Πίνακας του Piet Mondrian εκτίθεται ανάποδα εδώ και 75 χρόνια

Piet Mondrian: Ο πίνακας του Ολλανδού καλλιτέχνη «New York City I», κρεμόταν ανάποδα σε διάφορα μουσεία από τότε που εκτέθηκε για πρώτη φορά πριν από 75 χρόνια.

Αυτό διαπίστωσε ένας ιστορικός τέχνης, προειδοποιώντας ότι υπάρχει σοβαρό ενδεχόμενο καταστροφής του, αν τώρα κρεμαστεί από τη σωστή πλευρά. Έτσι θα παρουσιάζεται και στην  έκθεση "Mondrian Evolution" και έτσι προφανώς θα συνεχίσει να τοποθετείται σε μουσεία και εκθέσεις.

Ο πίνακας του 1941, μέρος μιας σειράς από πίνακες με τίτλο “New York City” που δημιούργησε ο Mondrian μεταξύ 1941 και 1942, αφού μετακόμισε στην πόλη από την Ευρώπη, είναι ένα πολύπλοκο πλέγμα από κόκκινες, κίτρινες, μαύρες και μπλε αυτοκόλλητες ταινίες και εκτέθηκε για πρώτη φορά στο MoMA της Νέας Υόρκης το 1945, αλλά από το 1980 κρέμεται στη συλλογή έργων τέχνης του γερμανικού ομόσπονδου κρατιδίου της Βόρειας Ρηνανίας-Βεστφαλίας στο Ντίσελντορφ.

Σε αντίθεση με τα περισσότερα από τα προηγούμενα έργα του Mondrian, το ”New York City I” δεν φέρει την υπογραφή του καλλιτέχνη, πιθανώς επειδή δεν το είχε θεωρήσει τελειωμένο. Αυτός είναι ένας ακόμη λόγος που συνετέλεσε στην λανθασμένη εκτίμηση για το έργο.

Ο τρόπος με τον οποίο είναι κρεμασμένος σήμερα ο πίνακας δείχνει τις πολύχρωμες γραμμές να πυκνώνουν στο κάτω μέρος, υποδηλώνοντας μια εξαιρετικά απλουστευμένη εκδοχή ενός ορίζοντα. Ωστόσο, όταν η επιμελήτρια Susanne Meyer-Büser άρχισε να ερευνά τη νέα έκθεση του μουσείου για τον Ολλανδό καλλιτέχνη της πρωτοπορίας φέτος, συνειδητοποίησε ότι ο πίνακας θα έπρεπε να είναι αντίστροφα.

Μια φωτογραφία του εργαστηρίου του Mondrian, που τραβήχτηκε λίγες ημέρες μετά τον θάνατο του καλλιτέχνη και δημοσιεύτηκε στο αμερικανικό περιοδικό lifestyle Town and Country τον Ιούνιο του 1944, δείχνει επίσης τον ίδιο πίνακα να βρίσκεται σε καβαλέτο με την άλλη φορά προς τα πάνω. Παρά τις ενδείξεις ότι το έργο εκτίθεται σήμερα ανάποδα, το έργο παρουσιάζεται με τον τρόπο που κρεμόταν επί 75 χρόνια στη νέα έκθεση “Mondrian Evolution”, που εγκαινιάστηκε στο Ντίσελντορφ στις 29 Οκτωβρίου.

«Ακόμα και αν περιστρέψουμε τον πίνακα, θα διαπιστώσουμε ότι η εικόνα εξακολουθεί να “λειτουργεί”», υποστηρίζει το μουσείο στον κατάλογο. «Στην πραγματικότητα, λειτουργεί εξαιρετικά καλά: η σύνθεση κερδίζει σε ένταση και πλαστικότητα».

Ο Pieter Cornelis Mondriaan, γνωστός ως Piet Mondrian μετά το 1906, ήταν Ολλανδός ζωγράφος και θεωρητικός της τέχνης, ένας από τους μεγαλύτερους καλλιτέχνες του 20ού αιώνα. Είναι γνωστός ως ένας από τους πρωτοπόρους της αφηρημένης τέχνης του 20ού αιώνα, καθώς άλλαξε την καλλιτεχνική του κατεύθυνση από την παραστατική ζωγραφική σε ένα όλο και πιο αφηρημένο στυλ, μέχρι που έφτασε σε ένα σημείο όπου το καλλιτεχνικό του λεξιλόγιο περιορίστηκε σε απλά γεωμετρικά στοιχεία.

Η τέχνη του Mondrian ήταν άκρως ουτοπική και αφορούσε την αναζήτηση οικουμενικών αξιών και αισθητικής. «Η τέχνη είναι ανώτερη από την πραγματικότητα και δεν έχει άμεση σχέση με την πραγματικότητα. Για να προσεγγίσει κανείς το πνευματικό στην τέχνη, θα κάνει όσο το δυνατόν λιγότερη χρήση της πραγματικότητας, γιατί η πραγματικότητα είναι αντίθετη με το πνευματικό. Βρισκόμαστε μπροστά σε μια αφηρημένη τέχνη. Η τέχνη πρέπει να είναι πάνω από την πραγματικότητα, διαφορετικά δεν θα είχε καμία αξία για τον άνθρωπο», θα αναφέρει ο ίδιος το 1914. Η τέχνη του, ωστόσο, παρέμενε πάντα ριζωμένη στη φύση.

Συμμετείχε στο καλλιτεχνικό κίνημα και την ομάδα De Stijl, την οποία ίδρυσε μαζί με τον Theo van Doesburg. Εξέλιξε μια μη αναπαραστατική μορφή την οποία ονόμασε νεοπλαστικισμό.