Παγκόσμια Ημέρα Μέλισσας: Όσα δεν ξέρουμε για τις αφανείς ηρωίδες του πλανήτη

Τις ακούμε να βουίζουν γύρω μας την άνοιξη. Τις βλέπουμε να χορεύουν από λουλούδι σε λουλούδι, να γυρίζουν κυκλικά πάνω από αγρούς και κήπους. Και τις σκεφτόμαστε συχνά μόνο για το μέλι τους. Όμως οι μέλισσες είναι κάτι πολύ περισσότερο από αυτό – είναι οι σιωπηλές φύλακες της ζωής στον πλανήτη.

Η Παγκόσμια Ημέρα της Μέλισσας, στις 20 Μαΐου, δεν είναι απλώς μια υπενθύμιση για την ύπαρξή τους, αλλά ένα κάλεσμα να τις γνωρίσουμε καλύτερα. Γιατί υπάρχουν τόσα που δεν ξέρουμε για αυτές…

1. Οι μέλισσες «μιλούν» με χορό

Μπορεί να μην έχουν φωνή, αλλά έχουν γλώσσα. Όταν μια μέλισσα βρει μια καλή πηγή τροφής, επιστρέφει στην κυψέλη και... χορεύει. Ο «χορός της ανατάραξης» – μια κυκλική ή ημικυκλική κίνηση – ενημερώνει τις υπόλοιπες για την κατεύθυνση και την απόσταση των λουλουδιών. Πρόκειται για ένα από τα πιο εντυπωσιακά παραδείγματα μη λεκτικής επικοινωνίας στη φύση.

2. Έχουν εξαιρετική μνήμη

Οι μέλισσες μπορούν να θυμούνται τοποθεσίες, να αναγνωρίζουν χρώματα και σχήματα, ακόμη και να λύνουν απλά προβλήματα. Ο εγκέφαλός τους έχει μέγεθος όσο ένας κόκκος άμμου, αλλά είναι ιδιαίτερα αποδοτικός.

3. Δεν φτιάχνουν όλες οι μέλισσες μέλι

Στον κόσμο υπάρχουν πάνω από 20.000 είδη μελισσών, και μόνο ένα μικρό ποσοστό από αυτές είναι «μελισσοκομικές» – δηλαδή παράγουν μέλι και ζουν σε οργανωμένες κοινωνίες. Οι περισσότερες είναι μοναχικές, ζουν σε υπόγειες φωλιές ή σε κορμούς και παίζουν τεράστιο ρόλο στην επικονίαση.

4. Χάρη στις μέλισσες έχουμε το ένα τρίτο της τροφής μας

Αν εξαφανίζονταν οι μέλισσες, θα χανόταν το 70% των φρούτων και λαχανικών. Από το μήλο και το αμύγδαλο μέχρι τον καφέ και το κακάο, η επικονίαση είναι το μυστικό της ζωής – κι αυτή γίνεται κυρίως από μέλισσες.

5. Κινδυνεύουν σοβαρά

Η εντατική γεωργία, τα φυτοφάρμακα, η κλιματική αλλαγή και η καταστροφή των φυσικών οικοσυστημάτων έχουν οδηγήσει σε δραματική μείωση του πληθυσμού των μελισσών παγκοσμίως. Αν οι μέλισσες εξαφανιστούν, δεν θα χαθεί μόνο το μέλι – αλλά και η ίδια η τροφική αλυσίδα.

6. Έχουν κοινωνία με απόλυτη τάξη

Στην κυψέλη κάθε μέλισσα έχει ρόλο: εργάτριες, φύλακες, καθαρίστριες, τροφές για τις προνύμφες, και φυσικά η βασίλισσα. Δεν υπάρχουν ηγέτες με εξουσία – μόνο ανάγκη για συνεργασία και αρμονία.

7. Το μέλι δεν χαλάει ποτέ

Αρχαίοι τάφοι στην Αίγυπτο περιείχαν δοχεία με μέλι που ήταν ακόμα βρώσιμο έπειτα από 3.000 χρόνια! Είναι το μόνο τρόφιμο που δεν έχει ημερομηνία λήξης – ένα ακόμη θαύμα από τα φτερά των μελισσών.

Την επόμενη φορά που θα δεις μια μέλισσα να γλιστρά σε ένα άνθος, θυμήσου ότι βλέπεις μια μικρή, αθόρυβη ηρωίδα που εργάζεται αδιάκοπα για να διατηρεί τον κύκλο της ζωής. Και ίσως, εκείνη τη στιγμή, την ακούσεις κι εσύ να χορεύει.