Μετρό Αθήνας: Σχέδιο μαμούθ για νέες επεκτάσεις - «Κλειδί» η χρηματοδότηση

Τρεις επεκτάσεις του ηλεκτρικού σιδηροδρόμου, της γραμμής 1 στα μέσα σταθερής τροχιάς της Αθήνας, συνολικού κόστους 900 εκατ. ευρώ, προσπαθεί να προχωρήσει εκ νέου η διοίκηση της Αττικό Μετρό.

Στις τρεις επεκτάσεις της γραμμής 1, που έχουν μεγάλες πιθανότητες να προχωρήσουν, περιλαμβάνεται το γνωστό σχέδιο υπογειοποίησης του τμήματος Νέο Φάληρο - Πειραιάς με προσθήκη ενός νέου σταθμού στα Καμίνια, προϋπολογισμού 100 εκατ. ευρώ, που εδώ και χρόνια «είναι κολλημένο».

Περιλαμβάνεται επίσης η επέκταση προς Νέα Ερυθραία - Καστρί - Εθνική Οδό, με υπογειοποίηση του σταθμού Κηφισιάς, προϋπολογισμού 400 εκατ. ευρώ.

Η «νέα», τρίτη επέκταση αφορά μία διακλάδωση από το σταθμό της Καλλιθέας προς το Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος με 4 σταθμούς, τη σκοπιμότητα της οποίας εξετάζει η Αττικό Μετρό (4 χρόνια πριν η τότε κυβέρνηση είχε δεσμευτεί πως ο σχεδιασμός για τη διασύνδεση του Κέντρου Πολιτισμού με τα μέσα σταθερής τροχιάς θα γινόταν άμεσα). Το κόστος της επέκτασης αυτής θα ανέλθει σε 400 εκατ. ευρώ.

Τέλος, έγινε αναφορά και σε μία τέταρτη υπόγεια επέκταση, προς Δραπετσώνα και Κερατσίνι, η οποία όμως θεωρείται «αμφίβολης εφικτότητας και σκοπιμότητας». Στο ίδιο τμήμα εξάλλου προγραμματίζεται (ή προγραμματιζόταν επί των ημερών της προηγούμενης κυβέρνησης) η μερικώς υπογειοποιημένη επέκταση του Τραμ αλλά και μία (πολύ) μελλοντική νέα γραμμή Μετρό.

Οι επεκτάσεις της γραμμής 2

Και στη γραμμή 2 προωθούνται τρεις επεκτάσεις, με σχετική ωριμότητα. Υπό ωρίμανση βρίσκεται η επέκταση στο τμήμα Ανθούπολη - Ίλιον με τρεις σταθμούς, προϋπολογισμού 300 εκατ. ευρώ, για την οποία αυτή την περίοδο συντάσσονται τεύχη για τη δημοπράτηση μελετών.

Σύντομα ανατίθενται τα τοπογραφικά για την επέκταση Ίλιον - Σταθμός Προαστιακού Ανω Λιοσίων, με δύο σταθμούς και προϋπολογισμό 200 εκατ. ευρώ.

Στο στάδιο της διερεύνησης εναλλακτικών χαράξεων βρίσκεται η επέκταση Ελληνικό - Γλυφάδα, με τρεις σταθμούς και προϋπολογισμό 300 εκατ. ευρώ.

Συνολικά για τις επεκτάσεις των γραμμών 1 και 2 η Αττικό Μετρό θα χρειαστεί κεφάλαια που αγγίζουν το 1,7 δισ. ευρώ ενώ άλλο 1,5 δισ. (χωρίς τον ΦΠΑ) θα χρειαστούν για το πρώτο τμήμα της γραμμής 4 (Αλσος Βεΐκου - Γουδή).

Σχεδιασμός για νέες γραμμές

Η έλλειψη πόρων, σε συνδυασμό με τα γνωστά προβλήματα στην υλοποίηση των έργων μετρό (επί χρόνια σέρνεται η επέκταση της γραμμής 3 στο τμήμα Χαϊδάρι - Πειραιάς), θέτουν εν αμφιβόλω τον σχεδιασμό της διοίκησης για νέες γραμμές, όπως παρουσιάστηκαν στο ίδιο συνέδριο την Παρασκευή. Μόνο για τις επεκτάσεις της γραμμής 4 θα χρειαστούν επιπλέον δύο δισ. ευρώ.

Ο μέχρι τώρα σχεδιασμός για τη γραμμή 4, σχήματος «U», προέβλεπε πως θα αποτελείται από 2 σκέλη ακτινικής μορφής, προς Γαλάτσι και Μαρούσι, και ένα κεντρικό τμήμα που διέρχεται από το κέντρο της Αθήνας, με συνολικό μήκος 38,2 χιλιόμετρα. Θα είχε 35 σταθμούς και θα αποτελούνταν από πέντε επιμέρους διακριτά τμήματα, Α, Β, Γ, Δ και Ε:

Τμήμα Α: Άλσος Βεΐκου - Γουδή (μήκους 12,8 χλμ. και 15 σταθμούς)

Τμήμα Β: Γουδή - Μαρούσι (μήκους 9,6 χλμ. και 8 σταθμούς)

Τμήμα Γ: Ευαγγελισμός - Άνω Ηλιούπολη (μήκους 4,1 χλμ. και 3 σταθμούς)

Τμήμα Δ: Άλσος Βεΐκου - Πετρούπολη (μήκους 7,5 χλμ. και 6 σταθμούς)

Τμήμα Ε: Μαρούσι - Εθνική Οδός (μήκους 4,4 χλμ. και 3 σταθμούς)

Το τμήμα που βαπτίζεται γραμμή 5

Την Παρασκευή μάθαμε πως το Τμήμα Γ της γραμμής 4 βαπτίζεται γραμμή 5. Όπως είπε η διοίκηση της Αττικό Μετρό, η γραμμή 5 περιλαμβάνει το τμήμα Ευαγγελισμός - Ηλιούπολη (με 3 σταθμούς, όπως προαναφέρθηκε), κοινό τμήμα τριών σταθμών με τη γραμμή 4 (Ευαγγελισμός - Κολωνάκι - Ακαδημία) και με διακλάδωση από τη γραμμή 4 συνεχίζει προς Πατησίων και Ανω Πατήσια, Ν. Φιλαδέλφεια, Μεταμόρφωση, Αχαρνές και Ανω Λιόσια. Πρόκειται για σχέδιο για το οποίο «απαιτείται τεκμηρίωση σκοπιμότητας». Το κόστος γραμμής 5 υπολογίζεται στο 1,8 δισ. ευρώ.

Στο σχεδιασμό και οι γραμμές 6 και 7

Ο διευθύνων σύμβουλος το πήγε ένα βήμα παραπέρα, εντάσσωντας στο σχεδιασμό της Αττικό Μετρό και τη γραμμή 6 (και πάλι «καρμπόν» από το σχέδιο Σουφλιά) η οποία θα ξεκινά από τα Μελίσσια, θα διέρχεται μέσω της λεωφόρου Πεντέλης από τα Βριλήσσια και το Χαλάνδρι (η μόνη γραμμή Μετρό που αναμένεται να διέρχεται από το κέντρο του Χαλανδρίου), θα τέμνεται με τη γραμμή 4 στο Φάρο Ψυχικού, θα συνεχίζει προς το κέντρο διερχόμενη από Γκύζη και πλατεία Κλαυθμώνος και στη συνέχεια θα κινείται δυτικά δια μέσω Π. Ράλλη προς Ι. Ρέντη, Νίκαια, Κερατσίνι και τελικώς Πέραμα.

Πρόκειται φυσικά για ένα έργο-μαμούθ με 25 σταθμούς και κόστος 2,5 δις ευρώ που βρίσκεται «σε αρχικό στάδιο σχεδιασμού» και για το οποίο επίσης «απαιτείται τεκμηρίωση σκοπιμότητας».

Τέλος, ο διευθύνων σύμβουλος της Αττικό Μετρό μίλησε και για τη γραμμή 7 η οποία θα ξεκινάει από τη λεωφόρο Αθηνών στο ύψος του Χαΐδαρίου θα διέρχεται από το κέντρο της Αθήνας στην περιοχή του Μοναστηρακίου, στη συνέχεια θα διέρχεται από το Παγκράτι και το Νέο Κόσμο για να καταλήξει στον Άλιμο. Φυσικά και για αυτήν τη γραμμή δεν έχει τεκμηριωθεί η σκοπιμότητα και αποτελεί απλά μία αναδρομή στο σχέδιο Σουφλιά. Το συνολικό κόστος της υπολογίζεται σε 1,5 δισ. ενώ θα διαθέτει 15 σταθμούς.

Η εμπλοκή ιδιωτών

Τα σοβαρά κενά στη χρηματοδότηση (για τα συγκεκριμένα έργα, από τις επεκτάσεις των γραμμών 1 και 2 μέχρι τη γραμμή 7 απαιτούνται σχεδόν 11 δισ. ευρώ) και στο μοντέλο υλοποίησης, με τις μεγάλες καθυστερήσεις, έχουν φέρει αρκετές φορές στην επιφάνεια την ανάγκη εξέτασης της μεγαλύτερης εμπλοκής ιδιωτών στα έργα σταθερής τροχιάς. Όπως συμβαίνει σε αρκετές χώρες της Ευρώπης, οι ιδιώτες αναλαμβάνουν τη μελέτη, κατασκευή και διαχείριση τμημάτων του μετρό.

Ωστόσο, την Παρασκευή, η διοίκηση της Αττικό Μετρό δεν είπε κουβέντα γι' αυτό το ενδεχόμενο.

Η προηγούμενη διοίκηση υποστήριζε πως είχε επεξεργαστεί σχέδιο για τις επεκτάσεις της γραμμής 4 που «προέβλεπε παραχώρηση της λειτουργίας του μετρό για 35 χρόνια, με προβλεπόμενα έσοδα ιδιωτών 2,5 δισ. ευρώ (ετήσια έσοδα περί τα 71,4 εκατ. ευρώ για τον παραχωρησιούχο και μέση τιμή εισιτηρίου 0,67 ευρώ, ποσό που δεν δείχνει την πραγματική εικόνα καθώς υπάρχουν πολλοί δικαιούχοι δωρεάν εισιτηρίου). Με βάση το ίδιο μοντέλο, το δημόσιο θα συνεισφέρει το 62% των κεφαλαίων, το 28% θα προέλθει από δάνειο των ιδιωτών και το 10% από ίδια κεφάλαια των τελευταίων.