«Τύφλα να' χει ο Μάρλον Μπράντο»: «Η Τέχνη του Πολέμου» (ως Άρλεκιν) στην εποχή του κορονοϊού
Ναι εντάξει, «έχουμε πόλεμο». Και όλοι λίγο πολύ, μπορούμε - και πρέπει - να αφήσουμε στην άκρη τις «εγωιστικές ατομικότητες» και να σκεφτούμε με γνώμονα το συλλογικό καλό. Μπορεί να έχουμε λίγο μπερδευτεί με το εάν πρέπει - και ποιοι - τελικά να φοράμε μάσκες προστασίας από τον κορονοϊό. Εάν πρέπει να γίνουν μαζικά τεστ στον πληθυσμό. Εάν πρέπει να γίνουν μαζικές προσλήψεις στον τομέα της Υγείας και να χρηματοδοτηθεί γενναία το δημόσιο σύστημα, να γίνουν επιτάξεις ιδιωτικών μονάδων υγείας, ή να αρκεστούμε στην ατομική ευθύνη, στον εθελοντισμό και στις δωρεές επιχειρηματιών και ιδρυμάτων.
Μπορεί να μην έχουμε πειστικές απαντήσεις σε αγωνιώδη ερωτήματα για την κατάσταση στους προσφυγικούς καταυλισμούς, στις φυλακές, και για τα μέτρα που λαμβάνονται για τους άστεγους. Εντάξει, δεν μπορούμε να καταλάβουμε την απειλή ότι η επαρκής στήριξη των αδυνάτων θα οδηγήσει σε νέο μνημόνιο. Αλλά «έχουμε πόλεμο».
Και «ο πόλεμος βασίζεται στην εξαπάτηση», όπως έγραφε ο Sun Tzu, στο περίφημο βιβλίο η «Η Τέχνη του Πολέμου», ένα από τα αρχαιότερα βιβλία στρατιωτικής στρατηγικής στον κόσμο, που πιθανότατα γράφτηκε ανάμεσα στον 5ο και 3ο π.Χ. αιώνα. Και στον πόλεμο, όλα επιτρέπονται. Ο καθένας πολεμά με όποιο τρόπο μπορεί.
Ο ένας κουρεύεται με την ψιλή στην αυλή του σπιτιού του, και θεωρεί καλό να διακινήσει τις σχετικές φωτογραφίες στα social media, γράφοντας πως οι «έκτακτες καταστάσεις απαιτούν έκτακτες λύσεις». Διότι προφανώς συνιστά έκτακτη κατάσταση το πως θα εμφανιστείς ακούρευτος στο γυαλί, όχι το πως θα βγάλεις το μήνα άνεργος με ένα βοήθημα 400 ευρώ στην καλύτερη περίπτωση.
Ο άλλος, ο «σκληρός» της καθημερινής ενημέρωσης των 18.00, πλασάρεται πλέον ως sex symbol από τα μεσημεριανάδικα, ενώ η γυναίκα του δημοσιεύει οικογενειακές φωτογραφίες. Ο έτερος «Καππαδόκης», ο ευγενικός - είναι η αλήθεια - σοβαρός και μειλίχιος καθηγητής, ξεχωρίζει τα κρούσματα για να μην μας έρθει πιο «μαλακά» ο «λογαριασμός»: Τόσα στον γενικό πληθυσμό, τόσα στην προσφυγική δομή στη Ριτσώνα, τόσα στο πλοίο «Ελευθέριος Βενιζέλος».
Και την ίδια ώρα, κανάλια εμφανίζουν τον Κυριάκο Μητσοτάκη σε δημοσκοπήσεις, ως τον «Μεγάλο Τιμονιέρη», ή για ακόμη καλύτερα ως τον «νέο Τσόρτσιλ» ( «είμαστε στο τέλος της αρχής»), ενώ μεγάλη ημερήσια εφημερίδα αφιερώνει το πρωτοσέλιδό της «σεμνά και ταπεινά» στην στοιχειώδη ενημέρωση του αναγνωστικού κοινού. «Εγώ και η καραντίνα», αντί του «Εμείς και η καραντίνα» (που πήγε άραγε το «όλοι μαζί;). Λίγους μήνες μετά το «αυθόρμητο» προεκλογικό «τι φοβερός, τι γκόμενος είσαι εσύ;», η δημοσιογραφία προχωρά ένα βήμα πιο πέρα.
Τι ώρα σηκώνεται ο πρωθυπουργός, πότε και πως ξεκινάει τις συσκέψεις του και με ποιους, πώς περνάει τα βράδια στο σπίτι του. Αυτά είναι ζητήματα αιχμής σε έναν «πόλεμο». Ποια βιβλία διαβάζει. Ποια σίριαλ παρακολουθεί. Αν έχει χάσει την αίσθηση του χρόνου και πως περνά με την οικογένειά του. Όχι τα 30 εκατομμύρια που δόθηκαν σε κλινικάρχες και ιδιωτικά εργαστήρια για τα τεστ για τον κορονοϊό, τα οποία μπορούσαν να παρέχουν δωρεάν δημόσια πανεπιστήμια της χώρας. Ούτε τα 11 εκατομμύρια που δόθηκαν στον αυτοκινητόδρομο «Μορέας», ως επιδότηση λόγω χαμηλής κυκλοφορίας. Ούτε τα 11 εκατομμύρια που πήγαν στα ΜΜΕ για τη διαφημιστική καμπάνια του «Μένουμε Σπίτι» ή τα 21 εκατομμύρια ευρώ που χάνει το Δημόσιο από το πάγωμα της δόσης που έπρεπε να καταβάλουν έξι κανάλια, το 2020, για τις τηλεοπτικές άδειες που πήραν το 2018.
Ποια σήριαλ βλέπουν τα βράδια στο σπίτι τους οι πρωταγωνιστές της μάχης; Αυτή η «σειρά», θα σαρώσει την «τηλεθέαση». Τύφλα να έχουν οι «Άγριες Μέλισσες». Και «τύφλα να'χει ο Μάρλον Μπράντο», αν μπορούσαμε να μεταφέρουμε τον τίτλο της σπαρταριστής κωμωδίας με τον αξέχαστο Θανάση Βέγγο, στις ημέρες του κορονοϊού. Για να έχουν κάτι να βλέπουν οι εργαζόμενοι με τα 400 ευρώ το μήνα, που πρέπει να κάνουν cocooning και οι συνταξιούχοι όταν δεν στοχοποιούνται επειδή πήγαν στις τράπεζες να εισπράξουν τη σύνταξη ή να πληρώσουν έναν λογαριασμό. Εκεί θα κερδηθεί ο «πόλεμος». Με το lifestyle, τις ατάκες στα social media, τις Πράξεις Νομοθετικού Περιεχομένου, τα σενάρια για πρόωρες εκλογές τον Οκτώβριο, τις απολύσεις, τις μειώσεις μισθών, τις δωρεές βουλευτών και επιχειρηματιών, τους αστυνομικούς ελέγχους και την Google να ιχνηλατεί και να ξέρει ανά πάσα στιγμή που βρισκόμαστε.
Και κυρίως με τη μετατροπή της συλλογικής και της κρατικής ευθύνης, σε «ατομική ευθύνη» του κάθε πολίτη που πρέπει αντί προστίμου να μένει έγκλειστος, καθηλωμένος μπροστά στην τηλεόραση να παρακολουθεί την μαύρη επικαιρότητα με τους θανάτους. Και για να μην υπάρχουν παρεξηγήσεις, ασφαλώς και είναι απαραίτητα τα μέτρα περιορισμού της άσκοπης κυκλοφορίας, που προτείνουν γιατροί και επιστήμονες. Μπορεί να είναι ανεπαρκή, αλλά η ανεπάρκειά τους σε καμία περίπτωση δεν δικαιολογεί και δεν μπορεί να υποστηρίξει τη θέση για τη μη εφαρμογή τους. Λογικό και κατανοητό. Όπως κατανοητή πρέπει να είναι και η διαπίστωση ότι οι πολίτες δεν χρειάζονται «Άρλεκιν» για να «ξεχνιούνται» (όπως έλεγε και η παλιά διαφήμιση) από τη νέα οικονομική κρίση που είναι ήδη «εδώ» (μετά από τα μνημόνια), ή από τα μέτρα που πρέπει να πάρουν για τον φονικό ιό.