Palantir Ελλάδα και ο ρόλος του Alex Karp

Με άρθρο του στην εφημερίδα Frankfurter Rundschau, ο ανταποκριτής γερμανόφωνων ΜΜΕ, Ferry Batzoglou, προσπαθεί να ρίξει φως στη μυστηριώδη εταιρεία Palantir και την παρουσία της στην Ελλάδα.

Φέρει τον τίτλος: «Υγεία και Προστασία Δεδομένων - Κυνήγι για τα προσωπικά δεδομένα των ασθενών» και τον υπότιτλο «Η αμφιλεγόμενη αμερικανική εταιρεία Palantir επεκτείνει τη δράση της στο πλαίσιο της κρίσης του κορoνοϊού».

Το άρθρο του Ferry Batzoglou 

Από τότε που ο Έλληνας Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης ανέλαβε τα καθήκοντά του τον Ιούλιο του 2019, η παραμικρή, ακόμα και σύντομη τηλεδιάσκεψη που λαμβάνει χώρα στο τεράστιο γραφείο του στον πρώτο όροφο της επίσημης κατοικίας του στην Αθήνα «Μέγαρο Μαξίμου» με αρχηγούς κρατών και κυβερνήσεων, Διευθυντές εταιρειών και άλλες προσωπικότητες επικοινωνείται στον έξω κόσμο ταχύτατα και ευρύτατα από έναν ολόκληρο στρατό υπαλλήλων υπεύθυνων για θέματα Τύπου, τους οποίους έχει στρατολογήσει. Εκτός από μία: Την τηλεδιάσκεψη της 3ης Δεκεμβρίου.

Στην οθόνη εμφανίστηκε ο Alex Karp, επικεφαλής της αμερικανικής εταιρείας Palantir Technologies, και ο κορυφαίος μάνατζερ της Palantir Josh Harris. Η συνομιλία, στην οποία συμμετείχε και ο Υπουργός Ψηφιακής Διακυβέρνησης Κυριάκος Πιερρακάκης, περιστράφηκε γύρω από την επέκταση της συνεργασίας μεταξύ του ελληνικού κράτους και της Palantir, όπως ανακοίνωσε η εταιρεία σε σύντομη ανακοίνωσή της στις 7 Δεκεμβρίου.

Στα τέλη Νοεμβρίου, ο Πρέσβης των ΗΠΑ στην Αθήνα αποκάλυψε μάλλον κατά τύχη ότι υπάρχει συνεργασία μεταξύ της Αθήνας και της Palantir, όταν και επαίνεσε σε υψηλότατους τόνους την ελληνική κυβέρνηση για τη χρήση των υπηρεσιών μίας σειράς αμερικανικών εταιρειών στο πλαίσιο της καταπολέμησης του κορονοϊού.

Η αμερικανική εταιρία ανάπτυξης λογισμικού που εδρεύει στο Palo Alto της Καλιφόρνια ειδικεύεται στο επονομαζόμενο Data-Mining, την εξόρυξη δεδομένων, καθώς και στην ανάλυση και αποθήκευση μεγάλου όγκου δεδομένων. Λέξη-κλειδί: Big Data. Η επωνυμία της εταιρείας Palantir προέρχεται από την ονομασία «Palantiri», τις «πέτρες που βλέπουν» στο φανταστικό μυθιστόρημα του John Ronald Reuel Tolkien, «Ο Άρχοντας των Δαχτυλίδιών».  Αυτές οι πέτρες έδιναν τη δυνατότητα να κοιτάξει κανείς στο παρελθόν ή το μέλλον και με αυτόν τον τρόπο προσέφεραν μεγάλη ισχύ.

Ο Αμερικανός επενδυτής και δισεκατομμυριούχος Peter Thiel, ο οποίος συμμετείχε στην δημιουργία της ηλεκτρονικής υπηρεσίας πληρωμών Paypal, ίδρυσε την εταιρεία το 2004 με οικονομική υποστήριξη από την CIA. Στους πελάτες της Palantir συγκαταλέγονται η CIA, το FBI, η Αμερικανική Υπηρεσία Εθνικής Ασφαλείας NSA, το Πεντάγωνο, οι Πεζοναύτες και η αμερικανική Πολεμική Αεροπορία. Όπως διαπιστώνουν παρατηρητές, το επιχειρηματικό μοντέλο της Palantir είναι: Μεγάλος όγκος δεδομένων για τον Μεγάλο Αδελφό.

Κατά τη διάρκεια της πανδημίας του Covid-19, η Palantir προσέφερε σε κυβερνήσεις σε όλο τον κόσμο τη χρήση του προϊόντος «Foundry» για τη διαχείριση κρίσεων στις υγειονομικές Αρχές. Η Μεγάλη Βρετανία και η Ελλάδα αποδέχτηκαν την προσφορά -και μάλιστα δωρεάν. Η συνεργασία μεταξύ της κυβέρνησης της Αθήνας και της Palantir ξεκίνησε τον Απρίλιο του τρέχοντος έτους, όταν ξέσπασε και στην Ελλάδα το πρώτο κύμα κρουσμάτων κορονοϊού.

Ο ιδρυτή του Palantir, Peter Thiel

Η Palantir Technologies έχει αμφιλεγόμενη φήμη. Το γερμανικό Υπουργείο Εσωτερικών δεν αποδέχτηκε τη δωρεάν προσφορά της εταιρείας. Το Chaos Computer Club CCC (η μεγαλύτερη ένωση χάκερ στην Ευρώπη), το οποίο λόγω της τεχνογνωσίας του σε θέματα προστασίας προσωπικών δεδομένων χρησιμοποιείται στη Γερμανία και στο πλαίσιο της νομοθετικής διαδικασίας, απορρίπτει καταρχήν τη χρήση του λογισμικού της Palantir. Το CCC προειδοποιεί: Η Palantir αναπτύσσει τεχνολογίες παρακολούθησης.

Ο κατάλογος των αμφισβητούμενων μεθοδεύσεων, κατηγοριών και υποψιών εναντίον της Palantir είναι μακρύς: Ήδη από νωρίς οι Anonymous  κατηγόρησαν την Palantir Technologies ότι υποστήριζε ανοικτά την εκστρατεία σε βάρος της πλατφόρμας αποκαλύψεων Wikileaks.

Η Palantir ενέχεται επίσης στο σκάνδαλο περί τη βρετανική εταιρεία Cambridge Analytica, η οποία φέρεται να έχει συμμετάσχει σε στοχευμένες και αμφιλεγόμενες διαφημιστικές εκστρατείες στις προκριματικές και τις προεδρικές εκλογές στις ΗΠΑ το 2016. Τον Σεπτέμβριο του 2016, η αμερικανική Υπηρεσία για την Ορθή Εκτέλεση των Ομοσπονδιακών Συνθηκών υπέβαλε αγωγή εναντίον της Palantir για φυλετικές διακρίσεις εναντίον υποψηφίων ασιατικής καταγωγής. Σύμφωνα με την αγωγή, η Palantir απέκλεισε ενδιαφερόμενους για θέσεις εργασίας με καταγωγή από την Ασία, ακόμη και αν είχαν τα ίδια προσόντα με λευκούς υποψηφίους.

Το 2018 γνωστοποιήθηκε ότι η Palantir είχε κρυφά επί χρόνια πρόσβαση σε βάσεις δεδομένων της αστυνομίας στη Νέα Ορλεάνη. Η Palantir χρησιμοποιούσε τα δεδομένα της υπηρεσίας για το σύστημά της με στόχο την πρόβλεψη τέλεσης εγκλημάτων από συγκεκριμένα πρόσωπα. Η Palantir φέρεται να χρησιμοποίησε την αμφιλεγόμενη τεχνολογία για την αναγνώριση προσώπου (Facial recognition). Το Δημοτικό Συμβούλιο της Νέας Ορλεάνης κατά τα φαινόμενα δεν γνώριζε τίποτα σε σχέση με αυτά.

Αυτό δεν ανέκοψε την ανοδική πορεία της Palantir. Στα τέλη Σεπτεμβρίου, η Palantir εισήλθε στο χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης. Το BBC σημείωσε με έκπληξη σε δημοσίευμα του ότι η κεφαλαιοποίηση της Palantir ανερχόταν στο επιβλητικό ποσόν των 22 δισ. Δολαρίων ΗΠΑ. Και αυτό παρά το γεγονός ότι η Palantir δεν έχει καταγράψει ποτέ κέρδη στην ιστορία της.

Για τον ιδρυτή του Palantir Peter Thiel, αυτό δεν φαίνεται να αποτελεί αντίφαση. Σε κάθε περίπτωση, ο ίδιος δεν κράτησε κρυφές τις πολιτικές του προτιμήσεις. Ο ιδρυτής της Palantir χρηματοδότησε το 2016 την προεκλογική εκστρατεία του Donald Trump με περισσότερο από 1 εκ. Δολάρια.

Όπως ο Trump, έτσι και η βρετανική κυβέρνηση υπό τον Πρωθυπουργό Boris Johnson δεν είχε κατά τα φαινόμενα καμία ανησυχία σε σχέση με την Palantir. To βρετανικό Εθνικό Σύστημα Υγείας NHS υπέγραψε την άνοιξη σύμβαση με την Palantir για τη χρήση του λογισμικού Foundry στο πλαίσιο της καταπολέμησης της πανδημίας. Μόνο μετά από πίεση της βρετανικής κοινής γνώμης αναγκάστηκε η κυβέρνηση Johnson να δημοσιεύσει τη σύμβαση με την εταιρεία, η οποία αρχικά είχε κρατηθεί μυστική. Σύμφωνα με αυτήν, η Palantir παρείχε στην NHS το λογισμικό και τις υπηρεσίες της στη σχεδόν δωρεάν τιμή της μίας βρετανικής Λίρας.

Έναντι του αστείου αυτού ποσού, η Palantir συγκέντρωσε τεράστιες ποσότητες δεδομένων από το NHS. Τα δεδομένα αξιολογήθηκαν και αποθηκεύτηκαν από τη βρετανική Start-up Faculty. Πικάντικη λεπτομέρεια αποτελεί το γεγονός ότι ιδρυτής της Start-up είναι ο Marc Warner, αδελφός του Ben Warner, ο οποίος ήταν ήδη υπεύθυνος για τη συλλογή και ανάλυση δεδομένων για την εκστρατεία υπέρ του Brexit.

Ο Palantir συνέλεξε και επεξεργάστηκε πληθώρα ευαίσθητων δεδομένων ασθενών του NHS, όπως ονοματεπώνυμο, ηλικία, φύλο, θρησκευτικές και πολιτικές πεποιθήσεις, ψυχική κατάσταση, ποινικό μητρώο, επάγγελμα, προηγούμενοι εργοδότες, τόπος κατοικίας και τηλεφωνικοί αριθμοί.

Τα ίδια συμβαίνουν και στην Ελλάδα. Η κυβέρνηση Μητσοτάκη κρατά μυστική τη σύμβαση με την Palantir. Κι αυτό, παρόλο που είναι υποχρεωμένη από το νόμο να δημοσιεύει χωρίς καθυστέρηση όλες τιςδιεθνείς συμβάσεις στις δημόσιες ψηφιακές πλατφόρμες «Διαύγεια» και «Προμηθέας», ακόμη και αν αφορούν δωρεάν υπηρεσίες.

Γι’ αυτό και οι επικριτικές φωνές στην Ελλάδα προειδοποιούν μεγαλόφωνα: Τα δεδομένα Υγείας των ανθρώπων στη χώρα, είτε διαμένουν σε αυτή είτε ταξίδεψαν εκεί, δεν είναι ασφαλή λόγω της παραδοσιακά ανεπαρκούς προστασίας δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα της Ελλάδας.