Προϋπολογισμός 2021: Πρωτογενές έλλειμμα 3,413 δισ. ευρώ στο πρώτο τρίμηνο

Τις ευνοϊκότερες εξελίξεις στα δημοσιονομικά μεγέθη κατά το πρώτο τρίμηνο συγκριτικά με τις αρχικές προβλέψεις αποτυπώνουν τα στοιχεία του υπουργείου Οικονομικών, που δόθηκαν σήμερα στη δημοσιότητα, καταγράφοντας πρωτογενές έλλειμμα ύψους 3,413 δισ. ευρώ στο τρίμηνο Ιανουαρίου – Μαρτίου 2021 έναντι στόχου για το πρωτογενές έλλειμμα 4,365 δισ. ευρώ.

Είναι χαρακτηριστικό ότι στο πρώτο τρίμηνο του 2020, πριν την πανδημία, είχε σημειωθεί πρωτογενές πλεόνασμα 494 εκατ. ευρώ.

Επίσης στο τρίμηνο Ιανουαρίου – Μαρτίου 2021, παρουσιάζεται έλλειμμα στο ισοζύγιο του κρατικού προϋπολογισμού (Γενική Κυβέρνηση) ύψους 5,714 δισ. ευρώ έναντι στόχου για έλλειμμα 6,605 δισ. ευρώ που έχει περιληφθεί για το αντίστοιχο διάστημα του 2021 στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2021.

Αναλυτικά, σύμφωνα με το ΑΜΠΕ:

Το ύψος των καθαρών εσόδων του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθε σε 11,509 δισ. ευρώ, παρουσιάζοντας μείωση κατά 658 εκατ. ευρώ ή 5,4% έναντι της εκτίμησης για το αντίστοιχο διάστημα που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2021.

Τα συνολικά έσοδα του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθαν σε 12,492 δισ. ευρώ, μειωμένα κατά 722 εκατ. ευρώ ή 5,5% έναντι του στόχου.

Τα έσοδα από φόρους ανήλθαν σε 10,509 δισ. ευρώ, μειωμένα κατά 359 εκατ. ευρώ ή 3,3% έναντι του στόχου που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2021.

Ειδικότερα, την περίοδο του Ιανουαρίου – Μαρτίου 2021 αύξηση έναντι του στόχου παρατηρήθηκε στις εξής κύριες κατηγορίες εσόδων:

α) ΕΦΚ καπνικών προϊόντων κατά 37 εκατ. ευρώ ή 8,7%,

β) Φόροι με μορφή χαρτοσήμου κατά 10 εκατ. ευρώ ή 21,8 %,

γ) Φόροι επί χρηματοοικονομικών και κεφαλαιακών συναλλαγών κατά 30 εκατ. ευρώ ή 34,4%,

δ) Φόροι ταξινόμησης οχημάτων κατά 14 εκατ. ευρώ ή 26,7%,

ε) Λοιποί φόροι επί αγαθών κατά 17 εκατ. ευρώ ή 107,5%,

στ) Φόρος εισοδήματος πληρωτέος από Φυσικά Πρόσωπα (ΦΠ) κατά 66 εκατ. ευρώ ή 2,9%,

ζ) Λοιποί τρέχοντες φόροι κατά 575 εκατ. ευρώ ή 169,6% εκ των οποίων: Φόροι Οχημάτων κατά 631 εκατ. ευρώ ή 763,6%,

η) Πωλήσεις αγαθών και υπηρεσιών κατά 11 εκατ. ευρώ ή 8,6%,

θ) Λοιπά τρέχοντα έσοδα κατά 316 εκατ. ευρώ ή 87,8% εκ των οποίων: Επιστροφές δαπανών κατά 159 εκατ. ευρώ ή 154,8%.

Μειωμένα έναντι του στόχου την ίδια περίοδο ήταν τα έσοδα στις κάτωθι βασικές κατηγορίες:

α) ΦΠΑ στα πετρελαιοειδή και στα παράγωγα αυτών κατά 54 εκατ. ευρώ ή 14,0%,

β) ΦΠΑ λοιπών προϊόντων και υπηρεσιών κατά 214 εκατ. ευρώ ή 6,0%,

γ) ΕΦΚ ενεργειακών προϊόντων κατά 164 εκατ. ευρώ ή 16,9%,

δ) ΕΦΚ λοιπών προϊόντων κατά 11 εκατ. ευρώ ή 10,9%,

ε) Λοιποί φόροι επί συγκεκριμένων υπηρεσιών κατά 45 εκατ. ευρώ ή 12,9%,

στ) Φόροι και δασμοί επί εισαγωγών κατά 19 εκατ. ευρώ ή 22,5%,

ζ) Τακτικοί φόροι ακίνητης περιουσίας κατά 73 εκατ. ευρώ ή 12,9% εκ των οποίων: ΕΝΦΙΑ κατά 66 εκατ. ευρώ ή 12,1%,

η) Λοιποί φόροι επί παραγωγής κατά 435 εκατ. ευρώ ή 82,0%,

θ) Φόρος εισοδήματος πληρωτέος από εταιρίες (ΝΠ) κατά 76 εκατ. ευρώ ή 12,5%,

ι) Λοιποί φόροι εισοδήματος κατά 24 εκατ. ευρώ ή 8,4%,

ια) Μεταβιβάσεις κατά 390 εκατ. ευρώ ή 25,4%,

ιβ) Πωλήσεις παγίων περιουσιακών στοιχείων κατά 301 εκατ. ευρώ ή 99,2%.

Οι επιστροφές εσόδων ανήλθαν σε 983 εκατ. ευρώ, μειωμένες κατά 64 εκατ. ευρώ από το στόχο.

Τα έσοδα του Προϋπολογισμού Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) ανήλθαν σε 1,112 δισ. ευρώ, μειωμένα κατά 303 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου.

Ειδικότερα, τον Μάρτιο 2021 το σύνολο των καθαρών εσόδων του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθε στα 2,975 δισ. ευρώ μειωμένο κατά 938 εκατ. ευρώ σε σχέση με τον μηνιαίο στόχο. Η μείωση αυτή οφείλεται κυρίως στο γεγονός ότι τον Μάρτιο 2021 δεν εισπράχτηκαν: (α) ποσό 461 εκατ. ευρώ που αφορά μέρισμα της Τράπεζας της Ελλαδος (κατηγορία «Φόροι»), (β) ποσό 163 εκατ. ευρώ που αφορά έσοδα από ANFAs & SMPs από την Τράπεζα της Ελλάδος (κατηγορία «Μεταβιβάσεις») και (γ) ποσό 303 εκατ. ευρώ που αφορά το προβλεπόμενο αντίτιμο από την αξιοποίηση της έκτασης του πρώην Διεθνούς Αεροδρομίου στο Ελληνικό (κατηγορία «Πωλήσεις παγίων περιουσιακών στοιχείων»).

Στο σχέδιο προϋπολογισμού 2021 είχε εκτιμηθεί ότι τα παραπάνω έσοδα θα εισπραχθούν τον Μάρτιο 2021.

Τα συνολικά έσοδα του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθαν σε 3,356 δισ. ευρώ, μειωμένα έναντι του μηνιαίου στόχου κατά 918 εκατ. ευρώ.

Τα έσοδα από φόρους ανήλθαν σε 2,885 δισ. ευρώ, μειωμένα κατά 423 εκατ. ευρώ ή 12,8% έναντι του στόχου που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2021. Εάν ληφθεί υπόψη ότι η είσπραξη του μερίσματος της Τράπεζας της Ελλάδος μετατοπίζεται χρονικά σε επόμενο μήνα, τα έσοδα από φόρους εμφανίζονται αυξημένα κατά 38 εκατ. ευρώ ή 1,1%.

Οι κυριότερες κατηγορίες εσόδων στις οποίες σημειώθηκε αύξηση έναντι του στόχου τον Μάρτιο 2021, είναι οι κάτωθι:

α) ΕΦΚ καπνικών προϊόντων κατά 42 εκατ. ευρώ,

β) Λοιποί φόροι επί συγκεκριμένων υπηρεσιών κατά 28 εκατ. ευρώ,

γ) Φόρος εισοδήματος πληρωτέος από Φυσικά Πρόσωπα (ΦΠ) κατά 81 εκατ. ευρώ,

δ) Λοιποί φόροι εισοδήματος κατά 50 εκατ. ευρώ,

ε) Πωλήσεις αγαθών και υπηρεσιών κατά 13 εκατ. ευρώ.

Αντίθετα, μειωμένες έναντι του στόχου ήταν τον Μάρτιο 2021 κυρίως οι εξής βασικές κατηγορίες εσόδων:

α) ΦΠΑ λοιπών προϊόντων και υπηρεσιών κατά 141 εκατ. ευρώ,

β) ΕΦΚ ενεργειακών προϊόντων κατά 36 εκατ. ευρώ,

γ) Λοιποί φόροι επί παραγωγής κατά 461 εκατ. ευρώ,

δ) Λοιποί τρέχοντες φόροι κατά 20 εκατ. ευρώ,

ε) Μεταβιβάσεις κατά 185 εκατ. ευρώ,

στ) Λοιπά τρέχοντα έσοδα κατά 19 εκατ. ευρώ,

ζ) Πωλήσεις παγίων περιουσιακών στοιχείων κατά 303 εκατ. ευρώ.

Οι επιστροφές εσόδων του Μαρτίου 2021 ανήλθαν σε 381 εκατ. ευρώ, σημειώνοντας αύξηση κατά 21 εκατ. ευρώ έναντι του μηνιαίου στόχου.

Τα έσοδα του ΠΔΕ ανήλθαν σε 275 εκατ. ευρώ, μειωμένα κατά 80 εκατ. ευρώ έναντι του μηνιαίου στόχου.

Οι δαπάνες του κρατικού προϋπολογισμού για την περίοδο του Ιανουαρίου – Μαρτίου 2021 ανήλθαν στα 17,222 δισ. ευρώ και παρουσιάζονται μειωμένες κατά 1,549 δισ. ευρώ έναντι του στόχου.

Πιο συγκεκριμένα, σημαντικό μέρος των υπό κατανομή πιστώσεων που επρόκειτο να μεταφερθούν στην κατηγορία των μεταβιβάσεων εντός της περιόδου Ιανουαρίου – Μαρτίου, τελικά δεν μεταφέρθηκαν, κυρίως διότι υπήρξε μεταγενέστερη του προϋπολογισμού απόφαση, να εξυπηρετηθεί μερικώς το μέτρο της επιστρεπτέας προκαταβολής και από πόρους του ΠΔΕ.

Οι ταμειακές πληρωμές που σχετίζονται με τα εξοπλιστικά προγράμματα του υπουργείου Εθνικής ‘Αμυνας (κατηγορία αποκτήσεων παγίων περιουσιακών στοιχείων), κινήθηκαν αυξητικά σε σχέση με τον αρχικό στόχο κατά 437 εκατ. ευρώ, προς εξυπηρέτηση των σχετικών συμβάσεων. Ομοίως αυξητικά κινήθηκαν και οι δαπάνες τόκων κατά 216 εκατ. ευρώ σε σχέση με τον αρχικό στόχο.

Το σκέλος του ΠΔΕ κινήθηκε αντίρροπα σε σχέση με τον τακτικό προϋπολογισμό, παρουσιάζοντας αύξηση σε σχέση με τον στόχο κατά 1,297 δισ. ευρώ (πληρωμές 2,192 δισ ευρώ έναντι στόχου 895 εκατ. ευρώ), κυρίως λόγω των ανωτέρω αυξημένων πληρωμών του μέτρου της επιστρεπτέας προκαταβολής.

Η προσωρινή εικόνα των κυριότερων πληρωμών των μέτρων κατά της πανδημίας για την περίοδο Ιανουαρίου – Μαρτίου, έχει ως εξής:

α) η δαπάνη αποζημίωσης ειδικού σκοπού λόγω της πανδημίας του COVID-19 (μισθωτών) ύψους 1,014 δισ. ευρώ, η οποία πληρώθηκε από το υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων (κατηγορία μεταβιβάσεων),

β) η επιστρεπτέα προκαταβολή ύψους 672 εκατ. ευρώ από την κατηγορία των μεταβιβάσεων και 1,107 δισ. ευρώ από το ΠΔΕ,

γ) η κρατική αποζημίωση εκμισθωτών ύψους 137 εκατ. ευρώ, λόγω μειωμένων μισθωμάτων που λαμβάνουν,

δ) η επιχορήγηση προς τον ΟΠΕΚΑ ύψους 85 εκατ. ευρώ, για την αποπληρωμή δανείων πληγέντων από την πανδημία και

ε) η επιδότηση τόκων δανείων μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων ύψους 47 εκατ. ευρώ από το ΠΔΕ.

Οι δαπάνες του κρατικού προϋπολογισμού για την περίοδο του Ιανουαρίου – Μαρτίου 2021 παρουσιάζονται αυξημένες σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2020 κατά 4,297 δισ. ευρώ, κυρίως λόγω των προαναφερθέντων μέτρων κατά της πανδημίας και των αυξημένων πληρωμών εξοπλιστικών προγραμμάτων και τόκων.