Γιατί ενοχλήθηκε η Άγκυρα από την παρουσία αμερικανικών πλοίων στην Κύπρο

Ενοχλημένη εμφανίζεται η Άγκυρα από την παρουσία αμερικανικών πολεμικών πλοίων στην περιοχή της Κύπρου.

Μάλιστα, όπως επισημαίνει σε άρθρο της η Μιλλιέτ, ενόψει των εκλογικών αναμετρήσεων σε Τουρκία και Ελλάδα και παρότι οι δύο χώρες έχουν ανοίξει νέα σελίδα στις σχέσεις τους μετά τους σεισμούς της 6ης Φεβρουαρίου, ακυρώνοντας τις ασκήσεις στο Αιγαίο την άνοιξη, «την ηρεμία που ζωντάνεψε η αντισεισμική διπλωματία έσπασε με ένα βήμα οι ΗΠΑ, που τάχθηκαν ανοιχτά στο πλευρό της Ελλάδας στην κρίση της Ανατολικής Μεσογείου, στο νησί της Κύπρου».

Όπως επισημαίνεται στο δημοσίευμα, «το USS Arleigh Burke, το πολεμικό πλοίο του 5ου Στόλου του Πολεμικού Ναυτικού των ΗΠΑ, διέσχισε τη Διώρυγα του Σουέζ και εισήλθε στη Μεσόγειο. Στη συνέχεια κατευθύνθηκε προς τη Νότια Κύπρο και ελλιμενίστηκε σε λιμάνι της Λεμεσού».

Το Υπουργείο Εξωτερικών της Τουρκικής Δημοκρατίας της Βόρειας Κύπρου (ΤΔΒΚ) αντέδρασε στην «προγραμματισμένη επίσκεψη» με ανακοίνωση στην επίσημη ιστοσελίδα του.

Υπενθυμίζοντας ότι «το αμερικανικό υποβρύχιο USS San Juan επισκέφτηκε πρόσφατα τη Νότια Κύπρο, η ΤΔΒΚ Εξωτερικών Υποθέσεων τόνισε ότι η Ουάσιγκτον έχασε την ουδετερότητά της με την άρση του εμπάργκο όπλων που είχε επιβληθεί στους Ελληνοκύπριους πέρυσι και ότι τάχθηκε με το μέρος της έντασης στην Ανατολική Μεσόγειο».

Επίσημη δήλωση στο διαδίκτυο δημοσίευσε και το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών ώρες αργότερα. Η δήλωση ζητούσε από τις ΗΠΑ να επανεξετάσουν τις τρέχουσες πολιτικές τους: «Υποστηρίζουμε σθεναρά τη δήλωση του Υπουργείου Εξωτερικών της Τουρκικής Δημοκρατίας της Βόρειας Κύπρου (ΤΔΒΚ) σχετικά με την αγκυροβόληση του αμερικανικού αντιτορπιλικού USS Arleigh Burke σε ένα από τα λιμάνια της Ελληνοκυπριακής Διοίκησης (GCA). Όπως έχουμε τονίσει επανειλημμένα μαζί με την ΤΔΒΚ, τα αποσταθεροποιητικά βήματα που έγιναν από τις ΗΠΑ κατά της τουρκοκυπριακής πλευράς στην περιοχή βλάπτουν την ουδέτερη θέση αυτής της χώρας που διατηρεί στο νησί εδώ και πολλά χρόνια και αποτελούν εμπόδιο για μια δίκαιη, μόνιμη και βιώσιμη λύση στην Κύπρο. Καλούμε τις Ηνωμένες Πολιτείες να αναθεωρήσουν αυτές τις πολιτικές. Θα θέλαμε να επαναλάβουμε ότι η Τουρκία, η οποία είναι η εγγυήτρια χώρα στην Κύπρο, θα συνεχίσει αποφασιστικά να υπερασπίζεται τα νόμιμα δικαιώματα και τα συμφέροντα των Τουρκοκυπρίων υπό οποιεσδήποτε συνθήκες και προϋποθέσεις» σημειώνει το τουρκικό ΥΠΕΞ.

Γιωργάλλας: «Ο ελλιμενισμός απόδειξη της ισχυρής θέσης που έχει η Κύπρος»

Ο Υπουργός Άμυνας Μιχάλης Γιωργάλλας δήλωσε πως «απόδειξη της ισχυρής θέσης που έχει η Κύπρος στην περιοχή, είναι το ότι σήμερα έχει ελλιμενιστεί στο λιμάνι της Λεμεσού ένα από τα πιο ισχυρά αντιτορπιλικά του κόσμου, το Arleigh Burke, το οποίο είναι της σειράς class guided-missile destroyer των αντιτορπιλικών αμερικανικής προέλευσης.

https://twitter.com/USEmbassyCyprus/status/1658410958178381825?ref_src=twsrc%5Etfw%7Ctwcamp%5Etweetembed%7Ctwterm%5E1658410958178381825%7Ctwgr%5Eb596bc359839899bed1919bdfeac8bd9b8644046%7Ctwcon%5Es1_&ref_url=https%3A%2F%2Friknews.com.cy%2Farticle%2F2023%2F5%2F16%2Fanoikta-tes-kuprou-to-amerikaniko-antitorpiliko-arleigh-burke-2023532%2F

Ο κ. Γιωργάλλας ανέφερε πως «το αμερικανικό ναυτικό σε ανακοίνωση σε σχέση με τον ελλιμενισμό του Arleigh Burke στο λιμάνι της Λεμεσού, αναφέρει πως η Κύπρος είναι ισχυρός εταίρος των Ηνωμένων Πολιτειών και ένας πολύτιμος συνεργάτης για την ασφάλεια την ειρήνη και την ευημερία στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου».

Ο Υπουργός Άμυνας Μιχάλης Γιωργάλλας προέβη σε δηλώσεις, στο περιθώριο της πολυεθνικής άσκησης Πολιτικοστρατιωτικής Συνεργασίας Αργοναύτης 2023.

Σε ανακοίνωσή του το αμερικανικό ναυτικό αναφέρει πως «η Κύπρος είναι ένας σημαντικός περιφερειακός εταίρος. Η ενίσχυση της συνεργασίας κατά τη διάρκεια της επίσκεψης στο λιμάνι της Λεμεσού, χτίζει ανθεκτικές σχέσεις και καταδεικνύει μια κοινή δέσμευση για τη διασφάλιση της θαλάσσιας ασφάλειας και της περιφερειακής σταθερότητας, την οποία μοιράζονται οι περιφερειακοί σύμμαχοι και συνεργάτες».

Υπενθυμίζεται ότι το πλοίο συμμετέχει στην πολυεθνική άσκηση Πολιτικοστρατιωτικής Συνεργασίας «ΑΡΓΟΝΑΥΤΗΣ 2023»που διεξάγεται μέχρι και σήμερα 18 Μαΐου σε τρεις φάσεις, στον θαλάσσιο, εναέριο και χερσαίο χώρο της Κυπριακής Δημοκρατίας (FIR και ΑΟΖ).

Γιατί η ενίσχυση των σχέσεων ΗΠΑ-Κύπρου ενοχλεί την Τουρκία

Όπως υπενθυμίζει σε δημοσίευμα του το Sigmalive, τον Απρίλιο, το πυρηνοκίνητο υποβρύχιο USS San Juan ελλιμενίστηκε στο λιμάνι της Λεμεσού στην Κύπρο.

Η επίσκεψη του υποβρυχίου ήταν «σαφή απόδειξη» της «κοινής δέσμευσης ΗΠΑ και Κύπρου για την προώθηση της ασφάλειας και της σταθερότητας στην περιοχή», δήλωσε ο πρέσβης των ΗΠΑ στο νησί μετά την επίσκεψη στο σκάφος με τον πρόσφατα εκλεγμένο Πρόεδρο Νίκο Χριστοδουλίδη .

Σύμφωνα με σχετικό δημοσίευμα του Business Insider, η επίσκεψη καταδεικνύει τη σημασία που δίνει η κυβέρνηση της Κύπρου στη σχέση της με τις ΗΠΑ και την αξία που βλέπει η Ουάσιγκτον στο νησί εν μέσω της αυξανόμενης δραστηριότητας — και των εντάσεων — στην Ανατολική Μεσόγειο .

Στρατηγικός περιφερειακός σύμμαχος για τις ΗΠΑ η Κύπρος

Σε ακρόαση της Επιτροπής Ενόπλων Υπηρεσιών της Γερουσίας τον Απρίλιο, ο στρατηγός Κρίστοφερ Κάβολι, επικεφαλής της Διοίκησης της Ευρώπης των ΗΠΑ και ανώτατος συμμαχικός διοικητής του ΝΑΤΟ, είπε ότι η Κύπρος βρίσκεται σε ιδανική τοποθεσία για να προβάλλουν οι ΗΠΑ ισχύ στην Ανατολική Μεσόγειο.

Η περιοχή είναι μια περίπλοκη περιοχή "που έχει δει πολύ αυξημένο ανταγωνισμό καθώς και ρωσική ναυτική παρουσία τα τελευταία χρόνια", είπε ο Cavoli, προσθέτοντας ότι οι αμερικανικές ναυτικές δυνάμεις "εργάζονται εκτενώς εκεί κάτω" και ότι το ΝΑΤΟ δίνει μεγάλη προσοχή σε Ρωσική δραστηριότητα στην περιοχή.

Η Ρωσία διατηρεί μια ναυτική βάση στο συριακό λιμάνι Tartus - τη μοναδική της ναυτική βάση εκτός της πρώην Σοβιετικής Ένωσης - και μια αεροπορική βάση κοντά στο Hmeimim. Οι πρόσφατες αναβαθμίσεις επιτρέπουν στην αεροπορική βάση της να υποστηρίζει στρατηγικά βομβαρδιστικά και τη ναυτική της βάση να κάνει περισσότερες επισκευές για πολεμικά πλοία.

Στροφή προς τα δυτικά

Εξάλλου, το 2019, το Κογκρέσο ψήφισε υπέρ της ενίσχυσης της ενεργειακής συνεργασίας με την Κύπρο και άλλες χώρες της περιοχής. Το 2020, οι ΗΠΑ άρουν εν μέρει το εμπάργκο όπλων, ώστε ο μη θανατηφόρος εξοπλισμός να μπορεί να εξαχθεί στην Κύπρο και πέρυσι άρει πλήρως το εμπάργκο.

«Η κοινή χρήση ενός σετ εξοπλισμού με ένα άλλο έθνος δημιουργεί έναν στρατηγικό δεσμό καθώς και έναν πρακτικό δεσμό που είναι πολύ χρήσιμος», είπε ο Cavoli στην ακρόαση όταν ρωτήθηκε για τη σημασία της αγοράς αμερικανικών και όχι ρωσικών ή κινεζικών όπλων από την Κύπρο.

«Διατηρούμε μια ισχυρή στρατιωτική σχέση με την Κύπρο», είπε ο Κάβολι.

Η Κύπρος έχει επεκτείνει τις στρατιωτικές της ανταλλαγές με τις ΗΠΑ, συμπεριλαμβανομένης της επισημοποίησης της σχέσης της με την Εθνοφρουρά του Νιου Τζέρσεϊ στο πλαίσιο του Προγράμματος Κρατικής Συνεργασίας των ΗΠΑ τον Μάρτιο. Αυτή η συμφωνία επιτρέπει στους Κύπριους "να συμμετέχουν σε διάφορες εκπαιδευτικές και κοινές ασκήσεις σε θέματα που κυμαίνονται από την αντιτρομοκρατική έως την αντιμετώπιση έκτακτης ανάγκης", δήλωσε ο Άντριου Νόβο, καθηγητής στρατηγικών σπουδών στο Πανεπιστήμιο Εθνικής Άμυνας.

Κυπριακές και αμερικανικές μονάδες έχουν ήδη πραγματοποιήσει κοινές ασκήσεις και οι ΗΠΑ εκπαιδεύουν ουκρανικά στρατεύματα στο νησί .

Η Λευκωσία έχει επίσης αναιρέσει ορισμένους δεσμούς της με τη Ρωσία. Μετά την επίθεση της Μόσχας στην Ουκρανία τον Φεβρουάριο του 2022, ακύρωσε τη συμφωνία του 2015 και απαγόρευσε τα ρωσικά πλοία από τα λιμάνια της.

Ενοχλημένοι γείτονες

Οι αυξημένοι δεσμοί ΗΠΑ-Κύπρου φαίνεται να ωφελούν το ΝΑΤΟ, αλλά δεν είναι όλα τα μέλη της συμμαχίας ευχαριστημένα γι' αυτό.

Μετά την άφιξη του USS San Juan τον Απρίλιο, η Τουρκία υποστήριξε δημόσια μια δήλωση της Τουρκικής Δημοκρατίας της Βόρειας Κύπρου - μια αποσχισθείσα περιοχή που μόνο η Τουρκία αναγνωρίζει - που επέκρινε την επίσκεψη.

Η τουρκική δήλωση ανέφερε ότι οι ΗΠΑ αναλαμβάνουν ενέργειες «σε βάρος της διατάραξης της ισορροπίας στην» Κύπρο και καλεί την Ουάσιγκτον «να επανεξετάσει αυτές τις πολιτικές».

Ο Novo είπε ότι αμφέβαλλε ότι η Άγκυρα είχε "πραγματική αντίρρηση" για τα αμερικανικά πολεμικά πλοία που επισκέπτονται την Κύπρο. «Αυτές οι δραστηριότητες δεν παρουσιάζουν πραγματική ανησυχία για την Τουρκία και δεν είναι στρατιωτικά σημαντικές για την Κύπρο», πρόσθεσε, χαρακτηρίζοντας την επίσκεψη του υποβρυχίου συμβολική. (Υποβρύχια των ΗΠΑ επισκέφτηκαν επίσης το νησί το 2022 και το 2021. )

Αντίθετα, πρόσθεσε ο Novo, οι Τούρκοι ηγέτες «αισθάνονται άβολα με τους νέους στενούς δεσμούς μεταξύ ΗΠΑ και Κύπρου».

«Η έκδοση ενός επίσημου δελτίου τύπου που επικρίνει τον ελλιμενισμό ενός αμερικανικού πλοίου είναι ένας τρόπος να κάνουμε λίγο θόρυβο και να υπενθυμίσουμε στην Ουάσιγκτον ότι οι στενότερες σχέσεις με την Κύπρο κάνουν τους ανθρώπους στην Άγκυρα δυστυχισμένους», δήλωσε ο Novo.

Πηγή: Milliyet, Sigmalive, Business Insider