Παραδοσιακά μελομακάρονα: Από που πήραν την ονομασία τους - Η πιο εύκολη συνταγή
Παραδοσιακά μελομακάρονα: Είναι από τα πιο δημοφιλή γλυκά των Χριστουγέννων και φτιάχνονται με βασικά και εποχικά υλικά, ελαιόλαδο, χυμό πορτοκαλιού, μέλι, καρύδια.
Η λέξη ετυμολογικά προέρχεται από την αρχαιοελληνική «μακαρία», ένα είδος ζυμωτής, ημίγλυκης ψυχόπιτας με οβάλ σχήμα, σαν μεγάλο σημερινό μελομακάρονο, που την σέρβιραν στα νεκρώσιμα δείπνα για να τιμηθεί η μνήμη του αποθανόντος, να μακαριστεί δηλαδή ο νεκρός, ο μακαρίτης.
Στα μεσαιωνικά και βυζαντινά χρόνια, το νεκρώσιμο δείπνο συνολικά ονομαζόταν «μακαρωνία» και, εκτός από τη μακαρία, σερβίρονταν και ζυμαρικά. Με τα χρόνια, η μακαρία κόπηκε σε πιο εύχρηστα, ατομικά κομμάτια και, για να γλυκάνει κάπως ο πόνος της απώλειας για τον νεκρό, περιλούστηκε με αραιωμένο μέλι, δίνοντας πια την τελική μορφή στο μελομακάρονο που γνωρίζουμε, αλλά και το όνομά του: μέλι + μακαρία = μελομακάρονο.
Γιατί όμως ένα «θλιβερό» γλύκισμα σερβίρεται τις ημέρες των γιορτών, που είναι κατεξοχήν ημέρες χαράς; Μα ακριβώς για να διατηρήσουμε τη μνήμη των αγαπημένων μας, που νιώθουμε ότι μας λείπουν πολύ περισσότερο αυτές τις ημέρες της οικογενειακής θαλπωρής.
Συχνά τα μελομακάρονα συγχέονται με τα φοινίκια, που έφεραν μαζί τους οι πρόσφυγες από την Πόλη και τη Μικρά Ασία. Η διαφορά όμως είναι ότι τα φοινίκια είναι χριστουγεννιάτικα μπισκότα, αρκετά μεγαλύτερα σε μέγεθος από τα μελομακάρονα, έχουν γέμιση με μέλι, καρύδια και κανέλα και δεν σιροπιάζονται πάντα.
Υπάρχουν δεκάδες συνταγές για μελομακάρονα και εξίσου πολλές παραλλαγές, με σοκολάτα, γλάσο, γεμιστά κλπ.
Εμείς θα σας δείξουμε μια πανεύκολη συνταγή για τα γνωστά, καλά μελωμένα και παραδοσιακά μελομακάρονα.
Υλικά
(για 60 τεμάχια)
Για τη ζύμη
- 2 φλιτζ. τσαγιού εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο
- 1 φλιτζ. τσαγιού ζάχαρη
- 1/4 φλιτζ. τσαγιού κονιάκ
- 1 κουτ. γλυκού κανέλα σε σκόνη
- 1/2 κουτ. γλυκού γαρίφαλο, τριμμένο
- ξύσμα από 1 πορτοκάλι
- 3/4 φλιτζ. τσαγιού χυμός πορτοκαλιού
- 1 κουτ. γλυκού μαγειρική σόδα
- περίπου 1 κιλό αλεύρι για όλες τις χρήσεις
- 2 κουτ. γλυκού μπέικιν πάουντερ
Για το σιρόπι
- 2 φλιτζ. τσαγιού νερό
- 2 φλιτζ. τσαγιού ζάχαρη
- 2 φλιτζ. τσαγιού μέλι
- 1/4 λεμονιού
- 1/4 πορτοκαλιού
- 1 ξυλάκι κανέλας (αν θέλουμε)
Για το καρύδι
- 1 κιλό καρύδια
- 1 κουτ. σούπας μαύρη ζάχαρη
- 1/3 κουτ. σούπας κανέλα
Εκτέλεση
Ετοιμάζουμε τη ζύμη για τα μελομακάρονα. Σε ένα μεγάλο μπολ βάζουμε όλα τα υγρά, δηλαδή το ελαιόλαδο, το κονιάκ εκτός του χυμού πορτοκαλιού και προσθέτουμε τη ζάχαρη και τα αρωματικά (κανέλα, γαρίφαλο και ξύσμα).
Διαλύουμε τη σόδα μέσα στον χυμό πορτοκαλιού και προσθέτουμε στα υπόλοιπα υγρά, με προσοχή γιατί η σόδα με τον χυμό αφρίζει.
Ανακατεύουμε τα υλικά με ένα σύρμα χειρός και μόλις λιώσει η ζάχαρη και ξεκινάμε να προσθέτουμε το αλεύρι, στο οποίο έχουμε προσθέσει και το μπέικιν πάουντερ.
Ανακατεύουμε και ζυμώνουμε ελαφρώς με το χέρι μας μέχρι να ενσωματωθεί το αλεύρι. Προσοχή, δεν θέλει πολύ ανακάτεμα για να μην σφίξει η ζύμη και να μην βγάλει το λάδι της.
Προσθέτουμε σιγά σιγά όσο από το υπόλοιπο αλεύρι χρειάζεται μέχρι να σχηματιστεί μια μαλακή ζύμη που να πλάθεται.
Πλάθουμε μελομακάρονα σε μεσαίο μέγεθος (ή όπως προτιμάμε) και ακουμπάμε τη μία πλευρά τους -πιέζοντας ελαφρώς- πάνω σε έναν τρίφτη ή σε μια σχάρα για να κάνουμε ένα ανάγλυφο σχέδιο.
Τοποθετούμε σε δύο λαμαρίνες στρωμένες με αντικολλητικό χαρτί.
Ψήνουμε σε προθερμασμένο φούρνο, στους 170-180°C (αντιστάσεις πάνω-κάτω) για περίπου 20-25 λεπτά μέχρι να πάρουν χρώμα.
Τα βγάζουμε και τα αφήνουμε να κρυώσουν για να τα σιροπιάσουμε.
Προσοχή: κρύα μελομακάρονα, ζεστό σιρόπι.
Εντωμεταξύ έχουμε κόψει τα καρύδια στον πολυκόφτη, προσέχοντας να μην γίνουν σκόνη. Τα ανακατεύουμε με τη ζάχαρη και την κανέλα.
Για το σιρόπι
Σε μια κατσαρόλα βάζουμε όλα τα υλικά μαζί και τοποθετούμε σε δυνατή φωτιά, ανακατεύοντας μέχρι να λιώσει το μέλι. Έπειτα, αφήνουμε το σιρόπι να βράσει μέχρι να δέσει, περίπου 4 λεπτά από όταν αρχίσει να κοχλάζει.
Δεν το βγάζουμε από τη φωτιά, αλλά το διατηρούμε ζεστό, πάνω στο μάτι, σε πολύ χαμηλή φωτιά. Ρίχνουμε τα κρύα μελομακάρονα για 2-3 λεπτά από κάθε πλευρά.
Τα βγάζουμε με τρυπητή κουτάλα και τα τοποθετούμε απευθείας στην πιατέλα που θα τα σερβίρουμε, σε στρώσεις. Ενδιάμεσα από κάθε στρώση πασπαλίζουμε με το καρύδι.
