Έκθεση Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας: Δημόσιο χρέος, διαθέσιμο εισόδημα και χαμηλή ανάπτυξη τα αγκάθια για Ελλάδα

Καμπανάκι για τις χώρες της Ευρωζώνης -ανάμεσά τους και την Ελλάδα- με υψηλό δημόσιο χρέος, ακριβότερο κόστος δανεισμού και μικρότερο διαθέσιμο εισόδημα καθώς φαίνεται να αντιμετωπίζουν μεγαλύτερους κινδύνους στην οικονομία τους από τις επιπτώσεις του πολέμου στις τιμές ενέργειας, και το ράλι του πληθωρισμού κρούει η ΕΚΤ στην εξαμηνιαία έκθεση Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας που παρουσιάζεται σήμερα.

Όπως σημειώνει το capital.gr τα στοιχεία για την Ελλάδα είναι ενδιαφέροντα και συνοψίζονται στα εξής:

1. Δημόσιο χρέος.Το ελληνικό δημόσιο χρέος παρουσιάζει τη μεγαλύτερη ευαισθησία στην αύξηση των επιτοκίων, σε ό,τι αφορά στο κόστος εξυπηρέτησής του και τη μεγέθυνσή του. Γενικά, η ΕΚΤ αναφέρει ότι ο πληθωρισμός αυξάνει το κόστος δανεισμού, από την άλλη μειώνει την πραγματική αξία του χρέους. Αυτό ισχύει τόσο για το δημόσιο χρέος, όσο και για τα χρέη νοικοκυριών και επιχειρήσεων.

2. Το δημοσιονομικό έλλειμμα εισήλθε στην κόκκινη περιοχή, καθώς μετατοπίζεται υψηλότερα για το 2022, σε σχέση με τις προηγούμενες προβλέψεις. Αυτό παρατηρείται και για άλλες χώρες, με τη μεγαλύτερη επιδείνωση να εμφανίζει η Μάλτα, την οποία ακολουθούν Ιταλία, Γαλλία, Σλοβενία, Λετονία, Ισπανία, Σλοβακία. Ακόμα και η Αυστρία πλησιάζει το όριο της κόκκινης περιοχής. Αιτίες αποτελούν οι δαπάνες για τη στήριξη των οικονομιών κατά την πανδημία, οι οποίες συνεχίζονται, λόγω της αβεβαιότητας του πολέμου, με υψηλότερες τιμές ενέργειας (πληθωρισμός), υψηλότερα επιτόκια και χαμηλότερη ανάπτυξη.

3. Χρηματοδοτικές ανάγκες. Η αύξηση των επιτοκίων έχει σημαντική επίπτωση στις χρηματοδοτικές ανάγκες των υπερχρεωμένων χωρών της Ευρωζώνης. Σύμφωνα με τα δύο σενάρια που έχει τρέξει η ΕΚΤ, η μεγαλύτερη επίπτωση, σχεδόν κατά 5 ποσοστιαίες μονάδες ως προς το ΑΕΠ, προκύπτει από αύξηση των επιτοκίων κατά 100 μονάδες βάσεις και μείωση του ρυθμού ανάπτυξης κατά 1 ποσοστιαία μονάδα για τρία χρόνια. Αντίθετα, αρκετά μικρότερη, σχεδόν 1-2 ποσοστιαίες μονάδες προς το ΑΕΠ, είναι η επίπτωση που προέρχεται μόνο από την αύξηση των επιτοκίων κατά 100 μονάδες βάσεις, χωρίς υποχώρηση της ανάπτυξης.

4. Αγορά ακινήτων. Η ελληνική αγορά ακινήτων κατατάσσεται αρκετά μακριά από τις πιθανές χώρες, όπου εντοπίζονται αυξημένοι κίνδυνοι για "φούσκα” και όπου η ΕΚΤ έχει ζητήσει αυξημένη εποπτεία. Ειδικά, η Ελλάδα εμφανίζεται η χώρα με τη μικρότερη αύξηση τιμών και με τη μεγαλύτερη αποπληρωμή χρέους για απόκτηση στέγης.

5. Νοικοκυριά. Για τα ελληνικά νοικοκυριά, πιθανή διόρθωση στην αγορά ακινήτων, σε συνδυασμό με αύξηση επιτοκίων και μείωση εισοδημάτων λόγω πληθωρισμού, μετατοπίζει τη χώρα στο "βαθύ κόκκινο”, όπου βρίσκονται Κύπρος, Ολλανδία, Λουξεμβούργο και Φινλανδία. Στο όριο εμφανίζονται Βέλγιο, Πορτογαλία και Ισπανία. Το κόστος εξυπηρέτησης του χρέος ως προς το εισόδημα των νοικοκυριών στην Ελλάδα υπολογίζεται στο 17% και είναι το τρίτο υψηλότερο στην Ευρώπη. Ταυτόχρονα, το χρέος των νοικοκυριών προς το ΑΕΠ πλησιάζει το 60%, όπου εκεί βρίσκονται χώρες όπως το Βέλγιο και η Γερμανία.

6. Επιχειρήσεις. Οι υψηλότεροι κίνδυνοι για τις επιχειρήσεις εντοπίζονται σε χώρες με αυξανόμενο δημόσιο χρέος, υψηλό ποσοστό κόκκινων δανείων και υψηλή διασύνδεση μεταξύ τραπεζών και δημοσίου χρέους. Παρ’ όλα αυτά, η ΕΚΤ αναφέρει ότι ο δείκτης κινδύνου (Z-score) παραμένει χαμηλότερος σε σχέση με την περίοδο πριν από την πανδημία.

7. Τράπεζες. Οι ελληνικές τράπεζες αντιμετωπίζουν μικρότερο κίνδυνο επιτοκίου, σε σχέση με τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές, καθώς τα νέα δάνεια με σταθερά επιτόκια αποτελούν το 40% των νέων χορηγήσεων από το 2009 μέχρι το 2021, όταν για παράδειγμα, όταν το αντίστοιχο ποσοστό στην Ε.Ε. είναι στο 80%. Δηλαδή, λιγότερα δάνεια έχουν "κλειδωθεί” με σταθερά και χαμηλά επιτόκια (λόγω επερχόμενης αύξησης επιτοκίων).

8. Εξάρτηση από τη Ρωσία. Η Ελλάδα εμφανίζεται περισσότερο εξαρτημένη στις εισαγωγές από τη Ρωσία, σε σχέση με το μέσο όρο της Ε.Ε., ενώ η εξάρτηση από τις εξαγωγές είναι πολύ μικρή. Το ποσοστό εισαγωγών της Ελλάδος από τη Ρωσία, σε σχέση με το εμπορικό ισοζύγιο, υπολογίζεται γύρω στο 5%, όταν στην Ε.Ε. είναι γύρω στο 4%.

«Ο τρομερός πόλεμος στην Ουκρανία έχει φέρει τεράστιο ανθρώπινο πόνο», δήλωσε από την πλευρά του ο αντιπρόεδρος της ΕΚΤ Luis de Guindos. «Έχει επίσης αυξήσει τους κινδύνους χρηματοπιστωτικής σταθερότητας μέσω των επιπτώσεών του σε όλες σχεδόν τις πτυχές της οικονομικής δραστηριότητας και των συνθηκών χρηματοδότησης».

Τα τρωτά σημεία ενδέχεται να αυξηθούν λόγω της αβέβαιης πορείας του πολέμου Ρωσίας-Ουκρανίας και των μεταβαλλόμενων προσδοκιών για ομαλοποίηση της πολιτικής στις προηγμένες οικονομίες. Άλλες πιθανές παγκόσμιες εξελίξεις, όπως η ευρύτερη αναζωπύρωση της πανδημίας του κορωνοϊού (COVID-19), οι αδυναμίες σε βασικές οικονομίες αναδυόμενων αγορών ή η απότομη επιβράδυνση της κινεζικής οικονομικής δραστηριότητας, θα μπορούσαν επίσης να επηρεάσουν τους κινδύνους για την ανάπτυξη και τον πληθωρισμό.