Προσφυγικό: Ύπατη Αρμοστεία και ΔΟΜ καταγγέλλουν pushbacks στο Αιγαίο [vid]

Τις έντονες ανησυχίες του σχετικά με τις πρόσφατες καταγγελίες για επαναπροωθήσεις και μαζικές απελάσεις απελάσεις προσφύγων εκφράζουν τόσο η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για του Πρόσφυγες όσο και ο Διεθνής Οργανισμός Μετανάστευσης (ΔΟΜ), καλώντας τις ελληνικές αρχές να διερευνήσουν τις σχετικές εκθέσεις και μαρτυρίες.

Η Ύπατη Αρμοστεία καλεί την Ελλάδα να ερευνήσει τις άτυπες αναγκαστικές επιστροφές στα θαλάσσια και χερσαία σύνορα με την Τουρκία. Ο ΔΟΜ «εκφράζει βαθύ προβληματισμό σχετικά με τις επαναλαμβανόμενες καταγγελίες που αφορούν επαναπροωθήσεις και συλλογικές απελάσεις μεταναστών – σε ορισμένες περιπτώσεις ακόμα και βίαιων – στα σύνορα της Ε.Ε. μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας».

https://www.facebook.com/AegeanBoatReport/videos/560961651287529/

 Υπάτη Αρμοστεία

Ο εκπρόσωπος Τύπου της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες, Βabar Baloch, αναφέρθηκε εκτεταμένα στο ζήτημα, λέγοντας ότι «η Ύπατη Αρμοστεία καλεί την Ελλάδα να ερευνήσει τις πολλαπλές καταγγελίες για άτυπες αναγκαστικές επιστροφές -pushbacks- από τις ελληνικές αρχές στα θαλάσσια και χερσαία σύνορα της χώρας, κατά τις οποίες πιθανόν επιστρέφονται μετανάστες και αιτούντες άσυλο στην Τουρκία, αφού έχουν φτάσει σε ελληνικό έδαφος ή σε ελληνικά χωρικά ύδατα.

Η Ύπατη Αρμοστεία έχει εκφράσει επανειλημμένα τις ανησυχίες της προς την ελληνική κυβέρνηση και έχει απευθύνει έκκληση για επείγουσα έρευνα σε μια σειρά από περιστατικά που έχουν καταγγείλει μέσα ενημέρωσης, πολλά από τα οποία έχουν επιβεβαιωθεί από μη κυβερνητικές οργανώσεις και απευθείας μαρτυρίες. Τέτοιου είδους ισχυρισμοί έχουν αυξηθεί από τον Μάρτιο, με αναφορές ότι αρκετές ομάδες ανθρώπων μπορεί να έχουν επιστραφεί με συνοπτικές διαδικασίες μετά την άφιξή τους στην ελληνική επικράτεια.

Περίπου 3.000 αιτούντες άσυλο έφτασαν στην Ελλάδα μέσω ξηράς ή θαλάσσης από τις αρχές Μαρτίου, κάτι που συνιστά απότομη μείωση σε σχέση με τους προηγούμενους μήνες και συγκριτικά με τα προηγούμενα χρόνια. Ωστόσο, ο αριθμός των άτυπων επιστροφών που έχουν καταγγελθεί, ιδίως στη θάλασσα, αυξάνεται».

«Η Ελλάδα έχει το νόμιμο δικαίωμα να ελέγχει τα σύνορά της και να διαχειρίζεται την παράτυπη μετανάστευση σεβόμενη παράλληλα τα διεθνή πρότυπα για τα ανθρώπινα δικαιώματα και την προσφυγική προστασία», τονίζει ο εκπρόσωπος Τύπου της Ύπατης Αρμοστείας, επισημαίνοντας ότι «ο έλεγχος των συνόρων και οι πρακτικές θα πρέπει να εξασφαλίζουν τον σεβασμό στα δικαιώματα των αιτούντων άσυλο, οι οποίοι δεν θα πρέπει να απομακρύνονται κατ’ αυτόν τον τρόπο από τα σύνορα».

Επαινεί δε το Λιμενικό για την εξαιρετική αφοσίωση και θάρρος στη διάσωση αμέτρητων προσφύγων και μεταναστών στη θάλασσα, «ωστόσο, οι τωρινοί ισχυρισμοί αντιβαίνουν στις διεθνείς υποχρεώσεις της Ελλάδας και μπορεί να εκθέτουν ανθρώπους σε πολύ μεγάλο κίνδυνο».

Και προσθέτει: «Το δικαίωμα να αναζητά και να απολαμβάνει κάποιος άσυλο είναι θεμελιώδους σημασίας και θα πρέπει να παρέχεται σε όλους τους αιτούντες άσυλο πρόσβαση στις διαδικασίες ασύλου και προστασία από επαναπροώθηση ή άτυπη αναγκαστική επιστροφή. Η πανδημία του κορονοϊού έχει δυσχεράνει τα δεινά των ανθρώπων που τρέπονται σε φυγή εξαιτίας του πολέμου, των συγκρούσεων και των διώξεων, όμως όσοι αναγκάζονται να διαφεύγουν από τις συγκρούσεις και τις διώξεις δεν θα πρέπει να στερούνται την ασφάλεια και προστασία που δικαιούνται κάτω από αυτές τις συνθήκες».

Διεθνής Οργανισμός Μετανάστευσης

Ο ΔΟΜ «εκφράζει βαθύ προβληματισμό σχετικά με τις επαναλαμβανόμενες καταγγελίες που αφορούν επαναπροωθήσεις και συλλογικές απελάσεις μεταναστών – σε ορισμένες περιπτώσεις ακόμα και βίαιων – στα σύνορα της Ε.Ε. μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας. Σχετικές εκθέσεις και πλάνα από διεθνή μέσα ενημέρωσης, που δείχνουν τη χρήση πλωτών μέσων διάσωσης για την απομάκρυνση των μεταναστών στο Ανατολικό Αιγαίο, προκαλούν ιδιαίτερη ανησυχία.

Ο ΔΟΜ, μαζί με συνεργαζόμενους φορείς, παρακολουθεί στενά την κατάσταση και έχει λάβει πληροφορίες για περιπτώσεις μεταναστών που συλλαμβάνονται αυθαίρετα και επαναπροωθούνται στην Τουρκία, αλλά και για περιστατικά βίας κατά μεταναστών που φέρεται να έχουν λάβει χώρα από προσωπικό των συνόρων. Ο Οργανισμός καλεί τις ελληνικές αρχές να διερευνήσουν τις κατηγορίες και τις μαρτυρίες που δόθηκαν από άτομα που εξαναγκάστηκαν να περάσουν τα σύνορα Ελλάδας – Τουρκίας. Εν μέσω αυξημένης ανησυχίας αναφορικά με τα ζητήματα υγείας, καλούμε τα κράτη να αποφύγουν την εφαρμογή πρακτικών μετανάστευσης με τρόπο που να θέτει σε κίνδυνο την προάσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων των μεταναστών, μέσω της κατασκευής τειχών στα σύνορα, της στρατιωτικοποίησης των συνοριακών περιπολιών ή της αύξησης των απελάσεων, μεταξύ άλλων.

Ο ΔΟΜ καλεί επίσης τα κράτη να αναστείλουν τις απελάσεις κατά τη διάρκεια της πανδημίας του COVID-19, διευκολύνοντας παράλληλα τις εθελούσιες επιστροφές, όταν και όπου είναι δυνατόν, ιδίως για εκείνους τους μετανάστες που, λαμβάνοντας υπόψη την κατάσταση, αισθάνονταν πιο ασφαλείς στην πατρίδα τους και εκφράζουν την επιθυμία να επιστρέψουν σ΄αυτήν. Σε κάθε περίπτωση, πρέπει να δίνεται προτεραιότητα στη διαχείριση του λεπτού ζητήματος διασφάλισης των συνόρων που χρήζουν ιδιαίτερης ανάγκης προστασίας, σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο, που σέβεται τα ανθρώπινα δικαιώματα και τις θεμελιώδεις ελευθερίες όλων των μεταναστών, ανεξάρτητα από το μεταναστευτικό καθεστώς και συμπεριλαμβανομένου του δικαιώματός τους να ζητήσουν άσυλο.

Μολονότι τα κυριαρχικά δικαιώματα των κρατών – συμπεριλαμβανομένου εκείνου της διατήρησης της ακεραιότητας των συνόρων – πρέπει να είναι σεβαστά, η ισχύς τους παύει σε περίπτωση αλληλεπικάλυψής τους από διεθνείς υποχρεώσεις για τα ανθρώπινα δικαιώματα».