Νομοσχέδιο Κεραμέως: Αυτές είναι οι αλλαγές στα Πανεπιστήμια

Την ερχόμενη Τρίτη, 2 Φεβρουαρίου 2021 θα τεθεί σε συζήτηση στην αρμόδια Επιτροπή της Βουλής το νομοσχέδιο του υπουργείου Παιδείας, με τίτλο «Εισαγωγή στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση, Προστασία της Ακαδημαϊκής Ελευθερίας, Αναβάθμιση του Ακαδημαϊκού Περιβάλλοντος και άλλες διατάξεις», το οποίο κατατέθηκε λίγο πριν τα μεσάνυχτα της Παρασκευής 29 Ιανουαρίου 2021. Στόχος του υπουργείου είναι να έχει ψηφιστεί από την Ολομέλεια μέχρι τα μέσα του Φεβρουαρίου, καθώς αρκετές διατάξεις του αφορούν τις φετινές Πανελλαδικές Εξετάσεις.

Όπως έχει σημειώσει από τη δημοσίευσή του το υπουργείο, το νομοσχέδιο «αποσκοπεί στη συνολική αναβάθμιση των σπουδών στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση, στη βελτίωση του ακαδημαϊκού περιβάλλοντος, καθώς και στην εξασφάλιση στοχευμένων και ποιοτικών επιλογών για τους αποφοίτους Λυκείου και υποψηφίους των πανελλαδικών εξετάσεων». Το νομοσχέδιο έχει φέρει αντιδράσεις από την αντιπολίτευση, φοιτητές αλλά και καθηγητές,  κυρίως για τη θεσμοθέτηση Ομάδων Προστασίας Πανεπιστημιακών Ιδρυμάτων που θα υπάγεται στην Ελληνική Αστυνομία. Επιφυλάξεις έχουν εκφραστεί από τη Σύνοδο των Πρυτάνεων για τις επιπτώσεις στα περιφερειακά τμήματα του νέου τρόπου εισαγωγής στα πανεπιστήμια.

Ελάχιστη Βάση Εισαγωγής

Με το νομοσχέδιο θεσπίζεται Ελάχιστη Βάση Εισαγωγής (ΕΒΕ) στα πανεπιστημιακά τμήματα όχι με απόλυτο αριθμό (πχ. 10), αλλά ορισμένη από το κάθε τμήμα. Μάλιστα, η αλλαγή αυτή θα ισχύσει από τις φετινές Πανελλαδικές Εξετάσεις (2021). Ειδικότερα, η ΕΒΕ θα διαμορφώνεται ενιαία από τον μέσο όρο των μέσων όρων των βαθμολογικών επιδόσεων των υποψηφίων στα τέσσερα πανελλαδικώς εξεταζόμενα μαθήματα ανά επιστημονικό πεδίο. Ο μέσος αυτός όρος θα πολλαπλασιάζεται με συντελεστή που θα έχει αποφασιστεί από τα ιδρύματα εισαγωγής για κάθε σχολή, τμήμα ή εισαγωγική κατεύθυνση και θα στρογγυλοποιείται στο δεύτερο δεκαδικό ψηφίο.

Ο συντελεστής θα πρέπει βρίσκεται εντός του διαστήματος ελάχιστης και μεγίστης τιμής, το οποίο θα ορίζεται με απόφαση του υπουργού Παιδείας και Θρησκευμάτων. Ο συντελεστής της ΕΒΕ για κάθε σχολή, τμήμα ή εισαγωγική κατεύθυνση θα καθορίζεται με απόφαση της Συγκλήτου έπειτα από πρόταση της κάθε σχολής, τμήματος ή εισαγωγικής κατεύθυνσης, η οποία θα εκδίδεται εντός εντός δύο μηνών από τον καθορισμό της ελάχιστης και μέγιστης τιμής από το υπουργείο. Το σύνολο των συντελεστών των σχολών, τμημάτων και εισαγωγικών κατευθύνσεων, θα συγκεντρώνεται σε μία Υπουργική Απόφαση.

Ειδικότερα, για τον υπολογισμό της ΕΒΕ, προβλέπονται τα εξής:

• Κάθε πανεπιστημιακό τμήμα θα θέτει ως ΕΒΕ ποσοστό Χ% του μέσου όρου (ΜΟ) των μέσων επιδόσεων (ΜΕ) όλων των υποψηφίων στο σύνολο των τεσσάρων μαθημάτων (Μ1, Μ2, Μ3, Μ4), του επιστημονικού πεδίου του υποψηφίου [ΜΟ=(ΜΕΜ1+ΜΕΜ2+ΜΕΜ3+ΜΕΜ4)/4].
• Το Υπουργείο θα καθορίζει το εύρος για το ποσοστό Χ% (π.χ. 80% έως 120% του ΜΟ).

Έτσι, για παράδειγμα εάν ο μέσος όρος των μέσων επιδόσεων όλων των υποψηφίων ενός επιστημονικού πεδίου είναι 12/20 και ένα τμήμα έχει ορίσει το ποσοστό Χ% στο 90%, τότε η ελάχιστη βάση εισαγωγής για το εν λόγω τμήμα θα είναι το 10,8. Σε περίπτωση που κάποιο ίδρυμα εισαγωγής δεν θα καθορίσει τον εν λόγω συντελεστή, ο καθορισμός του θα γίνεται από το υπουργείο. Στην περίπτωση που κάποια τμήματα εντάσσονται σε περισσότερα του ενός Επιστημονικά Πεδία, θα λαμβάνεται υπόψη ο μικρότερος μέσος όρος μεταξύ των Πεδίων.

Σύμφωνα με το υπουργείο Παιδείας, οι προτεινόμενες ρυθμίσεις δεν επηρεάζουν την προετοιμασία των φετινών υποψηφίων στις Πανελλαδικές Εξετάσεις, καθώς «οι αλλαγές δεν αφορούν τα προς εξέταση μαθήματα, την ύλη ή οτιδήποτε αφορά στην προετοιμασία τους. Αφορούν μόνο την κατάταξή τους στις σχολές προτίμησής τους, αφού έχουν εκδοθεί τα αποτελέσματα των Πανελλαδικών Εξετάσεων».

Αλλαγές στο Μηχανογραφικό

Με το νομοσχέδιο προτείνεται η κατάθεση του Μηχανογραφικού Δελτίου να έχει δύο φάσεις. Στην Α' φάση οι υποψήφιοι θα συμπληρώνουν το μηχανογραφικό δελτίο με συγκεκριμένο αριθμό επιλογών. Μετά την ανακοίνωση των επιτυχόντων της Α' φάσης, οι μη εισαχθέντες θα συμμετέχουν στη Β φάση, κατά την οποία οι επιλογές τους θα περιλαμβάνουν όσα τμήματα εξακολουθούν να έχουν κενές θέσεις από την Α' φάση χωρίς περιορισμό αριθμού επιλογών, εφόσον επιτυγχάνεται η καθορισμένη ΕΒΕ κάθε τμήματος.

Οι ρυθμίσεις αυτές για δύο φάσεις υποβολής μηχανογραφικού προγραμματίζεται να ισχύσουν από το 2022. Επιπλέον, με το νομοσχέδιο δίνεται για πρώτη φορά η δυνατότητα για υποβολή παράλληλου μηχανογραφικού δελτίου για τη φοίτηση σε δημόσιο ΙΕΚ. Συνεπώς, ένας υποψήφιος θα μπορεί να υποβάλει παράλληλα α) Μηχανογραφικό για είσοδο σε ΑΕΙ, βάσει της επίδοσής τους στις Πανελλαδικές εξετάσεις και β) Μηχανογραφικό για εγγραφή σε δημόσιο ΙΕΚ, βάσει του απολυτηρίου του και επιπλέον κριτηρίων σύμφωνα με τον κανονισμό λειτουργίας των ΙΕΚ. Οι εν λόγω ρυθμίσεις αναμένεται να ισχύσουν από τις φετινές Πανελλαδικές.

Όριο Φοίτησης

Με το νομοσχέδιο θεσπίζεται και ανώτατη χρονική διάρκεια φοίτησης. Αναλυτικότερα, το όριο φοίτησης καθορίζεται ως εξής: Στα 4ετή προπτυχιακά προγράμματα σπουδών, συν 2 έτη. Στα προγράμματα σπουδών στα οποία ο ελάχιστος χρόνος υπερβαίνει τα 4 έτη, συν 3 έτη.

Ειδική μέριμνα θα λαμβάνεται για φοιτητές, για τους οποίους συντρέχει σοβαρός λόγος υγείας στο πρόσωπο των ιδίων ή στο πρόσωπο συγγενούς πρώτου βαθμού εξ αίματος ή συζύγου ή προσώπου με το οποίο ο φοιτητής έχει συνάψει σύμφωνο συμβίωσης, στις οποίες περιπτώσεις είναι δυνατή η υπέρβαση του ανώτατου χρόνου.

Για όσους είναι ήδη φοιτούντες, ο ανώτατος χρόνος φοίτησης θα υπολογίζεται ως εξής: α) για τους φοιτητές που κατά την έναρξη ισχύος του παρόντος δεν έχουν υπερβεί την ελάχιστη χρονική διάρκεια φοίτησης σύμφωνα με το πρόγραμμα σπουδών, ο υπολογισμός γίνεται σύμφωνα με όσα αναφέρθηκαν παραπάνω (4+2 έτη για τα τετραετή, ν+3 για τα πενταετή κ.ο.κ.) και β) για τους φοιτητές που κατά την έναρξη ισχύος του παρόντος έχουν υπερβεί την ελάχιστη χρονική διάρκεια φοίτησης του προγράμματος σπουδών, διαθέτουν για την ολοκλήρωση των σπουδών τους χρόνο ίσο προς την ελάχιστη χρονική διάρκεια φοίτησης (4 έτη για τα τετραετή, 5 για τα πενταετή, κ.ο.κ.).

Προστασία της ακαδημαϊκής ελευθερίας και αναβάθμιση του ακαδημαϊκού περιβάλλοντος

Το σχέδιο νόμου προτείνει ρυθμίσεις που «φέρνουν» ελεγχόμενη είσοδος στα ΑΕΙ, την ίδρυση Μονάδας και Επιτροπής ασφαλείας και προστασίας, τη θεσμοθέτηση Ομάδων Προστασίας Πανεπιστημιακών Ιδρυμάτων που θα υπάγεται στην Ελληνική Αστυνομία, καθώς επίσης και ένα πλαίσιο πειθαρχικού δικαίου φοιτητών στα πανεπιστήμια.