Κορονοϊός: Αυτός είναι ο λόγος που τεκμηριώνει τη φθίνουσα πορεία του ιού στην Ελλάδα

Γράφει ο γιατρός Σταμάτης Παπασάββας

Η 14η Απριλίου 2020 είναι μια μέρα που όλοι θα θυμούνται, ως την ημέρα που ο Καθηγητής Σωτήρης Τσιόδρας δήλωσε ότι η Ελλάδα πέτυχε τη μείωση του δείκτη μεταδοτικότητας R0 σε τιμή μικρότερη του 1. Η γενική πεποίθηση που είχε σχηματιστεί τις προηγούμενες ημέρες για την καλή πορεία της επιδημικής καμπύλης, επιβεβαιώθηκε.

Τί σημαίνει αυτό;

1. Σωστά και έγκαιρα μέτρα.

Οι ελληνικές αρχές, με τα μέτρα που πήραν, κατάφεραν να «κατεβάσουν» τον δείκτη στο πλαίσιο μιας εποχικής γρίπης, χωρίς να υπάρχει διαθέσιμο εμβόλιο και θεραπεία.

2. Θριάμβευσε η συλλογική συνείδηση των Ελλήνων.

Η ελληνική κοινωνία κατανόησε την αναγκαιότητα των μέτρων και η πλειονότητα των πολιτών συσπειρώθηκε υπέρ της εφαρμογής τους, παρά τις πρωτόγνωρες συνθήκες και τις δυσκολίες μιας αόριστης αναστολής και περιορισμού της κυκλοφορίας.

Τι είναι όμως ο δείκτης μεταδοτικότητας (Basic Reproduction Number) R0;

Είναι ένας αδιάστατος (ή καθαρός) αριθμός, που μας δείχνει τον μέσο αριθμό των ανθρώπων μιας κοινότητας που θα νοσήσει, μετά από επαφή με έναν μολυσματικό φορέα μιας νόσου, υπό την προϋπόθεση η κοινότητα να μην έχει μολυνθεί στο παρελθόν από τη νόσο και να μην έχει ανοσία σε αυτή (φυσική ή επίκτητη, μέσω εμβολιασμού για παράδειγμα).

Επηρεάζεται από αρκετούς παράγοντες, όπως η κοινωνική συμπεριφορά, οι περιβάλλοντικές συνθήκες, ο χρόνος επώασης της νόσου, ο τρόπος μετάδοσης της νόσου κ.τ.λ. . Αυτό σημαίνει πρακτικά ότι ακόμα και ο ίδιος ιός, σε διαφορετικές χώρες, μπορεί να έχει διαφορετικές τιμές R0.

Γιατί είναι τόσο σημαντική για την Ελλάδα η δραστική μείωση του R0;

Πολλές φορές μέχρι σήμερα έχει γίνει αναφορά στις ομοιότητες των χαρακτηριστικών της επιδημίας του κορονοϊού στη χώρα μας, με την περίπτωση της έξαρσης του SARSCoV2 στην επαρχία της Γουχάν στην Κίνα. Είναι πολύ σημαντική η ελληνική επιτυχία της δραστικής μείωσης του R0 που εκεί έφτασε να υπολογίζεται 5.7, ενώ αρχικά είχε υπολογιστεί ότι κυμαίνεται από 2.2 ως 2.7.

Βιβλιογραφία: https://wwwnc.cdc.gov/eid/article/26/7/20-0282_article?deliveryName=USCDC_333-DM25287

Για να μπορέσουμε να καταλάβουμε καλύτερα τα μεγέθη:

Η διάσημη και πιο θανατηφόρος στην ιστορία πανδημία της ισπανικής γρίπης, που ξέσπασε το 1918 και κόστισε τη ζωή, σύμφωνα με ιστορικούς, σε 17-50 εκατομμύρια ανθρώπους, αφού πρώτα είχε μολύνει σχεδόν το 1/4 του πληθυσμού της γης, υπολογίζεται ότι είχε R0 περίπου 2. (με εύρος 1.4-2.8).

Η γνωστή σε όλους μας εποχική γρίπη υπολογίζεται ότι έχει R0 1.3 (με εύρος 0.9-2.1).

Ο ιός της γρίπης Α H1N1 υπολογίζεται ότι έχει R0 μεταξύ 1.4 και 1.6

Βιβλιογραφία: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/19545404/

Με απλά λόγια:

• -όταν R0 <1, η νόσος φθίνει μέχρι να εξαφανιστεί.

  -όταν R0 =1 η νόσος υπάρχει στην κοινότητα αλλά δεν προκαλεί επιδημία.

  -όταν R0 >1, η νόσος προκαλεί επιδημία.

Όσο μεγαλύτερη τιμή του R0 έχουμε, τόσο ταχύτερη είναι η εξέλιξη μιας επιδημίας.

Έχουν περάσει 49 ημέρες από την αρχή της επιδημικής έξαρσης στη χώρα μας και ήδη έχουμε καταφέρει πολλά. Οι θυσίες όλων αρχίζουν και πιάνουν τόπο και η νίκη δεν θα αργήσει να έρθει!