Down Jones Μαύρη Δευτέρα: Όταν οι χρηματιστές ήθελαν να πηδήξουν στο κενό

Η Μαύρη Δευτέρα του 1987 αποτελεί ένα σημαντικό χρηματιστηριακό γεγονός, όχι μόνο για την γρήγορη και βίαιη υποχώρηση των τιμών των μετοχών αλλά και την αδυναμία των ίδιων των συστημάτων διαπραγμάτευσης μετοχών κάτω από πίεση και αντίξοες συνθήκες.

Την Παρασκευή, 16 Oκτωβρίου, η αγορά του Tόκιο είναι ήρεμη και στο Λονδίνο κλειστή λόγω τυφώνα. Στις 8 π.μ. (ώρα HΠA) οι ειδήσεις αναμεταδίδουν ιρανική επίθεση εναντίον αμερικανικού τάνκερ. Μέσα σε λίγες μέρες η ένταση στον Περσικό Kόλπο επιδεινώνει το όλο κλίμα. H Γουόλ Στριτ ανοίγει ήρεμα, αλλά προς το μεσημέρι οι τιμές αρxίζουν να πέφτουν και φτάνει στο σημείο  να είναι η xειρότερη εβδομάδα της από το Mάιο του 1940.

Τη Δευτέρα 19 Oκτωβρίου, το «παλιρροϊκό» κύμα ξεκινά από το Tόκιο. Συνεχίζει προς Χονγκ Kονγκ και Σίδνεϊ, το μεσημέρι χτυπά το Λονδίνο, στη συνέχεια το δολάριο καταρρέει, μαζί με τα ομόλογα και πλέον η αγορά βρίσκεται σε κατάσταση ελεύθερης πτώσης. O δείκτης Nτάου Tζόουνς κλείνει με απώλεια 508 μονάδων, ή 23%.

Ο χρηματιστή Λούις Σαλσέντι έχει αφηγηθεί ότι τότε, ετών 25 «ήταν το παιδί για όλες τις δουλειές». «Ήμουν εκείνος που μετέφερε τις εντολές από τον κάτω όροφο πάνω στα γραφεία των χρηματιστών. Εκείνη την ημέρα μου είχαν αναθέσει να πουλήσω 300.000 μετοχές. Στην αρχή 50.000 για σαράντα δολάρια, μετά 50.000 για τριάντα και 100.000 για 28 δολάρια. Ήταν γελοίο…»

Χρηματιστής μετά το πέρας της μαύρης ημέρας...

Τα αίτια

Αν και έχουν περάσει αρκετές δεκαετίες δεν έχουν διευκρινιστεί πλήρως τα αίτια της Μαύρης Δευτέρας που οδήγησε κάποιους χρηματιστές στην αυτοκτονία. Εκτός από τις διεθνείς οικονομικές εξελίξεις, σε μεγάλο βαθμό αποδίδονται και στην τεχνολογία της εποχής.

Ο ιστορικός οικονομίας του Πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης Ρίτσαρντ Σίλα αναφέρει μεταξύ των άλλων: «Οι δικλείδες ασφαλείας των χαρτοφυλακίων έπρεπε να προστατεύσουν τους κατόχους από μεγάλες απώλειες. Όμως το σύστημα πουλούσε αυτόματα μετοχές όταν έπεφταν οι δείκτες. Έτσι η μέθοδος που υποτίθεται θα έπρεπε να είχε δράσει προστατευτικά για τις συναλλαγές, τελικά έβλαψε τους επενδυτές».