Δασικοί χάρτες: Με ρύθμιση η κυβέρνηση θα παρακάμψει το ΣτΕ για τις εκχερσωμένες εκτάσεις
Δασικοί χάρτες: Νομοθετική ρύθμιση στο πρότυπο των οικιστικών πυκνώσεων για την εξαγορά των παρανόμων εκχερσωμένων εκτάσεων που είδαν για δεύτερη φορά την «πόρτα» του Συμβουλίου της Επικρατείας ως αντισυνταγματικές αναμένεται να φέρει το υπουργείο Περιβάλλοντος.
Σύμφωνα με τον «Ελεύθερο Τύπο», η απόφαση του ΣτΕ αφορά περί τα 2 εκατ. δασικά στρέμματα που βρίσκονται σε Λάρισα, Ηλεία, Αχαΐα, Λακωνία, Μαγνησία κ.τ.λ. τα οποία ωστόσο οι αγρότες έναντι αντιτίμου μπορούσαν να τα αξιοποιούν. Από τη διαδικασία εξαιρούνται όσες εκτάσεις αποχαρακτηρίζονται μέσω του περιβαλλοντικού νόμου, καθώς είναι γη την οποία είχε διανείμει το κράτος για καλλιέργεια προ του 1975.
Παρότι δεν έχει ακόμα καθαρογραφεί η απόφαση και οι επιμέρους λεπτομέρειες θα έχουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον, αυτό που έγινε γνωστό είναι το τελικό φρένο που βάζει η Ολομέλεια στις παράνομες εκχερσωμένες εκτάσεις ιδιοκτητών, αφήνοντας επί της ουσίας περί τα 2 εκατ. στρέμματα στον αέρα.
Το πρόβλημα ωστόσο γιγαντώνεται, δεδομένου ότι χιλιάδες αγρότες από το 2017 -οπότε και προβλεπόταν και στην πράξη η εξαγορά των συγκεκριμένων εκτάσεων- κινδυνεύουν να χάσουν τα ποσά που κατέβαλλαν σε ενστάσεις προκειμένου να συνεχίσουν να καλλιεργούν τη γη τους, αλλά και να μείνουν χωρίς επιδοτήσεις.
Το σχέδιο
Όπως τονίζουν πηγές στον «Ε.Τ.», το θέμα είναι ιδιαίτερα σημαντικό, δεδομένου ότι αφορά χιλιάδες πολίτες και για αυτό τον λόγο το ΥΠΕΝ θα επιχειρήσει να βρει τη χρυσή τομή ώστε αφενός να μη χαθούν περιουσίες και αφετέρου να μην υπάρξει ζήτημα συνταγματικότητας.
Στο πλαίσιο αυτό αναμένεται να υπάρξει ρύθμιση η οποία θα ξεκαθαρίζει τι θα γίνεται με τις αγροτικές επιδοτήσεις και τα ποσά που κατέβαλλαν μέχρι σήμερα οι αγρότες προκειμένου να έχουν τη δυνατότητα να καλλιεργούν τη δασική έκταση που είχαν τόσα χρόνια στην κυριότητά τους. Κατά τις ίδιες πηγές, το υπουργείο θα επιχειρήσει να φέρει μια αντίστοιχη πρόταση με αυτή των οικιστικών πυκνώσεων, η οποία, αφού πάρει το πράσινο φως του ΣτΕ, θα μπορεί να συνεχίσει να παραχωρεί για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα τη γη στους πολίτες που τη δούλευαν μέχρι τώρα έναντι τιμήματος.
Το χρονικό
Υπενθυμίζεται ότι με νομοθετική ρύθμιση του 2017, προβλεπόταν ότι οι δασικές εκτάσεις που εκχερσώθηκαν για γεωργική χρήση πριν από το 1975 και διατηρούν τη χρήση αυτή μέχρι σήμερα μπορούσαν να εξαγοραστούν με ευνοϊκότερους όρους και συγκεκριμένα έναντι τιμήματος που οριζόταν στο 1/4 της αντικειμενικής αξίας ή της αγοραίας αξίας όπου δεν έχει καθοριστεί αντικειμενική από 1/3 που ίσχυε έως τότε. Προβλέπονταν επίσης μηνιαίες δόσεις, ενώ όσοι δεν επιθυμούν να ακολουθήσουν τη διαδικασία εξαγοράς μπορούσαν να ζητήσουν την έκδοση της προβλεπόμενης απόφασης έγκρισης επέμβασης καταβάλλοντας μόνο αντάλλαγμα χρήσης.
Σε ό,τι αφορά στις εκχερσωμένες εκτάσεις για γεωργική εκμετάλλευση της περιόδου από το 1975 έως και τις 7 Μαρτίου 2007 χωρίς τη σχετική άδεια της δασικής υπηρεσίας (παράνομα), οι κάτοχοι-καλλιεργητές υποχρεούνταν στην καταβολή εκτός του προβλεπόμενου χρηματικού ανταλλάγματος και αντισταθμιστικής δαπάνης προκειμένου να υλοποιηθεί δάσωση ή αναδάσωση. Μετά την εξόφλησή του προβλεπόταν η έκδοση διαπιστωτικής πράξης αλλαγής χρήσης γης. Για τις εκχερσωμένες εκτάσεις αυτής της περιόδου, για τις οποίες αποδεικνυόταν ότι είναι ενταγμένες στον ΟΣΔΕ, δεν υφίστατο πλέον η υποχρέωση υποβολής οικονομοτεχνικής μελέτης αλλά αρκούσε σχετική γνωμοδότηση από τη δασική υπηρεσία. Η διαδικασία εξαγοράς μάλιστα εξακολουθεί να «τρέχει» καθώς ως καταληκτική της ημερομηνία έχει οριστεί η 8η Αυγούστου 2020.
Η απόφαση αρ.645/2019 του Ε’ τμήματος αφορά προσφυγή της Πανελλήνιας Ενωσης Δασολόγων Δημοσίων Υπαλλήλων (ΠΕΔΔΥ) και του Γεωτεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας (ΓΕΩΤΕΕ) κατά της συνταγματικότητας τεσσάρων υπουργικών αποφάσεων, με τις οποίες ορίζονται πτυχές της διαδικασίας εξαγοράς παράνομα εκχερσωμένων δασών και δασικών εκτάσεων. Οι αποφάσεις βασίζονται σε διατάξεις των νόμων 4280/2014 και 4467/2017, με τις οποίες δόθηκε η πλήρης εξαγορά εκτάσεων που εκχερσώθηκαν πριν το 1975 και η αγορά του δικαιώματος αγροτικής χρήσης για όσες εκχερσώθηκαν από το 1975 έως το 2007.
Την είδηση της απόφασης έκανε γνωστή ο αντιπρόεδρος της Πανελλήνιας Ενωσης Δασολόγων Νικόλαος Μπόκαρης. «Η δικαίωση της ΠΕΔΔΥ και του ΓΕΩΤΕΕ θα έπρεπε να σηματοδοτήσει την αλλαγή στάσης των πολιτικών ηγεσιών των εκάστοτε κυβερνήσεων απέναντι στα δασικά οικοσυστήματα και, κυρίως, την ασφαλέστερη νομοθέτηση για αυτά (βλέπετε δασικοί χάρτες) με κριτήριο τη συνταγματική κανονικότητα», σημείωσε χαρακτηριστικά.
Οι αιτιάσεις της αντιπολίτευσης
Ο πρώην υπουργός του ΣΥΡΙΖΑ Βαγγέλης Αποστόλου σε άρθρο του επισημαίνει μεταξύ άλλων ότι η πορεία καταγραφής των δασικού χαρακτήρα εκτάσεων στο 50% των εκτάσεων της χώρας και ιδιαίτερα στις περιοχές όπου έχει γίνει μερική κύρωση των δασικών χαρτών, ανέδειξαν πολλά προβλήματα, όπως αυτά των δασωμένων αγρών, των χορτολιβαδικών εκτάσεων, της αυθαίρετης δόμησης και της παράνομης εκχέρσωσης για αγροτική χρήση.
Αυτά όμως που κυριάρχησαν ήταν πρώτον το δικαίωμα του Δημοσίου να προβάλλει το τεκμήριο κυριότητας που έχει στις άγριες γαίες, δηλαδή στο σύνολο της χερσαίας επιφάνειας της χώρας, πλην των οικιστικών και των γεωργικώς καλλιεργούμενων εκτάσεων και δεύτερον η δυνατότητα των Δήμων να ορίζουν ως οικιστικές πυκνώσεις, που θα εξεταστούν στο μέλλον (!!!) δασικές εκτάσεις που περιέχουν αυθαίρετα κτίσματα.
Υπογραμμίζει το ζήτημα δεν είναι αν οι περιοχές που δηλώθηκαν ως οικιστικές καλύπτουν τα κριτήρια της σχετικής ρύθμισης, αλλά αν έγιναν οι απαραίτητοι έλεγχοι με την υποβολή τους. Για παράδειγμα ήλεγξε κανείς αν οι εκτάσεις αυτές είχαν κηρυχθεί κάποτε αναδασωτέες;
Το χειρότερο όλων είναι ότι η σημερινή κυβέρνηση δεν βλέπει την απαράδεκτη εικόνα των οικιστικών χταποδιών, αλλά και εισάγει στη δασική νομοθεσία αντισυνταγματικούς όρους, όπως είναι οι οικιστικές πυκνώσεις, που ενδέχεται να βρουν εφαρμογή σε άλλου είδους παρεμβάσεις στο φυσικό περιβάλλον της χώρας μας.
Τονίζει ότι η κυβέρνηση οφείλει να σεβαστεί την απόφαση του ΣτΕ, όχι μόνο σταματώντας τη συγκεκριμένη διαδικασία στους υπό κατάρτιση δασικούς χάρτες, αλλά και επαναφέροντας με συμπληρωματική πράξη τις δασικές εκτάσεις που είχαν εξαιρεθεί για οικιστικούς σκοπούς, στα δασικού χαρακτήρα εδάφη. Μόνον τότε μπορεί να υπάρξει προσέγγιση στο πρόβλημα, που ασφαλώς δεν θα είναι οριζόντια, αλλά εξατομικευμένη.
Η προσπάθειά της να εξωραΐσει τις οικιστικές πυκνώσεις θα έχει την ίδια τύχη, αφού η οικιστική χρήση των δασικών εκτάσεων έρχεται σε σύγκρουση με τα άρθρα 24 και 117 του Συντάγματος.