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα, να επιβάλλεται από τις λειτουργικές ανάγκες της επιχείρησης και να περιορίζεται στο πλαίσιο του επιδιωκόμενου σκοπού

Υπογραμμίζεται πως, ο εργοδότης υποχρεούται να καλύψει σε μηνιαία βάση το επιπλέον κόστος με το οποίο ενδέχεται να επιβαρυνθεί περιοδικώς ο τηλεργαζόμενος, όπως το κόστος τηλεπικοινωνιών, εξοπλισμού και συντήρησής του, ενώ σημειώνεται πως η καθυστέρηση καταβολής  του πρόσθετου κόστους πέραν του 2μήνου θα συνιστά μονομερή βλαπτική μεταβολή των όρων εργασίας, ενώ η συμφωνία περί τηλεργασίας είναι ανίσχυρη και η εργασία παρέχεται στις εγκαταστάσεις του εκάστοτε εργοδότη.

Ο εργοδότης δύναται να γνωστοποιήσει εντός 8 ημερών από την έναρξη της τηλεργασίας, τυχόν συμφωνία περί τηλε-ετοιμότητας, αναφέροντας τα χρονικά όρια και τις προθεσμίες ανταπόκρισης του τηλεργαζομένου.

Τέλος, η συμφωνία τηλεργασίας δεν μεταβάλλει το καθεστώς απασχόλησης και την σύμβαση εργασίας του εργαζομένου, παρά μόνο τον τρόπο με τον οποίο εκτελείται. Παράλληλα, υπογραμμίζεται πως η τηλεργασία μπορεί να παρέχεται κατά πλήρη, μερική ή εκ περιτροπής απασχόληση, αυτοτελώς ή σε συνδυασμό με την απασχόληση στις εγκαταστάσεις του εργοδότη.

Γονικές άδειες και άδεια πατρότητας

Η νέα άδεια πατρότητας πρόκειται να φτάσεις τις 14 μέρες, τη στιγμή που σήμερα χορηγούνται μόλις δύο. Η νέα 14ημερη άδεια δύναται να χορηγηθεί τμηματικά ή ολόκληρη εντός του μήνα γεννήσεως του παιδιού. Η διάταξη αυτή εντάσσεται στο πλαίσιο εναρμόνισης με κοινοτική οδηγία του 2019, σύμφωνα με την οποία και οι δύο γονείς έχουν το δικαίωμα της γονικής φροντίδας. Η άδεια χορηγείται με αποδοχές.

Επιπλέον, προβλέπεται γονική άδεια ανατροφής παιδιού συνολικής διάρκειας 6 μηνών για κάθε εργαζόμενο, συνεχόμενα ή τμηματική, μέχρι το παιδί να γίνει οκτώ ετών. Οι δύο πρώτοι μήνες είναι με αποδοχές του ΟΑΕΔ, ενώ οι υπόλοιποι άνευ αποδοχών.