ΠΑΣΟΚ: Πυρά σε Μενδώνη για δεξίωση στη Σπιναλόγκα - «Ανεπίτρεπτη εμπορευματοποίηση του μνημείου»

Οι βουλευτές του ΠΑΣΟΚ, Κατερίνα Σπυριδάκη (Τομεάρχης Τουρισμού) και Νάγια Γρηγοράκου (Τομεάρχης Πολιτισμού), κατέθεσαν ερώτηση στην Υπουργό Πολιτισμού, Λίνα Μενδώνη, καταδικάζοντας τη διοργάνωση δεξίωσης στον ιστορικά ευαίσθητο χώρο της Σπιναλόγκα καθώς  όπως σημειώνουν η ενέργεια αυτή συνιστά αλλοίωση του χαρακτήρα του μνημείου και προσβολή στη μνήμη των ανθρώπων που έζησαν εκεί ως λεπροί έως το 1957.

Η εκδήλωση αφορούσε ένα γεύμα των «Ποσειδωνίων», το οποίο παρατέθηκε στον υπαίθριο χώρο κάτω από τα ενετικά τείχη και το νεκροταφείο της Σπιναλόγκας κι έλαβε χώρα με την άδεια του υπουργείου Πολιτισμού και συγκεκριμένα του Οργανισμού Διαχείρισης και Ανάπτυξης Πολιτιστικών Πόρων (ΟΔΑΠ), ο οποίος μισθώνει σε ιδιώτη το αναψυκτήριο του νησιού.

Το θέμα της δεξίωσης στη Σπιναλόγκα αναδείχθηκε από δημοσίευμα της «Εφημερίδας των Συντακτών», προκαλώντας ερωτήματα για την προστασία ενός αρχαιολογικού χώρου που έχει κηρυχθεί ως τέτοιος εδώ και σχεδόν πενήντα χρόνια. Επιπλέον, γίνονται συστηματικές προσπάθειες για την ένταξή του στον κατάλογο μνημείων της UNESCO.

Σύμφωνα με την εφημερίδα, το ΦΕΚ κήρυξης του αρχαιολογικού χώρου (699/Β/26-5-1976) κάνει ρητή αναφορά στο σύνολο του νησιού. Αξίζει να σημειωθεί ότι από το 1970 (ΦΕΚ 666/Β/23-9-1970), η Σπιναλόγκα έχει κηρυχθεί και ως προστατευόμενος τόπος φυσικού κάλλους.

Προσβολή στη μνήμη και θεσμικά ζητήματα

Το ΠΑΣΟΚ ασκεί αυστηρή κριτική στην απόφαση του Υπουργείου Πολιτισμού και του ΟΔΑΠ να επιτρέψουν μια κοινωνική εκδήλωση με τραπέζια, ζωντανή μουσική, ημιμόνιμες κατασκευές και περίπου 80 καλεσμένους σε έναν τόπο συνδεδεμένο με τον ανθρώπινο πόνο. Αυτό το γεγονός εγείρει σοβαρά ζητήματα θεσμικής ευθύνης και πολιτιστικής διαχείρισης, καθώς αντιβαίνει στον σεβασμό που οφείλεται σε ένα μνημείο τέτοιας ιστορικής σημασίας.

Εμπορευματοποίηση και αποκλεισμός από την UNESCO

Οι Βουλευτές χαρακτηρίζουν το περιστατικό ως ένα ξεκάθαρο δείγμα της πολιτικής εμπορευματοποίησης του πολιτισμού που εφαρμόζει η ηγεσία του Υπουργείου. Αντί για την ουσιαστική προστασία και ανάδειξη της ιστορικής ταυτότητας της Σπιναλόγκας, επιλέγεται η αξιοποίησή της ως επικοινωνιακός χώρος εντυπωσιασμού. Αυτό όχι μόνο αλλοιώνει τον χαρακτήρα του μνημείου, αλλά θέτει και ταφόπλακα σε κάθε μελλοντική δυνατότητα ένταξής του στον Κατάλογο Μνημείων Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO.

Υποβάθμιση της ταυτότητας του μνημείου και εγκατάλειψη υποδομών

Η ερώτηση του ΠΑΣΟΚ υπογραμμίζει επίσης τη συστηματική υποβάθμιση της ουσιαστικής ταυτότητας της Σπιναλόγκας από το Υπουργείο Πολιτισμού. Παρά τις αρχικές προσπάθειες για ένταξη στην UNESCO, το Υπουργείο έχει προωθήσει ένα ενετικό αφήγημα, αποσιωπώντας τη μοναδικότητα του μνημείου ως τόπου εγκλεισμού και κοινωνικού αποκλεισμού. Επιπλέον, εκφράζεται ανησυχία για την εγκατάλειψη των υποδομών του νησιού, όπως η έλλειψη υδροδότησης, ηλεκτροδότησης και μώλου, καθώς και η αναντιστοιχία της τιμής του εισιτηρίου με τις παρεχόμενες υπηρεσίες.

Απαιτούνται απαντήσεις και θεσμική διασφάλιση

Οι Βουλευτές ζητούν από την Υπουργό να απαντήσει σχετικά με την αδειοδότηση και νομιμότητα της εκδήλωσης, την πορεία της υποψηφιότητας του μνημείου στην UNESCO και την εγκατάλειψη των υποδομών. Κυρίως, απαιτούν θεσμική διασφάλιση ότι παρόμοια γεγονότα που προσβάλλουν τον ιστορικό και ηθικό πυρήνα της Σπιναλόγκας δεν θα επαναληφθούν ποτέ ξανά.

Σπιναλόγκα: Μια νησίδα με πλούσια ιστορία

Η Σπιναλόγκα, ένα νησί 85 στρεμμάτων με υψόμετρο 53 μέτρα, βρίσκεται στην είσοδο του κόλπου της Ελούντας, στον Νομό Λασιθίου. Η στρατηγική της θέση επέτρεψε τον έλεγχο του φυσικού λιμανιού και οδήγησε στην περιτείχισή της κατά την αρχαιότητα, για την προστασία της αρχαίας πόλης της Ολούντος.

Από βενετικό οχυρό σε οθωμανικό οικισμό

Τον 16ο αιώνα, οι Βενετοί έχτισαν ένα από τα σημαντικότερα επιθαλάσσια προμαχωνικά οχυρά της Μεσογείου. Ως λιμάνι, η Σπιναλόγκα αποτέλεσε σταυροδρόμι πολιτισμών, διευκολύνοντας όχι μόνο το εμπόριο αλλά και τη διάδοση ιδεών και τεχνών. Το 1718, το φρούριο παραχωρήθηκε στους Οθωμανούς, και κατά τον 19ο αιώνα φιλοξένησε τον μεγαλύτερο οθωμανικό οικισμό της ανατολικής Κρήτης μετά τον Χάνδακα.

Το Λεπροκομείο της Σπιναλόγκας

Η ιστορία της Σπιναλόγκας πήρε μια διαφορετική τροπή το 1903, όταν η Κρητική Πολιτεία αποφάσισε να λειτουργήσει εκεί Λεπροκομείο, για τον υποχρεωτικό εγκλεισμό των χανσενικών ασθενών. Αυτή η περίοδος, που διήρκεσε έως το 1957, σημάδεψε το νησί με μια μοναδική, αλλά και οδυνηρή, ιστορία ανθρώπινου πόνου και κοινωνικού αποκλεισμού.