Μήπως η δουλειά σου σε «σκοτώνει»; - Πώς η υπερβολική εργασία μπορεί να καταστρέψει την υγεία σου
«Είναι επιτακτική ανάγκη να θέσετε σαφή όρια στην εργασία για τη διατήρηση της σωματικής και ψυχικής υγείας», λέει η ψυχίατρος Δρ. Άννα Κωστάκη.

Το να δουλεύεις με υπερβολικό ζήλο, το να είσαι κολλημένος όλη μέρα στον υπολογιστή ή το λάπτοπ, προκειμένου να ολοκληρώσεις σύντομα και αποτελεσματικά τις επαγγελματικές σου υποχρεώσεις, μπορεί να σου αυξήσει τον μισθό. Η υγεία σου ωστόσο θα πληρώσει το τίμημα.
Το 2024, το Ινστιτούτο Gallup διαπίστωσε ότι ο μέσος εργαζόμενος πλήρους απασχόλησης στις ΗΠΑ εργαζόταν κατά μέσο όρο 42,9 ώρες την εβδομάδα. Ωστόσο, εκατομμύρια άνθρωποι καταγράφουν πολύ περισσότερες ώρες εργασίας την εβδομάδα και το τίμημα είναι μεγαλύτερο από την απλή επαγγελματική εξουθένωση.
Σε μια επενδυτική τράπεζα της Μεσοδυτικής Αμερικής, οι νεότεροι υπάλληλοι φέρονται να αναγκάζονταν να υπομένουν εξαντλητικές 20ωρες ημέρες εργασίας -μια τόσο ακραία δοκιμασία που έστειλε τουλάχιστον δύο στο νοσοκομείο, συμπεριλαμβανομένου ενός με βλάβη στο πάγκρεας.
Πεθαίνοντας στη δουλειά -κυριολεκτικά
Δεν είναι όμως οι μόνοι. Τα τελευταία χρόνια, έχουν εμφανιστεί αρκετές περιπτώσεις, στις οποίες εργαζόμενοι πέθαναν αφού αναγκάστηκαν να εργάζονται 100 ώρες την εβδομάδα ή περισσότερο. Πρόκειται για μια ανησυχητική τάση, που ώθησε ορισμένες εταιρείες να επανεξετάσουν τις προσδοκίες που έχουν από τους εργαζόμενους.
Μόλις πέρυσι, ένας 35χρονος επενδυτικός τραπεζίτης της Bank of America ονόματι Leo Lukenas III πέθανε από θρόμβωση, ενώ έψαχνε για δουλειά, βυθισμένος στο άγχος των 100+ ωρών εργασίας του την εβδομάδα.
Η New York Post συμβουλεύτηκε επτά ειδικούς υγείας για να μάθει τι μπορεί να προκαλέσει στο σώμα σας το να περνάτε 60, 70 ή ακόμα και 80+ ώρες την εβδομάδα πίσω από το γραφείο σας, αν δεν είστε προσεκτικοί με την υγεία σας. Και όσα διαπιστώθηκαν, δεν είναι ευχάριστα.
1. Γήρανση του δέρματος, ακμή, ακόμη και καρκίνος του δέρματος
Το δέρμα σας είναι το μεγαλύτερο όργανό σας και είναι επίσης ένα από τα πρώτα που υποφέρουν όταν εργάζεστε υπερβολικά.
«Η πολύωρη εργασία για μεγάλο χρονικό διάστημα σχετίζεται με στέρηση ύπνου και χρόνιο στρες, τα οποία είναι γνωστό ότι έχουν αρνητικές επιπτώσεις στην υγεία, την ποιότητα και την εμφάνιση του δέρματος», δηλώνει η Δρ. Helen He, συν-διευθύντρια του Mount Sinai-Clinique Healthy Skin Dermatology Center.
«Αυτές οι αλλαγές θα επιταχύνουν τη διαδικασία γήρανσης του δέρματος, θα αποδυναμώσουν το ανοσοποιητικό σύστημα και θα διαταράξουν τον δερματικό φραγμό, καθιστώντας το δέρμα πιο ευαίσθητο και πιο ευάλωτο σε φλεγμονές και μολύνσεις», συμπλήρωσε.
Θα εμφανιστούν ρυτίδες, πρήξιμο ή ερυθρότητα γύρω από τα μάτια, μαύροι κύκλοι, πεσμένα βλέφαρα και χαλάρωση γύρω από το στόμα. Η πολύωρη εργασία μπορεί επίσης να αποτελέσει έναυσμα για φλεγμονώδεις δερματικές παθήσεις όπως το έκζεμα και η ψωρίαση.
Επιπλέον, η αυξημένη κορτιζόλη μπορεί να αυξήσει την παραγωγή σμήγματος, φράζοντας τους πόρους και οδηγώντας σε εξανθήματα και κυστική ακμή.

Και αν το γραφείο σας φωτίζεται από λαμπτήρες φθορίου που τρεμοπαίζουν, αυτό δεν είναι απλώς ενοχλητικό -θα μπορούσε να είναι και καταστροφικό.
«Πολλοί λαμπτήρες φθορίου εκπέμπουν μικρές ποσότητες υπεριώδους ακτινοβολίας», δηλώνει ο Δρ. Ross Levy, επικεφαλής δερματολογίας στο Νοσοκομείο Northwell Northern Westchester. «Η υπεριώδης ακτινοβολία είναι μια σημαντική αιτία γήρανσης του δέρματος, καθώς και ένας σημαντικός παράγοντας που συμβάλλει στον καρκίνο του δέρματος».
Και μετά υπάρχει το μπλε φως -το είδος που εκπέμπεται από λαμπτήρες LED και ηλεκτρονικές οθόνες όπως το τηλέφωνο, το tablet ή ο υπολογιστής σας.
«Έχει πρόσφατα αναγνωριστεί ότι βλάπτει το DNA και προάγει το οξειδωτικό στρες, επιδεινώνοντας την υπερμελάγχρωση και επιταχύνοντας τη γήρανση του δέρματος, ειδικά σε άτομα με πιο σκούρο δέρμα», λέει ο Δρ. Ross Levy.
Κι ενώ η υπερβολική έκθεση στον ήλιο είναι κακή, η πλήρης έλλειψή της από το να βρίσκεστε σε εσωτερικούς χώρους όλη την ημέρα μπορεί επίσης να οδηγήσει σε ανεπάρκεια βιταμίνης D, αφήνοντας το δέρμα σας θαμπό και άτονο.
Πώς να το διορθώσετε:
- Κοιμηθείτε αρκετά.
- Μείνετε ενυδατωμένοι.
- Καταναλώστε μια ισορροπημένη διατροφή πλούσια σε αντιοξειδωτικά και ωμέγα-3 λιπαρά οξέα, όπως φρούτα, λαχανικά, ξηρούς καρπούς και σπόρους, τρόφιμα που έχουν υποστεί ζύμωση και ψάρια.
- Ασκηθείτε τακτικά.
- Να φοράτε αντηλιακό με χρώμα και οξείδια του σιδήρου, ακόμα και σε εσωτερικούς χώρους.
- Ενσωματώστε την τρετινοΐνη, το υαλουρονικό οξύ και τη βιταμίνη C στην ρουτίνα περιποίησης της επιδερμίδας σας, μαζί με περιστασιακά peeling προσώπου ή χημικό peeling.
- Βγείτε έξω.
2. Προβλήματα όρασης
Οι ώρες που περνάτε κοιτάζοντας την οθόνη του υπολογιστή σας, που είναι λουσμένη στο μπλε φως, επηρεάζουν και τα μάτια σας.
«Με την παρατεταμένη παρακολούθηση οθονών, οι ασθενείς μπορεί να αρχίσουν να υποφέρουν από παθήσεις όπως η ψηφιακή καταπόνηση των ματιών και το σύνδρομο ξηροφθαλμίας», λέει ο Δρ. Avnish Deobhakta, οφθαλμίατρος στο New York Eye & Ear Infirmary του Mount Sinai.
«Και τα δύο μπορούν να προκαλέσουν ξηροφθαλμία, θολή όραση, πονοκεφάλους, αίσθημα καύσου και δυσκολία στην εστίαση, τα οποία μπορεί να είναι άβολα και ανησυχητικά με την πάροδο του χρόνου», συμπληρώνει.

Πώς να το διορθώσετε:
- Ακολουθήστε τον κανόνα 20-20-20: Κάθε 20 λεπτά, κάντε ένα διάλειμμα 20 δευτερολέπτων και κοιτάξτε κάτι που βρίσκεται 6 μέτρα μακριά. «Αυτή η πρακτική βοηθά να ξεκουραστούν κάπως προσωρινά τα μάτια», εξήγησε ο Deobhakta.
- Κρατήστε την οθόνη σας σε απόσταση τουλάχιστον 60 εκατοστών, με το κέντρο της οθόνης να βρίσκεται τέσσερις έως πέντε ίντσες κάτω από το επίπεδο των ματιών.
- Χρησιμοποιήστε οφθαλμικές σταγόνες που πωλούνται χωρίς ιατρική συνταγή.
- Δοκιμάστε γυαλιά οράσεως ειδικά για εργασία σε υπολογιστή, «τα οποία μπορούν να βοηθήσουν στη μείωση της προσαρμοστικής προσπάθειας και στην ελαχιστοποίηση του κινδύνου πονοκεφάλων και θολής όρασης», σύμφωνα με τον Δρ. Suyeon Yu, οφθαλμίατρο στο Νοσοκομείο Northwell Lenox Hill.
3. Καρδιακές παθήσεις
Οι άνθρωποι που εργάζονται 55 ώρες ή περισσότερο την εβδομάδα αντιμετωπίζουν 35% υψηλότερο κίνδυνο εγκεφαλικού επεισοδίου και 17% υψηλότερο κίνδυνο θανάτου από καρδιακές παθήσεις σε σύγκριση με εκείνους που εργάζονται συνήθως 35 έως 40 ώρες την εβδομάδα, σύμφωνα με μελέτη του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας.
Η ίδια μελέτη έδειξε ότι μόνο το 2016, πάνω από 745.000 θάνατοι παγκοσμίως συνδέονταν με καρδιακές παθήσεις και εγκεφαλικά επεισόδια που σχετίζονται με την υπερβολική εργασία.
Το χρόνιο στρες είναι ένας σημαντικός παράγοντας: Όταν οι ορμόνες του στρες, όπως η κορτιζόλη και η αδρεναλίνη, αυξάνουν την αρτηριακή πίεση, επιταχύνουν τον καρδιακό ρυθμό και αυξάνουν το σάκχαρο και τη χοληστερόλη στο αίμα. Με την πάροδο του χρόνου, αυτή η συνεχής πίεση μπορεί να φθείρει το καρδιαγγειακό σύστημα, αυξάνοντας τον κίνδυνο καρδιακής προσβολής, εγκεφαλικού επεισοδίου και άλλων καρδιαγγειακών επεισοδίων.

Αλλά δεν είναι μόνο το άγχος που επηρεάζει αρνητικά την καρδιά σας -οι πολλές ώρες εργασίας συχνά σημαίνουν ότι θυσιάζονται οι για υγιεινές συνήθειες.
«Αν ο περισσότερος χρόνος σας αφιερώνεται στην εργασία, τότε έχετε λιγότερο χρόνο για άλλες πτυχές της ζωής σας, όπως υγιεινά γεύματα, κοινωνικοποίηση, ύπνο και άσκηση», λέει η Δρ. Danielle Qing, ειδικός εσωτερικής παθολογίας στο Mount Sinai.
Αυτή η ανισορροπία μπορεί να οδηγήσει σε αύξηση βάρους, κακή ψυχική υγεία και στέρηση ύπνου -όλοι σημαντικοί παράγοντες στρες για την καρδιά σας.
Η παρατεταμένη καθιστική ζωή, συχνή για τους εργαζόμενους γραφείου, αυξάνει επίσης τον κίνδυνο θρόμβων στο αίμα, οι οποίοι μπορούν να οδηγήσουν σε επικίνδυνη πνευμονική εμβολή και να επιβαρύνουν περαιτέρω την καρδιά σας.
Πώς να το διορθώσετε:
- Αφιερώστε τουλάχιστον 30 λεπτά την ημέρα για σωματική δραστηριότητα.
- Κοιμηθείτε επτά έως εννέα ώρες τη νύχτα.
- Απαλλαγείτε από τα υπερεπεξεργασμένα τρόφιμα υπέρ των φρούτων, των λαχανικών και των δημητριακών ολικής αλέσεως.
- Ανακουφιστείτε από το άγχος με βαθιές αναπνοές, ενσυνειδητότητα, προοδευτική μυϊκή χαλάρωση και καταγραφή σε ημερολόγιο.
4. Αύξηση βάρους
Η καταγραφή περισσότερων από 40 ωρών την εβδομάδα έχει συνδεθεί με υψηλότερο κίνδυνο υπερβολικού βάρους ή παχυσαρκίας -και αυτό δεν οφείλεται μόνο στην τούρτα γενεθλίων του συναδέλφου στο γραφείο.
«Συχνά, οι άνθρωποι καταφεύγουν στην αγορά επιλογών γρήγορου φαγητού ή πολύ επεξεργασμένων τροφίμων που είναι εύκολο να παρασκευαστούν», λέει η Qing. «Αυτά τα τρόφιμα είναι συχνά λιγότερο θρεπτικά, καθώς έχουν περισσότερο αλάτι, λίπος και συντηρητικά».

Οι μαραθώνιες συσκέψεις στη δουλειά συχνά σημαίνουν παράλειψη γευμάτων και μέχρι να καταφέρετε επιτέλους να φάτε, αυτή η έντονη πείνα σάς ωθεί να φάτε υπερβολικά.
Η Δρ. Qing συμπληρώνει επίσης ότι η έλλειψη άσκησης είναι μια «τεράστια συνέπεια» της υπερβολικής εργασίας. Μελέτες δείχνουν ότι λιγότεροι από 1 στους 4 Αμερικανούς ασκούνται αρκετά -και πολλοί επισημαίνουν την εργασία και άλλες υποχρεώσεις ως τους κύριους λόγους για τους οποίους δεν μπορούν να βρουν χρόνο για το γυμναστήριο.
«Όλες αυτές οι επιπτώσεις μπορούν να οδηγήσουν σε αύξηση βάρους και ανάπτυξη παχυσαρκίας, η οποία έχει πολλές αρνητικές επιπτώσεις στο σώμα», λέει η Qing.
Η παχυσαρκία αυξάνει τον κίνδυνο για μια σειρά από προβλήματα υγείας, από καρδιακές παθήσεις και διαβήτη έως υψηλή αρτηριακή πίεση, υψηλή χοληστερόλη, ηπατική νόσο, υπνική άπνοια, ακόμη και ορισμένους καρκίνους.
Πώς να το διορθώσετε:
- Αποκτήστε ένα γραφείο για όρθια χρήση.
- Εγγραφείτε σε μια υπηρεσία προετοιμασίας γευμάτων με υγιεινά τρόφιμα.
- Ασκηθείτε! Ο Δρ. Theodore Strange, επικεφαλής ιατρός στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Northwell Staten Island αναφερει ότι το γρήγορο περπάτημα, το τρέξιμο ή η ποδηλασία «μπορεί να βοηθήσει στην αντιστάθμιση των αρνητικών επιπτώσεων της παρατεταμένης καθιστικής ζωής».
5. Πόνος στον αυχένα και την πλάτη
Αν έχετε περάσει ποτέ ώρες «αλυσοδεμένοι» στο γραφείο σας, πιθανότατα έχετε νιώσει το γνώριμο τσίμπημα στον αυχένα σας ή αυτόν τον επίμονο πόνο στην πλάτη σας.
Δεν είστε μόνοι. Έρευνες δείχνουν ότι έως και 69% των εργαζομένων γραφείου βιώνουν πόνο στον αυχένα και έως και 51% παλεύουν με πόνο στη μέση. Για πολλούς, γίνεται χρόνιος.
Μεγάλο μέρος της ευθύνης αποδίδεται σε μεγάλα χρονικά διαστήματα καθιστικής ζωής χωρίς διαλείμματα, συχνά σε άβολες στάσεις ή με κακή στάση του σώματος, τα οποία καταπονούν τη σπονδυλική στήλη, τους μύες και τις αρθρώσεις.

Ούτε η κακή διάταξη της θέσης εργασίας βοηθάει. Οι κακώς τοποθετημένες οθόνες, οι καρέκλες σε λάθος ύψος και η έλλειψη οσφυϊκής στήριξης μπορούν να επιδεινώσουν την ενόχληση.
Επιπλέον, οι επαναλαμβανόμενες κινήσεις, όπως η ασταμάτητη πληκτρολόγηση, μπορούν να οδηγήσουν σε προβλήματα στα χέρια και τους καρπούς, μετατρέποντας τις καθημερινές δραστηριότητες σε πηγή χρόνιου πόνου.
Πώς να το διορθώσετε:
- Κάντε σύντομα διαλείμματα κατά τη διάρκεια της εργάσιμης ημέρας για να τεντωθείτε και να περπατήσετε.
- Χρησιμοποιήστε εργονομική καρέκλα, πληκτρολόγιο και ποντίκι για να διορθώσετε τη στάση του σώματός σας και να αποτρέψετε τον μυοσκελετικό πόνο.
- Βεβαιωθείτε ότι έχετε καλό φωτισμό.
5. Διαταραχή πέψης
Η παρατεταμένη καθιστική ζωή μειώνει τη ροή του αίματος στα έντερα και αυξάνει την πίεση στο πεπτικό σας σύστημα, γεγονός που μπορεί να οδηγήσει σε δυσάρεστα προβλήματα όπως δυσκοιλιότητα, φούσκωμα, αέρια και κράμπες.
Το χρόνιο στρες επιδεινώνει το πρόβλημα. Τόσο η κορτιζόλη όσο και η αδρεναλίνη μπορούν να διαταράξουν το έντερό σας, επιβραδύνοντας την κίνηση της τροφής μέσω του πεπτικού σας συστήματος και διαταράσσοντας την ισορροπία μεταξύ ωφέλιμων και επιβλαβών βακτηρίων στα έντερα.

Με την πάροδο του χρόνου, αυτό μπορεί να οδηγήσει σε επώδυνες χρόνιες παθήσεις όπως φλεγμονώδης νόσος του εντέρου, σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου και πεπτικά έλκη.
Πώς να το διορθώσετε:
- Τρώτε μικρότερα, πιο συχνά γεύματα που είναι πλούσια σε φυτικές ίνες.
- Μείνετε ενυδατωμένοι.
- Προσθέστε ένα προβιοτικό ή πρεβιοτικό συμπλήρωμα για να υποστηρίξετε την υγεία του εντέρου.
- Ενσωματώστε τεχνικές χαλάρωσης όπως βαθιά αναπνοή, διαλογισμό ή γιόγκα.
6. Εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα
Η υπερβολική εργασία μπορεί να αποδυναμώσει το ανοσοποιητικό σας σύστημα, καθιστώντας σας εύκολο στόχο για κρυολογήματα, λοιμώξεις και την εποχική γρίπη που κυκλοφορεί στο γραφείο.
Αρκετοί παράγοντες συμβάλλουν σε αυτό, όπως το χρόνιο στρες και η έλλειψη ύπνου, οι οποίοι μπορούν να μειώσουν τον αριθμό και την αποτελεσματικότητα των λευκών αιμοσφαιρίων, όπως τα λεμφοκύτταρα, που είναι απαραίτητα για την καταπολέμηση λοιμώξεων.
Το στρες διαταράσσει επίσης το μικροβίωμα του εντέρου, οδηγώντας σε φλεγμονή και εξασθενημένη ανοσοαπόκριση.
Πώς να το διορθώσετε:
- Στόχος είναι επτά έως εννέα ώρες ποιοτικού ύπνου κάθε βράδυ.
- Ενσωματώστε δραστηριότητες μείωσης του στρες όπως διαλογισμό ή γιόγκα.
- Να εφαρμόζετε καλή υγιεινή.
- Περιορίστε την κατανάλωση αλκοόλ και καπνού.
- Μείνετε ενημερωμένοι για τα εμβόλια.
7. Κατάθλιψη, άγχος και επαγγελματική εξουθένωση
Όλες οι σωματικές επιπτώσεις από την υπερβολική εργασία επιδεινώνονται από τις συνέπειες στην ψυχική υγεία που μπορεί να προκύψουν από τις πάρα πολλές ώρες εργασίας.
«Οι πολλές ώρες εργασίας (πέραν ακόμη και των 48 ωρών την εβδομάδα) έχουν συσχετιστεί με αυξημένες πιθανότητες εμφάνισης κατάθλιψης και άγχους και αντιμετώπισης αυτών», λέει η Δρ. Άννα Κ. Κωστάκη, ψυχίατρος στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Northwell Staten Island.

Οι υπερβολικές ώρες εργασίας μπορούν επίσης να τροφοδοτήσουν την επαγγελματική εξουθένωση, μια κατάσταση συναισθηματικής, σωματικής και ψυχικής εξάντλησης που προκαλείται από παρατεταμένο ή υπερβολικό στρες.
«Υπάρχουν ακόμη και στοιχεία που υποστηρίζουν ότι υπάρχει αύξηση στις αυτοκτονικές σκέψεις και πράξεις, που σχετίζονται με τις περισσότερες ώρες εργασίας», δήλωσε η Κωστάκη.
Αυτό δεν πηγάζει μόνο από το άγχος της εργασίας, αλλά και από τις θετικές πτυχές της ζωής που παραμερίζονται.
«Η κοινωνικοποίηση και ο χρόνος που περνάμε με αγαπημένα πρόσωπα είναι σημαντικό μέρος της ψυχικής μας υγείας και η μη τήρηση αυτού μπορεί να οδηγήσει σε απομόνωση και μοναξιά, γεγονός που μπορεί να επιδεινώσει την κατάθλιψη και το άγχος», συμπληρώνει η Δρ. Qing.
Πώς να το διορθώσετε:
- Κοιμηθείτε αρκετά.
- Κάντε «διαλείμματα ψυχικής υγείας» για να περπατήσετε, να φάτε ή να συνομιλήσετε με έναν συνάδελφο. Η Δρ. Κωστάκη το αποκαλεί «απελευθέρωση της βαλβίδας στην χύτρα ταχύτητας».
Και να θυμάστε: «Είναι επιτακτική ανάγκη να θέσετε σαφή όρια στην εργασία για τη διατήρηση της σωματικής και ψυχικής υγείας», λέει η Δρ. Κωστάκη. «Για σύντομα χρονικά διαστήματα, μερικές πιο αγχωτικές ημέρες με περισσότερες ώρες εργασίας μπορούν να αναπροσαρμοστούν τις επόμενες ημέρες, αλλά πέρα από αυτό, οποιαδήποτε κέρδη δεν αξίζουν την απώλεια σε ξεκούραση και υγεία», προσθέτει.