Φανουρόπιτα: Η ιστορία του γλυκού και η συνταγή της

Για ζωή του Αγίου Φανουρίου δεν υπάρχουν συγκεκριμένες μαρτυρίες. Σύμφωνα με την παράδοση, η φανουρόπιτα φτιάχνεται για να σωθεί η μητέρα του αγίου, η οποία ήταν μία σκληρή, αμαρτωλή γυναίκα. Ο Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης γράφει με αυτή την αφορμή ότι όποιος επικαλείται τον Άγιο Φανούριο πρέπει πάντα να λέει «Θεός σχωρέσ’ τη μητέρα του Αγίου Φανουρίου. Θεός σχωρέσ’ την».

Στις 27 Αυγούστου που τιμάται ο Άγιος Φανούριος, συνηθίζεται οι νοικοκυρές να φτιάχνουν φανουρόπιτες, τις οποίες πηγαίνουν στην εκκλησία, προκειμένου να ευλογηθούν και στη συνέχεια τις μοιράζουν. Με το πέρασμα των χρόνων, μετατράπηκε σε συνήθεια να φτιάχνουμε φανουρόπιτα για να βρούμε κάτι που χάσαμε. Πολλοί, εξάλλου, συνδέουν αυτή την ιδιότητα του Αγίου Φανουρίου και της πίτας με το όνομα του Αγίου, που προκύπτει από το ρήμα «φαίνω» που σημαίνει αποκαλύπτω. Τη δύναμη που αποδίδεται στην πίτα έρχονται να ενισχύσουν και τα υλικά της, τα οποία είναι πάντοτε 7 ή 9, μιας οι συγκεκριμένοι αριθμοί ανήκουν στους λεγόμενους ιερούς αριθμούς ήδη από την εποχή των Πυθαγορείων.

Όπως συμβαίνει και στα περισσότερα έθιμα, σε όλη την Ελλάδα υπάρχουν παραλλαγές της παράδοσης. Στην Κρήτη, την Κύπρο, τη Σκιάθο, τη Φλώρινα και άλλες περιοχές, η φανουρόπιτα φτιάχνεται για να βρουν οι ανύπαντρες κόρες γαμπρό. Άλλοι πιστεύουν ότι φέρνει καλοτυχία. Υπάρχει και η άποψη ότι ο Άγιος Φανούριος προστατεύει τους αγρότες φανερώνοντας τα κλεμμένα ζώα.

Συνταγή για φανουρόπιτα

•  1⅓ κούπα ζάχαρη λευκή, κρυσταλλική
•  1 κούπα ηλιέλαιο + επιπλέον για το ταψί
•  1½ κούπα χυμός πορτοκαλιού
•  1 κουτ. γλυκού κανέλα
•  ξύσμα από 2 ακέρωτα πορτοκάλια
•  2 κουτ. σούπας κονιάκ
•  500 γρ. αλεύρι που φουσκώνει μόνο του + επιπλέον για το ταψί
•  3 κουτ. γλυκού μπέικιν πάουντερ
•  1 κούπα καρύδια, σπασμένα
•  1 κούπα σταφίδες ζάχαρη άχνη, για πασπάλισμα (προαιρετικά)

1. Για την φανουρόπιτα αρχικά προθερμαίνουμε τον φούρνο στους 180° C.
2. Λαδώνουμε και αλευρώνουμε ένα ταψί διαμέτρου 30 εκ.
3. Ρίχνουμε σε ένα μεγάλο μπολ την κρυσταλλική ζάχαρη, το σπορέλαιο, τον χυμό, το ξύσμα και το κονιάκ. Ομογενοποιούμε ανακατεύοντας καλά με μια κουτάλα.
4. Ενσωματώνουμε σιγά-σιγά το αλεύρι με το μπέικιν πάουντερ, ανακατεύοντας απαλά, και στο τέλος τις σταφίδες με τα καρύδια.
5. Αδειάζουμε το μείγμα στο ταψί και ψήνουμε για 50 λεπτά.
6. Κάνουμε το τεστ με το μαχαίρι για να δούμε αν η φανουρόπιτα έχει ψηθεί σωστά μέχρι μέσα και τη βγάζουμε από τον φούρνο.
7. Αν θέλουμε, αφού κρυώσει, πασπαλίζουμε τη φανουρόπιτα με ζάχαρη άχνη.