Στην έκθεση της Ernst & Young για τον τουρισμό κρύβεται η σοβαρή είδηση
Ανασχηματισμός, πόσα χρηματοδότησης στα ΜΜΕ και ανθρώπινα πάθη και εγκλήματα κατακλύζουν την ειδησεογραφία τις τελευταίες ημέρες. Για το 25% της ελληνικής οικονομίας, τον τουρισμό και τα συναφή επαγγέλματα, που καταστρέφεται ούτε κουβέντα.
Έπεσε στα χέρια μου χθες μια σοκαριστική έκθεση από την ομάδα Οικονομικών Συμβουλευτικών Υπηρεσιών του Τμήματος Χρηματοοικονομικών Συμβούλων και Υποστήριξης Συναλλαγών της EY (Ernst & Young) Ελλάδος, για τις επιπτώσεις του COVID-19 στον ελληνικό τουρισμό
Η έκθεση καταγράφει την ελληνική τουριστική αγορά, μέσα από δευτερογενή έρευνα και ανάλυση δημοσιοποιημένων στοιχείων και εκτιμήσεων από σχετικούς φορείς, καθώς και μέσω της παράθεσης απόψεων εμπειρογνωμόνων και σημαντικών παραγόντων του κλάδου, σχετικά με τον εκτιμώμενο αντίκτυπο της κρίσης.
Λαμβάνει υπόψιν της στοιχεία του Παγκόσμιου Συμβουλίου Ταξιδιών και Τουρισμού (World Travel & Tourism Council – WTTC), σύμφωνα με τα οποία η πανδημία αναμένεται να οδηγήσει σε απώλεια περισσότερων από 100 εκατ. θέσεων εργασίας στον τομέα του τουρισμού παγκοσμίως, και μείωση του παραγόμενου ΑΕΠ κατά 2,7 τρις δολάρια. Οι επιπτώσεις της πανδημίας στον τουρισμό, αναμένεται να είναι πέντε φορές βαρύτερες από την οικονομική κρίση του 2008.
Παράλληλα, και με βάση στοιχεία του Παγκόσμιου Οργανισμού Τουρισμού των Ηνωμένων Εθνών (UNWTO), οι αφίξεις τουριστών παγκοσμίως μειώθηκαν κατά 22% το πρώτο τρίμηνο. Για το σύνολο του 2020, ο Οργανισμός εξετάζει τρία πιθανά σενάρια ανάλογα με τον χρόνο άρσης των ταξιδιωτικών περιορισμών: μείωση των αφίξεων παγκοσμίως κατά 58%, 70% ή 78%, εάν τα σύνορα ανοίξουν σταδιακά τον Ιούλιο, τον Σεπτέμβριο ή τον Δεκέμβριο.
Καθώς ο τομέας του τουρισμού αποτελεί βασικό πυλώνα της ελληνικής οικονομίας, οι επιπτώσεις για τη χώρα μας, καθώς και για μια σειρά από συνδεδεμένες υπηρεσίες, θα είναι σημαντικές. Ο τομέας του τουρισμού συνεισφέρει άμεσα το 11,7% του ΑΕΠ και έμμεσα μεταξύ 25,7% και 30,9%. Κατά τους μήνες αιχμής, η άμεση συνεισφορά στην απασχόληση φθάνει το 16,7% και η έμμεση 36,7%-44,2%, ενώ, κατά τα τελευταία χρόνια, ο τομέας έπαιξε πρωταγωνιστικό ρόλο στη μείωση της ανεργίας. Οι ετήσιες επενδύσεις στον τουρισμό φθάνουν τα πέντε δις ευρώ, εκ των οποίων τα 1,9 δις αποτελούν εγχώρια προστιθέμενη αξία.
Με βάση στοιχεία της STR, η μείωση των εσόδων ανά διαθέσιμο δωμάτιο (Revenue Per Available Room – RevPAR) τον Μάρτιο, έφτασε στην Ελλάδα το 69,4% σε ετήσια βάση, ποσοστό μικρότερο από της Ιταλίας (92,8%), αλλά μεγαλύτερο από της Γαλλίας (67,7%), της Πορτογαλίας (66%) και της Τουρκίας (57,5%). Για το πρώτο τρίμηνο συνολικά, η μείωση στην Αθήνα διαμορφώθηκε στο 32,5%, στη Θεσσαλονίκη στο 15,6% και για τα τουριστικά θέρετρα στο 40,9%.
Παράλληλα, με βάση τα σημερινά δεδομένα, εκτιμάται ότι η ζημία για τα ελληνικά ξενοδοχεία θα φθάσει τα 4,46 δις ευρώ, εκ των οποίων, τα 3,26 δις αφορούν τα ξενοδοχεία εποχιακής λειτουργίας, και τα 1,2 δις τα δωδεκάμηνης λειτουργίας.
Σύμφωνα με την έκθεση, η κάμψη στην τουριστική κίνηση οφείλεται, αφενός στους ταξιδιωτικούς περιορισμούς και το κλείσιμο των συνόρων και, αφετέρου, στη μειωμένη ζήτηση. Η ραγδαία εξάπλωση του ιού σε αρκετές από τις σημαντικότερες χώρες προέλευσης των επισκεπτών (Γαλλία, Γερμανία, Ηνωμένο Βασίλειο, ΗΠΑ, Ιταλία), αναμένεται να οδηγήσει σε σημαντική μείωση των εισπράξεων.
Ενδιαφέρον παρουσιάζουν και οι εκτιμήσεις του Υπουργείου Τουρισμού καθώς ακόμη και στο αισιόδοξο σενάριο, οι απώλειες εισπράξεων το 2020 θα προσεγγίσουν σχεδόν τα 10 δις ευρώ, διατηρώντας μόλις οκτώ δις, από τα 18,2 δις ευρώ εισπράξεις του 2019. Η ενδεχόμενη παράταση της περιόδου τον Σεπτέμβριο, δε θα μπορέσει να καλύψει αυτή την απώλεια. Από την άλλη πλευρά, οι καλές επιδόσεις της χώρας στην αντιμετώπιση της πανδημίας, ενδέχεται να της επιτρέψουν να διεκδικήσει μεγαλύτερο μερίδιο της συρρικνωμένης φετινής αγοράς.
Συμπληρωματικά στην έκθεση, περιλαμβάνεται μία ενδεικτική εκτίμηση των επιπτώσεων της πανδημίας στον τουριστικό τομέα της Ελλάδας σε βάθος διετίας, και των προοπτικών ανάκαμψης μέχρι το τέλος του 2022, με βάση τρία εναλλακτικά σενάρια – βασικό, αισιόδοξο και απαισιόδοξο. Το μελετητικό κομμάτι της έκθεσης εκτιμά ότι το 2020, η Ακαθάριστη Προστιθέμενη Αξία του κλάδου θα συρρικνωθεί στα 14 δις (βασικό σενάριο), 12 δις (απαισιόδοξο σενάριο) ή 16 δις ευρώ (αισιόδοξο σενάριο) αντίστοιχα, από τα 22 δις του 2019. Και στα τρία σενάρια, η μεγαλύτερη κάμψη αναμένεται το δεύτερο τρίμηνο του 2020 και κυμαίνεται μεταξύ 41% και 53%, με το σενάριο βάσης να υπολογίζει τη συρρίκνωση στο 49%.
Συμπερασματικά η Ελλάδα δεν θα μπορέσει να ανακτήσει τα επίπεδα τουριστικών αφίξεων και εσόδων του 2019 Ούτε το 2024.
Η έκθεση αντικειμενικά εκτιμά ότι οι επιπτώσεις της πανδημίας στον ελληνικό τουρισμό αλλά και στην Ελληνική οικονομία έχουν πενταετή ορίζοντα.