Όριο απευθείας αναθέσεων και νόμος 4412/16 τέλος, με νομοσχέδιο Γεωργιάδη για τις δημόσιες συμβάσεις

Φαίνεται πως μετά από την δεκαετία των μνημονίων, της εσωτερικής υποτίμησης και των αιματηρών οικονομικών θυσιών των Ελλήνων πολιτών, λεφτά υπάρχουν. Είτε πρόκειται για τα 37 δισεκατομμύρια ευρώ, το περίφημο «μαξιλάρι» που δημιουργήθηκε επί κυβερνήσεως ΣΥΡΙΖΑ είτε για τα χρήματα που έρχονται προσεχώς από το Ταμείο Ανάκαμψης και το ΕΣΠΑ επί της κυβέρνησης Μητσοτάκη.

Αυτό προκύπτει ως ένα πρώτο βασικό συμπέρασμα διαβάζοντας τις βασικές γραμμές του σχετικού νομοσχέδιο του υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων, το οποίο τέθηκε από το βράδυ της Δευτέρας 23/11 σε δημόσια διαβούλευση και έχει ως κεντρική αλλαγή την αύξηση προς τα πάνω (Από 20 στις 40 και από τα 30 στις 60.000 ευρώ) των ορίων για τις απευθείας αναθέσεις. Χωρίς όσο και αν ακούγεται περίεργο, να είναι αυτή η μόνη η αλλαγή που θα κάνει τους υπευθύνους των κρατικών ταμείων να ανησυχούν για τις εκροές που θα έχουν στο  μέλλον αλλά την αγορά και τις εταιρίες να πανηγυρίζουν για τις διευκολύνσεις.

Το νομοσχέδιο που φέρει την υπογραφή Άδωνη Γεωργιάδη και έρχεται 4 χρόνια από τον προηγούμενο νόμο του Χρήστου Σπίρτζη για τις δημόσιες συμβάσεις, τον 4412/2016. Νόμος ο οποίος υπέστη περί τις  400 τροποποιήσεις μέσα σε αυτά τα χρόνια καθώς έφερε περισσότερη διαφάνεια αλλά και αρκετές δυσκολίες στις διαδικασίες με αποτέλεσμα ειδικά τα πρώτα δύο χρόνια της εφαρμογής του να υπάρχουν σοβαρά ζητήματα απορροφητικότας των κονδυλίων καθώς πολλά έργα δεν προχωρούσαν.

Επίσης με το νέο νομοσχέδιο καταργείται η διαδικασία συνοπτικού διαγωνισμού, εισάγεται η έννοια των δημοσίων συμβάσεων ήσσονος αξίας, ενώ δίνεται η δυνατότητα να αποκτά υποχρεωτικό χαρακτήρα η διενέργεια κάποιων διαγωνισμών αποκλειστικά μέσω της χρήσης ηλεκτρονικών εργαλείων.

Επίσης  γίνονται πιο ελαστικές οι ρυθμίσεις σχετικά με τις περιπτώσεις που κάποια επιχείρηση δεν έχει δικαίωμα συμμετοχής σε δημόσιες συμβάσεις.

Προβλέπεται επίσης εκτέλεση Δημοσίων Έργων με την επίβλεψη ιδιωτών μηχανικών κάτι που προκάλεσε άμεσα την απεργία των μηχανικών του δημοσίου.

Οι κυριότερες αλλαγές είναι οι ακόλουθες:

• Αύξηση των ορίων της απευθείας ανάθεσης στις 30.000 ευρώ για τις δημόσιες συμβάσεις που αφορούν προμήθεια αγαθών, υπηρεσίες και μελέτες (από 20.000 που είναι σήμερα) και στις 60.000 ευρώ για τα δημόσια έργα.
• Οι αναθέτουσες αρχές υποχρεούνται να χρησιμοποιούν το Εθνικό Σύστημα Ηλεκτρονικών Δημόσιων Συμβάσεων (ΕΣΗΔΗΣ) σε όλα τα στάδια της διαδικασίας σύναψης δημοσίων συμβάσεων με εκτιμώμενη αξία άνω των 30.000 ευρώ ή άνω των 60.000 ευρώ εάν πρόκειται για σύμβαση έργου ή υπηρεσίας.
•  Στο Κεντρικό Ηλεκτρονικό Μητρώο Δημοσίων Συμβάσεων (ΚΗΜΔΗΣ) θα δημοσιοποιούνται πλέον τα στοιχεία για τις συμβάσεις αξίας άνω των 2.500 ευρώ, ενώ μέχρι σήμερα είναι για τις συμβάσεις άνω των 1.000 ευρώ.
• Καταργείται η διαδικασία του συνοπτικού διαγωνισμού ο οποίος συνήθως δεν διενεργείται με ηλεκτρονικά μέσα, δημιουργώντας πρόσθετο διοικητικό βάρος για τις αναθέτουσες αρχές και τους οικονομικούς φορείς. Οι σχετικές διαδικασίες θα γίνονται μέσω του ΕΣΗΔΗΣ σε συμβάσεις με εκτιμώμενη αξία μεγαλύτερη των 30.000 ευρώ.
• Με απόφαση του υπουργού Ανάπτυξης και Επενδύσεων, για την προμήθεια αγαθών και την παροχή γενικών υπηρεσιών ή του υπουργού Υγείας για την προμήθεια ιατροτεχνολογικών, υγειονομικών και φαρμακευτικών αγαθών και συναφών υπηρεσιών, μπορεί να καθίσταται υποχρεωτική η χρήση ηλεκτρονικών πλειστηριασμών για συγκεκριμένες κατηγορίες αγαθών και υπηρεσιών.
• Αλλάζει πλήρως  η διαδικασία αξιολόγησης των προσφορών σε συμβάσεις προμηθειών και γενικών υπηρεσιών. Συγκεκριμένα όταν κριτήριο ανάθεσης είναι η βέλτιστη σχέση ποιότητας – τιμής, προβλέπεται η έκδοση δύο αποφάσεων (δικαιολογητικά συμμετοχής μαζί με την τεχνική προσφορά και οικονομική προσφορά μαζί με τα δικαιολογητικά κατακύρωσης) αντί των τριών που προβλέπει η υφιστάμενη διάταξη, σε περίπτωση δε που εξαρχής υποβάλλεται μία προσφορά, προβλέπεται, ομοίως, η έκδοση μιας ενιαίας απόφασης για όλα τα στάδια, όπως και στις περιπτώσεις που κριτήριο ανάθεσης είναι αποκλειστικά και μόνο η τιμή.
• Για τις δημόσιες συμβάσεις ήσσονος αξίας δεν θα απαιτείται η εφαρμογή διαδικασίας ανάθεσης δημοσίων συμβάσεων και ορίζεται ότι οι πληρωμές των σχετικών δαπανών μπορούν να εκτελούνται ως εξόφληση έναντι νόμιμων φορολογικών παραστατικών.
• Οι αναθέτουσες αρχές μπορούν να προσφεύγουν στα Συστήματα Ηλεκτρονικών Καταλόγων (όπου είναι εγγεγραμμένες οι επιχειρήσεις-προμηθευτές του Δημοσίου) εφόσον η αξία των συμβάσεων που ανατίθενται απευθείας μέσω αυτών δεν υπερβαίνει ετησίως το ποσό των 40.000 ευρώ, ανά είδος αγαθού ή υπηρεσίας.
• Όποιος υποψήφιος ανάδοχος προσφέρει η τιμή χαμηλότερη από τον μέσο όρο των υπολοίπων Σε ποσοστό 10% και άνω θα Αποκλείεται Εκτός αν μπορέσει να αιτιολογήσει την έκπτωση αυτή.
• Καταργείται ως λόγος αποκλεισμού από δημόσιες συμβάσεις η επιβολή προστίμου από την Επιθεώρηση Εργασίας για παραβάσεις της εργατικής νομοθεσίας που προβλεπόταν για συμβάσεις άνω των 20.000 ευρώ.

Σύμφωνα με την αιτιολογική έκθεση, αυτή η διάταξη εισάγεται διότι απαιτείτο έκδοση πιστοποιητικού από τον ΣΕΠΕ, βάσει του υφιστάμενου νόμου και τελικά παρέμενε ανεφάρμοστη. Επίσης δεν αποκλείονται πλέον από τους διαγωνισμούς για δημόσιες συμβάσεις όσοι είχαν οφειλές σε εφορία ή ασφαλιστικά ταμεία, εάν έχουν πάρει αναστολή ή έχουν υπαχθεί σε ρύθμιση και τηρούν πλέον τις υποχρεώσεις τους.

Πλήρης απελευθέρωση δηλαδή της αγοράς που θα προκαλέσει σφοδρές αντιδράσεις από την αντιπολίτευση. Το νμοσχέδιο βρίσκεται σε δημόσια διαβούλευση εως τις 7 Δεκεμβρίου