Συμφωνία Eurogroup: Οι συμβιβασμοί, τα κέρδη και τα «γκρίζα» σημεία - Τι αποκομίζει η Ελλάδα

Συμφωνία Eurogroup: Σε συμβιβαστική λύση ανάγκης που προβλέπει μέτρα από Κομισιόν και ΕΤΕπ και πιστωτική γραμμή ESM για δαπάνες υγείας κατέληξαν χθες οι ΥΠΟΙΚ.   Ωστόσο,  η ασάφεια στα επίμαχα σημεία των κοινών συμπερασμάτων δημιουργεί την πεποίθηση ότι θα υπάρξουν ακόμα πιο σκληρές διαπραγματεύσεις στο μέλλον. Οι πολύ μικρές διαφορές με το προσχέδιο που απέτυχε να οδηγήσει σε συμφωνία το πρωί της Τετάρτης παραπέμπουν στο ότι η λύση ήταν μάλλον προϊόν του φόβου της αντίδρασης των αγορών σε ένα νέο αδιέξοδο που ενδεχομένως να προεξοφλούσε την κατάρρευση του ευρωπαϊκού οικοδομήματος.

Όπως δήλωσε στη συνέντευξη Τύπου ο πρόεδρος του Eurogroup Μάριο Σεντένο, «η αλληλεγγύη είναι κρίσιμη για να αποφευχθεί μία βαθιά διάσπαση» της Ευρωζώνης, δεδομένων των αποκλίσεων στη δυνατότητα των κρατών-μελών να χρηματοδοτήσουν τα αναγκαία μέτρα για την έξοδο από τη νέα κρίση. «Χτίζουμε ευρωπαϊκές λύσεις σε ταχύτητες-ρεκόρ», δήλωσε.

Το πακέτο των 540 δισ.

Από το πακέτο των 540 δισ. ευρώ,  τα 240 αφορούν δάνεια από τον ESM έως 2% του ΑΕΠ των κρατών μελών του, με μοναδική προϋπόθεση όπως τονίστηκε να κατευθυνθούν για δαπάνες που σχετίζονται με τον Covid19. Τα κεφάλαια αυτά θα είναι διαθέσιμα μέσα σε διάστημα 2 εβδομάδων όπως διαβεβαίωσε ο Κλάους Ρέγκλινγκ.

Τα υπόλοιπα δύο συνθετικά του πακέτου των 540 δισ. ευρώ αφορούν σε κεφάλαια 100 δισ. ευρώ μέσω του προγράμματος SURE που έχει ανακοινώσει η Κομισιόν για τη στήριξη της απασχόλησης και 200 δισ. ευρώ της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων για την ενίσχυση μικρομεσαίων επιχειρήσεων.

Τα «γκρίζα» σημεία

Μολαταύτα, η περίφημη συμφωνία δεν αναφέρει ρητώς ότι θα εκδοθεί κοινό χρέος για να χρηματοδοτηθεί η ανάκαμψη — κάτι που ζητούν η Ιταλία, η Γαλλία και η Ισπανία, αλλά αποτελεί κόκκινη γραμμή για τη Γερμανία, την Ολλανδία, τη Φινλανδία και την Αυστρία.

Παραπέμπεται στους ηγέτες των 27 η απόφαση για το εάν και υπό ποιους όρους θα χρησιμοποιηθούν «καινοτόμα χρηματοδοτικά εργαλεία» που θα χρηματοδοτήσουν την θα απαιτηθούν την επόμενη μέρα της πανδημίας, την ώρα που όλα τα κράτη μέλη οδεύουν σε βαθιά ύφεση. Τα υπό συζήτηση εργαλεία, σύμφωνα το κοινό ανακοινωθέν, χαρακτηρίζονται «προσωρινά», «στοχευμένα» και «ανάλογα του τεράστιου κόστους της τρέχουσας κρίσης» - κόστος το οποίο πρέπει «να διαχυθεί στον χρόνο μέσω της κατάλληλης χρηματοδότησης».

Όπως έγινε σαφές, οι ηγέτες θα αποφασίσουν τη μορφοποίηση του «innovative financial instrument» μετά τις αποφάσεις του Eurogroup με τον πρόεδρο Σεντένο να καταγράφει τη θέση ορισμένων κρατών υπέρ του κορονο-ομολόγου και τη θέση άλλων κατά της προοπτικής αμοιβαιοποίησης χρέους.

Ασαφές παραμένει κι ένα πολύ σημαντικό στοιχείο, σχετικά με τη χρηματοδότηση των χωρών από τον ESM: αν η ένταξη σε μια προληπτική γραμμή σημαίνει ότι θα προχωρήσει και η ΕΚΤ στην ενεργοποίηση του προγράμματος OMT (Outright Market Purchases), ώστε να αγοράζει ομόλογα του κράτους απευθείας από την πρωτογενή αγορά (κατά την έκδοση).

Ερωτηθείς ο Μ. Σεντένο αν θα ενεργοποιηθεί το πρόγραμμα OMT από την ΕΚΤ για τις χώρες που θα λάβουν χωρίς μνημόνιο δάνειο από τον ESM, ο πρόεδρος του Eurogroup δεν απάντησε, λέγοντας ότι είναι μια απόφαση που θα πρέπει να ληφθεί από την κεντρική τράπεζα.

Πιέστηκαν να συναινέσουν στη «συμφωνία»

Γύρω στις 10 το βράδυ ώρα Ελλάδος, με τη διαμεσολάβηση της Γερμανίας, Ιταλία και Ολλανδία συμφώνησαν σχετικά με τους όρους προσφυγής στον ESM και την διατύπωση για το νέο ταμείο ανάκαμψης από την πανδημία. Παράλληλα, η Γαλλία έπεισε την Ισπανία να δεχθεί τον ίδιο συμβιβασμό.   Η συμφωνία μεταξύ των «5» (Γαλλία, Γερμανία, Ιταλία, Ολλανδία, Ισπανία) ξεκλείδωσε τη διαπραγμάτευση. Η συνεδρίαση ξεκίνησε στις 10.30 ώρα Ελλάδος και ολοκληρώθηκε σε λιγότερο από σαράντα λεπτά.

Ωστόσο, για το τι σημαίνει αυτή η «συμφωνία» για τους ευρωπαίους εταίρους, αξίζει να επισημανθούν τα σχόλια των δύο βασικών αντιμαχόμενων υπουργών Οικονομικών της Ιταλίας και της Ολλανδίας που είναι εκ διαμέτρου αντίθετες. Ο ιταλός Ρ. Γκουαλτιέρι τόνισε ότι το κείμενο ξεκαθαρίζει ότι δεν θα υπάρχει κανένας όρος στα δάνεια του ESM κι ότι το ευρωομόλογο παραμένει στο τραπέζι. Από την πλευρά του, ο Ολλανδός Β. Χούκστρα έγγραψε στο twitter ότι θα υπάρξουν όροι για τις οικονομίες ώστε να μεταρρυθμιστούν.«Είναι συνετό και λογικό», σημείωσε.

Τι κερδίζει η Ελλάδα

Με βάση την συμφωνία των «19» η Ελλάδα μπορεί να δανειστεί ένα ποσό έως 6 δισ. ευρώ, με ελάχιστους όρους από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας τον ESM, για το οποίο θα υπάρξει «ρητή δέσμευση» από την Αθήνα ότι θα χρησιμοποιηθεί για δράσεις κατά της πανδημίας.

Σύμφωνα με πληροφορίες το ποσό αυτό κατανέμεται ως εξής:

• Έως 4 δισ. ευρώ που αντιστοιχούν στο 2% του ΑΕΠ θα προέλθουν από την πιστωτική γραμμή του ESM συνολικού ύψους 240 δισ. ευρώ, για την οποία στο Eurogoup υπήρξε συμφωνία για χαλάρωση των όρων δανειοδότησης.
• Έως 1 δισ. ευρώ που αντιστοιχεί στο 1% του ΑΕΠ από τα δάνεια που θα χορηγήσει η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων συνολικού ύψους 200 δισ. ευρώ.
• Έως 1 δισ. ευρώ από το πρόγραμμα «SURE» των 100 δισ. ευρώ της Ευρωπαϊκής Επιτροπής που αφορά κυρίως εργαζόμενους.

Ωστόσο, στην περίπτωση που οι ανάγκες στo εσωτερικό της χώρας παραμείνουν αυξημένες και η Ελλάδα χρειαστεί χρηματοδότηση μεγαλύτερη από το 2% του ΑΕΠ για να μπορέσει να υποστηρίξει ένα νέο δημοσιονομικό πακέτο προς τις επιχειρήσεις και τους εργαζόμενους, τότε θα χρειαστεί ένα νέο Μνημόνιο.

Στην ουσία η ελληνική κυβέρνηση πριν φθάσει να απευθυνθεί στον ESM για την πιστωτική γραμμή ενισχυμένης εποπτείας θα πρέπει να εξαντλήσει όλα τα διαθέσιμα και τις εναλλακτικές της οι οποίες είναι:

• Τα 14 - 15 δισ. ευρώ που αποτελούν αποθεματικά των φόρων της γενικής κυβέρνησης και μπορούν να χρησιμοποιηθούν για έκτακτες καταστάσεις. Είναι συμφωνίες repoς που έχει κάνει το Γενικό Λογιστήριο με τους εν λόγω φορείς.
• Τα χρήματα που θα αντλήσει από την έξοδο στις αγορές που σχεδιάζει μέσα στο Μάιο με 10ετές ομόλογο. Στόχος είναι να αντλήσει περί τα 2 με 2,5 δις. ευρώ
• Το πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης για την άντληση ποσού 12-13 δισ. ευρώ μέσω της αγοράς των ελληνικών ομολόγων από την ΕΚΤ.
• Η επιστροφή των κερδών ύψους 650 εκ. ευρώ από τα ομόλογα που έχουν στην κατοχή τους οι κεντρικές τράπεζες. Λόγω των έκτακτων συνθηκών στην οικονομία η κυβέρνηση ευελπιστεί ότι θα απλοποιηθούν οι διαδικασίες της νέας αξιολόγησης και τα χρήματα θα επιστραφούν χωρίς αστερίσκους από τους θεσμούς.
• Η μετακύλιση πληρωμών του χρέους ύψους 5 δις. ευρώ προς το μέλλον, ώστε να αξιοποιηθεί ο αντίστοιχος δημοσιονομικός χώρος.

Οι δηλώσεις των  ΥΠΟΙΚ

Η Ισπανίδα υπουργός Οικονομικών Νάντια Καλβίνο δήλωσε πως επιτεύχθηκε μια «καλή συμφωνία» ανάμεσα στα κράτη μέλη της ΕΕ για να αντιμετωπίσουν τις οικονομικές επιπτώσεις της πανδημίας του νέου κορονοϊού.

«Καταλήξαμε σε μια καλή συμφωνία στο Eurogroup, ένα τριπλό δίχτυ ασφαλείας για εργαζόμενους, επιχειρήσεις και κράτη στην μάχη κατά του Covid-19», τόνισε με tweet της η Καλβίνο. «Θα συνεχίσουμε να εργαζόμαστε για τους κοινούς οικονομικούς μηχανισμούς οικονομικής ανάκαμψης», πρόσθεσε.

«Μια φιλόδοξη πρόταση» χαιρετίζει ο υπουργός Οικονομικών της Ιταλίας Ρομπέρτο Γκουαλτιέρι.

Η Ιταλία, η ευρωπαϊκή χώρα που έχει υποστεί το πιο βαρύ πλήγμα από την πανδημία του κορονοϊού καθώς θρηνεί πλέον πάνω από 18.000 νεκρούς, χαιρέτισε τη συμφωνία στην οποία κατέληξαν οι 27 για να υπάρξει κοινή ευρωπαϊκή αντίδραση, μέσω του υπουργού Οικονομίας Ρομπέρτο Γκουαλτιέρι.

Μέσω Twitter, ο ιταλός υπουργός εξήρε τη «φιλόδοξη πρόταση» που εγκρίθηκε στο συμβούλιο, προσθέτοντας ότι η χώρα του «έδωσε μάχη» για να διαμορφωθεί. «Τα ευρωομόλογα τέθηκαν στο τραπέζι, οι όροι (για την εξασφάλιση χρηματοδότησης κρατών από πλευράς) του ΕΜΣ αποσύρθηκαν από το τραπέζι», ανέφερε με ικανοποίηση ο Γκουαλτιέρι.

Η Ιταλία έχει καλέσει επανειλημμένα να υπάρξει κοινή έκδοση χρέους με τη μορφή των ευρωομολόγων, ή κορονο-ομολόγων κατά τον καινούργιο νεολογισμό που χρησιμοποιείται, ενώ απορρίπτει κάθε ενδεχόμενο η πιθανή χρηματοδότηση από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας να συνοδεύεται από όρους και προϋποθέσεις ως προς την οικονομική πολιτική.

Ο υπουργός Οικονομικών της Γερμανίας, Όλαφ Σολτς, έκρινε το βράδυ της Πέμπτης ότι η συμφωνία στην οποία κατέληξαν οι 27 για την κοινή αντίδραση στον αντίκτυπο της πανδημίας του κορονοϊού στην οικονομία σήμανε «μια σπουδαία μέρα για την ευρωπαϊκή αλληλεγγύη».

«Είναι σημαντικό ότι όλοι μας θα προχωρήσουμε σε μια κοινή αντίδραση, η οποία θα επιτρέψει στα κράτη μας να ξεπεράσουν τις υγειονομικές προκλήσεις, αλλά επίσης και τις οικονομικές προκλήσεις» που εγείρει η ασθένεια COVID-19, τόνισε ο Σολτς σε ανακοίνωση που μεταφόρτωσε στον λογαριασμό του στο Twitter.

Έπειτα από «πολύ μακρές συνομιλίες», οι 27 κατέληξαν σε «συναίνεση» ως προς το να υπάρξει «σθεναρή αντίδραση» σε αυτή την κρίση άνευ προηγουμένου, που έχει παραλύσει τη Γηραιά Ήπειρο κι έχει γονατίσει πολλές ευρωπαϊκές οικονομίες, συνέχισε ο γερμανός υπουργός Οικονομικών.

Ο Όλαφ Σολτς επισήμανε μέτρα όπως η «σθεναρή στήριξη στις επιχειρήσεις», η «σαφής υποστήριξη στους εργαζόμενους και τις εργαζόμενες», δηλαδή η χρηματοδότηση των ταμείων ανεργίας ώστε να καλύπτουν μέρος των μισθών τους όσο τίθενται εν μέρει σε ανεργία, και ο δανεισμός «στα κράτη που το έχουν ανάγκη» μέσω του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας (ΕΜΣ).

Η συμφωνία που κλείστηκε στις Βρυξέλλες είναι «καλό μήνυμα για τους πολίτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, διότι έτσι ξέρουν ότι τα κράτη της δρουν μαζί» και ότι «η ΕΕ λειτουργεί», κατέληξε.

Η απόφαση στην οποία κατέληξε, μέσα από συμβιβασμούς, το Eurogroup, θα πρέπει να αποτελέσει το εφαλτήριο για ακόμη πιο φιλόδοξες- μελλοντικά- ευρωπαϊκές πρωτοβουλίες, με άγρυπνο το «μάτι» στην αντιμετώπιση των επιπτώσεων του κορoνοϊού, αλλά και με το βλέμμα στραμμένο στην επιστροφή της οικονομίας στην κανονικότητα. Αυτό επισήμανε ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας, χαρακτηρίζοντας την απόφαση αυτή «ως μια ικανοποιητική συμφωνία που προσφέρει νέα χρηματοδοτικά εργαλεία για να αντιμετωπισθούν οι πρωτόγνωρες κοινωνικές και οικονομικές επιπτώσεις της εξάπλωσης του κορoνοϊού» .

Όπως ανέφερε ο κ. Σταϊκούρας, πρόκειται για ένα νέο πακέτο μέτρων, τόσο για την αντιμετώπιση της τρέχουσας υγειονομικής κρίσης, όσο και για τη μεταγενέστερη ανάταξη των ευρωπαϊκών οικονομιών.

Ειδικότερα, σύμφωνα με τον υπουργό, η συμφωνία περιλαμβάνει τα εξής:

*Ως προς την αντιμετώπιση της υγειονομικής κρίσης, προβλέπεται αυξημένη χρηματοδότηση των επιχειρήσεων μέσω της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων, υλοποίηση ενός προσωρινού προγράμματος για τη διασφάλιση θέσεων εργασίας, και ενεργοποίηση της προληπτικής πιστοληπτικής γραμμής του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας (ESM), προσαρμοσμένης στις τρέχουσες υγειονομικές ανάγκες.

Στόχος αυτού του πακέτου μέτρων, συνολικού ύψους άνω των 500 δισ. ευρώ, είναι η ενίσχυση των υγειονομικών συστημάτων, η τόνωση της ρευστότητας στην πραγματική οικονομία, ο περιορισμός της διόγκωσης της ανεργίας και η ενίσχυση της κοινωνικής συνοχής.

*Ως προς την αναγκαία επανεκκίνηση της οικονομίας, προβλέπεται η δρομολόγηση ενός ταμείου ανάκαμψης, με χρηματοδότησή του από «καινοτόμα χρηματοοικονομικά εργαλεία», καθώς και η αξιοποίηση ευρωπαϊκών κονδυλίων, μέσα από την αναδιάταξη του επόμενου Πολυετούς Δημοσιονομικού Πλαισίου.

Η συμφωνία αυτή, είπε τέλος ο κ. Σταϊκούρας, έρχεται να συμπληρώσει τις πολύ θετικές πρόσφατες αποφάσεις των υπουργών Οικονομικών για δημοσιονομική ευελιξία και της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας για ενίσχυση της ρευστότητας.

Τα συμπεράσματα του Eurogroup

Στη δημοσιότητα δόθηκαν τα συμπεράσματα της συνεδρίασης του Eurogroup. Στα συμπεράσματα περιγράφονται αναλυτικά τα βήματα που έγιναν προς την κατεύθυνση στήριξης των οικονομικών. Αναφορά γίνεται και στο Ταμείο Ανάκαμψης από την κρίση, λεπτομέρειες του οποίου θα συμφωνήσουν οι ηγέτες των κρατών – μελών της ΕΕ.

Αναλυτικά τα συμπεράσματα του Eurogroup:

"Η πανδημία του κορονοϊού αποτελεί μια πρωτοφανή πρόκληση με πολύ σοβαρές κοινωνικο-οικονομικές συνέπειες. Δεσμευόμαστε να κάνουμε ό,τι είναι απαραίτητο για την αντιμετώπιση αυτής της πρόκλησης με πνεύμα αλληλεγγύης.

Απαιτείται μια συντονισμένη και περιεκτική στρατηγική για την αντιμετώπιση των αναγκών έκτακτης ανάγκης στον τομέα της υγείας, τη στήριξη της οικονομικής δραστηριότητας και την προετοιμασία του εδάφους για την ανάκαμψη. Η στρατηγική αυτή θα πρέπει να συνδυάζει βραχυπρόθεσμες, μεσοπρόθεσμες και μακροπρόθεσμες πρωτοβουλίες, λαμβάνοντας υπόψη τη διασύνδεση μεταξύ των οικονομιών μας και την ανάγκη διατήρησης της εμπιστοσύνης και της σταθερότητας.

Αρκετά μέτρα έχουν ήδη ληφθεί σε εθνικό και κοινοτικό επίπεδο, όπως αναφέρεται στη δήλωση του Eurogroup της 16ης Μαρτίου. Σε μεταγενέστερη επιστολή του Προέδρου της Ευρωομάδας της 24ης Μαρτίου περιγράφονται περαιτέρω στοιχεία πολιτικής απάντηση που εξετάζονται. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, στη δήλωσή του της 26ης Μαρτίου, κάλεσε την Ευρωομάδα να παρουσιάσει προτάσεις για την οικονομική ανταπόκριση στην πανδημία COVID-19 εντός δύο εβδομάδων. Απαντώντας στην εντολή των ηγετών, η παρούσα έκθεση καταγράφει τις ενέργειες που έχουν αναληφθεί έως τώρα και σκιαγραφεί μια ολοκληρωμένη και συντονισμένη οικονομική απάντηση:

Συντονισμένες δράσεις που έχουν αναληφθεί έως τώρα στο επίπεδο των κρατών μελών, της ΕΕ και της ζώνης του ευρώ

Από την αρχή της κρίσης, τα κράτη - μέλη έχουν αυξήσει συνεχώς τις προσπάθειες στήριξης της οικονομίας.

Μια έγκαιρη, προσωρινή και στοχευμένη δημοσιονομική ώθηση παρέχεται συντονισμένα. Σημαντικοί δημόσιοι πόροι κατευθύνονται στην ενίσχυση του τομέα της υγειονομικής περίθαλψης και των μηχανισμών πολιτικής προστασίας και στην υποστήριξη των εργαζομένων και των οικονομικών τομέων που επλήγησαν. Μέχρι σήμερα, το συνολικό ποσό των διακριτικών δημοσιονομικών μέτρων των κρατών μελών ανέρχεται στο 3% του ΑΕΠ της ΕΕ, τριπλάσιο από τις 16 Μαρτίου, πέραν της σημαντικής επίδρασης των αυτόματων σταθεροποιητών.

Επιπλέον, τα κράτη - μέλη έχουν μέχρι στιγμής δεσμευτεί να παρέχουν στήριξη ρευστότητας σε τομείς που αντιμετωπίζουν δυσκολίες και σε επιχειρήσεις που αντιμετωπίζουν ελλείψεις ρευστότητας. Οι διευκολύνσεις συνίστανται σε καθεστώτα κρατικών εγγυήσεων και αναβαλλόμενες φορολογικές επιβαρύνσεις, οι οποίες υπολογίζονται τώρα στο 16% του ΑΕγχΠ της ΕΕ, από 10% στις 16 Μαρτίου .

Οι Υπουργοί Οικονομικών είναι έτοιμοι να λάβουν περαιτέρω μέτρα, όπως είναι απαραίτητο.

Ευελιξία στους κανόνες της ΕΕ: Στις 23 Μαρτίου, οι Υπουργοί Οικονομικών συμφώνησαν με την εκτίμηση της Επιτροπής ότι πληρούνται οι όροι για τη χρήση της γενικής ρήτρας διαφυγής του δημοσιονομικού πλαισίου της ΕΕ, μια σοβαρή οικονομική ύφεση στη ζώνη του ευρώ ή στην Ένωση στο σύνολό της. Αυτό προσφέρει την απαραίτητη ευελιξία στους εθνικούς προϋπολογισμούς για τη στήριξη της οικονομίας και την συντονισμένη αντιμετώπιση των επιπτώσεων της πανδημίας του COVID-19. Η συνολική δημοσιονομική καθοδήγηση θα παρασχεθεί στο πλαίσιο αυτό και ως μέρος μιας εξορθολογισμένης άσκησης του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου. Χαιρετίσαμε την απόφαση της Επιτροπής να εκδώσει ένα ειδικό προσωρινό πλαίσιο κρατικών ενισχύσεων για την επιτάχυνση της δημόσιας στήριξης προς τις επιχειρήσεις, εξασφαλίζοντας ταυτόχρονα τις αναγκαίες ίσες συνθήκες ανταγωνισμού στην ενιαία αγορά καθώς και την πρόσφατη επέκταση του πλαισίου στήριξης της έρευνας, των δοκιμών και της παραγωγής σχετικά με την καταπολέμηση της πανδημίας του COVID 19. Χαιρετίζουμε επίσης την καθοδήγηση της Επιτροπής σχετικά με τη χρήση όλων των ευελιξιών που προσφέρει το πλαίσιο της ΕΕ για τις δημόσιες συμβάσεις σε αυτή την κατάσταση έκτακτης ανάγκης, η οποία εκδόθηκε την 1η Απριλίου.

Χρήση του προϋπολογισμού της ΕΕ: Χαιρετίζουμε τις προτάσεις της Επιτροπής για την καλύτερη δυνατή αξιοποίηση των υφιστάμενων πόρων του προϋπολογισμού της ΕΕ για την καταπολέμηση της κρίσης. Η πρόταση για πρωτοβουλία επένδυσης Coronavirus Response Investment εγκρίθηκε από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο και ισχύει από την 1η Απριλίου. Αυτό θα επιτρέψει τη χρησιμοποίηση 37 δισεκατομμυρίων ευρώ στο πλαίσιο της πολιτικής συνοχής για την αντιμετώπιση των συνεπειών της κρίσης COVID-19. Επιπλέον, το πεδίο εφαρμογής του Ταμείου Αλληλεγγύης διευρύνθηκε ώστε να περιλαμβάνει σημαντικές κρίσεις για τη δημόσια υγεία. Από την 1η Απριλίου, αυτό επιτρέπει στα κράτη μέλη που έχουν πληγεί περισσότερο να αποκτήσουν πρόσβαση σε οικονομική στήριξη μέχρι 800 εκατ. Ευρώ το 2020.

Νομισματική πολιτική: Χαιρετίζουμε την αποφασιστική δράση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας για τη στήριξη των συνθηκών ρευστότητας και χρηματοδότησης στα νοικοκυριά, τις επιχειρήσεις και τις τράπεζες, γεγονός που θα συμβάλει στη διατήρηση της ομαλής παροχής πιστώσεων στην οικονομία. Στις 18 Μαρτίου, η ΕΚΤ αποφάσισε να δρομολογήσει ένα Πρόγραμμα Αγοράς Έκτακτης Ανάγκης (PEPP) ύψους 750 δισεκατομμυρίων ευρώ, προκειμένου να διευρύνει το φάσμα των αποδεκτών περιουσιακών στοιχείων στο πλαίσιο του προγράμματος αγοράς εταιρικού τομέα (CSPP) και να μειώσει τα πρότυπα εξασφάλισης. Τα μέτρα αυτά αποσκοπούν στο να εξασφαλίσουν ότι όλοι οι τομείς της οικονομίας μπορούν να επωφεληθούν από τις υποστηρικτικές συνθήκες χρηματοδότησης που τους επιτρέπουν να απορροφήσουν το σοκ Covid-19.

Χρηματοπιστωτική σταθερότητα: Χαιρετίζουμε τις κατευθύνσεις που παρέχουν οι εποπτικές αρχές στα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα σχετικά με την ερμηνεία και την εφαρμογή των κανονιστικών απαιτήσεων υπό τις παρούσες εξαιρετικές περιστάσεις. Χαιρετίζουμε επίσης την αποδέσμευση κεφαλαίων. Για να ξεπεραστούν οι χρηματοδοτικές πιέσεις που αντιμετωπίζουν οι επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά, αξιοποιώντας πλήρως την ευελιξία που προβλέπεται στο κανονιστικό πλαίσιο. Θα συνεχίσουμε να παρακολουθούμε εκ του σύνεγγυς την εξέλιξη της κατάστασης και τον συντονισμό των ευρωπαϊκών και των εθνικών μέτρων. Όπου είναι απαραίτητο, είμαστε έτοιμοι να αναλάβουμε περαιτέρω ενέργειες, συμπεριλαμβανομένων των νομοθετικών μέτρων, εάν χρειαστεί, για να μετριάσουμε τον αντίκτυπο του Covid-19.

Πρόσθετα μέσα αντιμετώπισης κρίσεων και προετοιμασία του εδάφους για την ανάκαμψη

Σε αυτή την κρίσιμη συγκυρία, είμαστε έτοιμοι να εντείνουμε την ανταπόκριση της ΕΕ για την υποστήριξη, την ενίσχυση και τη συμπλήρωση των προσπαθειών που έχουν καταβληθεί έως τώρα. Δεσμευόμαστε να διασφαλίσουμε τις προϋποθέσεις για την κατάλληλη αντιμετώπιση της κρίσης σε κάθε κράτος μέλος της ΕΕ. Στο πλαίσιο αυτό, τα μέτρα που προβλέπονται από τα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα πρέπει να εφαρμοστούν υπό το πρίσμα της σοβαρότητας των οικονομικών συνεπειών της πανδημίας στα επιμέρους κράτη μέλη.

Ευελιξία προϋπολογισμού της ΕΕ: Χαιρετίζουμε τις προτάσεις της Επιτροπής σχετικά με την περαιτέρω προσωρινή ευελιξία στη χρήση των κονδυλίων της ΕΕ, όπως η μεταβίβαση μεταξύ κονδυλίων, περιφερειών και στόχων πολιτικής, η εγκατάλειψη των εθνικών προϋποθέσεων συγχρηματοδότησης και η υποστήριξη των ευάλωτων μελών της κοινωνίας. Αυτό θα βοηθήσει στην αποτελεσματική κινητοποίηση του προϋπολογισμού της ΕΕ για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων της πανδημίας COVID-19.

Υποστήριξη έκτακτης ανάγκη: Συμφωνήσαμε ότι είναι απαραίτητο ένα ειδικό μέσο COVID-19 για τη στήριξη της χρηματοδότησης της επείγουσας βοήθειας μέσω της χορήγησης επιχορηγήσεων, προκειμένου πρώτα απ 'όλα να ενισχυθούν τα συστήματα υγειονομικής περίθαλψης. Στο πλαίσιο αυτό, χαιρετίζουμε την πρόταση της Επιτροπής της 2ας Απριλίου για την επανενεργοποίηση του μέσου υποστήριξης έκτακτης ανάγκης στο πλαίσιο της επιδημίας COVID-19. Στο παρόν στάδιο, το μέσο αυτό μπορεί να υποστηρίξει 2,7 δισεκατομμύρια ευρώ από πόρους του προϋπολογισμού της ΕΕ. Η πυροσβεστική δύναμη μπορεί να ενισχυθεί ταχέως, μέσω πρόσθετων εθελοντικών συνεισφορών από τα κράτη μέλη. Καλούμε τα κράτη μέλη να διερευνήσουν τρόπους περαιτέρω ενίσχυσης του μέσου υποστήριξης έκτακτης ανάγκης στο πλαίσιο της νομοθετικής διαδικασίας.

Ενίσχυση των δραστηριοτήτων της ΕΤΕπ: Χαιρετίζουμε την πρωτοβουλία της Ομάδας ΕΤΕπ για τη δημιουργία ενός πανευρωπαϊκού ταμείου εγγύησης ύψους 25 δισ. ευρώ, το οποίο θα μπορούσε να στηρίξει χρηματοδότηση 200 δισ. ευρώ για εταιρείες με επίκεντρο τις ΜΜΕ, σε ολόκληρη την ΕΕ, μεταξύ άλλων μέσω εθνικών τραπεζών προώθησης. Καλούμε την ΕΤΕπ να υλοποιήσει όσο το δυνατόν συντομότερα την πρότασή της και είναι έτοιμη να την εφαρμόσει χωρίς καθυστέρηση, διασφαλίζοντας παράλληλα τη συμπληρωματικότητα με άλλες πρωτοβουλίες της ΕΕ και το μελλοντικό πρόγραμμα Invest Invest. Η πρωτοβουλία αυτή συμβάλλει σημαντικά στη διατήρηση των ίσων όρων ανταγωνισμού στην ενιαία αγορά υπό το πρίσμα των εθνικών καθεστώτων στήριξης.

Δίχτυα ασφαλείας στην ΕΕ και την ΕΑ: Τα δίκτυα ασφαλείας υπάρχουν στη ζώνη του ευρώ και στην ΕΕ. Στη ζώνη του ευρώ, ο ESM είναι εξοπλισμένος με εργαλεία που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν, ανάλογα με τις ανάγκες, κατά τρόπο προσαρμοσμένο στη φύση του συμμετρικού σοκ που προκλήθηκε από το COVID 19. Προτείνουμε να δημιουργηθεί μια πιστωτική γραμμή Υποστήριξης χωρών με Κρίση από Πανδημία, με βάση την υφιστάμενη πιστωτική γραμμή ECCL και προσαρμοσμένη υπό το πρίσμα της συγκεκριμένης πρόκλησης, ως σχετική εγγύηση για τα κράτη μέλη της ζώνης του ευρώ που πλήττονται από αυτό το εξωτερικό σοκ. Θα είναι διαθέσιμη σε όλα τα κράτη μέλη της ζώνης του ευρώ κατά τη διάρκεια αυτών των περιόδων κρίσης, με τυποποιημένους όρους που θα συμφωνηθούν εκ των προτέρων από τους διοικητικούς φορείς του ESM, αντανακλώντας τις τρέχουσες προκλήσεις, με βάση τις προκαταρκτικές εκτιμήσεις των ευρωπαϊκών θεσμικών οργάνων. Η μόνη απαίτηση πρόσβασης στην πιστωτική γραμμή είναι ότι τα κράτη μέλη της ζώνης του ευρώ που ζητούν στήριξη θα δεσμευτούν να χρησιμοποιήσουν αυτή τη γραμμή πίστωσης για να στηρίξουν την εγχώρια χρηματοδότηση των άμεσων και έμμεσων δαπανών υγειονομικής περίθαλψης, θεραπείας και πρόληψης λόγω της κρίσης COVID 19. Θα τηρηθούν οι διατάξεις της Συνθήκης ESM. Η χορηγούμενη πρόσβαση θα είναι 2% του ΑΕΠ. Με εντολή από τους ηγέτες, θα προσπαθήσουμε να διαθέσουμε αυτό το μέσο μέσα σε δύο εβδομάδες, σεβόμενοι τις εθνικές διαδικασίες και τις συνταγματικές απαιτήσεις. Η πιστωτική γραμμή θα είναι διαθέσιμη μέχρι να ολοκληρωθεί η κρίση του COVID 19. Στη συνέχεια, τα κράτη μέλη της ζώνης του ευρώ θα εξακολουθήσουν να δεσμεύονται για την ενίσχυση των οικονομικών και χρηματοοικονομικών θεμελίων τους, σύμφωνα με τα πλαίσια οικονομικής και φορολογικής συνεργασίας και επιτήρησης της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένης της ευελιξίας που εφαρμόζουν τα αρμόδια όργανα της ΕΕ. Η Διευκόλυνση Ισοζυγίου Πληρωμών μπορεί να παράσχει οικονομική στήριξη σε κράτη μέλη που δεν έχουν υιοθετήσει το ευρώ. Πρέπει να εφαρμόζεται κατά τρόπο που να λαμβάνει δεόντως υπόψη τις ειδικές συνθήκες της τρέχουσας κρίσης.

Πρόγραμμα SURE: Στο πνεύμα της αλληλεγγύης και ενόψει του εξαιρετικού χαρακτήρα της κρίσης COVID -19, συμφωνούμε σχετικά με την ανάγκη καθιέρωσης, για τη διάρκεια της κατάστασης έκτακτης ανάγκης, ενός προσωρινού χρηματοδοτικού μέσου βάσει του άρθρου 122 της Συνθήκης της λειτουργίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Θα προσπαθήσουμε να καταστήσουμε το όργανο λειτουργικό το συντομότερο δυνατό. Στο πλαίσιο αυτό, χαιρετίζουμε την πρόταση της Επιτροπής της 2ας Απριλίου για τη θέσπιση ενός προσωρινού μέσου που θα στηρίζει τα κράτη μέλη για την προστασία της απασχόλησης στις ειδικές περιπτώσεις έκτακτης ανάγκης της κρίσης COVID-19. Θα παρέχει οικονομική βοήθεια κατά τη διάρκεια της κρίσης, με τη μορφή δανείων που χορηγούνται με ευνοϊκούς όρους από την ΕΕ στα κράτη μέλη, συνολικού ύψους 100 δισ. ευρώ, με όσο το δυνατόν μεγαλύτερο προϋπολογισμό της ΕΕ, εξασφαλίζοντας παράλληλα επαρκή την ικανότητα στήριξης του ισοζυγίου πληρωμών και τις εγγυήσεις που παρέχουν τα κράτη μέλη στον προϋπολογισμό της ΕΕ. Το μέσο θα μπορούσε να στηρίξει πρωτίστως τις προσπάθειες για την προστασία των εργαζομένων και των θέσεων εργασίας, σεβόμενη παράλληλα τις εθνικές αρμοδιότητες στον τομέα των συστημάτων κοινωνικής ασφάλισης και ορισμένα μέτρα που σχετίζονται με την υγεία. Η πρόταση αυτή πρέπει να προχωρήσει χωρίς καθυστέρηση στη νομοθετική διαδικασία. Η θέση των κρατών μελών σχετικά με αυτό το μέσο έκτακτης ανάγκης δεν προδικάζει τη θέση σχετικά με μελλοντικές προτάσεις σχετικά με την ασφάλιση ανεργίας. Σύμφωνα με τη νομική του βάση, η πρόσβαση στο μέσο θα διακοπεί μόλις περάσει η έκτακτη ανάγκη COVID-19.

Συμφωνούμε ότι απαιτείται μια συνεκτική στρατηγική στην ΕΕ για να υποστηριχθούν οι προσπάθειες των κρατών μελών να επιστρέψουν στην κανονική λειτουργία των κοινωνιών και των οικονομιών μας και να προωθήσουν την επανέναρξη της οικονομικής δραστηριότητας και των επενδύσεων για την εξασφάλιση βιώσιμης ανάπτυξης.

Ταμείο Ανάκαμψης: Στο πλαίσιο αυτό, συμφωνήσαμε επίσης να εργαστούμε για ένα Ταμείο Ανάκαμψης για να προετοιμάσουμε και να στηρίξουμε την ανάκαμψη, παρέχοντας χρηματοδότηση από τον προϋπολογισμό της ΕΕ σε προγράμματα που αποσκοπούν στην εκκίνηση της οικονομίας σύμφωνα με τις ευρωπαϊκές προτεραιότητες και στη διασφάλιση της αλληλεγγύης της ΕΕ με τα πλέον πληγείσα κράτη μέλη . Ένα τέτοιο ταμείο θα είναι προσωρινό, στοχοθετημένο και ανάλογο με το έκτακτο κόστος της τρέχουσας κρίσης και θα συμβάλλει στην κατανομή των ποσών με την πάροδο του χρόνου μέσω κατάλληλης χρηματοδότησης. Υπό την καθοδήγηση των ηγετών, οι συζητήσεις σχετικά με τις νομικές και πρακτικές πτυχές ενός τέτοιου ταμείου, συμπεριλαμβανομένης της σχέσης του με τον προϋπολογισμό της ΕΕ, τις πηγές χρηματοδότησής του και τα καινοτόμα χρηματοδοτικά μέσα, σύμφωνα με τις Συνθήκες της ΕΕ, θα προετοιμάσουν το έδαφος για μια απόφαση.

Επόμενο MFF: Το επόμενο πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο (ΠΔΠ) της ΕΕ θα διαδραματίσει κεντρικό ρόλο στην οικονομική ανάκαμψη. Θα πρέπει να αντικατοπτρίζει τον αντίκτυπο αυτής της κρίσης και το μέγεθος των μελλοντικών προκλήσεων, καθορίζοντας τις σωστές προτεραιότητες, ώστε να επιτρέπεται στα κράτη μέλη να αντιμετωπίζουν αποτελεσματικά τα αποτελέσματα της κρίσης των κοροναϊών, να στηρίξουν την οικονομική ανάκαμψη και να εξασφαλίσουν ότι η συνοχή Η Ένωση διατηρείται μέσω αλληλεγγύης, δικαιοσύνης και ευθύνης. Χαιρετίζουμε την πρόθεση της Επιτροπής να προσαρμόσει την πρόταση του ΠΔΠ ώστε να αντικατοπτρίζει τη νέα κατάσταση και τις προοπτικές.

Χάρτης πορείας για την ανάκαμψη: Συνεχίζονται οι εργασίες για έναν ευρύτερο χάρτη πορείας και ένα σχέδιο δράσης για την υποστήριξη της ανάκαμψης της ευρωπαϊκής οικονομίας μέσω της δημιουργίας υψηλής ποιότητας θέσεων εργασίας και των μεταρρυθμίσεων για την ενίσχυση της ανθεκτικότητας και της ανταγωνιστικότητας, σύμφωνα με μια στρατηγική βιώσιμης ανάπτυξης. Θα πρέπει να δημιουργήσει τις προϋποθέσεις για την αναζωογόνηση των οικονομιών μας, προάγοντας παράλληλα την οικονομική σύγκλιση στην ΕΕ και περιορίζοντας κάθε κατακερματισμό που προκύπτει από την κρίση, μεταξύ άλλων μέσω της ταχείας αποκατάστασης της πλήρους λειτουργικότητας της ενιαίας αγοράς. Ο Πρόεδρος της Επιτροπής και ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, σε διαβούλευση με άλλα θεσμικά όργανα, συμπεριλαμβανομένης της ΕΚΤ, άρχισαν να εργάζονται για το σκοπό αυτό. Η Ευρωομάδα είναι έτοιμη να συνεισφέρει και να υποστηρίξει αυτή την προσπάθεια.

Σήμερα ασχολούμαστε με τη διασφάλιση της υγείας και της ζωής των ευρωπαίων πολιτών και την αντιμετώπιση της άμεσης οικονομικής πρόκλησης. Αυτό περιλαμβάνει τα δημοσιονομικά μέσα που τα κράτη μέλη πρέπει να χρηματοδοτήσουν τα απαραίτητα μέτρα. Η ανάκαμψη της ευρωπαϊκής οικονομίας αποτελεί μια μεγάλη πρόκληση. Θα ενεργήσουμε από κοινού με αλληλεγγύη και θα το επιτύχουμε. Αυτό περιλαμβάνει την απαραίτητη πρόοδο στην ενίσχυση της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Επόμενα βήματα

Η Ευρωομάδα θα συνεχίσει τις εργασίες που απαιτούνται λαμβάνοντας υπόψη την πρόθεση της Προεδρίας του Συμβουλίου να προωθήσει χωρίς καθυστέρηση τις νομοθετικές προτάσεις".