Πόλεμος στην Ουκρανία: Η περιβαλλοντική καταστροφή και οι κίνδυνοι για την υγεία μας

Πόλεμος στην Ουκρανία: Οι μάχες δεν έχουν κόστος μόνο σε ανθρώπινες ζωές που είναι και η σημαντικότερη επίπτωση, αλλά προκαλούν μεγάλη φθορά και στο τοπικό περιβάλλον.

Εκτός από την καταστροφή του φυσικού και του αστικού περιβάλλοντος αλλά και τους φυσικούς πόρους που θα χρειαστούν για την αποκατάστασή του, μπορεί να προκληθούν προβλήματα από την πιθανή απελευθέρωση ακτινοβολίας από έναν από τους πυρηνικούς σταθμούς ηλεκτροπαραγωγής της Ουκρανίας. Άλλη συνέπεια είναι η παραγωγή καρκινογόνου σκόνης από βομβαρδισμένα κτίρια, μακροπρόθεσμες δηλαδή απειλές, με επιπτώσεις που είναι πιθανό να αντηχούν για χρόνια και δεκαετίες μετά το τέλος των μαχών.

«Οι πολίτες εξαρτώνται από το άμεσο περιβάλλον και το περιβάλλον τους», λέει ο Richard Pearshouse, διευθυντής του τμήματος περιβάλλοντος και ανθρωπίνων δικαιωμάτων της Human Rights Watch.

Όλοι οι πόλεμοι δημιουργούν καταστροφικές περιβαλλοντικές απειλές για τους αμάχους, αλλά οι μάχες στην Ουκρανία θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε ιδιαίτερα καταστροφικές περιβαλλοντικές συνέπειες, επειδή η χώρα είναι πολύ βιομηχανοποιημένη, ιδιαίτερα στα ανατολικά, που θεωρείται η βιομηχανική καρδιά της Ουκρανίας.

Ο πόλεμος αλλάζει επίσης πάρα πολύ τους κινδύνους που ενέχουν τέτοιες εγκαταστάσεις. Κάποιοι κίνδυνοι μπορεί να είναι σχετικά περιορισμένοι υπό κανονικές συνθήκες, αλλά θα μπορούσαν να σκοτώσουν ή να αρρωστήσουν χιλιάδες αν πληγούν από βομβαρδισμούς.

Οι πυρηνικές εγκαταστάσεις αποτελούν χαρακτηριστικό παράδειγμα, ιδιαίτερα μετά την επίθεση των ρωσικών δυνάμεων στην ζώνη αποκλεισμού του Τσερνόμπιλ και οι μάχες για τον πυρηνικό σταθμό της Ζαπορίζια στα νοτιοανατολικά της κομητείας νωρίτερα, που πυροδότησαν φωτιά στις εγκαταστάσεις.

Ένα μεγάλο ατύχημα σε οποιαδήποτε τοποθεσία θα μπορούσε να έχει τεράστιες επιπτώσεις για την Ουκρανία, την ευρύτερη περιοχή ή ακόμα και ολόκληρο το ημισφαίριο, λένε στο περιοδικό Time η Olena Pareniuk και η Kateryna Shavanova, δύο Ουκρανοί ραδιοβιολόγοι με μεγάλη εμπειρία στο Τσερνόμπιλ.

Εάν το τεράστιο χαλύβδινο καταφύγιο σε σχήμα τόξου που κατασκευάστηκε για να περιορίσει τα υπολείμματα του αντιδραστήρα Νο. 4 του Τσερνόμπιλ υποστεί βλάβη, θα μπορούσε να εξαπλώσει ραδιενεργή σκόνη σε ολόκληρη την περιοχή. Και ένα ατύχημα στην Ζαπορίζια, το οποίο φιλοξενεί ποσότητα πυρηνικού υλικού ισοδύναμη με 20 Τσερνόμπιλ, θα μπορούσε να είναι ακόμη πιο καταστροφικό από την κατάρρευση του Τσερνόμπιλ το 1986, καθώς ο συνεχιζόμενος πόλεμος θα μπορούσε να καταστήσει σχεδόν αδύνατο να υπάρξει μια αποτελεσματική αντίδραση εκκαθάρισης (χρειάστηκαν περίπου 500.000 «εκκαθαριστές» που στρατολογήθηκαν από όλη την ΕΣΣΔ για να περιορίσουν την καταστροφή του Τσερνομπίλ).

Το υπουργείο Περιβαλλοντικής Προστασίας της Ουκρανίας έχει κάνει προσπάθειες να καταγράψει τις περιβαλλοντικές ζημιές που προκλήθηκαν από τις ρωσικές επιθέσεις. Και ορισμένες ΜΚΟ έχουν εργαστεί εξ αποστάσεως για να προσπαθήσουν να χαρτογραφήσουν πιθανούς περιβαλλοντικούς κινδύνους, τόσο για να προειδοποιήσουν τους αμάχους όσο και για να βοηθήσουν στις προσπάθειες καθαρισμού όταν τελειώσει τελικά ο πόλεμος.