Ουκρανία: Ξεκινά η συνάντηση στην Τουρκία με «άκυρο» από Πούτιν και Τραμπ - Τι θα μπει στην ατζέντα

Ο Βλαντίμιρ Πούτιν δεν θα ταξιδέψει τελικά στην Κωνσταντινούπολη για πρόσωπο με πρόσωπο συνομιλίες με τον Βολοντίμιρ Ζελένσκι, με τον χαρακτήρα της συνάντησης στην Τουρκία, που ξεκινά σήμερα Πέμπτη 15 Μαίου, συνεχώς να υποβαθμίζεται και τις εξελίξεις στο ουκρανικό μέτωπο να βυθίζονται στην αβεβαιότητα.

Το Κρεμλίνο έκανε σαφές τελικά το βράδυ της Τετάρτης (15/5), μετά από ημέρες αόριστων διατυπώσεων, ότι ο Ρώσος πρόεδρος δεν προτίθεται να μεταβεί ο ίδιος στην Κωνσταντινούπολη για διαπραγμάτευση με την Ουκρανία. Στην Τουρκία δεν θα πάει ωστόσο ούτε καν ο Ρώσος ΥΠΕΞ και επικεφαλής της ρωσικής διπλωματίας, Σεργκέι Λαβρόφ, όπως συζητιόταν τις προηγούμενες μέρες -και παρά το γεγονός ότι ο Αμερικανός ΥΠΕΞ Ρούμπιο βρίσκεται στην Τουρκία.

Αντίθετα, όπως ανακοίνωσε το Κρεμλίνο, στη ρωσική αντιπροσωπεία στην Κωνσταντινούπολη θα είναι επικεφαλής ο Βλαντιμίρ Μεντίνσκι, ένας σκληροπυρηνικός βοηθός του Πούτιν, ο οποίος ήταν επικεφαλής και στον τελευταίο «άκαρπο» γύρο απευθείας διαπραγματεύσεων ανάμεσα σε Ρωσία και Ουκρανία το 2022.

Λίγο μετά την ανακοίνωση του Κρεμλίνου, ένας Αμερικανός αξιωματούχος δήλωσε ότι ο Ντόναλντ Τραμπ θα απουσιάσει επίσης από τις συνομιλίες, συνεχίζοντας την περιοδεία του στις χώρες του Κόλπου. Βέβαια, ο Αμερικανός πρόεδρος είχε προηγουμένως υπονοήσει ότι θα ταξιδέψει στην Τουρκία μόνο εάν ο Πούτιν ήταν παρών εκεί.

Σύμφωνα με τον Guardian, ο Μεντίνσκι, ο υπερσυντηρητικός πρώην υπουργός Πολιτισμού της Ρωσίας, θα συνοδευτεί στην Κωνσταντινούπολη από τον Ρώσο υφυπουργό Άμυνας Αλεξάντερ Φόμιν, τον υφυπουργό Εξωτερικών Μιχαήλ Γκαλούζιν, και τον Ιγκόρ Κοστιούκοφ, επικεφαλής της ρωσικής στρατιωτικής υπηρεσίας πληροφοριών.

Η απόφαση της Μόσχας να διορίσει τον Μεντίνσκι ως επικεφαλής των συνομιλιών υποδηλώνει ότι στοχεύει στην αναβίωση των διαπραγματεύσεων στα πρότυπα του γύρου της Κωνσταντινούπολης το 2022, ο οποίος περιελάμβανε μαξιμαλιστικές απαιτήσεις όπως η περιστολή του ουκρανικού στρατού και η παρεμπόδιση της ανοικοδόμησης της Ουκρανίας με δυτική υποστήριξη - όροι που το Κίεβο απέρριψε ως απαράδεκτους.

Στην αμερικανική αντιπροσωπεία που θα πάρει μέρος στις συνομιλίες συμμετέχουν ο υπουργός Εξωτερικών Μάρκο Ρούμπιο και απεσταλμένοι του Τραμπ, ο Στιβ Γουίτκοφ και ο Κιθ Κέλογκ.

Ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν είχε χθες βράδυ συνάντηση με ορισμένους από τους πιο υψηλόβαθμους αξιωματούχους της Ρωσίας για τις επερχόμενες ειρηνευτικές συνομιλίες με την Ουκρανία, ανακοίνωσε σήμερα το Κρεμλίνο.

Μεταξύ αυτών που συμμετείχαν στη συνάντηση ήταν ο υπουργός Άμυνας Αντρέι Μπελοούσοφ, ο αρχηγός του Γενικού Επιτελείου των ενόπλων δυνάμεων της Ρωσίας Βαλέρι Γκεράσιμοφ, ο Γραμματέας του Συμβουλίου Ασφαλείας Σεργκέι Σοϊγκού, ο σύμβουλος εξωτερικής πολιτικής του Κρεμλίνου Γιούρι Ουσάκοφ, ο υπουργός Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ, ο επικεφαλής των υπηρεσιών πληροφοριών και Ρώσοι υψηλόβαθμοι διοικητές.

Δεν συμφωνούν ούτε στην ώρα - Τι μπορεί να μπει στο τραπέζι

Οι συνομιλίες για την Ουκρανία, που θα διεξαχθούν σήμερα στην Κωνσταντινούπολη, είναι προγραμματισμένο να ξεκινήσουν περίπου στις 10:00 (τοπική ώρα και ώρα Ελλάδας), όπως μετέδωσε το ρωσικό πρακτορείο TASS επικαλούμενο πηγή που έχει γνώση της υπόθεσης.

Η πηγή αυτή δήλωσε ότι οι διαπραγματεύσεις θα διεξαχθούν στο ανάκτορο Ντολμά Μπαχτσέ και θα είναι κλειστές για τον Τύπο.

Από την πλευρά του, Ουκρανός αξιωματούχος δήλωσε ότι δεν έχει υπάρξει συμφωνία για την ώρα έναρξης των συνομιλιών με τη Ρωσία στην Κωνσταντινούπολη της Τουρκίας, απορρίπτοντας τις πληροφορίες που μετέδωσαν νωρίτερα ρωσικά μέσα ενημέρωσης.

Ο Αντρίι Κοβαλένκο, στέλεχος του συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας και Άμυνας της Ουκρανίας, επεσήμανε στο Telegram ότι «δεν είναι προγραμματισμένο και δεν είναι αλήθεια» ότι οι συνομιλίες θα ξεκινήσουν στις 10 το πρωί.

Άγνωστο είναι βέβαια τι μπορεί να συζητηθεί από τις δύο πλευρές.

Ο Τραμπ επιθυμεί οι δύο πλευρές να συμφωνήσουν σε εκεχειρία 30 ημερών, με τον Ζελένσκι να στηρίζει την πρόταση αυτή. Ωστόσο ο Πούτιν έχει δηλώσει ότι θέλει πρώτα να ξεκινήσουν συνομιλίες στις οποίες θα συζητηθούν οι λεπτομέρειες μιας εκεχειρίας.

Εξάλλου ένας Ρώσος βουλευτής δήλωσε χθες ότι ένα ακόμη θέμα που ίσως να συζητηθεί σήμερα είναι μια μεγάλη ανταλλαγή αιχμαλώτων πολέμου μεταξύ των δύο πλευρών.

Ο Ουκρανός υπουργός Εξωτερικών Αντρίι Σίμπιχα δήλωσε νωρίτερα σήμερα Πέμπτη (15/5) ότι συναντήθηκε με τον Ρούμπιο για να του παρουσιάσει το όραμα του Ζελένσκι για ειρήνη και «για να συντονίσουμε τις θέσεις μας αυτή την κρίσιμη εβδομάδα».

Οι δύο πλευρές βρίσκονται σε τόσο μεγάλη απόσταση μεταξύ τους που δεν είναι σαφές τι θα αφορούν οι συνομιλίες, όπως τονίζει το CNN.

Ο Ζελένσκι δήλωσε την Τρίτη ότι οτιδήποτε άλλο εκτός από μια συμφωνία για άνευ όρων κατάπαυση του πυρός θα ήταν αποτυχία.

Ο Πούτιν, εν τω μεταξύ, δήλωσε ότι ενώ η Ρωσία δεν αποκλείει ότι «κατά τη διάρκεια αυτών των συνομιλιών θα υπάρξει η πιθανότητα να διευθετηθεί κάποιο είδος νέας εκεχειρίας, μια νέα κατάπαυση του πυρός», οι συνομιλίες θα στοχεύουν στην εξάλειψη των «βασικών αιτιών» της σύγκρουσης.

Οι «βασικές αιτίες» που αναφέρει περιλαμβάνουν μακροχρόνιες ρωσικές απαιτήσεις που περιλαμβάνουν την ύπαρξη της Ουκρανίας - πρώην μέρους της Σοβιετικής Ένωσης - ως κυρίαρχου κράτους και την επέκταση του ΝΑΤΟ προς τα ανατολικά από το τέλος του Ψυχρού Πολέμου.

Καμία από τις δύο απαιτήσεις δεν είναι διαπραγματεύσιμη για την Ουκρανία ή τους συμμάχους της.

Το χρονικό μιας ναρκοθετημένης συνάντησης

Όλα ξεκίνησαν με μια απροσδόκητη δήλωση του Πούτιν, την Κυριακή (11/5), ότι θα έπρεπε να ξεκινήσουν άμεσα, απευθείας διαπραγματεύσεις μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας, «χωρίς προϋποθέσεις».

Με αυτήν την πρόταση, ο Ρώσος πρόεδρος θέλησε να απαντήσει στο ευρωπαϊκό τελεσίγραφο, όταν οι ηγέτες της Γερμανίας, της Γαλλίας, της Πολωνίας και του Ηνωμένου Βασιλείου απαίτησαν από τη Ρωσία να αποδεχτεί μια πρόταση κατάπαυσης του πυρός 30 ημερών ή να αντιμετωπίσει έναν νέο γύρο «μαζικών» κυρώσεων.

Οι Ευρωπαίοι και η Ουκρανία αρχικά δήλωσαν ότι δεν μπορούν να υπάρξουν συνομιλίες πριν συμφωνηθεί κατάπαυση του πυρός, αλλά αυτό άλλαξε γρήγορα όταν ενεπλάκη ο Τραμπ. Σε μια ανάρτηση στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, προέτρεψε δημόσια τον Ζελένσκι να «ΚΑΝΕΙ ΤΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ, ΤΩΡΑ!!!».

Ο Ζελένσκι «σήκωσε το γάντι», ανακοινώνοντας ότι θα ταξιδέψει ο ίδιος στην Τουρκία και καλώντας τον Πούτιν να κάνει το ίδιο. Ο Ουκρανός ηγέτης ξεκαθάρισε ότι δεν θα συναντηθεί με κανέναν άλλο Ρώσο αξιωματούχο, υποστηρίζοντας ότι «όλα στη Ρωσία εξαρτώνται από τον Πούτιν».

Τα «απόνερα» της άρνησης Πούτιν

Με την επιλογή του να στείλει στην Κωνσταντινούπολη... τα «τσικό», ο Πούτιν δίνει στον Ζελένσκι την ευκαιρία να τονίσει, για άλλη μια φορά, ότι η Ρωσία δεν παίρνει στα σοβαρά την ειρήνη.

Αυτό το μήνυμα θα έχει βέβαια παραλήπτη και τον Τραμπ. Το Κίεβο και οι Ευρωπαίοι σύμμαχοί του έχουν δηλώσει εδώ και καιρό ότι δεν πιστεύουν ότι ο Πούτιν ενδιαφέρεται σοβαρά για διαπραγματεύσεις για ειρήνη.

Ο Ζελένσκι βρισκόταν καθ’ οδόν προς την Άγκυρα το βράδυ της Τετάρτης, όπου έχει προγραμματιστεί να συναντηθεί με τον Τούρκο πρόεδρο, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, την Πέμπτη (15/5), σύμφωνα με τους βοηθούς του.

Αργά την Τετάρτη, ο υπουργός Εξωτερικών της Ουκρανίας, Αντρέι Σιμπιχά, δημοσίευσε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης φωτογραφίες από μια συνάντηση στην Τουρκία με τον υπουργό Εξωτερικών των ΗΠΑ, Μάρκο Ρούμπιο, και τον Αμερικανό γερουσιαστή Λίντσεϊ Γκράχαμ. Ο Σιμπιχά δήλωσε ότι οι τρεις άνδρες συναντήθηκαν για να «περαιτέρω ειρηνευτικές προσπάθειες και να συντονίσουν τις θέσεις τους κατά τη διάρκεια αυτής της κρίσιμης εβδομάδας».

Οι Ευρωπαίοι ηγέτες έχουν υποσχεθεί να αυξήσουν την πίεση στη Ρωσία εάν οι συνομιλίες στην Τουρκία αποτύχουν, αλλά το ερώτημα παραμένει εάν μπορούν να πείσουν τον Τραμπ να συμμετάσχει στις προσπάθειές τους να σφίξουν τα λουριά στη Μόσχα.

Ο Γερμανός καγκελάριος Φρίντριχ Μερτς δήλωσε την Τετάρτη ότι δεν πρέπει να υπάρξει καμία διευθέτηση στην Ουκρανία με τη μορφή μιας «επιβαλλόμενης ειρήνης» από τη Μόσχα.

Ρόλο «ειρηνοποιού» διεκδικεί και ο... Λούλα

Η Βραζιλία και η Κίνα, οι οποίες έχουν θερμούς δεσμούς με τη Μόσχα, υποστήριξαν επίσης τις συνομιλίες μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας.

Μιλώντας σε συνέντευξη Τύπου στο Πεκίνο, ο πρόεδρος της Βραζιλίας, Λουίζ Ινάσιο Λούλα ντα Σίλβα, δήλωσε ότι θα πιέσει τον Πούτιν να συμμετάσχει στις συνομιλίες με τον Ζελένσκι. «Θα προσπαθήσω να μιλήσω με τον Πούτιν», είπε ο Λούλα, προσθέτοντας ότι σχεδίαζε να ταξιδέψει στη Μόσχα. «Δεν μου κοστίζει τίποτα να πω: "Έι, σύντροφε Πούτιν, πήγαινε στην Κωνσταντινούπολη και διαπραγματεύσου, γαμώτο"».

Η Βραζιλία και η Κίνα εξέδωσαν κοινή δήλωση την Τρίτη ζητώντας άμεσες διαπραγματεύσεις ως τον «μόνο τρόπο για τον τερματισμό της σύγκρουσης».