Μαύρη Τρίτη Mεγάλο κραχ: Όταν το αμερικανικό χρηματιστήριο κατέρρευσε [pic, vid]

Κατά «το μεγάλο κραχ», όπως έμεινε στην ιστορία, εκατομμύρια τίτλοι μετοχών έγιναν απλά χαρτιά, χάνοντας την αξία τους. Η αγορά να χάνει 4 δις δολάρια και οι απώλειες της εβδομάδας να αγγίζουν τα 30 δις. δολάρια, δηλαδή δέκα φορές τον ετήσιο προϋπολογισμό. Πολλοί δεν έχασαν μόνο τις οικονομίες τους, αλλά χρωστούσαν και στους χρηματιστές τους, και κατ’ επέκταση στις τράπεζες. Πρώην εκατομμυριούχοι, επιχειρηματίες, βιομήχανοι βρέθηκαν ξαφνικά να πουλούν μήλα και μολύβια σε καροτσάκια μικροπωλητού στους δρόμους για να επιβιώσουν. Περίπου δέκα χιλιάδες τράπεζες τινάχθηκαν στον αέρα, εκατομμύρια άνθρωποι έχασαν τις καταθέσεις τους, τις επιχειρήσεις τους, τα υποθηκευμένα λόγω δανείων σπίτια και περιουσίες τους. Μεγάλες επιχειρήσεις διαλύθηκαν, τα εργοστάσια έκλεισαν, η βιομηχανία και το εμπόριο έγιναν συντρίμμια, ενώ κατά σύμπτωση ενέσκηψε και μια μεγάλη περίοδος ξηρασίας στις ΗΠΑ, που κράτησε ως το 1930, κι καθήλωσε την αγροτική παραγωγή. Άνθρωποι άρχισαν να αυτοκτονούν πηδώντας από τα ψηλά κτίρια. Μόνο στις ΗΠΑ το ένα τρίτο του λαού βρέθηκε πολύ κάτω από το συμβατικό όριο της φτώχειας. Σε άλλες χώρες τα πράγματα υπήρξαν χειρότερα. Στρατιές ατέλειωτες οι άνεργοι, οι νεόπτωχοι, οι πεινασμένοι, οι απελπισμένοι σε όλο τον δυτικό κόσμο. https://youtu.be/RJpLMvgUXe8?t=3

Η προειδοποίηση

Πριν το κραχ, η Αμερική ευημερούσε. Ο κόσμος δανειζόταν από τις τράπεζες για να παίξει στη Wall Street. Από το 1921 μέχρι το 1929, ο δείκτης Dow Jones έφτασε από τις 60 στις σχεδόν 400 μονάδες. Στις 3 Σεπτεμβρίου βρέθηκε στο υψηλότερο σημείο του, στις 381.17 μονάδες.

Η ευφορία του Σεπτεμβρίου διακόπηκε από την πρόβλεψη ενός επιφανούς τότε χρηματιστή, του Ρότζερ Μπάμπσον, για «επερχόμενο κραχ». Η προειδοποίηση οδήγησε σε πτώση των μετοχών και επί της ουσίας αποτελεί την απαρχή του κραχ που κορυφώθηκε τον Οκτώβριο. Ωστόσο, οι παίκτες της αγοράς έκλειναν τα αυτιά τους σε αυτές τις προειδοποιήσεις και η πτώση που σημειώθηκε εξαιτίας της πρόβλεψης του Μπάμπσον εκλήφθηκε ως «υγιής διόρθωση και ευκαιρία για αγορές».

Το 1930, εννέα εκατομμύρια λογαριασμοί αποταμιεύσεων εκμηδενίστηκαν και 85.000 επιχειρήσεις κήρυξαν πτώχευση. Μέχρι το 1932, οι άνεργοι έφθαναν τα 14 εκατομμύρια, ενώ μέσα σε ένα χρόνο σημειώθηκαν 23.000 αυτοκτονίες. Εκτιμάται ότι περίπου 140 δισ. δολ. καταθέσεων εξατμίστηκαν και 10.000 τράπεζες έβαλαν λουκέτο. Το χρηματιστηριακό κραχ συνέβαλε στη Μεγάλη Οικονομική Ύφεση της δεκαετίας του '30, που έπληξε Ευρώπη και Αμερική, με πτωχεύσεις εταιρειών, μαζική ανεργία και μεγάλη κεφαλαιοκρατική συγκέντρωση. Θα χρειαστούν 25 χρόνια για να επανέλθει ο δείκτης Dow Jones . Η αγορά επέστρεψε στα προ του 1929 επίπεδα μόλις στα τέλη του 1954.

Οι επιπτώσεις του Κραχ στις ΗΠΑ

• 12.000.000 έμειναν άνεργοι.
• 12.000 έχαναν τη δουλειά τους κάθε μέρα.
• 20.000 επιχειρήσεις κήρυξαν πτώχευση.
• 1.616 τράπεζες πτώχευσαν.
• 23.000 αυτοκτονίες σημειώθηκαν σ’ ένα χρόνο, αριθμός ρεκόρ.

Εκείνη την ημέρα, λόγω του τεράστιου όγκου συναλλαγών, η ταινία καταγραφής των τιμών των μετοχών μένει ώρες πίσω. Αυτό σημαίνει ότι οι επενδυτές στις διάφορες Πολιτείες των ΗΠΑ δεν γνωρίζουν πόσα χάνουν. Τηλεφωνούν μανιωδώς στους χρηματιστές, δίνοντας εντολές πώλησης και, όταν δεν μπορούν να τους πιάσουν στο τηλέφωνο, τηλεγραφούν.

Σύμφωνα με τη Western Union, ο όγκος των τηλεγραφημάτων εκείνη την ημέρα ήταν τριπλάσιος του κανονικού. Οι traders γράφουν τις εντολές των πελατών τους σε κομμάτια από χαρτί. Όμως οι εντολές είναι τόσο πολλές, που οι traders αδυνατούν να τις εκτελέσουν. Γέμιζαν απλά με αυτές τα καλάθια απορριμμάτων. Στο πανδαιμόνιο που επικρατεί, οι πρώτοι καβγάδες δεν αργούν να ξεσπάσουν και αρκετοί traders καταρρέουν στην αίθουσα των συναλλαγών.