Μεσανατολικό: Οι ισραηλινές επιδρομές στη Γάζα φέρνουν σε αμηχανία τις αραβικές χώρες
Τα φονικά πλήγματα του Ισραήλ εναντίον της Λωρίδας της Γάζας και η καταστολή των διαδηλώσεων των Παλαιστινίων στην Ανατολική Ιερουσαλήμ έχουν φέρει σε δύσκολη θέση τους Άραβες νέους εταίρους του εβραϊκού κράτους, δοκιμάζοντας την εξομάλυνση των σχέσεών τους και ωθώντας τους να καταδικάσουν τη βία.
Λιγότερο από ένα χρόνο αφού υπέγραψαν συμφωνίες για την εξομάλυνση των σχέσεών τους με το Ισραήλ υπό την αιγίδα των ΗΠΑ, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, το Μπαχρέιν, το Σουδάν και το Μαρόκο αναγκάστηκαν να στραφούν σε μια ρητορική επικριτική προς το εβραϊκό κράτος.
Αιτία: η οργή των Παλαιστινίων ενάντια στις εξώσεις οικογενειών από τη συνοικία Σέιχ Τζάρα της Ανατολικής Ιερουσαλήμ προς όφελος Εβραίων εποίκων, η αιματηρή καταστολή των διαδηλώσεων γύρω από το τέμενος αλ Άκσα και οι επιδρομές του ισραηλινού στρατού στη Λωρίδα της Γάζας, από τις οποίες έχουν σκοτωθεί τουλάχιστον 153 άνθρωποι, ανάμεσά τους 41 παιδιά. Στο Ισραήλ δέκα άνθρωποι, ανάμεσά τους ένα παιδί, έχουν χάσει τη ζωή τους.
Ο υπουργός Εξωτερικών των Εμιράτων εξέφρασε την Παρασκευή “την ανησυχία του μπροστά στην κλιμάκωση της βίας”. Χρησιμοποιώντας πιο άμεση γλώσσα, το Μπαχρέιν καταδίκασε “τις επιθέσεις του Ισραήλ” εναντίον της Λωρίδας της Γάζας και των κατεχόμενων παλαιστινιακών περιοχών.
“Οι αντιδράσεις αυτές αποτελούν σε μεγάλο μέρος μια άσκηση επικοινωνίας με στόχο το αραβικό κοινό σε εθνικό και περιφερειακό επίπεδο, το οποίο εξακολουθεί να στηρίζει μαζικά τους Παλαιστίνιους”, σχολίασε ο Ελχάμ Φάκρο, αναλυτής του Crisis Group.
“Οι Συμφωνίες του Αβραάμ (σ.σ. οι συμφωνίες εξομάλυνσης των σχέσεων αραβικών χωρών με το Ισραήλ) δεν είχαν ποτέ στόχο το θέμα της στρατιωτικής κατοχής και της έξωσης των Παλαιστινίων από τη γη τους”, πρόσθεσε ο ίδιος.
Στο Μπαχρέιν τις τελευταίες ημέρες έχουν πραγματοποιηθεί διαδηλώσεις αλληλεγγύης προς τους Παλαιστίνιους σε πολλές περιοχές και οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών έχουν ζητήσει τη διακοπή των σχέσεων της χώρας με το Ισραήλ.
Στα Εμιράτα, όπου οι διαδηλώσεις απαγορεύονται, πολλοί χρήστες του διαδικτύου αναρτούν βίντεο και φωτογραφίες για να καταγγείλουν την κατοχή και τη βία των ισραηλινών δυνάμεων.
Από την άλλη ένθερμοι υποστηρικτές του καθεστώτος στο Αμπού Ντάμπι επέκριναν τη Χαμάς, που κυβερνά τη Λωρίδα της Γάζας, καθώς τα Εμιράτα είναι εχθρικά προς τα ισλαμιστικά κινήματα.
Πρώτη δοκιμασία
Σύμφωνα με τον Χιού Λόβατ, αναλυτή του European Council on Foreign Relations, η τρέχουσα κρίση είναι “η πρώτη πραγματική δοκιμασία” για τα Εμιράτα.
Όμως δεν μοιάζει πολύ πιθανό το Αμπού Ντάμπι να αποκηρύξει την εξομάλυνση των σχέσεών του με το Ισραήλ, καθώς τα Εμιράτα “έχουν αποκομίσει μεγάλα οφέλη από τις σχέσεις τους με το Ισραήλ”, κυρίως συμφωνίες στον τεχνολογικό τομέα ή για την αγορά στρατιωτικού υλικού από τις ΗΠΑ.
“Με δεδομένη τα βαθιά διμερή συμφέροντα, η κλιμάκωση στην Παλαιστίνη είναι μάλλον κυρίως ένας επιβραδυντικός παράγοντας. Αν μην ξεχνάμε ότι οι σχέσεις μεταξύ των Εμιράτων και του Ισραήλ αναπτύσσονται εδώ και χρόνια και επιβίωσαν των πολέμων στη Γάζα”, πρόσθεσε ο Λόβατ.
Μετά τις Συμφωνίες του Αβραάμ τα βλέμματα στράφηκαν προς τη Σαουδική Αραβία, τη χώρα με τη μεγαλύτερη επιρροή στην περιοχή, όμως το βασίλειο απορρίπτει το ενδεχόμενο εξομάλυνσης των σχέσεών του με το Ισραήλ, αν δεν λυθεί το παλαιστινιακό ζήτημα.
Ο βασιλιάς Σαλμάν καταδίκασε έντονα “τις ενέργειες του Ισραήλ στην Ιερουσαλήμ” και εξέφρασε τη στήριξή του “στα νόμιμα δικαιώματα” του παλαιστινιακού λαού. Την Παρασκευή ο Σαουδάραβας υπουργός Εξωτερικών Φαϊσάλ μπιν Φαρχάν κατήγγειλε “τις παράνομες πρακτικές της ισραηλινής κατοχής”.
“Αποστάσεις”
Για τις άλλες αραβικές χώρες, οι οποίες πρόσφατα εξομάλυναν τις σχέσεις του με το Ισραήλ, η αμηχανία είναι ακόμη πιο αισθητή, διότι το Μαρόκο όπως και το Σουδάν έχουν μια πολύ ενεργή κοινωνία των πολιτών στο παλαιστινιακό ζήτημα.
Η εξομάλυνση των σχέσεών του με το Ισραήλ έχει για το Μαρόκο στρατηγικό χαρακτήρα διότι συνδέεται με την αμερικανική αναγνώριση της κυριαρχίας του Ραμπάτ στη διαφιλονικούμενη περιοχή της δυτικής Σαχάρας, την οποία δεν έχει αναγνωρίσει ο ΟΗΕ.
Μπροστά στην πίεση του δρόμου και τις διαδηλώσεις αλληλεγγύης προς τους Παλαιστίνιους, το Μαρόκο καταδίκασε τις ενέργειες των ισραηλινών δυνάμεων ασφαλείας στην Ανατολική Ιερουσαλήμ και ανακοίνωσε ότι θα στείλει ανθρωπιστική βοήθεια στους Παλαιστίνιους.
“Το Μαρόκο θα πρέπει να διαδραματίσει τον ρόλο του μεσολαβητή προκειμένου να αποκλιμακωθεί η τρέχουσα ένταση. Αν δεν το καταφέρει, θα ήταν προτιμητέο να πάρει αποστάσεις από τη διαδικασία εξομάλυνσης, χωρίς να φτάσει στο σημείο να διακόψει τις σχέσεις του με το Ισραήλ”, εκτίμησε ο Ταζεντίν Χουσαΐνι, καθηγητής διεθνών σχέσεων στο πανεπιστήμιο του Ραμπάτ.
Το Σουδάν, που εξομάλυνε τις σχέσεις του με το εβραϊκό κράτος, για να αφαιρεθεί από την αμερικανική λίστα των χωρών που στηρίζουν την τρομοκρατία, επίσης “καταδίκασε και απέρριψε τα μέτρα που έλαβε το Ισραήλ” εναντίον των Παλαιστινίων.
“Οι επιθέσεις αυτές και τα εγκλήματα αυτά αποτελούν κατάφωρη πρόκληση”, τόνισε η Σουδανή υπουργός Εξωτερικών Μαριάμ αλ Μάχντι, εκφράζοντας την ανησυχία ότι ενδέχεται “να προκαλέσουν έναν κύκλο βίας”.
