Τρύπα όζοντος: Μια ασυνήθιστη μίνι-τρύπα στην Αρκτική

Τρύπα όζοντος: Μια μικρή τρύπα του όζοντος πάνω από την Αρκτική εντόπισαν οι επιστήμονες που αναλύουν τα δεδομένα του ευρωπαϊκού δορυφόρου Copernicus Sentinel-5P. Σημειώνεται πως οι ασυνήθιστες ατμοσφαιρικές συνθήκες, που περιλαμβάνουν πολύ χαμηλές θερμοκρασίες στη στρατόσφαιρα πάνω από το βόρειο πόλο, έχουν οδηγήσει σε μεγάλη μείωση των συγκεντρώσεων και αραίωση του όζοντος.

Το στρώμα του αέριου όζοντος στη στρατόσφαιρα αποτελεί μια ασπίδα προστασίας για τη ζωή στη Γη από την επιβλαβή υπεριώδη ακτινοβολία του Ήλιου, η οποία μπορεί να προκαλέσει καρκίνο του δέρματος και καταρράκτες στα μάτια, καθώς και άλλα περιβαλλοντικά προβλήματα. Η πιο γνωστή και μεγαλύτερη τρύπα του όζοντος είναι αυτή πάνω από την Ανταρκτική στο νότιο πόλο, που σχηματίζεται κάθε χρόνο στη διάρκεια του φθινοπώρου.

Σημειώνεται πως και οι δύο πόλοι εμφανίζουν εποχικές απώλειες όζοντος κατά τη διάρκεια του χειμώνα, αλλά η αραίωση πάνω από την Αρκτική συνήθως είναι σημαντικά μικρότερη από ό,τι πάνω από την Ανταρκτική. Στο παρελθόν μίνι τρύπες έχουν ανιχνευθεί και πάνω από το βόρειο πόλο, αλλά φέτος η τρύπα είναι πολύ μεγαλύτερη σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια.

Οι ερευνητές του Γερμανικού Αεροδιαστημικού Κέντρου (DLR), σύμφωνα με ανακοίνωση του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος (ESA), πρόσεξαν ότι πάνω από την περιοχή του βορείου πόλου έχει δημιουργηθεί μια τρύπα έκτασης σχεδόν ενός εκατομμυρίου τετραγωνικών χιλιομέτρων, έναντι 20 έως 25 εκατομμύρια τετραγωνικά χιλιόμετρα που μπορεί να φθάσει η τρύπα πάνω από το νότιο πόλο και η οποία συνήθως διαρκεί τρεις έως τέσσερις μήνες.

Η τρύπα του όζοντος εμφανίζει εποχική αραίωση εξαιτίας των πολύ χαμηλών θερμοκρασιών στη στρατόσφαιρα (κάτω από μείον 80 βαθμούς Κελσίου), του ηλιακού φωτός, των ανέμων και ουσιών όπως οι χλωροφθοράνθρακες. Οι αρκτικές θερμοκρασίες συνήθως δεν πέφτουν τόσο πολύ όσο οι ανταρκτικές, αλλά φέτος οι ισχυροί άνεμοι που πνέουν πέριξ του Βορείου Πόλου έχουν παγιδεύσει παγωμένο αέρα στη στρατόσφαιρα, πράγμα που αραιώνει περισσότερο το στρώμα όζοντος. Παρόλα αυτά, η αρκτική τρύπα παραμένει ακόμη μικρή σε σχέση με την ανταρκτική. Η τρύπα στην Αρκτική αναμένεται να κλείσει ξανά σε μεγάλο βαθμό έως τα μέσα Απριλίου φέτος.

Το στρώμα όζοντος ανακάμπτει με ρυθμό 1% έως 3% ανά δεκαετία μετά το 2000. Με αυτό το ρυθμό, το όζον στο βόρειο ημισφαίριο αναμένεται να έχει αποκατασταθεί περίπου το 2030, στο νότιο ημισφαίριο γύρω στο 2050, ενώ πάνω από τις πολικές περιοχές έως το 2060.