Marfin νεκροί: 10 χρόνια από την τραγωδία που κόστισε τη ζωή σε τρεις ανθρώπους

Marfin νεκροί: Ήταν 5 Μαΐου του 2010. Λίγες μέρες μετά την είσοδο της χώρας στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο καθώς στις 23 Απριλίου ο Γιώργος Παπανδρέου είχε αναγγείλει από το Καστελόριζο την ένταξη της Ελλάδας στον Μηχανισμό στήριξης.  Το πρωί της 5ης Μαΐου εκατοντάδες χιλιάδες Έλληνες ξεχύνονται στους δρόμους, διαμαρτυρόμενοι για τα σχέδια της τότε κυβέρνησης.

Ήταν ίσως η μεγαλύτερη σε όγκο αντιμνημονιακή συγκέντρωση διαμαρτυρίας. Έγινε, όμως, και ένα τραύμα στο σώμα της μαζικότητας των διαδηλώσεων. Κι αυτό γιατί στις 14:00 το μεσημέρι, όταν στη διάρκεια πορείας προς το Σύνταγμα, άγνωστοι κουκουλοφόροι έσπασαν την τζαμαρία του υποκαταστήματος και έριξαν στο εσωτερικό μολότοφ, αδιαφορώντας για τις κραυγές των εργαζομένων. Η φωτιά εξαπλώθηκε αμέσως, με αποτέλεσμα να ακολουθήσει πανικός. Κάποιοι κατάφεραν και βγήκαν σώοι, άλλοι πηδούσαν από τα μπαλκόνια στο κενό για να σωθούν, ή σκαρφάλωναν στα μπαλκόνια του διπλανού κτηρίου προκειμένου να ξεφύγουν από τον καπνό. Τρεις όμως δεν τα κατάφεραν.

Επρόκειτο για την Παρασκευή Ζούλια (35 ετών) η οποία εντοπίστηκε από την Πυροσβεστική στο δεύτερο όροφο του κτηρίου, την Αγγελική Παπαθανασοπούλου (32 ετών και εγκυμονούσα), η οποία βρέθηκε λίγο εκατοστά μακριά από την μπαλκονόπορτα την οποία προσπαθούσε να φτάσει και τον Επαμεινώνδα Τσακάλη (36 ετών) ο οποίους εντοπίστηκε στις σκάλες μεταξύ του πρώτου και δεύτερου ορόφου.

Σύμφωνα με τον ιατροδικαστή, Φίλιππο Κουτσάφτη, τα αίτια του θανάτου των τριών ανθρώπων ήταν η εισπνοή καπνού και τοξικών αερίων. Για το περιστατικό, ο Γενικός Αστυνομικός Διευθυντής Αττικής δήλωσε: "Σήμερα, 5 Μαΐου 2010, στις 14:03, κατά τη διάρκεια συγκεντρώσεων και πορειών στο κέντρο της Αθήνας, στη σταδίου 23, άτομα που μετείχαν στη διαδήλωση επιτέθηκαν με μολότοφ στο κατάστημα της Marfin, με συνέπεια να εκδηλωθεί πυρκαγιά. από την πυρκαγιά έχασαν τη ζωή τους τρία άτομα που ήταν στον 3ο όροφο. Προανάκριση εκτελεί η ασφάλεια Αττικής". Σε ανακοίνωσή της για το περιστατικό, η Πυροσβεστική ανέφερε τα εξής: Κατά τη διάρκεια επεισοδίων που σημειώθηκαν στο κέντρο της Αθήνας, εκδηλώθηκε πυρκαγιά σε κτίριο τράπεζας, στην οδό Σταδίου 23, όπου εντοπίστηκαν τρία άτομα νεκρά (δύο γυναίκες και ένας άνδρας), ενώ άλλα πέντε άτομα (τέσσερις γυναίκες και ένας άνδρας) απεγκλωβίστηκαν σώα, από υπερκείμενους ορόφους.

Στο σημείο βρέθηκε και ο επικεφαλής της Marfin, Ανδρέας Βγενόπουλος, στον οποίο οι συγκεντρωμένοι πέταξαν μπουκάλια. Με την αποχώρηση του Αν. Βγενόπουλου οι αστυνομικές αρχές έκαναν εκτεταμένη χρήση δακρυγόνων, ενώ ολόκληρο το οικοδομικό τετράγωνο γύρω από την τράπεζα αποκλείστηκε. Το πόρισμα που συνέταξε ο τεχνικός επιθεωρητής του Υπουργείου Εργασίας καταλογίζει στην τράπεζα παραλείψεις στα μέτρα πυρασφάλειας και στην εκπαίδευση του προσωπικού. Αναφέρεται πως η έξοδος κινδύνου ήταν κλειδωμένη και πως για να ανοίξει ήταν απαραίτητη η χρήση τηλεχειριστήριου, το οποίο βρισκόταν σε άλλο χώρο. Μία εργαζόμενη κατέθεσε πως είχε γίνει μία φορά επίδειξη χρήσης των πυροσβεστήρων, και μία άλλη πως είχαν διανεμηθεί στο προσωπικό ενημερωτικά φυλλάδια για θέματα πυροπροστασίας. Όλοι οι εργαζόμενοι κατέθεσαν πως δεν είχε γίνει ποτέ άσκηση εκκένωσης του κτιρίου. Επίσης το υποκατάστημα δεν διέθετε το απαιτούμενο από το νόμο πιστοποιητικό πυρασφάλειας.

Οι τρεις αδικοχαμένοι νεκροί της Marfin σηματοδότησαν την αρχή της σταδιακής αποδυνάμωσης των λαϊκών κινητοποιήσεων ενάντια στην αυξανόμενη λιτότητα ενώ πυροδότησαν μια αντιπαράθεση που κράτησε για χρόνια στις παρυφές της πολιτικής ρητορικής. Επιπλέον ο εμπρησμός του υποκαταστήματος της Marfin στην οδό Σταδίου από αγνώστους μετατράπηκε στα χρόνια που ακολούθησαν σε άλλοθι της αστυνομικής καταστολής και στίγμα για όσους επέμεναν να διεκδικούν τα δικαιώματά τους στον δρόμο.

10 χρόνια μετά περιμένουν δικαίωση

Το δικαστήριο με ομόφωνη απόφασή του αθώωσε τα δύο άτομα τα οποία με συνοπτικές και πρόχειρες διαδικασίες είχαν σταλθεί ενώπιόν του από τις διωκτικές αρχές. Το κατηγορητήριο και τα δήθεν αποδεικτικά στοιχεία απορρίφθηκαν από τη Δικαιοσύνη.  Ακόμη και το πολύκροτο θέμα των αποζημιώσεων που κλήθηκε – καθώς καταδικάστηκε – να καταβάλλει η τράπεζα στα θύματα, δεν έχει ξεκαθαρίσει στο Εφετείο, αφού η αρχική απόφαση να δοθούν αποζημιώσεις από 25.000 – 350.000 ευρώ κρίθηκε από τον Άρειο Πάγο υπερβολική.

Οι αρεοπαγίτες, ενώ στην απόφασή τους κάνουν λόγο για τραγικές και απρόβλεπτες συνθήκες θανάτου και τραυματισμού, ωστόσο δεν τις κρίνουν «περισσότερο έντονες σε σχέση με εκείνες υπό τις οποίες επέρχεται ο θάνατος ή ο τραυματισμός άλλων προσώπων σε ατυχήματα που συμβαίνουν στην καθημερινή πραγματικότητα, με τρόπο εξίσου αιφνίδιο και αποτρόπαιο». Μάλιστα, αν και στο σκεπτικό γίνεται λόγος για παράλογη τρομοκρατική ενέργεια χωρίς καμία αφορμή, αυτό κατά τους δικαστές δεν δικαιολογεί την εκτίναξη του ποσού της αποζημίωσης σε βάρος του εργοδότη και των στελεχών της τράπεζας και όχι των ανθρώπων που ευθύνονται για το συμβάν.