Δένδιας Τσαβούσογλου: Η επόμενη ημέρα στα ελληνοτουρκικά - Το χρονικό του «θερμού επεισοδίου» [vids]
Ένα μεγάλο ερωτηματικό συνοδεύει, πλέον, όλα τα σενάρια και τα σχέδια για την «επόμενη ημέρα» στις ελληνοτουρκικές σχέσεις, μετά την πρωτοφανή για τα διπλωματικά χρονικά αντιπαράθεση on camera του Νίκου Δένδια και του Μεβλούτ Τσαβούσογλου, με τους δυο υπουργούς να επιδίδονται σε ένα συνεχές πιγκ πογκ δηλώσεων και απαντήσεων, ανεβάζοντας στα ύψη την ένταση.
Με τη διαδικασία να εξελίσσεται σταδιακά σε μια εφ' όλης της ύλης αντιπαράθεση, ο κ. Δένδιας έθεσε ευθέως στον τούρκο ομόλογό του το σύνολο των τουρκικών προκλήσεων έναντι της Ελλάδας, απαντώντας στις αναφορές του επικεφαλής της τουρκικής διπλωματίας για το Αιγαίο, την αποστρατιωτικοποίηση των ελληνικών νησιών, την κατάσταση στην Ανατολική Μεσόγειο, το προσφυγικό και και τη μουσουλμανική μειονότητα στη Θράκη.
Την ίδια ώρα, συνεχίζεται ο διπλωματικός μαραθώνιος της ελληνικής διπλωματίας, κι ενώ είναι σε εξέλιξη η διαδικασία των διερευνητικών επαφών μεταξύ των δυο κρατών. Την Παρασκευή 16 Απριλίου 2021, στην Πάφο θα πραγματοποιηθεί η τετραμερής Ελλάδας – Κύπρου – Ισραήλ – ΗΑΕ. Στις 20 Απριλίου Νίκος Δένδιας και Νίκος Παναγιωτόπουλος θα βρεθούν στην Σαουδική Αραβία για την υπογραφή της αμυντικής συμφωνίας με την παραχώρηση συστοιχίας πάτριοτ ενώ στις 27 και 29 Απριλίου είναι προγραμματισμένη η πενταμερής για το Κυπριακό.
Πως ξεκίνησε η «φωτιά» στην Άγκυρα
Ο Νίκος Δένδιας επέπληξε ανοιχτά την Άγκυρα για τις παραβατικές συμπεριφορές στο Αιγαίο, αλλά και για fake news σχετικά με το μεταναστευτικό, τονίζοντας ότι η Τουρκία δεν συμμορφώνεται με το Δίκαιο της Θάλασσας και έφερε ως παράδειγμα το τουρκολιβυκό μνημόνιο. Στο ασυνήθιστο μπρα ντε φερ δηλώσεων ο Μεβλούτ Τσαβούσολγου πήρε εκ νέου τον λόγο και έθεσε επιθετικά διάφορα ζητήματα, όπως αποστρατιωτικοποίηση νησιών, με τον Νίκο Δένδια να επισημαίνει ότι τα νησιά έχουν στρατό γιατί κάποιοι απέναντι τα απειλούν.
Έκπληκτοι οι δημοσιογράφοι παρακολουθούσαν την αντιπαράθεση να κλιμακώνεται. Η αναφορά Τσαβούσογλου σε «τουρκική μειονότητα της Θράκης», δεν έμεινε ασχολίαστη από τον κ. Δένδια, ο οποίος τόνισε πως «σύμφωνα με τη Συνθήκη της Λωζάννης, η μειονότητα είναι μουσουλμανική». Τότε ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών απάντησε εκ νέου, κατηγορώντας την Ελλάδα για καταπάτηση βασικών ανθρωπίνων δικαιωμάτων, με τον Έλληνα ομόλογο του να υπενθυμίζει πως και η Τουρκία είχε υπογράψει τη Συνθήκη «είτε της αρέσει, είτε όχι».
«Δεν έκανα καμία προκλητική δήλωση κατά της Ελλάδας. Όμως ο ομόλογος μου έχει κάνει προκλητικές δηλώσεις, που δεν μπορούμε να αποδεχτούμε αυτό που λέτε ότι η Τουρκική Δημοκρατία παραβιάζει ζητήματα στο Αιγαίο. Όταν το θέτετε ενώπιον του Τύπου είμαι έτοιμος να απαντήσω. Όσο για τις μειονότητες, εμείς αποδεχόμαστε ως Ρωμιούς Ορθόδοξους και δεν γίνεται εσείς να μην αποδέχεστε τους ανθρώπους που δηλώνουν μόνοι τους ότι είναι τουρκικής καταγωγής, δηλώνουν αυτό που αισθάνονται και αυτό δεν θα πρέπει να καταπατηθεί εν ονόματι οποιασδήποτε συμφωνίας. Καταπατάτε τα ανθρώπινα δικαιώματα”, είπε ο Τσαβούσογλου, εμφανώς εκνευρισμένος.
Από την πλευρά του, ο κ. Δένδιας διατηρώντας την ψυχραιμία του, ζήτησε να πάρει το λόγο, κάτι που αρχικά αρνήθηκαν οι συνεργάτες του Τσαβούσογλου, ο οποίος παρενέβη και με ένα νεύμα έδωσε το ΟΚ, για να σχολιάσει ο κ. Δένδιας: «Σε ευχαριστώ Μεβλούτ που μου επιτρέπεις να απαντήσω, αν και οι συνεργάτες σου εμφανίζονται βασιλικότεροι του Βασιλέως». Και συνέχισε: «Η θέση μας είναι σαφής. Η Τουρκία παραβιάζει τα κυριαρχικά δικαιώματα της Ελλάδας. Έχει κάνει 400 υπερπτήσεις πάνω από το ελληνικό έδαφος. Για την μειονότητα, αυτό προβλέπει η Συνθήκη της Λωζάννης, που έχει υπογράψει η Τουρκία, είτε της αρέσει είτε όχι».
«Ελπίζω να μην ακυρώσεις την πρόσκληση για δείπνο»
Ο επικεφαλής της τουρκικής διπλωματίας, απάντησε εκ νέου πως στην Ανατολική Μεσόγειο οι γεωτρήσεις ήταν απολύτως νόμιμες. «Εμμένουμε στην αρχή του δίκαιου διαμερισμού. Αν αναφερθούμε στη Συνθήκη της Λωζάννης, θα πρέπει να μιλήσουμε και για την αποστρατικοποίηση νησιών. Αναφέρεστε σε αυτά που σας συμφέρουν. Υπάρχουν ζητήματα μεταξύ των δύο χωρών. Έχουμε αποφασίσει να επιλύσουμε τα ζητήματα μας με τον διάλογο. Πρέπει να αποφασίσετε αν θα συνεχίσουμε αυτόν τον καβγά με αυτόν τον τρόπο, ή θα κρατήσουμε ανοιχτούς τους διαύλους επικοινωνίας».
«Υπάρχει στρατός στα νησιά γιατί απειλούνται από κάπου. Τα 6-10 μίλια στον αέρα και στη θάλασσα υπάρχουν από το ’30. Η τουρκική πλευρά θα πρέπει να αντιληφθεί τις ευαισθησίες μας και τον τρόπο λειτουργίας της ΕΕ», είπε ο κ. Δένδιας, για να απαντήσει ο Τσαβούσογλου: «Μπορούμε να το επιτύχουμε μόνο αν έχουμε αμοιβαία αντίληψη και κατανόηση. Αμοιβαία κατανόηση σημαίνει να μπαίνω και στα παπούτσια του άλλου. Δεν θα μπορέσουμε να λύσουμε τις διαφορές μας αν συνεχίσουμε έτσι».
«Αν συνεχίσουμε έτσι, θα χάσουμε το δείπνο», είπε σε κάποια στιγμή ο Μεβλούτ Τσαβούσογλου. «Συμφωνώ, πρέπει να βρούμε λύσεις, και να μη καλύπτουμε τις διαφωνίες, να βρούμε μια κοινή θετική ατζέντα, αυτό θα επιτευχθεί Μεβλούτ, εάν αντιληφθείτε και τις ευαισθησίες τις δικές μας και αν αντιληφθείτε τον τρόπο λειτουργίας της ΕΕ», είπε από την πλευρά του ο κ. Δένδιας. Και πρόσθεσε γελώντας: «Ελπίζω η διαφωνία μας, παρεμπιπτόντως, να μη σε οδήγησε να ματαιώσεις την πρόσκληση για δείπνο, διότι πεινάω εξαιρετικά».
Η αντίδραση των ΗΠΑ
Οι Ηνωμένες Πολιτείες, οι οποίες παρακολούθησαν στενά τις σημερινές επαφές της Αθήνας με την Άγκυρα, ξεκαθάρισαν ότι δεν πρόκειται να υποκύψουν σε παράλογες απαιτήσεις του Τούρκου Προέδρου, Ρετζέτ Ταγίπ Ερντογάν.
Αθήνα: Τι λένε κυβερνητικές και διπλωματικές πηγές
«Ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας ήταν σε πλήρη συνεννόηση με τον πρωθυπουργό και είχε ρητή εντολή, αν προκληθεί, να απαντήσει αναλόγως», αναφέρουν κυβερνητικές πηγές για τη συνάντηση Δένδια - Τσαβούσογλου και το πρωτοφανές μπρα ντε φερ των δυο υπουργών, στη συνέντευξη Τύπου.
«Ο υπουργός Εξωτερικών ήταν σε πλήρη συνεννόηση με τον πρωθυπουργό. Είχαν εκτενή συνομιλία χτες και σήμερα μετά τη συνάντηση με τον Ταγίπ Ερντογάν και πριν την συνάντηση με τον Μεβλούτ Τσαβούσογλου. Και είχε ρητή εντολή, αν προκληθεί, να απαντήσει αναλόγως», αναφέρουν οι κυβερνητικές πηγές.
«Όταν συνομιλούμε διεθνώς και αυτό συμπεριλαμβάνει και τους Τούρκους, προβάλλουμε τις θέσεις μας και τα δίκαιά μας. Οι οποίες είναι γνωστές. Και βασίζονται στη διεθνή νομιμότητα. Αυτές είναι οι θέσεις μας. Και αυτές είναι οι δικές τους θέσεις», αναφέρουν από την πλευρά τους και διπλωματικές πηγές, για το πινγκ πονγκ δηλώσεων στην Άκυρα μεταξύ του υπουργού Εξωτερικών Νίκου Δένδια και του Τούρκου ομολόγου του, Μεβλούτ Τσαβούσογλου.
Επισημαίνουν πως με την Τουρκία έχουμε διαφορετική προσέγγιση όσον αφορά την επίλυση των διαφόρων ζητημάτων και προσθέτουν: «Η δική μας βασίζεται στις ευρωπαϊκές αξίες. Και στο διεθνές δίκαιο. Η ελληνική πλευρά έδωσε έμφαση στην θετική ατζέντα, γι΄αυτό και πρότεινε συνεργασία στον οικονομικό τομέα. Εμείς προσερχόμαστε πάντα με ειλικρίνεια και καλή διάθεση. Αλλά θα υπερασπιστούμε τις θέσεις μας».
Σημειώνουν πως ο υπουργός Εξωτερικών είναι σε πλήρη συνεννόηση με τον πρωθυπουργό. «Είχαν εκτενή συνομιλία χτες και σήμερα μετά τη συνάντηση με τον Ταγίπ Ερντογάν και πριν την συνάντηση με τον Μεβλούτ Τσαβούσογλου. Και ο ΥΠΕΞ είχε ρητή εντολή, αν προκληθεί, να απαντήσει αναλόγως» σημειώνουν οι ίδιες διπλωματικές πηγές.
Δένδιας: Αναγκαία η αποφυγή δηλώσεων και ενεργειών που δυναμιτίζουν
«Πριν από λίγο καιρό, πριν από λίγους μήνες, οι παραβατικές ενέργειες είχαν αυξηθεί δραματικά, επιβαρύνοντας τις προσπάθειες να δημιουργήσουμε κλίμα εμπιστοσύνης, που σήμερα προσπαθούμε» σημείωσε χαρακτηριστικά ο Νίκος Δένδιας. Απαντώντας στον Τούρκο ομόλογό του, ο κ. Δένδιας είπε πως η Τουρκία έχει παραβιάσει στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο το Διεθνές Δίκαιο και τη Σύμβαση για το Δίκαιο της Θάλασσας, και όχι μόνο αυτό έχει παραβιάσει και τα ίδια δικαιώματα κυριαρχίας της Ελλάδας, αναφέροντας πως έχει κάνει 400 υπερπτήσεις πάνω από τον ελληνικό έδαφος. «Μεβλούτ, πάνω από το ελληνικό έδαφος» είπε απευθυνόμενος στον Τούρκο υπουργό Εξωτερικών και προσέθεσε: Δεν υπάρχει καμία διάταξη δικαίου που να επιτρέπει πτήση πάνω από το ίδιο το ελληνικό έδαφος.
Εξίσου, διαμήνυσε πως η Ελλάδα είναι έτοιμη να προχωρήσει σε μια θετική ατζέντα σιγά σιγά με την Τουρκία, αλλά αυτό δεν σημαίνει αλλαγή των πάγιων διαρκών θέσεων της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής, δεν σημαίνει την εγκατάλειψη του ευρωπαϊκού κεκτημένου.
Υπογράμμισε πως η θετική ατζέντα σημαίνει αντίληψη της θέσης του άλλου. Επίσης, κατέστησε σαφές πως στην Ελλάδα υπάρχει μουσουλμανική μειονότητα. Αυτό αναγνωρίζει η Συνθήκη της Λοζάνης, αυτή είναι η άποψη του ελληνικού κράτους, συμπλήρωσε. Απαντώντας στο θέμα της αποστρατιωτικοποίησης των νησιών που έθεσε ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών, ο κ. Δένδιας διερωτήθηκε γιατί υπάρχει στρατός στα νησιά; Υπάρχει γιατί απειλούνται από κάπου, απάντησε και διερωτήθηκε επίσης: υπάρχει κανείς να ισχυρίζεται ότι αυτή τη στιγμή δεν υπάρχει στρατιωτική απειλή και αποβατική δύναμη απέναντι από τα νησιά; Αν δεν υπάρχει, είναι καλό να μας το πουν, συμπλήρωσε.
Ο κ. Δένδιας κάλεσε την Τουρκία να μην υπάρχουν προβολές ψευδών ειδήσεων, προκλητικών ρητορικών, που προβάλλονται από συγκεκριμένους κύκλους και «οι οποίες δεν βοηθούν σε αυτό το θετικό κλίμα το οποίο συμφωνήσαμε να προωθήσουμε».
Επίσης, αναφέρθηκε στο casus belli εκ μέρους της Τουρκίας, στην απειλή πολέμου εφόσον η Ελλάδα εφαρμόσει τα αναφαίρετα δικαιώματά της που προέρχονται από το Διεθνές Δίκαιο και τη Σύμβαση του ΟΗΕ για το Δίκαιο της Θάλασσας, τονίζοντας είναι ένα ζήτημα που επηρεάζει αρνητικά τις διμερείς σχέσεις, αλλά και την ενταξιακή πορεία της Τουρκίας στην ΕΕ. Υπογράμμισε μάλιστα πως η στάση αυτή αντίκειται στο Χάρτη του ΟΗΕ και δεν συνάδει με ένα ΝΑΤΟϊκό σύμμαχο ούτε με τις σχέσεις καλής γειτονίας και της προώθησης αυτών των σχέσεων.
Περαιτέρω, ο κ. Δένδιας επισήμανε πως η Τουρκία συνεχίζει να μην αποδέχεται τη σύμβαση του ΟΗΕ για το Δίκαιο της Θάλασσας η οποία όχι μόνο αντικατοπτρίζει εθνικό δίκαιο, αλλά έχει επικυρωθεί και από την ΕΕ, άρα είναι τμήμα του ευρωπαϊκού κεκτημένου. Ανέφερε ως χαρακτηριστικό παράδειγμα μη συμμόρφωσης το μνημόνιο μεταξύ Τουρκίας και Λιβύης, το οποίο έχει καταδικαστεί από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, διότι παραβιάζει κυριαρχικά δικαιώματα τρίτων κρατών και δεν συνάδει με το Δίκαιο της Θάλασσας.
Αναφορικά με το μεταναστευτικό, ο κ. Δένδιας είπε πως συμφώνησαν πως είναι ευρωτουρκικό ζήτημα και αναφέρθηκε καθαρά στην απόπειρα εργαλειοποίησης του μεταναστευτικού στον Έβρο το προηγούμενο διάστημα. Απαντώντας στον κ. Τσαβούσογλου, είπε ειδικά από τα γεγονότα του Φεβρουαρίου και του Μαρτίου δεν θα έπρεπε η Τουρκία να κάνει μάθημα στην Ελλάδα.
Ειδική αναφορά έκανε ο υπουργός Εξωτερικών στην άτυπη πενταμερή για το Κυπριακό στη Γενεύη, αναφέροντας πως η Ελλάδα ευελπιστεί πως όλες οι πλευρές θα προσέλθουν με εποικοδομητικό πνεύμα, ώστε αν είναι δυνατό να ξεκινήσουν οι διαπραγματεύσεις για την επίλυση του Κυπριακού. Επανέλαβε ότι μοναδική λύση που είναι αποδεκτή από το σύνολο της διεθνούς κοινότητας είναι η διζωνική, δικοινοτική ομοσπονδία στη βάση των σχετικών αποφάσεων του ΟΗΕ. Προσέθεσε πως η λύση αυτή είναι συμβατή και με το ευρωπαϊκό κεκτημένο. Στο πλαίσιο αυτό, υπογράμμισε την ανάγκη αποχής από ενέργειες που παραβιάζουν την κυριαρχικά και τα κυριαρχικά δικαιώματα της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Αναφέρθηκε ακόμα σε θέματα πολιτιστικής κληρονομιάς, τονίζοντας πως εκφράστηκε στην τουρκική πλευρά η «προσδοκία αναστροφής της απόφασης μετατροπής της Αγίας Σοφίας σε τζαμί, καθώς και η απόφαση μετατροπής της Μονής της Χώρας σε τζαμί». Σημείωσε πως μια τέτοια αναστροφή είναι και προς το συμφέρον της Τουρκίας και της εικόνας της διεθνώς.
Ξεκινώντας τη δήλωσή του, ο κ. Δένδιας προέταξε πως η διατήρηση των διαύλων επικοινωνίας μεταξύ των δύο κρατών είναι απαραίτητη, υπογραμμίζοντας πως πρωταρχικό μέλημα είναι να εδραιώσουμε την ειρηνική συνύπαρξη στη βάση του Διεθνούς Δικαίου, όπως είναι η βάση των θεμελιωδών κανόνων και αξιών του Χάρτη του ΟΗΕ και του ΝΑΤΟ, αλλά και της ΕΕ.
Στο πλαίσιο αυτό, ο υπουργός Εξωτερικών χαιρέτισε την επανέναρξη των διερευνητικών επαφών, των πολιτικών διαβουλεύσεων μεταξύ των δύο υπουργείων Εξωτερικών, καθώς και των μέτρων οικοδόμησης εμπιστοσύνης, τα οποία θα ακολουθήσουν.
Αναφερόμενος στις συνομιλίες, είπε πως ήταν εκτεταμένες και ειλικρινείς. «Συζητήσαμε όσα θέματα υπάρχουν προσεγγίσεις, αλλά και όσα θέματα δημιουργούν τριβές» σημείωσε και προσέθεσε πως συζήτησαν τόσο για τις διμερείς σχέσεις όσο και τις περιφερειακές εξελίξεις. Έκανε γνωστό πως και οι δύο συμφώνησαν πως υπάρχει πολύ σημαντικό περιθώριο για την ανάπτυξη των διμερών σχέσεων, κάνοντας ειδική αναφορά στην οικονομία και στο εμπόριο.
Επισημαίνοντας την παρουσία του υφυπουργού Εξωτερικών Κώστα Φραγκογιάννη στην επίσκεψη, ανέφερε πως έχει σκοπό να εξεταστούν συγκεκριμένες προτάσεις. Στο πλαίσιο αυτό, γνωστοποίησε πως η Ελλάδα υπέβαλε μια σειρά από προτάσεις για να αναβιώσουν πρωτοβουλίες που είχαν αναδειχθεί τις περασμένες δύο δεκαετίες, οι οποίες δεν έχουν υλοποιηθεί και συμφώνησαν να δημιουργήσουν από κοινού με την τουρκική πλευρά μια θετική ατζέντα οικονομικών θεμάτων για να προχωρήσουν οι διμερείς σχέσεις και να προωθήσουν την οικονομική τους συνεργασία, ώστε να αλλάξει το κλίμα που υπάρχει στις ελληνοτουρκικές σχέσεις, «να οδηγηθούμε σε ένα θετικό κλίμα, κατ΄αντιδιαστολή αυτού που υπήρχε στους τελευταίους 20 μήνες».
Σε ό,τι αφορά τις ευρω-τουρκικές σχέσεις, επανέλαβε πως η Ελλάδα υποστηρίζει την ενταξιακή πορεία της Τουρκίας εφόσον η Τουρκία το επιθυμεί. «Όπως ισχύει σε κάθε υποψήφια χώρα, υπάρχει ένας απαράβατος κανόνας που πρέπει να τηρείται: ο σεβασμός στις αρχές και στις αξίες της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένου του ευρωπαϊκού κεκτημένου» προσέθεσε. Επισήμανε πως η ΕΕ έχει υιοθετήσει μια διπλή προσέγγιση και σημείωσε πως το ενδεχόμενο λήψης μέτρων υπάρχει πάντα στο τραπέζι του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, εάν υπάρξουν παραβατικές και παράνομες ενέργειες.
Επίσης, ανέφερε πως εξέτασαν τη δυνατότητα πρωτοβουλιών που θα διευκολύνουν τις επαφές μεταξύ των δύο λαών μετά το τέλος της πανδημίας. Σε ό,τι αφορά στη Λιβύη και στη Συρία, ο κ. Δένδιας τόνισε την ανάγκη να λυθούν οι μακροχρόνιες κρίσεις, με τη διαφύλαξη της ανεξαρτησίας, της κυριαρχίας και της εδαφικής ακεραιότητας και των δύο χωρών σύμφωνα με το Διεθνές Δίκαιο και τις αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας. Παράλληλα, ο κ. Δένδιας μετέφερε εκ μέρους του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη τις ευχές προς όλους τους μουσουλμάνους για την έναρξη του ραμαζανιού.
Ευχαρίστησε τον Μεβλούτ Τσαβούσογλου για την πρόσκλησή του να συμμετάσχει στο δείπνο «ιφτάρ». Τέλος, απηύθυνε πρόσκληση στον Τούρκο υπουργό να επισκεφτεί την Αθήνα σε χρόνο που θα καθορίσουν από κοινού.
Τσαβούσογλου: Τα μεταξύ μας ζητήματα μπορούν να επιλυθούν με εποικοδομητικό διάλογο
«Πιστεύουμε ότι τα μεταξύ μας τα ζητήματα μπορούν να επιλυθούν με έναν εποικοδομητικό διάλογο», ανέφερε ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου, μετά τη συνάντησή του με τον Έλληνα υπουργό Εξωτερικών, ενώ χαρακτήρισε πολύ σημαντική την επανέναρξη των διερευνητικών επαφών και των πολιτικών διαβουλεύσεων. «Θεωρούμε ότι τα τετελεσμένα και οι προκλητικές δηλώσεις είναι πράγματα αποφευκτέα», σημείωσε, σύμφωνα με την απευθείας μετάφραση των δηλώσεων.
Επεσήμανε ότι συζητήθηκαν όλα τα διμερή ζητήματα σε Αιγαίο και Ανατολική Μεσόγειο και σημείωσε ότι «υφίσταται μια διαφορά απόψεων», ενώ ανέφερε ότι ο Τούρκος πρόεδρος πρότεινε να πραγματοποιηθεί μια Σύνοδος για το θέμα της Ανατολικής Μεσογείου. Για την άτυπη πενταμερή για το Κυπριακό στη Γενεύη ο Μεβλούτ Τσαβούσογλου δήλωσε ότι «όλες οι πλευρές πρέπει να λάβουν μέρος με τον πλέον θετικό και εποικοδομητικό τρόπο».
Αναφορικά με τις εμπορικές και οικονομικές σχέσεις σημείωσε: «είμαστε δύο γειτονικές χώρες και θα πρέπει να συνεχίσουμε και να διευρύνουμε τις μεταξύ μας εμπορικές και οικονομικές σχέσεις και ως προς αυτό εργαζόμαστε για την διαμόρφωση ενός οδικού χάρτη». Χαρακτήρισε ακόμη πολύ σημαντική την επανέναρξη των αεροπορικών δρομολογίων μεταξύ Ελλάδος και Τουρκίας που ξεκίνησαν τον περασμένο μήνα. Ο Τσαβούσογλου ζήτησε «να συνεχίσουμε τον αντιτρομοκρατικό μας αγώνα με οργανώσεις τύπου FETO και PKK», ενώ επεσήμανε ότι η αντιμετώπιση της παράνομης μετανάστευσης πρέπει να γίνει «με αντίληψη συνεργασίας και όχι ανταγωνισμού».
«Μιλήσαμε για την "τουρκική μειονότητα" που ζει στην Θράκη», είπε ο Τούρκος υπουργός, προσθέτοντας ότι «για την ελληνική μειονότητα που ζει εδώ, από την πρώτη στιγμή μπορέσαμε να υλοποιήσουμε βέλτιστες πρακτικές». «Και οι δύο μειονοτικές ομάδες θα πρέπει να συνεχίσουν να διαβιούν σε αμφότερες τις χώρες με τρόπο που τους οδηγεί σε ευημερία και ειρήνη», συμπλήρωσε.
Ο κ. Δένδιας απαντώντας στον Μ. Τσαβούσογλου κατέστησε σαφές πως στην Ελλάδα υπάρχει μουσουλμανική μειονότητα. Αυτό αναγνωρίζει η Συνθήκη της Λοζάνης, αυτή είναι η άποψη του ελληνικού κράτους, συμπλήρωσε. Ο Τσαβούσογλου δήλωσε ακόμη ότι είναι «έτοιμοι να παρέχουμε κάθε στήριξη για να προστατευθεί η πολιτιστική κληρονομιά για τα οθωμανικά μνημεία στην Ελλάδα, το ίδιο για τα ελληνικά και χριστιανικά μνημεία που υπάρχουν στην Τουρκία. Στο θέμα αυτό μπορούμε να έχουμε μια αμοιβαία αλληλοϋποστήριξη και συνεργασία».
«Στο χρονικό διάστημα που ακολουθεί, θεωρούμε ότι οι επισκέψεις ένθεν κακείθεν, ένας διάλογος άνευ όρων και προϋποθέσεων και οι εκατέρωθεν επισκέψεις των αρχηγών των κρατών μας θεωρούμε ότι θα αποτελέσουν μια πολύ γόνιμη βάση για τη διεύρυνση και την εξέλιξη των επαφών μας», επεσήμανε.
«Ως προς τη βελτίωση των σχέσεών μας και τη διευθέτηση των διαφωνιών μας, θεωρούμε ότι θα πρέπει να συνεχίσουμε τον διάλογο που ξεκινήσατε σήμερα με την επίσκεψή σας», είπε ο Τσαβούσογλου απευθυνόμενος στον κ. Δένδια και υπενθύμισε ότι οι δυό τους γνωρίζονται από το 2003 και το Συμβούλιο της Ευρώπης και έχουν διατηρήσει μια φιλία.
Ο κ. Τσαβούσογλου ξαναπήρε το λόγο εκτός προγραμματισμού μετά τις δηλώσεις του Έλληνα υπουργού και, επιχειρώντας να απαντήσει στον κ. Δένδια που παρέθεσε ξεκάθαρα τις ελληνικές θέσεις, σημείωσε ότι δε μπορεί να αποδεχτεί ότι η Τουρκία παραβιάζει τα δικαιώματα της Ελλάδας στο Αιγαίο, ενώ ισχυρίστηκε ότι η μουσουλμανική μειονότητα της Θράκης δηλώνει ότι είναι «τουρκικής καταγωγής». Ανέφερε δε ότι το τι λέει η Κομισιόν για το θέμα του Αιγαίου και των θαλασσίων ζωνών δεν αφορά το διεθνές δίκαιο και το διεθνές δικαστήριο.
