Η εχέφρων επιλογή του μικρού ΠΑΣΟΚ

Το παπανδρεϊκό ΠΑΣΟΚ της πρώιμης μεταπολίτευσης διακρίθηκε για τον τυχοδιωκτισμό του. Ο Ανδρέας Παπανδρέου διέρρηξε τις ιδεολογικές του σχέσεις με τον κεντρώο χώρο του πατέρα του και απευθύνθηκε στον λαό με το αίτημα του «σοσιαλισμού», κάτι αδιανόητο έως τότε για τον αστικό κόσμο. Για μια ολόκληρη επταετία το -κραυγαλέα αντιδεξιό- ΠΑΣΟΚ έκανε μονομέτωπο αγώνα κατά της ΝΔ «αυτοδύναμα», αποκλείοντας κάθε συνεργασία με τις -κραταιές- άλλες δυνάμεις της αντιπολίτευσης , το κέντρο, την ανανεωτική αριστερά και το ΚΚΕ. Κι όμως, αυτές οι αμφιλεγόμενες επιλογές του βγήκαν, και το 13% έγινε γρήγορα 48%!

Το ΠΑΣΟΚ της μεταμνημονιακής εποχής είναι πολύ πιο σώφρων. Στις εσωκομματικές εκλογές του 2017, το ερώτημα ήταν εάν το ΠΑΣΟΚ θα υποσκελιζόταν από τον ευρύτερο κεντροαριστερό χώρο. Η απάντηση των ψηφοφόρων ήταν ένα ηχηρό όχι. Στον Β’ γύρο πέρασαν δύο αμιγώς πασοκικοί και εξελέγη η Φώφη Γεννηματά, με ηχηρή πασοκική καταγωγή. Το ΚΙΝΑΛ δημιουργήθηκε και λειτούργησε ως «ΠΑΣΟΚ και άλλες δημοκρατικές δυνάμεις».

Το 2021, το ερώτημα ήταν εάν το ΚΙΝΑΛ/ΠΑΣΟΚ θα προχωρούσε σε μια ριψοκίνδυνη διεύρυνση (προς τα πληβειακά κοινωνικά στρώματα, κατά τον κ. Λοβέρδο, προς τα ανερχόμενα ιδεολογικά ρεύματα των δυναμικών μεσαίων στρωμάτων, κατά τον κ. Παπανδρέου) ή θα ασχολείται κυρίως με το πώς θα συντηρηθεί το κομματικό «μαγαζί» ως τρίτο κόμμα, με κάπως καλύτερους όρους (με κατώτερο όριο το 10% ας πούμε, αντί του 5%).

Οι πολίτες και πάλι αποφάσισαν πως προτιμούν ένα μικρομεσαίο ΠΑΣΟΚ, από τα επικίνδυνα κοινωνικά ή ιδεολογικά ανοίγματα. Η λογική της συντήρησης κέρδισε εκείνη της διακινδύνευσης. Η επιλογή του κ. Ανδρουλάκη είναι «σιγουρατζίδικη», συστημική και κομματική, σαν κι εκείνη της Φώφης Γεννηματά, πριν τρία χρόνια. Αυτό μπορεί να χαρακτηριστεί και σώφρων. Στις μεγάλες ηλικίες, τα ενθουσιώδη άλματα καταλήγουν συχνά σε γκρεμοτσακίσματα.

Υπάρχει όμως ένα πρόβλημα. Το ΠΑΣΟΚ θέλει να είναι ένα κόμμα του 10-15% σε έναν χώρο του 40%. Οι εχέφρονες αφήνουν πολύ κόσμο ξεσκέπαστο στο κέντρο και αριστερά αυτού. Η επιλογή Ανδρουλάκη δεν συντηρεί μόνο το ΠΑΣΟΚ, αλλά και το πολιτικό κενό που δημιουργήθηκε από το pasokification.

* Ο Νίκος Ράπτης είναι εκπαιδευτικός, στέλεχος του Κόμματος για τα Ζώα. Το βιβλίο του «Πολιτική Φιλοζωία» (2020) κυκλοφορεί από τις εκδόσεις «Μεταίχμιο».