Άνγκελα Μέρκελ: "Έχετε γράμμα" - Επιστολή τεσσάρων Ελλήνων ευρωβουλευτών - Ζητούν περισσότερη διαφάνεια

Την επιστολή στην γερμανίδα καγκελάριο, Άνγκελα Μέρκελ, ενόψει της γερμανικής προεδρία της ΕΕ, υπογράφουν συγκεκριμένα  92 ευρωβουλευτές, από την  Ευρωπαϊκή Αριστερά, τους Σοσιαλιστές, τους Πράσινους και την "Renew Europe". Σε αυτήν τονίζουν την ανάγκη για μεγαλύτερη διαφάνεια στις αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και τον ρόλο που παίζουν τα διάφορα "λόμπι" στην λήψη αποφάσεων στην ΕΕ. Το αίτημα αυτό γίνεται πιο επίκαιρο στην εποχή μετά την πανδημία, καθώς είναι απόλυτα αναγκαίο πλέον, τα ευρωπαϊκά κονδύλια να διοχετευτούν σε προγράμματα και στόχους που θα διασφαλίζουν την ευρωπαϊκή συνοχή και το δημόσιο συμφέρον.

Αναφέρει η επιστολή: "Εμείς, οι 92 ευρωβουλευτές από διαφορετικές Πολιτικές Ομάδες, μαζί με το εταιρικό Παρατηρητήριο της Ευρώπης για τα λόμπι και το Παρατηρητήριο ελέγχου για τα λόμπι σας προτρέπουμε ενόψει και της γερμανικής Προεδρίας του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου να αναλάβετε δράσεις για να ενισχύσετε τη διαφάνεια στη λήψη αποφάσεων στο Συμβούλιο, να δώσετε προτεραιότητα στη διαφάνεια των λόμπι και να βάλετε ένα τέλος στην πρόσβαση που έχουν με όσους παίρνουν τις αποφάσεις. Χωρίς καμία αμφιβολία η πανδημία του κορονοϊού και οι πολιτικές που θα εφαρμοστούν για την αντιμετώπισή της θα κυριαρχήσουν στη διάρκεια της γερμανικής Προεδρίας. Την ίδια στιγμή, η κλιματική κρίση γίνεται ολοένα και πιο επείγουσα. Εμείς είμαστε ενωμένοι και ζητάμε ένα ευρωπαϊκό πακέτο ανάκαμψης που θα βασίζεται στην κοινωνική δικαιοσύνη, την αλληλεγγύη μεταξύ των εθνών και σε ένα πράσινο ερέθισμα στην καρδιά του οποίου θα βρίσκεται η βιωσιμότητα".

Εξίσου ενωμένοι ζητάμε μια Προεδρία που θα παράσχει τα υψηλότερα πρότυπα διαφάνειας και λογοδοσίας. Σήμερα, περισσότερο από ποτέ, η διαφάνεια στη λήψη αποφάσεων και στις πιέσεις που ασκούνται τόσο στις Βρυξέλλες, όσο και στο Βερολίνο είναι ζωτικής σημασίας. Σε μια περίοδο που τα λόμπι διαφόρων βιομηχανιών απαιτούν πακέτα διάσωσης και απορρύθμιση, πρέπει να ληφθούν δύσκολες αποφάσεις αναφορικά με τους ‘’νικητές’’ και τους ‘’ηττημένους’’ των προγραμμάτων ανάκαμψης στην μετά τον κορονοϊό εποχή. Αναμφίβολα θα γνωρίζετε ότι γίνονται συχνά αναφορές για το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο ως το ‘’μαύρο κουτί’’. Όπως έχει επανειλημμένα τονίσει ο Ευρωπαίος Διαμεσολαβητής, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο2 και οργανώσεις της Κοινωνίας των Πολιτών, το Συμβούλιο δεν επιτρέπει επαρκή διαφάνεια και έλεγχο των νομοθετικών του συζητήσεων, συμπεριλαμβανομένων των περισσοτέρων από 150 προπαρασκευαστικών οργάνων του. Το Συμβούλιο έχει επανειλημμένα αποτύχει να εγγραφεί στο Μητρώο Διαφάνειας της ΕΕ για τα λόμπι (“EU’s lobby Transparency Register”), ενώ η διαφάνεια στο λόμπι που παρέχεται από τις εθνικές κυβερνήσεις των 27 κρατών μελών είναι στην καλύτερη των περιπτώσεων ανομοιογενής. Η κατάσταση αυτή προκαλεί τεράστια ζημιά στους πολίτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Σας παροτρύνουμε να εφαρμόσετε τις ακόλουθες προτάσεις:

- Να δώσετε προτεραιότητα στη νομοθετική διαφάνεια όσον αφορά τη χάραξη της πολιτικής του Συμβουλίου. Θεωρούμε απαράδεκτο το γεγονός ότι οι Ομάδες Εργασίας του Συμβουλίου δεν κρατούν με συνέπεια πρακτικά των συνεδριάσεων και ότι οι διαπραγματευτικές θέσεις των κρατών μελών ούτε καταγράφονται συστηματικά ούτε δημοσιοποιούνται. Για εμάς αποτελεί αδιαμφισβήτητο γεγονός πως οι πολίτες δικαιούνται να γνωρίζουν για το πώς συμμετέχει η εθνική κυβέρνησή τους στο Συμβούλιο.

Ελπίζουμε ότι η Προεδρία σας θα εισαγάγει καλές πρακτικές σε αυτόν τον τομέα, δημοσιεύοντας προληπτικά τα πρακτικά των συνεδριάσεων των Ομάδων Εργασίας της Προεδρίας, συμπεριλαμβανομένων των διαπραγματευτικών θέσεων και διασφαλίζοντας τη συμφωνία για τη συνέχιση αυτής της πρακτικής στο μέλλον. Τα έγγραφα που σχετίζονται με νομοθετικούς φακέλους και τριλόγους πρέπει να δημοσιεύονται προληπτικά, με την περιορισμένη ταξινόμηση να χρησιμοποιείται ως εξαίρεση παρά να είναι ο κανόνας. Γνωρίζουμε ότι η γερμανική κυβέρνηση δεν έχει ακόμη υποστηρίξει την πρωτοβουλία της οποίας ηγείται η Ολλανδία και υποστηρίζεται από εννέα κράτη μέλη για την ενίσχυση της νομοθετικής διαφάνειας. Σας προτρέπουμε να το πράξετε και να εγγραφείτε αμέσως.

- Να δώσετε προτεραιότητα στη διαφάνεια των λόμπι στο Συμβούλιο και στο Βερολίνο. Σας παροτρύνουμε να υποστηρίξετε ένα μεταρρυθμισμένο Μητρώο Διαφάνειας της ΕΕ για τα λόμπι (“EU’s lobby Transparency Register”) κατά τη διάρκεια των διοργανικών διαπραγματεύσεων που βρίσκονται σε εξέλιξη, ώστε να συμπεριληφθεί η ουσιαστική συμμετοχή του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και όλων των μόνιμων αντιπροσωπειών του. Χαιρετίζουμε το γεγονός ότι ο μόνιμος εκπρόσωπος της Γερμανίας και ο αναπληρωτής του δημοσίευσαν προληπτικά μια λίστα συναντήσεών τους με λόμπι. Ωστόσο, αυτή η λίστα πιθανότατα αντικατοπτρίζει μόνο ένα μικρό ποσοστό του συνολικού αριθμού των συναντήσεων που πραγματοποιήθηκαν στις Βρυξέλλες από γερμανούς αξιωματούχους με λόμπι και θα πρέπει να επεκταθεί γρήγορα, προκειμένου να καλύψει όλες τις συναντήσεις που έχουν γίνει. Σημειώνουμε ότι κατά τη διάρκεια της φινλανδικής Προεδρίας η κυβέρνησή της δημοσίευσε έναν κατάλογο με όλες τις υπουργικές συναντήσεις με εκπροσώπους εταιρειών που δραστηριοποιούνται σε ευρωπαϊκά θέματα. Έως ότου η ομοσπονδιακή κυβέρνηση μπορέσει να δημιουργήσει στο εσωτερικό της το δικό της μητρώο διαφάνειας, αυτή η καλή πρακτική πρέπει να συνεχιστεί.

- Η γερμανική κυβέρνηση πρέπει επειγόντως να υιοθετήσει νέους κανόνες και μια νέα κουλτούρα για να αποτρέψει την υπερβολική επιρροή που ασκούν εταιρικά συμφέροντα και λόμπι στην Προεδρία της ΕΕ και πέραν αυτής. Οι κυβερνήσεις των κρατών μελών πρέπει να μεριμνούν ώστε το δημόσιο συμφέρον να βρίσκεται ανά πάσα στιγμή στο επίκεντρο σε ό,τι αφορά την πρόσβαση σε υπουργούς και αξιωματούχους. Η έλλειψη νομοθετικής διαφάνειας στο Συμβούλιο ωφελεί εταιρικά συμφέροντα και λόμπι, τα οποία μπορούν με τους πόρους και τα δίκτυα που έχουν να συλλέγουν πληροφορίες. Αυτό είναι κάτι που πρέπει να αλλάξει επειγόντως.

- Να αρνηθείτε κάθε εταιρική χορηγία για τη γερμανική Προεδρία. Η χορηγία της τρέχουσας κροατικής Προεδρίας καθώς και των προηγούμενων Προεδριών από αυτοκινητοβιομηχανίες και εταιρείες ορυκτών καυσίμων - ορισμένες από τις οποίες έχουν ενεργό ενδιαφέρον στο να επηρεάσουν τη λήψη των αποφάσεων της ΕΕ - είναι πολιτικά επιζήμια. Είναι απογοητευτικό το γεγονός ότι η γερμανική Προεδρία υπέγραψε παρόλα αυτά συμβάσεις χορηγίας που έχουν ως στόχο την προώθηση των ‘’περιφερειακών συμφερόντων’’ για τη γερμανική Προεδρία. Η κυβέρνηση πρέπει να ακυρώσει όλες τις υφιστάμενες συμβάσεις εταιρικής χορηγίας για τη γερμανική Προεδρία και να ξεκινήσει στο Συμβούλιο μια διαδικασία απαγόρευσης της πρακτικής αυτής για όλες τις μελλοντικές Προεδρίες.

Η γερμανική Προεδρία έρχεται σε μία κρίσιμη στιγμή για την ΕΕ και τους πολίτες της. Δεν μπορεί να υπάρξει πιο κατάλληλος χρόνος για να δοθεί προτεραιότητα στη διαφάνεια, τη λογοδοσία και τη λήψη αποφάσεων υπέρ του δημοσίου συμφέροντος. Αναμένουμε το συντομότερο δυνατόν την απάντησή σας στις προτάσεις που καταθέτουμε".