Το 91% στην Ελλάδα χρησιμοποιεί το διαδίκτυο – Έρευνα ΕΚΚΕ

Ενδιαφέροντα στοιχεία προκύπτουν από την έρευνα που εκπόνησε το Εθνικό Κέντρο Κοινωνικών Ερευνών για τη χρήση του διαδικτύου στην Ελλάδα, αλλά και ζητήματα όπως το ψηφιακό χάσμα και η πληροφοριακή και ψυχαγωγική αξία του διαδικτύου.

Η μελέτη για «Το διαδίκτυο στην Ελλάδα» εξέτασε ακόμα τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και τους αλγορίθμους της Τεχνητής Νοημοσύνης, σε σχέση με το μέλλον της ιδιωτικότητας και το μέλλον της εργασίας.

Το ΕΚΚΕ διερεύνησε επίσης τον βαθμό αξιοπιστίας, ελευθερίας της έκφρασης, πολιτικής επάρκειας, θυματοποίησης και παραβίασης της ιδιωτικότητας.

Εννιά στους δέκα χρησιμοποιούν το διαδίκτυο

Η χρήση του διαδικτύου διευρύνεται σταθερά στην Ελλάδα, καθώς το 91% του πληθυσμού αυτοπροσδιορίζονται ως χρήστες, στην τελευταία έρευνα, σημειώνοντας αύξηση 20% από την προηγούμενη σφυγμομέτρηση το 2019 (71%).

Το 9% που δεν χρησιμοποιεί το Διαδίκτυο, δήλωσε ότι κυριότερες αιτίες ήταν δύο: η «έλλειψη ενδιαφέροντος και χρησιμότητας του διαδικτύου» (63%), και η έλλειψη γνώσης και εξοικείωσης με τεχνικές γνώσεις ή ο φόβος/σύγχυση με την τεχνολογία (27%).

Ψηφιακό χάσμα

Η έρευνα συμπεραίνει ότι «χιλιάδες συμπολιτών μας εξακολουθούν να υφίστανται τις δυσμενείς συνέπειες του πρωτογενούς ψηφιακού χάσματος, οι οποίες προστίθενται στις επιβαρύνσεις των “παλαιότερων” ανισοτήτων. Πρόκειται, όμως, για πληθυσμιακές κατηγορίες που πιθανώς σε σχετικά σύντομο χρονικό διάστημα θα περιοριστούν δραστικά λόγω της ολοένα και μεγαλύτερης διείσδυσης του διαδικτύου».

Το ψηφιακό χάσμα «ουσιαστικά διαμορφώνεται και μεταλλάσσεται από πρωτογενές σε δευτερογενές, το οποίο δεν αφορά πλέον τόσο τα κοινωνικοδημογραφικά χαρακτηριστικά των πολιτών όσο τις ψηφιακές δεξιότητες ή το ψηφιακό ανθρώπινο κεφάλαιο εν γένει και, κατ’ επέκταση, την ψηφιακή ιδιότητα του πολίτη».

Όσοι συνδέονται, εξοικειώνονται

Σε σχέση με τις δεξιότητες χρήσης του διαδικτύου, η αυτο-αντίληψη των χρηστών για το επίπεδο των διαδικτυακών τους δεξιοτήτων φαίνεται να έχει αυξηθεί σε σχέση με προηγούμενες μετρήσεις. Ειδικότερα, το 86% του πληθυσμού της έρευνας δηλώνει ότι γνωρίζει να ανοίγει αρχεία (σε σύγκριση με το 82,3% του 2019) και το 87% εκτιμά ότι ξέρει να χρησιμοποιεί σωστές λέξεις-κλειδιά στις μηχανές αναζήτησης (84% στην έρευνα του 2019).

Ανισότητες

Ωστόσο, η έρευνα εντοπίζει δυσκολίες και αδυναμίες της αγοράς εργασίας ενόψει της ψηφιακής μετάβασης, που οφείλονται κυρίως, στην «αυξανόμενη βαρύτητα των κοινωνικών ανισοτήτων στο πεδίο της ανάπτυξης των ψηφιακών δεξιοτήτων των εργαζομένων, αλλά και στις ευρύτερες συστημικές αδυναμίες του παραγωγικού μοντέλου της χώρας».

Ηλεκτρονικές συναλλαγές

Μεγάλη αύξηση σημειώνει η χρήση του διαδικτύου για συναλλαγές: σχεδόν το 75% δήλωσε ότι εξοφλεί λογαριασμούς και κάνει χρήση τραπεζικών υπηρεσιών διαδικτυακά τουλάχιστον μία φορά τον μήνα (51% το 2019), ενώ το ποσοστό όσων δηλώνουν ότι δεν έχουν χρησιμοποιήσει ποτέ το διαδίκτυο για το συγκεκριμένο σκοπό έχει μειωθεί στο 8,9%, έναντι του αντίστοιχου 37,3% στην προηγούμενη μέτρηση.

Διασκέδαση και ψυχαγωγία, αλλά κυρίως ενημέρωση

Το διαδίκτυο αποτελεί σημαντικό πεδίο διασκέδασης για τους χρήστες στην Ελλάδα με την καθημερινή παρακολούθηση βίντεο να καταλαμβάνει την πρώτη θέση των προτιμήσεών τους στο 64%. Ακολουθεί το «κατέβασμα» ή ακρόαση μουσικής (56%), καθώς και τα διαδικτυακά παιχνίδια (44%).

Αναμφίβολα, η κυριότερη και πιο συχνή χρήση του διαδικτύου αφορά στην ειδησεογραφία. Συγκεκριμένα, οι ερωτηθέντες που ενημερώνονται «καθημερινά» και «αρκετές φορές την ημέρα μέσα από το διαδίκτυο ανέρχονται στο 90% σημειώνοντας αλματώδη αύξηση της τάξης του 26,6% σε σχέση με την προηγούμενη μέτρηση το 2019 (63,5%).

Την ίδια ώρα όμως καταγράφεται και μια επιφυλακτικότητα ως προς την αξιοπιστία των ειδήσεων στο διαδίκτυο, σημείωσε μια μικρή αύξηση της τάξης του 3% συγκριτικά με τη μέτρηση του 2019 (77,1%). Ωστόσο, το ποσοστό εκείνων που πιστεύουν ότι καμία είδηση δεν είναι αξιόπιστη μειώθηκε στο 1% (3,6% το 2019), ενώ κανένας δεν πιστεύει ότι όλες οι ειδήσεις στο διαδίκτυο είναι αναξιόπιστες. Πάντως, σχεδόν 8 στους 10 (77%) θεωρούν ότι είναι ικανοί να διακρίνουν τις ψευδείς και παραποιημένες ειδήσεις, ενώ μόνο το 15% εκτιμά ότι δεν έχει αυτή την ικανότητα.

Η εμπειρική δειγματοληπτική έρευνα World Internet Project Greece (WIP-GR) υλοποιείται από το EKKE και εντάσσεται στη σύμπραξη World Internet Project (WIP), μια διεθνή σύμπραξη πανεπιστημίων και ερευνητικών κέντρων που αποτελείται από περισσότερες από 30 χώρες διαφορετικών ηπείρων.

Η μελέτη υλοποιήθηκε με την υποστήριξη της Ειδικής Γραμματείας Μακροπρόθεσμου Σχεδιασμού.