Παγκόσμια Ημέρα Προσφύγων Γιονούς Μοχαμαντί στο flash.gr: Ο κ. Μηταράκης κάνει έξωση σε 10.000 ανθρώπους

Κρύβουμε το προσφυγικό κάτω από το χαλί. Η πλειονότητα βλέπει επιφυλακτικά αν όχι εχθρικά  ανθρώπους που βρίσκονται σε ανάγκη και ψάχνουν  στον ήλιο μοίρα. Αυτή είναι η αλήθεια. Λίγο πριν συναντήσω τον Γιονούς Μοχαμαντί σκεφτόμουν την τρομερή ιστορία του.

Το 1997 ήρθε στην Ελλάδα από το Αφγανιστάν με την οικογένειά του να είναι στους 4 ορίζοντες. Πάλεψε μάτωσε και κατάφερε με τη δράση και τους αγώνες του να είναι σημείο αναφοράς. Μίλησα μαζί του λίγο πριν αναχωρήσει για τη δομή προσφύγων στη Ριτσώνα όπου θα πήγαινε για μία Ημερίδα με αφορμή τη σημερινή ημέρα.

Ήρεμος και προβληματισμένος παθιάζονταν όσο προχωρούσε η συζήτηση. Αγαπά την Ελλάδα και αυτό έβγαινε σε κάθε του κουβέντα. Είναι Έλληνας Πολίτης  και ψήφισε Μάλιστα για πρώτη φορά  πέρυσι το καλοκαίρι στα 46 του. Απογοητευμένος από την Ευρώπη και προβληματισμένος από τη στάση της σημερινής ελληνικής Κυβέρνησης άρχισε να μου μιλά:

Η πλειονότητα των Ελλήνων πολιτών έχουν μία θολή εικόνα για το προσφυγικό ζήτημα. Εικόνα που διαμορφώνεται κυρίως μέσα από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης. Ποια είναι η πραγματικότητα όπως την βιώνετε εσείς;

Η φετινή παγκόσμια ημέρα προσφύγων μας βρίσκει σε πολύ άσχημη κατάσταση στην Ελλάδα και μάλιστα με δυσοίωνες προοπτικές.

Ειδικά τα πρόσφατα μέτρα της Ελληνικής κυβέρνησης με την έξωση 10 χιλιάδων προσφύγων στο πλαίσιο του προγράμματος "Ήλιος" αλλά και με τον περιορισμό των δικαιωμάτων των αιτούντων άσυλο στην διαδικασία ασύλου. Οι χειρισμοί της κυβέρνησης έχουν δημιουργήσει πολύ μεγάλο πρόβλημα και στρες στους πρόσφυγες.

Το να αφήσεις άστεγους 10.000 ανθρώπους σημαίνει ότι τους καθιστάς ευάλωτους σε διάφορους κοινωνικούς κινδύνους, στην εκμετάλλευση. Φοβόμαστε ότι θα γυρίσουμε σε μία κατάσταση του 2011-2012 που είχαμε μέχρι και σεξουαλική εκμετάλλευση των μικρών παιδιών. Τότε που πολλά παιδιά βιάζονταν σε πάρκα και σκοτεινές γωνιές της Αθήνας.

Ο υπουργός μεταναστευτικής πολιτικής κ. Νότης μηταράκης μιλώντας για το πρόγραμμα "Ήλιος" λέει ότι " δεν μπορούμε για πάντα να παρέχουμε στέγη και κάλυψη στους πρόσφυγες πρέπει και αυτοί να προχωρήσουν μόνοι τους". Πως το σχολιάζετε;

Πρώτα εμείς όταν ξεκίνησε το πολύ καλό πρόγραμμα  στέγασης "Εστία" είχαμε πει ότι από τη δεύτερη μέρα που μπαίνει ο πρόσφυγας στη στέγαση πρέπει να συζητείται μαζί του το πώς θα βγει από το πρόγραμμα. Αρκεί στα δύο χρόνια της διάρκειας να υπάρξουν συνοδές δράσεις που θα τον καταστήσουν ικανό να σταθεί στα πόδια του. Δεν αρκούσε ένα κλειδί σπιτιού και μία cash card. Αυτό σημαίνει ιδρυματοποίηση. Όταν τα έλεγα είχα δεχτεί επιθέσεις από αρχές και φορείς. Σήμερα ο κ. μηταράκης μετατρέπει τους πρόσφυγες σε άστεγους. Δεν τους εντάσσει. Η ένταξη είναι το ζητούμενο.

Χρειαζόμαστε μία ολοκληρωμένη στρατηγική ένταξης ώστε ο καθένας μετά από 2 χρόνια να μπορεί να σταθεί στα πόδια του.

Από τους περίπου 23.000 ανθρώπους που μπήκαν στο καλό είναι η αλήθεια, πρόγραμμα "Εστία" πριν από 2 χρόνια είναι μετρημένοι στα δάχτυλα αυτοί που μπόρεσαν να βρουν εργασία και να σταθούν στα πόδια τους. Χρειάζεται παράλληλα εκμάθηση της γλώσσας. Εκπαίδευση πάνω στις δεξιότητες του κάθε πρόσφυγα. Αυτό δηλαδή που γίνεται σε όλο τον κόσμο εκτός από την Ελλάδα.

Γιατί εμείς δεν προχωράμε σε αυτά; είναι θέμα  οργανωτικής ανικανότητας, έλλειψης πολιτικής βούλησης;

Η Ελλάδα νομίζει ότι μπορεί κάποια στιγμή να μείνει έξω από ένα παγκόσμιο φαινόμενο όπως είναι αυτό του προσφυγικού. Είναι μονόδρομος να έχουμε πλάνο και σχέδιο ένταξης. Δεν πρόκειται να λυθεί το ζήτημα δια μαγείας και να εξαφανιστούν οι άνθρωποι. Όλοι όσοι ήρθαμε εδώ δεν ήρθαμε για βόλτα. Οι πρόσφυγες αναγκάζονται από σοβαρές αιτίες. Τόσο εγώ όσο και οι άλλοι πρόσφυγες έχουμε ένα όνειρο. Να σηκωθούμε ένα πρωί και να μην υπάρχει προσφυγικό ζήτημα. Να μην αναγκάζεται δηλαδή κανείς να φύγει από τη χώρα του.

Υπάρχει μία εμφανής προσπάθεια προσπάθεια να διαχωριστούν οι άνθρωποι σε πρόσφυγες και μετανάστες;  Ή να βαφτιστούν όλοι μετανάστες.  Γιατί συμβαίνει αυτό;

Βάσει της συνθήκης του 1951 υπάρχει ορισμός για το ποιος είναι πρόσφυγας και ποιος είναι μετανάστης. Στην πραγματικότητα όμως και όταν λέμε ότι οι άνθρωποι εξαναγκάζονται να φύγουν από τις εστίες τους η αιτία δεν είναι μόνο ο πόλεμος. Η ακραία φτώχεια η κλιματική αλλαγή, είναι ακήρυχτοι πόλεμοι. Το μεγαλύτερο ποσοστό των πληθυσμών που θα αναγκαστούν να μετακινηθούν θα είναι λόγω της κλιματικής αλλαγής καθώς οι άνθρωποι δεν θα μπορούν να δώσουν ένα κομμάτι ψωμί ή ένα ποτήρι νερό στα παιδιά τους.

Είναι βασικό ανθρώπινο δικαίωμα όταν το παιδί σου δεν έχει κάτι να φάει να σηκωθείς να πας να ψάξεις κάτι να βρεις για την οικογένειά σου.

Ο διαχωρισμός σε πρόσφυγες και μετανάστες είναι ένα όπλο, ένα εργαλείο αυτών που δεν θέλουν να έχουν ένα σωστό διαχειριστικό σύστημα του προβλήματος. Ένα πρόσχημα.

Υπάρχουν στοιχεία για τον αριθμό των προσφύγων στην Ελλάδα; 

Γύρω στις 100.000 άνθρωποι είναι σε διάφορες δομές. 50.000 στις μεγάλες δομές και άλλοι τόσοι σε ξενοδοχεία, διαμερίσματα και άλλους χώρους. Οι 23.000 Όπως σας είπα στο πρόγραμμα "Εστία"

Υπαρχουν όμως και χιλιάδες μη καταγεγραμμένοι σε κάποιο πρόγραμμα. Άλλοι έχουν καταγραφεί αλλά έχουν φύγει από την Ελλάδα λόγω έλλειψης των στοιχειωδών συνθηκών ένταξης. Οι διακινητές κυριαρχούν σε όλα τα επίπεδα και οι λάθος πολιτικές σπρώχνουν τους πρόσφυγες στα χέρια των διακινητών. Αυτή είναι η πραγματικότητα. Τον ακριβή αριθμό δεν τον ξέρει κανείς.

Όλοι σας ρωτούν για το ρατσισμό και τον κορονοϊό. Με την ψυχική υγεία των προσφύγων που υποφέρουν πριν καν ξεκινήσουν από τις εστίες τους, πολλώ δε μάλλον εδω, ασχολείται κανείς;

Δεν υπάρχει σοβαρή στήριξη. Οι περισσότεροι πρόσφυγες είναι θύματα βασανιστηρίων και έχουν ζήσει για καιρό σε άθλιες συνθήκες. Έχουν κάνει ένα βασανιστικό ταξίδι, πραγματική Οδύσσεια. Υποφέρουν πιο πολύ από οποιαδήποτε άλλη κοινωνική ομάδα.

Υπάρχει όμως αδιαφορία. Οι σχετικές υπηρεσίες είναι αδύναμες και αυτό δεν ισχύει μόνο για τους πρόσφυγες. Δεν υπάρχει διαμεσολάβηση και δυστυχώς αυτή η κατάσταση φανερώνει ένα είδος έλλειψης πολιτισμού.

Εμείς ως ελληνικό φόρουμ προσφύγων υλοποιούμε ένα σχετικό πρόγραμμα. Εκπαιδεύουμε διαμεσολαβητές και κάνουμε σεμινάρια σε ειδικούς στην ψυχική υγεία σε σχέση με την αντιμετώπιση πολιτών τρίτων χωρών.

Κλείνοντας, πώς φαντάζεστε την παγκόσμια ημέρα προσφύγων σε 10 χρόνια από σήμερα το 2030;

Πραγματικά φοβάμαι. Είμαι ένας άνθρωπος αισιόδοξος αλλά το τελευταίο διάστημα πιο απαισιόδοξος από ποτέ. Η Ελλάδα δεν μπορεί να μείνει έξω από το μεταναστευτικό πρόβλημα αλλά η λύση πρέπει να είναι Ευρωπαϊκή.

Ευρωπαϊκή αντιμετώπιση ευρωπαϊκή διαχείριση χρειάζεται. Και δυστυχώς ευρωπαϊκά και παγκόσμια τα πράγματα πάνε από το κακό στο χειρότερο. Λόγω πολέμων και παρεμβάσεων. Οι κοινωνίες φτωχοποιούνται. Η κλιματική αλλαγή δεν αναχαιτίζεται με γενναίες αποφάσεις.

Μάλλον τα πράγματα σε 10 χρόνια θα είναι χειρότερα. Σε σχέση με την Ελλάδα βέβαια η εμπειρία του κορονοϊού  μας δίδαξε ότι αν αντιμετωπίσουμε τα προβλήματα με συνεργασία μπορούμε να έχουμε θετικά αποτελέσματα.

Ήταν μία εμπειρία που πρέπει να είναι οδηγός και για το προσφυγικό ζήτημα. Δυστυχώς δεν έχουμε πιστέψει ότι όλοι μας μπορούμε και πρέπει να συμβάλλουμε στη λύση αυτού του προβλήματος.

Σας ευχαριστώ κύριε Μοχαμαντί

 

[caption id="attachment_1637723" align="alignnone" width="300"] Ο κ. Γιονούς Μοχαμαντί με τον γιο του στην πλατεία Συντάγματος[/caption]

*  Ο Γιονούς Μοχαμαντί εγκατέλειψε το Αφγανιστάν για να ξεφύγει από τους Ταλιμπάν, του χορηγήθηκε άσυλο στην Ελλάδα και έχει αναχθεί σε κορυφαίο υπερασπιστή των δικαιωμάτων των προσφύγων. Ήρθε στην Ελλάδα το 2001 και το 2004 πήρε άσυλο στη χώρα σε μια χρονιά που έγιναν 4.000 αιτήσεις και πήραν άσυλο μόλις 11 άτομα. Από τότε, άλλαξαν πολλά πράγματα στην αντιμετώπιση των προσφύγων. Η πρώτη πρόοδος ήταν η δημιουργία του ανεξάρτητου συστήματος ασύλου. Επίσης, έγιναν βήματα, όπως η Εθνική Επιτροπή κατά του Ρατσισμού και οι υπηρεσίες καταγραφής ρατσιστικών περιστατικών στα αστυνομικά τμήματα. Και βέβαια η αλληλεγγύη της κοινωνίας προς τους πρόσφυγες το 2015, κάτι που ελάχιστοι μπορούσαν να φανταστούν Μέχρι εκείνη τη χρονιά. Ωστόσο, έκτοτε σε ευρωπαϊκό επίπεδο παρατηρεί τα πράγματα πάνε μέρα με τη μέρα χειρότερα για τους πρόσφυγες. Και τη σημερινή κατάσταση και τις προοπτικές τις ανέλυσε στη συνέντευξή του στο flash.gr