Κορονοϊός – Ενημέρωση: Υποχωρεί η έντυπη, προηγείται η ψηφιακή ενημέρωση
Κορονοϊός – Ενημέρωση: Πανηγυρισμοί και γκρίνιες, ρεκόρ απήχησης και ζημίες. Δεν κάνουμε αναφορά για το καθεστώς της ενημέρωσης στην Ελλάδα. Και την καλυτέρα των προθέσεων να έχει κάποιος, η σωστή ενημέρωση από την στιγμή που δεν μπορεί να γίνεται «αυτοψία» των ειδήσεων, δεν μπορεί να λέγεται ενημέρωση.
Παράδειγμα ανάγλυφο: Γράψαμε σχεδόν οι πάντες ότι η Γερμανία πήρε πίσω την απόφαση να ανοίξει τα σχολεία. Τη στιγμή που η κυβέρνηση δεν ανέστειλε ή «πήρε πίσω» το άνοιγμα των σχολείων, πολύ απλά διότι δεν το είχε αποφασίσει. Ήταν γνωστό εκ των προτέρων ότι στην τηλεδιάσκεψη Μέρκελ-Πρωθυπουργών κρατιδίων της περασμένης Πέμπτης δεν επρόκειτο να ληφθεί απόφαση για την επαναλειτουργία των σχολείων. Απόφαση λοιπόν δεν ελήφθη, ενώ ανακοινώθηκε ότι θα ληφθεί στην επόμενη τηλεδιάσκεψη, στις 6 Μαΐου. Εν τούτοις έγινε ομαδική ενημέρωση στην Ελλάδα για το μη-θέμα, ακόμα και από έγκριτα μέσα.
Όμως το παγκόσμιο τοπίο είναι αυτό που δείχνει το μέλλον. «Ο κόσμος ψάχνει αυτή τη στιγμή μίντια που δίνουν μια κατεύθυνση και που τάσσονται υπέρ της κοινωνικής συνοχής» δηλώνει στην Deutsche Welle οδιευθυντής του δημοσιογραφικού οργανισμού ZEIT. «Αυτή η κρίση φέρνει μαζί της μεγάλες ευκαιρίες για τα ποιοτικά μίντια και μεγάλες αλλαγές στο επίπεδο της τεχνολογίας».
Σύμφωνα με την Ένωση Πληροφόρησης για τη Διάδοση της Διαφήμισης IVW, η διαδικτυακή χρήση της Zeit Online αυξήθηκε από 82 εκατομμύρια κλικ τον Φεβρουάριο στα 144 εκατομμύρια τον Μάρτιο. Η διαδικτυακή σελίδα του Spiegel.de από τα 222 εκατομμύρια κλικ έφτασε στα 392 και η Bild.de από τα 486 εκατομμύρια άγγιξε τα 688 εκατομμύρια.
Βέβαια, παρά όμως το ρεκόρ απήχησης στο διαδίκτυο κανείς δεν πανηγυρίζει πραγματικά διότι η πανδημία του κορονοϊού έπληξε πάρα πολύ τον τομέα της διαφήμισης. Σύμφωνα με τον σύνδεσμο εκδοτών εφημερίδων και περιοδικών (BDZV) «τα έσοδα έχουν μειωθεί δραματικά». Οι εφημερίδες αργοπεθαίνουν και πολλοί δημοσιογραφικοί οργανισμοί εισήγαγαν τη μειωμένη απασχόληση.
Δραματική υποχώρηση της κυκλοφορίας των έντυπων εφημερίδων
Ο Στέφεν Γκρίμπεργκ, ειδικός σε θέματα ΜΜΕ, δηλώνει πως «και χωρίς τον κορονοϊό τα έσοδα από τη διαφήμιση θα είχαν μειωθεί πολύ, τόσο στον έντυπο όσο και στον ηλεκτρονικό Τύπο».
Η μετάβαση στην ψηφιακή εποχή έχει κάνει πολύ δύσκολη τη ζωή των ΜΜΕ εδώ και πολλά χρόνια. Τα έξοδα για τις έντυπες εκδόσεις δεδομένης της μείωσης των πωλήσεων αυξάνονται διαρκώς. Μόνο τα δημόσια ΜΜΕ, χάρη στο γεγονός ότι χρηματοδοτούνται με τις ειδικές υποχρεωτικές εισφορές, μέχρι στιγμής δεν αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα αλλαγής των καιρών είναι ότι η μεγαλύτερη σε κυκλοφορία εφημερίδα στη Γερμανία, η Bild, ενώ το πρώτο τρίμηνο του 2010 πουλούσε 3,2 εκατομμύρια αντίτυπα, δέκα χρόνια αργότερα, το πρώτο τρίμηνο του 2020 έπεσε στα 1,3 εκατομμύρια.
Για τον λόγο αυτό ακούγονται διάφορες προτάσεις. Για παράδειγμα ο υπουργός Οικονομικών της Αυστραλίας Τζος Φράιντενμπεργκ θέλει να επιβάλει στους ισχυρούς του ψηφιακού κόσμου, όπως την Google και το Facebook, ειδικά τέλη για τη χρηματοδότηση των ΜΜΕ. Ο Ράινερ Έσερ από την ZEIT δεν βρίσκει καθόλου καλή αυτή την ιδέα. Αυτό που κυρίως τον ενδιαφέρει είναι πώς μπορεί να χρησιμοποιήσει αποτελεσματικότερα την τεράστια εμβέλεια που προσφέρουν αυτές οι δυο διαδικτυακές πλατφόρμες.
Περισσότεροι συνδρομητές στα διαδικτυακά μέσα
Παρά τις δυσκολίες, η σημερινή κρίση του κορονοϊού μπορεί να δώσει μια ώθηση στα μίντια. Περισσότερες ειδήσεις, περισσότεροι συνδρομητές άρα και περισσότερα έσοδα. Η προθυμία να πληρώνεις τη δημοσιογραφία στο διαδίκτυο αυξάνεται, διότι η σοβαρή πληροφόρηση στις εποχές κρίσης είναι σημαντική. Αυτό βέβαια «δεν παίζει» ακόμα στην Ελλάδα.
Η πανδημία του κορονοϊού επιταχύνει τη μετάβαση στον ψηφιακό κόσμο. Η μετάβαση από την έντυπη στη διαδικτυακή πραγματικότητα είναι σε εξέλιξη με ραγδαίους ρυθμούς, ακόμα και εάν η Γερμανία ακολουθεί πολύ βραδύτερους ρυθμούς, για παράδειγμα σε σύγκριση με τις ΗΠΑ. Εκεί οι New York Times κατέγραψαν το 2019 ρεκόρ με ένα εκατομμύριο νέων συνδρομητών στο διαδίκτυο».
Στη Γερμανία η πώληση δημοσιογραφικού ψηφιακού περιεχομένου αυξήθηκε σε σύγκριση με το 2019 κατά 33%. Τα έσοδα από ψηφιακές παροχές των γερμανικών ημερήσιων εφημερίδων ανήλθαν το 2019 στα 390 εκατομμύρια ευρώ, κάτι που σημαίνει ποσοστό 8% επί συνολικών εσόδων ύψους 4,8 δισεκατομμυρίων ευρώ.
«Το 2022 δεν θα υπάρχει πλέον έντυπος τύπος» είχε προβλέψει το 2012 ο τότε διευθυντής της εφημερίδας του Βερολίνου TAZ Κάλε Ρουχ. Τότε η εκτίμηση αυτή φόβιζε. Σήμερα ένα τέτοιο σενάριο μοιάζει ολοένα και πιο πιθανό. Ο έντυπος τύπος συρρικνώνεται και μετατοπίζεται στο διαδίκτυο.
[ Πηγή: Άστριντ Πράνγκε Ολιβέιρα/DE - Επιμέλεια: Μαρία Ρηγούτσου]
