Ηλίας Μόσιαλος: Αυτοί είναι οι λόγοι που «δεν μπορούμε να γίνουμε Σουηδία»
Τους λόγους για τους οποίους η Ελλάδα δεν μπορεί να ακολουθήσει την ίδια μέθοδο με την Σουηδία στη διαχείριση της πανδημίας του κορονoϊού εξηγεί ο καθηγητής του LSE Ηλίας Μόσιαλος.
Σε ανάρτησή του ο κ. Μόσιαλος αναφέρει ότι «τώρα χρειάζεται να είμαστε όλοι υπεύθυνοι. Χρειάζονται συντονισμένες ενέργειες της πολιτείας με τα πολιτικά κόμματα, τους κοινωνικούς φορείς και τους πολίτες. Αλλά χρειάζεται και διεπιστημονική προσέγγιση στο πρόβλημα».
H ανάρτηση του Ηλία Μόσιαλου
Τι να κάνουμε: μπορούμε να γίνουμε Σουηδία;
Η Σουηδία ήταν από τις χώρες που δεν έκανε lockdown. Πολλοί επομένως θεώρησαν ότι η Σουηδία ήταν σαν τη Ελλάδα μετά την άρση του lockdown. Δεν ήταν όμως έτσι.
Η Σουηδία δεν έκανε lockdown γιατί οι διαφορές στην κοινωνική και οικονομική της δομή σε σύγκριση με άλλες χώρες, την οδήγησαν να επιλέξει διαφορετική στάση και τελικά να διαχειριστεί διαφορετικά την πανδημία.
Ποιες είναι οι διαφορές της Σουηδίας με την Ελλάδα που πρέπει να συνυπολογίζομε όταν αναλύουμε τα μέτρα διαχείρισης της πανδημίας;
Καταρχάς οι 2 χώρες έχουν διαφορετική κοινωνική δομή.
• Ποσοστό μεγαλύτερο του 50% του πληθυσμού ζει μόνο του στη Σουηδία ενώ το αντίστοιχο ποσοστό στην Ελλάδα είναι σχεδόν 30%.
• Περίπου 50% των οικογενειών στη Σουηδία είναι μονογονεϊκές, πολλαπλάσιο ποσοστό του 8% που ισχύει για την Ελλάδα.
• Οι ηλικιωμένοι στη Σουηδία δεν ζουν μαζί με τα παιδιά τους και τα εγγόνια τους.
Γιατί είναι σημαντικό αυτό;
Γιατί μελέτες της διάδοσης του κορωνοϊού έχουν αποδείξει πως η πλειοψηφία της διασποράς γίνεται μέσα στις οικογένειες.
Επομένως στη Σουηδία είχαν ήδη τον κοινωνικό διαχωρισμό των ηλικιωμένων που δεν έχουμε εμείς. Επίσης όμως εκτός από τη διαφορετική δομή της Σουηδικής οικογένειας, είχαν
• 50% των εργαζομένων το Μάρτιο σε τηλεργασία
• μεγάλο ποσοστό εργαζομένων που πήγαινε στη δουλειά με ποδήλατο ή περπατώντας
• πολίτες που είχαν την ίδια εμπιστοσύνη στους θεσμούς
• πολίτες που ακολουθούσαν σχεδόν όλοι τις οδηγίες των ειδικών
Επίσης αξίζει να συνυπολογίσει κανείς τη μικρή πυκνότητα του πληθυσμού της Σουηδίας (25 κατοίκους ανά τετραγωνικό χιλιόμετρο στη Σουηδία έναντι 81 κατοίκων ανά τετραγωνικό χιλιόμετρο στην Ελλάδα).
Όμως αντίστοιχα, στη Σουηδία είχαν χειρότερες οικονομικές επιπτώσεις σε σύγκριση με τους γείτονες τους. Το ακαθάριστο εγχώριο προϊόν (ΑΕΠ) της Σουηδίας μειώθηκε κατά 8,6% κατά το δεύτερο τρίμηνο του έτους, σύμφωνα με τη στατιστική υπηρεσία. Η πτώση ήταν πιο έντονη από τους γείτονές της – η Δανία σημείωσε πτώση 7,4% και η Φινλανδία πτώση 3,2%. Οι στατιστικές δείχνουν ότι η Νορβηγία σημείωσε επίσης καλύτερη πορεία από τη Σουηδία. Επίσης, οι θάνατοι στη Σουηδία ήταν πολλαπλάσιοι σε σύγκριση με τη Δανία και τη Νορβηγία.
Όμως να θυμίσω εδώ πως, επίσης, η Σουηδία έχει ένα από τα καλύτερα δημόσια συστήματα υγείας στον κόσμο και σοβαρές νοσοκομειακές υποδομές. Με υπερδιπλάσια κατά κεφαλή δαπάνη σε σύγκριση με την Ελλάδα για υπηρεσίες υγείας, εάν συγκρίνουμε την σχετική ισοτιμία αγοραστικής δύναμης.
Επομένως αν είχαμε τη δομή της Σουηδικής κοινωνίας, το σύστημα υγείας, τις δυνατότητες τηλεργασίας που έχουν, την πυκνότητα του πληθυσμού τους, και δεχόμασταν τον αριθμό θυμάτων που έχουν από την πανδημία θα μπορούσαμε να ακολουθήσουμε το παράδειγμα τους.
Ποια είναι όμως η δυσκολία που έχουμε τώρα;
Κατά τη γνώμη δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να κάνουμε νέο lockdown, γιατί οι επιπτώσεις στην υγεία των πολιτών που πάσχουν από χρόνια νοσήματα, αλλά και οι επιπτώσεις στην οικονομία θα είναι δυσανάλογες σε σχέση με το όφελος.
Γνωρίζετε ότι ήμουν ο πρώτος που υποστήριξα να γίνει νωρίς το lockdown στην Ελλάδα. Χρειαζόμασταν χρόνο να αναδιατάξουμε το σύστημα υγείας να προμηθευτούμε προστατευτικό υλικό και μάσκες. Χρειαζόμασταν χρόνο για να προετοιμαστούμε για την επόμενη περίοδο. Χρειαζόταν επιπλέον να βελτιώσουμε τις συγκοινωνίες, να κάνουμε επέκταση της τηλεργασίας και αλλαγές στο εκπαιδευτικό πρόγραμμα. Να έχουμε τη δυνατότητα διεξαγωγής πολλών διαγνωστικών τεστ.
Αλλά επίσης, δέκα μόλις ημέρες μετά την επιβολή του lockdown τοποθετήθηκα υπέρ της άρσης του, και μίλησα για μέτρα σταδιακής αποκλιμάκωσης σε σύντομο χρονικό διάστημα
Η Ελλάδα όπως ξέρουμε είχε ένα από τα συντομότερα lockdown γιατί το έκανε νωρίς.
Τώρα χρειάζεται να είμαστε όλοι υπεύθυνοι. Χρειάζονται συντονισμένες ενέργειες της πολιτείας με τα πολιτικά κόμματα, τους κοινωνικούς φορείς και τους πολίτες. Αλλά
χρειάζεται και διεπιστημονική προσέγγιση στο πρόβλημα.
Επιπλέον οι συμπεριφορές των δημόσιων προσώπων πρέπει να είναι αντίστοιχες με αυτές που η πολιτεία ζητά να έχουν οι πολίτες. Δηλαδή είναι επιτακτικό να έχουμε οριζόντια εφαρμογή των μετρών, χωρίς εξαιρέσεις. Και επίσης χρειάζεται εθνικό σχέδιο και συνεννόηση.
Έτσι θα αποφύγουμε το δεύτερο lockdown.
Ούτε με μετάθεση ευθυνών από την πολιτεία στους πολίτες και από τους πολίτες στην πολιτεία.
Ούτε αναζητώντας να αντιγράψουμε χώρες όπως η Σουηδία, χωρίς να είμαστε Σουηδοί ή να έχουμε τις υποδομές της Σουηδίας.
