Έρευνα: Δυσπιστία των Ελλήνων για πολιτικούς, δικαστές και ΜΜΕ - Ανασφάλεια για την προστασία του απορρήτου των επικοινωνιών

Μεγάλη δυσπιστία σε βασικούς θεσμούς και πυλώνες του Κράτους και του Πολιτεύματος καταγράφει έρευνα της κοινής γνώμης, την οποία διεξήγαγε το Πανεπιστήμιο Μακεδονίας (ΠΑΜΑΚ) και το Ίδρυμα Θεμιστοκλή και Δημήτρη Τσάτσου – Κέντρο Ευρωπαϊκού Συνταγματικού Δικαίου.

Κυρίαρχο συμπέρασμα, που προκύπτει από την ανάλυση των στοιχείων της έρευνας (πραγματοποιήθηκε την τρίτη εβδομάδα του περασμένου Νοεμβρίου), είναι ότι οι πολίτες εκφράζουν ευρεία αποδοχή στο Σύνταγμα, εντούτοις θεωρούν τόσο ο καταστατικός χάρτης της χώρας όσο και οι νόμοι παραβιάζονται από τους ίδιους τους ταγούς του Πολίτευματος.

Το 70% θεωρεί ότι η δικαστική εξουσία δεν είναι ανεξάρτητη από κέντρα οικονομικής και επικοινωνιακής ισχύος, ενώ ποσοστό της τάξης του 71% θεωρεί ότι είτε δεν προστατεύεται η ελευθερία στα ΜΜΕ είτε η προστασία της συνδέεται με λογοκρισία και διαπλοκή.

Οι πολίτες, σε ακόμη μεγαλύτερο ποσοστό που φτάνει αθροιστικά το 74%, πιστεύουν ότι κατά τη διάρκεια της πανδημίας έγιναν από περιορισμένης (32%) μέχρι μεγάλης έκτασης παραβιάσεις (42%) του Συντάγματος.

Για κομματική αξιοποίηση

Έχει, δε, μεγάλο ενδιαφέρον το γεγονός ότι οι πολίτες σε ποσοστό 60% θεωρούν ότι οι παρακολουθήσεις πολιτικών και δημοσιογράφων από την ΕΥΠ γίνεται «τακτικά από όλες τις κυβερνήσεις για κομματική αξιοποίηση» ενώ το 21% πιστεύει ότι παρακολουθήσεις γίνονται «σε μεγάλη έκταση κυρίως τα τελευταία χρόνια από την κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας».

Στις απαντήσεις, που δίνουν οι πολίτες για τις παρακολουθήσεις, μόλις το 14% απαντά πως αυτές γίνονται «σε σπάνιες περιπτώσεις για ζητήματα ασφάλειας της χώρας».

Κατά 70% οι πολίτες θεωρούν ότι η παρακολούθηση Ανδρουλάκη αποτέλεσε παραβίαση του Συντάγματος, ενώ στο ερώτημα πόσο οι ίδιοι οι πολίτες αισθάνονται ασφαλείς για την προστασία του απορρήτου των επικοινωνιών κυριαρχεί η ανασφάλεια. Στο ερώτημα αυτό οι πολίτες απαντούν με 46% «καθόλου» και 22% «λίγο».

Η ψήφος και η ασφάλεια του κράτους

Επιπλέον, σε ποσοστό 81% οι πολίτες απαντούν πως η ψήφος τους θα επηρεαστεί «πολύ» (62%) και «αρκετά» (19%) αν αποδειχτεί ότι ο πρωθυπουργός ή υπουργοί σε κάποιες περιπτώσεις παραβίασαν το Σύνταγμα. Μόλις το 18% εμφανίζεται να μην εξαρτά την ψήφο του από την παραβίαση του Συντάγματος.

Την ίδια στιγμή, πάντως, εμφανίζεται μια τάση που θέλει το 61% να μην εγκρίνει την παραβίαση του Συντάγματος για λόγους ασφάλειας του κράτους. Αυτή η τάση όμως συνυπάρχει με την αντίθετη όπου σε αρκετά υψηλό ποσοστό, 38% θεωρεί ότι «ναι» και «μάλλον ναι», η «ασφάλεια του κράτους» είναι πάνω από το Σύνταγμα.

Συντακτική συνέλευση

Ένα εύρημα που έχει ενδιαφέρον είναι πως το 34% στο ερώτημα για τη διαδικασία που ακολουθείται για να γίνει η συνταγματική αναθεώρηση τάσσεται υπέρ της συντακτικής συνέλευσης ώστε το Σύνταγμα ν’ αλλάξει απευθείας από το λαό. Εύρημα, που ενδεχομένως σχετίζεται και με διάχυτη αντίληψη, όπως καταγράφεται σε ποσοστό 64% ότι οι εκάστοτε κυβερνώντες δεν σέβονται και παραβιάζουν το Σύνταγμα και τους νόμους.

«Η ελληνική κοινωνία πιστεύει στο Σύνταγμα, αλλά αμφισβητεί ότι εφαρμόζεται πιστά από τους κυβερνώντες και τη δικαιοσύνη, εκφράζοντας την ίδια δυσθυμία ή απογοήτευση που έχει διαπιστωθεί σε έρευνες για το πολιτικό σύστημα και τους θεσμούς» τόνισε ο πρόεδρος του Κέντρου Ευρωπαϊκού Συνταγματικού Δικαίου Ξενοφώντας Κοντιάδης παρουσιάζοντας χθες την έρευνα σε εκδήλωση που πραγματοποιήθηκε με ιδιαίτερη επιτυχία στο Δικηγορικό Σύλλογο Αθηνών.

Προσήλωση στην εφαρμογή

Για την ειδική αυτή έρευνα κοινής γνώμης στην οποία αποσαφηνίζονται οι στάσεις και αντιλήψεις της ελληνικής κοινωνίας για το Σύνταγμα και την εφαρμογή του, ο κ. Κοντιάδης επισημαίνει ότι έξι στους δέκα πολίτες δηλώνουν ότι αισθάνονται υπερήφανοι για το Σύνταγμα. Το ποσοστό αυτό είναι υψηλότερο στις μεγαλύτερες ηλικίες, στα πιο εύπορα στρώματα και σε εκείνους με ανώτερο μορφωτικό επίπεδο, ενώ υποχωρεί στους νεότερους και σε όσους αυτοπροσδιορίζονται ως αριστεροί.

Την εκδήλωση άνοιξε ο Διευθυντής της Μονάδας Ερευνών του ΕΠΙ ΠαΜακ και Επίκουρος Καθηγητής, Γιώργος Σιάκας.

Η συντονίστρια της εκδήλωσης, Αλκμήνη Φωτιάδου, έδωσε τον λόγο στους τρεις προσκεκλημένους βουλευτές, που ανάμεσα σε άλλα, σχολίασαν τα εξής:

Όλγα Κεφαλογιάννη: «Πέραν της εμπιστοσύνης στο Σύνταγμα, όπως αποτυπώνεται στην έρευνα, προκύπτει επίσης ότι θα πρέπει να μείνουμε προσηλωμένοι στην εφαρμογή του. […] Αν η εκτελεστική εξουσία δεν σέβεται το Σύνταγμα, ουσιαστικά υπονομεύει την ίδια τη δημοκρατική της νομιμοποίηση.»

Οι θεσμοί δεν ανταποκρίνονται

Έφη Αχτσιόγλου: «Ο θεσμός του Συντάγματος έχει μεγάλη αποδοχή από τους πολίτες, [αλλά…] θεωρούν ότι οι θεσμοί που είναι επιφορτισμένοι με το να διαφυλάσσουν το Σύνταγμα, δεν ανταποκρίνονται στο έργο τους. Κι αυτό νομίζω ότι είναι το πολύ δυνατό καμπανάκι που ηχεί με αυτή την έρευνα.»

Γιώργος Καμίνης: «Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι παρά τους διχασμούς που υπάρχουν τώρα, παρά τη μεγάλη πόλωση που έχει επικρατήσει το μεγαλύτερο διάστημα της μεταπολίτευσης, το Σύνταγμα παραμένει η κύρια θεσμική αξία, που επικαλούνται ουσιαστικά όλα τα πολιτικά κόμματα.»