Νίκη της προοδευτικής συμμαχίας στον ευρωπαϊκό νόμο για το κλίμα

Με την ψήφιση της έκθεσης για τον πρώτο ευρωπαϊκό νόμο για το κλίμα, προχωράει η υπόθεση της νομοθετικής κατοχύρωσης της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας, δηλαδή της δίκαιης μετάβασης σε μία Ευρώπη που θα είναι κλιματικά ουδέτερη μέχρι το 2050.

Μετά την επιτυχία στην Επιτροπή Περιβάλλοντος, με μία πολύ ισχνή πλειοψηφία που καταφέραμε μέσα από τη σύμπραξη των προοδευτικών δυνάμεων των Αριστερών, των Σοσιαλιστών, των Οικολόγων και των Φιλελευθέρων, η Έκθεση για τον Κλιματικό Νόμο πέρασε από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο με σημαντικές επιτυχίες, όπως η αύξηση του ποσοστού μείωσης των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου στο 60% μέχρι το 2030, μία αύξηση της τάξεως του 50% του ισχύοντος στόχου. Αυτή η προοδευτική συμμαχία στο Ευρωκοινοβούλιο πέτυχε να διασπάσει τους συντηρητικούς, το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα και να το οδηγήσει σε μια ταπεινωτική αποχή από την τελική ψηφοφορία.

Η σημασία αυτής της εξέλιξης ξεπερνάει κατά πολύ τα ευρωπαϊκά σύνορα, αφού η ΕΕ αποτελεί το διεθνές πρότυπο για τα ζητήματα του περιβάλλοντος, θέτοντας επί της ουσίας το στόχο για όλο τον πλανήτη.

Τα βασικά στοιχεία του νόμου που ψηφίστηκε είναι:

• Η δημιουργία ειδικού προϋπολογισμού αερίων του θερμοκηπίου, βάσει του οποίου θα καθοριστεί η τροχιά μείωσης των εκπομπών αέριων για το 2030 και το 2050, διασφαλίζοντας την επίτευξη και των στόχων της Συνθήκης του Παρισιού.
• Η συγκρότηση ανεξάρτητης επιστημονικής αρχής - EU Climate Change Council (ECCC) - που θα γνωμοδοτεί πάνω στα ζητήματα του περιβάλλοντος, αλλά και θα εποπτεύει την εξέλιξη των στόχων.
• Η εξάλειψη κάθε μορφής επιδότησης των επιχορηγήσεων σε ορυκτά καύσιμα, μέσα στην επόμενη τετραετία, και την εντατικοποίηση των προσπαθειών καταπολέμησης της ενεργειακής φτώχειας.
• Η κατάρτιση και εφαρμογή από τα κράτη μέλη ολοκληρωμένων σχεδίων προσαρμογής και διαχείρισης των κινδύνων που επιφέρει η κλιματική αλλαγή.

Μετά την ψηφοφορία της Τετάρτης και της υιοθέτησης αυτού του οδικού χάρτη από το ευρωπαϊκό κοινοβούλιο, μπορούμε να μιλάμε για την ανάληψη συγκεκριμένων δεσμεύσεων και στόχων, με χρόνους υλοποίησης.

Επόμενο βήμα, η διαπραγμάτευση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου με το Συμβούλιο, με τη συμμετοχή της Κομισιόν, για τη διαμόρφωση του τελικού κειμένου του Κλιματικού Νόμου το οποίο στη συνέχεια θα εγκριθεί ως το τελικό από την ολομέλεια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και τους υπουργούς των κρατών-μελών.

Η Ελλάδα μπορεί να διαπρέψει σε αυτό το πεδίο, όπως διαμορφώνεται. Με τους πόρους που θα είναι διαθέσιμοι σε αυτή την προσπάθεια, μπορούμε να αλλάξουμε την οικονομία που έχει καθηλωθεί μετά από 13 χρόνια ύφεσης και 10 χρόνια σκληρής λιτότητας. Πρέπει να το κάνουμε, όχι μόνο καταναλώνοντας την τεχνολογία άλλων, αλλά τασσόμενοι σε όσα έρχονται, ερευνητικά, παραγωγικά και πρακτικά στην καθημερινότητα μας, σήμερα, για το μέλλον των παιδιών μας σε έναν πλανήτη που μοιάζει να έχει αναπτύξει έντονη δυσανεξία στον άνθρωπο και τα έργα του.

Συγχρόνως, οφείλουμε να αλλάξουμε και το κράτος μας, που πρέπει να φύγει από τη σημερινή απαξίωση και μαρασμό και να πρωταγωνιστήσει στις αλλαγές που πρέπει να αναληφθούν κεντρικά, να εξειδικευτούν αποκεντρωμένα, να εποπτευθούν και κάποιες φορές να υλοποιηθούν από αυτό. Γιατί οι ψευδαισθήσεις για το αόρατο χέρι της αγοράς που θα τα λύσει όλα θάφτηκαν οριστικά μετά και την εμπειρία της κρίσης του κορωνοϊού.

Μπορούμε να κάνουμε τις κοινωνίες μας ανθεκτικές κοινωνικά, οικολογικά  και οικονομικά, αλλάζοντας όσα κοστίζουν καθημερινά σε χρήμα, ασθένειες και πολλές φορές ανθρώπινες ζωές, μετασχηματίζοντας παράλληλα την οικονομία μας. Η μοναδική και απολύτως ικανή ευκαιρία μας προσφέρεται τώρα μέσα από την ορθή αξιοποίηση των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας για την υλοποίηση της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας.

Σημαντικός σε αυτή την κατεύθυνση, θα είναι και ένας εθνικός νόμος για το κλίμα, που έχει ήδη καθυστερήσει πολύ. Ένας νόμος που θα αποτελέσει και το εθνικό πλαίσιο που θα ακυρώσει πολλές από τις αντιπεριβαλλοντικές διατάξεις του «νόμου Χατζηδάκη», όπως αυτές ψηφίστηκαν πρόσφατα από ένα κουτσουρεμένο κοινοβούλιο, έξω από τις προβλέψεις καλής νομοθέτησης που η ίδια η κυβέρνησης ψήφισε με το νόμο για το «επιτελικό κράτος».

Προχωράμε.