ΒΙΟ.ΜΕ. Συλλογή υπογραφών: Έκκληση από το πρώτο αυτοδιαχειριζόμενο εργοστάσιο στην Ελλάδα

ΒΙΟ.ΜΕ.: Στις 30 Μαρτίου, συνεργείο της ΔΕΗ παρουσία ΜΑΤ, διέκοψε την παροχή ρεύματος στο εργοστάσιο, ενώ οι εργαζόμενοι συνέχισαν την λειτουργία με την χρήση γεννήτριας. Παράλληλα, ζήτησαν επανασύνδεση του ρεύματος στο δίκτυο της ΔΕΗ με ρολόι που θα έχει το ΑΦΜ της εταιρείας και νομιμοποίηση του χώρου του εργοστασίου για την λειτουργία του. Αυτό απαιτεί νομοθετικές πρωτοβουλίες καθώς υπάρχει νομικό κενό για το καθεστώς λειτουργίας αυτοδιαχειριζόμενων επιχειρήσεων.

Η επιχείρηση απασχολεί 22 εργαζόμενους αυτή τη στιγμή.

Το κείμενο της συλλογής υπογραφών αναφέρει πως "Προσπαθούμε με κάθε μέσο να μη σταματήσει η παραγωγή των προϊόντων μας, τα οποία τη δεδομένη στιγμή είναι ύψιστης ανάγκης για την κοινωνία. Με τη δίχως τέλος συνεισφορά από την αλληλεγγύη, μπορούμε να βρισκόμαστε κανονικά στο εργοστάσιο και προς το παρόν να εξυπηρετούμε όλους εσάς που στηρίζετε τον αγώνα μας αγοράζοντας τα προϊόντα μας".

Έκκληση από ΣΥΡΙΖΑ

Την επανασύνδεση του ρεύματος στην επιχείρηση είχε ζητήσει και ο ΣΥΡΙΖΑ Θεσσαλονίκης. "Με μία καταδρομική ενέργεια που θύμιζε άλλες σκοτεινές εποχές, η κυβέρνηση αποφάσισε πως είναι η κατάλληλη στιγμή για να επιτεθεί σε ένα από τα πιο πετυχημένα συνεταιριστικά πειράματα στη Ευρώπη" "Συνεργείο της ΔΕΗ υποστηριζόμενο από δύο κλούβες των ΜΑΤ, έκοψε το ρεύμα στο εργοστάσιο της ΒΙΟ.ΜΕ. Η παρουσία της αστυνομίας στην αχαρακτήριστη αυτή ενέργεια της ΔΕΗ, επιβεβαιώνει πως η όλη επιχείρηση αποτελεί πολιτική απόφαση της κυβέρνησης της ΝΔ. "Μάλιστα, όπως σημειώνουν οι συνεταιριστές εργαζόμενοι στη ΒΙΟ.ΜΕ., η ενέργεια πραγματοποιήθηκε ενώ βρίσκονται σε εξέλιξη οι διαδικασίες με το υπουργείο Εργασίας για την πλήρη νομιμοποίηση της επιχείρησης".

"Αν πάρουμε δε υπόψη πως όλα αυτά συνέβησαν εν μέσω πανδημίας, σε μία επιχείρηση η οποία παράγει απολύτως αναγκαία προϊόντα ατομικής και οικιακής υγιεινής, η διακοπή τους ρεύματος και άρα η λειτουργία της ΒΙΟ.ΜΕ είναι πράξη η οποία στρέφεται εναντίον, όχι μόνον των εργαζομένων στην επιχείρηση, αλλά και εναντίον της κοινωνίας" σημειωνόταν.

Η ιστορία της ΒΙΟ.ΜΕ.

H Βιομηχανική Μεταλλευτική Α.Ε είναι αυτοδιαχειριζόμενο εργοστάσιο στη Θεσσαλονίκη. Θεωρείται η πρώτη τέτοιου είδος πρωτοβουλία στην Ελλάδα σχετικά με την αυτοδιάθεση των εργαζομένων, την οργάνωση της παραγωγής και την αλληλεγγύη, συνιστώντας στην πράξη το πρώτο εγχείρημα εργατικής αυτοδιαχείρισης βιομηχανικής μονάδας στη χώρα.

Το εργοστάσιο ιδρύθηκε το 1982 και αποτελούσε θυγατρική της Philkeram Johnson, ιδιοκτησίας της οικογένειας Φιλίππου και κατασκεύαζε δομικά υλικά. Θεωρείτο μια από τις πιο σημαντικές επιχειρήσεις της Βορείου Ελλάδος μέχρι και το 2010, οπότε και παρουσίασε αρνητικό ισολογισμό καθυστερώντας παράλληλα την μισθοδοσία των εργατών. Έχει αναφερθεί ότι η μητρική εταιρεία χρέωσε με δάνειο ύψους 1,9 εκατ. ευρώ τη θυγατρική της με αποτέλεσμα να αποκτήσει πλασματικά παθητικό. Τον Αύγουστο του 2011 η επιχείρηση προχώρησε σε παύση πληρωμών έχοντας τους εργαζόμενους απλήρωτους από τον Μάιο του ιδίου έτους.

Τον Οκτώβριο, με απόφαση της γενικής συνέλευσης, οι εργαζόμενοι προχώρησαν σε επίσχεση εργασίας. Έως σήμερα δεν έχει γίνει απόλυση σε κανέναν από τους 70 εργαζόμενους. Τον Μάιο του 2012 η γενική συνέλευση των εργαζομένων, βάση της οποίας πλέον λαμβάνονται όλες οι αποφάσεις, με συντριπτική πλειοψηφία 97% αποφάσισε την ανάληψη της ευθύνης του εργοστασίου. Στις 12 Φεβρουαρίου 2013 οι εργαζόμενοι ξεκίνησαν τη λειτουργία του εργοστασίου παράγοντας προϊόντα γενικού καθαρισμού καθώς και κάποια από αυτά που παρασκεύαζαν και παλαιότερα.

Σήμερα στο εργοστάσιο απασχολούνται 22 άτομα. Παράγει προϊόντα γενικού καθαρισμού, όπως καθαριστικά ρούχων, καθαριστικά πιάτων, σαπούνια κ.α, τα οποία προωθούνται σε μικρά καταστήματα, ενώ έχουν δημιουργήσει και ηλεκτρονικό κατάστημα. Τα προϊόντα αυτά είναι κατά βάση οικολογικά, αφού αποτελούνται από βιοδιασπώμενες πρώτες ύλες, οι οποίες είναι ακίνδυνες για το περιβάλλον. Από το 2016 έχουν αρχίσει εκ νέου και την παραγωγή οικοδομικής κόλλας. Πλέον έχουν κάνει άνοιγμα και στην ευρύτερη κοινωνία με την καθιέρωση του "αλληλέγγυου υποστηρικτή" όπου υπάρχει μια μικρή συνδρομή της τάξης των 3 ευρώ.

Το 2016 κυκλοφόρησε το ντοκιμαντέρ του Απόστολου Καρακάση, "Επόμενος Σταθμός: Ουτοπία" με θέμα το εγχείρημα των εργαζομένων. Το ντοκιμαντέρ συμμετείχε στο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης καθώς και στο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ IDFA του Άμστερνταμ.

Η Fair Trade Hellas, στα πλαίσια πρότζεκτ για την κοινωνική και αλληλέγγυα οικονομία, χαρακτήρισε την ΒΙΟΜΕ ως παράδειγμα "καλής πρακτικής" για τη Βόρεια Ελλάδα.

Κύριο μέλημα των εργαζομένων της ΒΙΟ.ΜΕ είναι το άνοιγμα στη κοινωνία μέσα από πρωτοβουλίες , όπως η φιλοξενία συναυλιών, πολιτιστικών εκδηλώσεων καθώς και παζαριών χωρίς μεσάζοντες, αλλά και για την αποθήκευση ειδών πρώτης ανάγκης για τους μετανάστες στην Ειδομένη. Οι εργαζόμενοι σε συνεργασία με το Κοινωνικό Ιατρείο Αλληλεγγύης Θεσσαλονίκης λειτουργούν εργατικό ιατρείο αλληλεγγύης, με πρόσβαση σε όλο το κόσμο, όπως εργαζόμενοι, ανασφάλιστοι, μετανάστες και άνεργοι.

Από το Μάρτιο του 2020 και λόγω της πανδημίας του κορονοιού οι εργαζόμενοι της ΒΙΟ.ΜΕ παράγουν σαπούνια έτσι ώστε να τα στείλουν σε διάφορες δομές μεταναστών, καθώς και σε φυλακισμένους. Οι εργαζόμενοι της ΒΙΟ.ΜΕ έχουν αναπτύξει ένα δίκτυο συνεργασίας με παρόμοια συνεργατικά εγχειρήματα τα οποία δραστηριοποιούνται, τόσο στην Ελλάδα όσο σε άλλες χώρες παγκοσμίως. Στο πλαίσιο αυτών των συνεργασιών, τον Οκτώβριο του 2016 η ΒΙΟ.ΜΕ φιλοξένησε τη δεύτερη Ευρωμεσογειακή συνάντηση συνεργατικών εγχειρημάτων και αυτοδιαχειριζόμενων εργοστασίων, ενώ το Σεπτέμβριο του 2017 συμμετείχε στο παγκόσμιο συνέδριο που πραγματοποιήθηκε στην Αργεντινή. Τον Οκτώβριο του 2018 συνδιοργάνωσε με άλλα 18 αυτοδιαχειριζόμενα συνεργατικά εγχειρήματα το πρώτο Φεστιβάλ Συνεργατισμού.

Υπήρξαν και αντιδράσεις από τους εργαζόμενους της πρώην μητρικής εταιρίας Φιλκεραμ - Johnson θεωρώντας ότι θίγονται τα συμφέροντά τους. Αυτοί θεωρούν ότι η ιδιοκτησία του χώρου της ΒΙΟ.ΜΕ. ανήκει στη μητρική εταιρία η οποία θα πρέπει να το πουλήσει ώστε να εξυπηρετήσει τα χρέη της. Μέσα από μια τέτοια πώληση προσδοκούν να λάβουν και αυτοί τα δεδουλευμένα αρκετών μηνών (Μάρτιος 2011 έως Ιανουάριος 2012) μετά την ικανοποίηση της εφορίας και των ασφαλιστικών ταμείων.