Σύνοδος Κορυφής: Χαμηλές προσδοκίες για συγκλίσεις στην τηλεδιάσκεψη στις 16.00- Γερμανία: Δανεικά χωρίς όρους δεν υπάρχουν [vid]
Σύνοδος Κορυφής: Οι ευρωπαίοι ηγέτες συνέρχονται στις 4 το απόγευμα ώρα Ελλάδος, με χαμηλά τον πήχη των προσδοκιών για συμφωνία, αφού παραμένουν χαοτικές οι διαφωνίες μεταξύ Βορρά και Νότου ως προς το μέγεθος, αλλά και το είδος της βοήθειας που πρέπει να δοθεί στα κράτη-μέλη για να αντιμετωπίσουν τις επιπτώσεις της πανδημίας του κορονοϊού. Η αντιπαράθεση θα είναι σκληρή και η συμβιβαστική πρόταση που «κυκλοφόρησε» η Κομισιόν λίγες ώρες πριν τη Σύνοδο Κορυφής δεν φαίνεται ικανή για να αποφορτίσει το κλίμα.
Η πρόταση για ευρωπαϊκό ταμείο ανάκαμψης
Οι 27 επικεφαλής των κυβερνήσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης μέσω της τηλεδιάσκεψης αναζητούν μια πρώτη συμφωνία για τη σύσταση Ευρωπαϊκού Ταμείου Ανάκαμψης, το οποίο θα στηριχθεί στον πολυετές πλαίσιο για την περίοδο 2021-2027, την ώρα που οι εκτιμήσεις θέλουν την ευρωπαϊκή οικονομία να συρρικνώνεται το 2020 κατά 8% με 10%. Παρότι όμως οι απώλειες αυξάνονται, τα πλουσιότερα μέλη της βόρειας ΕΕ αντιστέκονται στις προτάσεις για τη δημιουργία νέων χρηματοδοτικών δομών ενώ διαφωνούν και στον τρόπο διάθεσης των χρημάτων αν θα είναι δηλαδή με τη μορφή επιδοτήσεων, δανείων ή χρηματοδοτήσεων υπό όρους.
Η συμβιβαστική πρόταση της Κομισιόν, που υπάρχει σε έγγραφο εσωτερικής επιτροπής, προβλέπει τη χρησιμοποίηση -εν μέρει- του υπάρχοντος επταετούς προϋπολογισμού της ΕΕ, ενώ παράλληλα προωθεί και τη δημιουργία ενός νέου χρηματοδοτικού εργαλείου. Σύμφωνα με το σχέδιο, η ΕΕ θα ενσωματώσει ένα ταμείο 300 δισεκατομμυρίων ευρώ στον προϋπολογισμό για την περίοδο 2021-2027 και θα δανειστεί 320 δισεκατομμύρια ευρώ από τις κεφαλαιαγορές. Ωστόσο, στο έγγραφο δεν αναφέρεται με ποιον τρόπο θα μπορούσαν να συγκεντρωθούν τα 2,2 τρισεκατομμύρια του σχεδίου που προωθεί η Κομισιόν.
Στο τραπέζι παραμένει το ευρωομόλογο και οι διαφωνίες επ΄αυτού
Η έκδοση ευρωομολόγων είναι μια ελκυστική προοπτική για χώρες όπως η Ιταλία και η Ισπανία, που έχουν ήδη υψηλό δημόσιο χρέος και θα προτιμούσαν τη χρηματοδότηση μέσω κοινού ομολόγου από μία προσφυγή στον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας (ESM). Το ευρωομόλογο στηρίζουν επίσης η Γαλλία και άλλες έξι ευρωπαϊκές χώρες. Την ίδια στιγμή Ολλανδία, Αυστρία, Φινλανδία και Γερμανία επιμένουν στην άρνησή τους, γιατί φοβούνται ότι ένα κοινό ομόλογο θα άνοιγε τον ασκό του Αιόλου. Το επιχείρημά τους: οι ενδιαφερόμενες χώρες θα έβλεπαν το ευρωομόλογο ως "λευκή κάρτα", ώστε πάλι να αναβάλουν πολιτικές και οικονομικές μεταρρυθμίσεις. Να μην εξυγιάνουν τον προϋπολογισμό τους, να μην εκσυγχρονίσουν την αγορά εργασίας, τα συστήματα κοινωνικής ασφαλισης, τη φορολογική νομοθεσία τους.
Από την πλευρά της, η Καγκελάριος της Γερμανίας Άγγελα Μέρκελ υποστηρίζει ότι απαιτείται μεγάλη προσοχή για να μην δοθούν λάθος μηνύματα ενώ την ίδια στιγμή δεν μπορεί να υπάρχει βιασύνη καθώς πρώτα πρέπει να διαπιστωθεί το μέγεθος του προβλήματος. Αυτό μεταφράζεται ότι η Γερμανία δεν θα βιαστεί να συναινέσει σε προτάσεις και σχέδια που προτείνονται είτε εντός της Γερμανίας, είτε εντός της ευρωζώνης.
Το δημοσιονομικό έλλειμμα της Γερμανίας θα ξεπεράσει το 7% του ΑΕΠ φέτος λόγω των πρόσθετων δαπανών για την αντιμετώπιση της κρίσης, σύμφωνα με την τελευταία δημοσιονομική έκθεση της κυβέρνησης για την ΕΕ. Το δημόσιο χρέος θα αυξηθεί επίσης έπειτα από πολλά χρόνια μειώσεων, φτάνοντας στο 75% επί του ΑΕΠ. Παράλληλα, περίπου το ένα τρίτο των γερμανικών εταιρειών έχουν ζητήσει κρατική στήριξη.
Την ίδια ώρα, το έλλειμμα της Ιταλίας αναμένεται να ξεπεράσει το 10%, ωθώντας τον δείκτη χρέους προς ΑΕΠ πάνω από το 150%, σύμφωνα με αξιωματούχους της ιταλικής κυβέρνησης. από την πλευρά του, ο Ιταλός πρωθυπουργός Τζουζέπε Κόντε αναμένεται να ζητήσει έγκριση για διεύρυνση του ελλείμματος κατά περίπου 55 δισεκατομμύρια προκειμένου να αντιμετωπίσει τις επιπτώσεις της πανδημίας.
Η Ισπανία, επίσης, εξετάζει τη λήψη πρόσθετων μέτρων για να αποτρέψει την κατάρρευση των μικρών και των μικρομεσαίων επιχειρήσεων. Η κυβέρνηση έχει ήδη δεσμευτεί να εγγυηθεί έως και 100 δισεκατομμύρια ευρώ σε τραπεζικά δάνεια για να βοηθήσει τις εταιρείες να αντιμετωπίσουν προβλήματα ταμειακών ροών. Ωστόσο, εκφράζονται επιφυλάξεις για το αν ένα τέτοιο πακέτο είναι αρκετό, καθώς μάλιστα ο πρωθυπουργός Πέντρο Σάντσεθ αναμένεται να επεκτείνει την ισχύ του lockdown έως τις 9 Μαΐου.
Εν τω μεταξύ, αξιωματούχος της γαλλικής προεδρίας, είπε πως θα χρειαστεί να υπάρξει και μια φυσική συνάντηση των Ευρωπαίων ηγετών, προκειμένου να ληφθούν αποφάσεις για το Ταμείο Ανάκαμψης, πιθανότατα πριν το καλοκαίρι. Η ίδια πηγή ανέφερε πως η Γαλλία στηρίζει τις αρχές της ισπανικής πρότασης για το Ταμείο, με χρέος μακράς λήξεως, ενώ επισήμανε πως εάν το Ταμείο Ανάκαμψης εκδώσει μόνο δάνεια, τότε η αλληλεγγύη θα ήταν ανεπαρκής.
Κοινή έκδοση χρέους ύψους 1,6 τρισ. ευρώ ζητά ο πρωθυπουργός της Πορτογαλίας, Αντόνιο Κόστα ο οποίος προέτρεψε τους Ευρωπαίους ηγέτες την Τετάρτη 22 Απριλίου να προχωρήσουν σε μια απόφαση για κοινή έκδοση χρέους ύψους έως 1,6 τρισεκατομμυρίων, προκειμένου η Ευρωζώνη και, γενικά, η Ευρωπαϊκή Ένωση να αντεπεξέλθει στο σοκ που προκάλεσε η πανδημία του κορονοϊού. «Είναι σημαντικό να υπάρξει μια ισχυρή και σαφής απάντηση από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο» δήλωσε ο Κόστα στο πορτογαλικό κοινοβούλιο πριν από την έκτακτη σύνοδο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου.
Από την πλευρά της η Ελλάδα τάσσεται διακριτικά υπέρ των θέσεων του Νότου, με την Αντιπολίτευση πάντως να την επικρίνει για ατολμία. Ενδεικτική η δήλωση του υπουργού Οικονομικών Χρήστου Σταϊκούρα λίγες ώρες πριν την Σύνοδο. «Οι αποφάσεις που θα ληφθούν στην αυριανή Σύνοδο Κορυφής της Ε.Ε. πρέπει να εμφορούνται από την αξία της αλληλεγγύης, να μην είναι κατώτερες των περιστάσεων, ούτε να δείχνουν ατολμία ή απροθυμία. Αυτό περιμένουν όλοι οι πολίτες στην Ευρώπη» τόνισε σε ακροατήριο που υπήρχε και γερμανική εκπροσώπηση.
Καταλύτης η ΕΚΤ;
Στο μεταξύ, εν μέσω της διαμάχης σχετικά με τη δημιουργία ενός πακέτου διάσωσης για τη ζώνη του ευρώ, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα μπορεί να εμφανιστεί ως «μια πίσω πόρτα» για την κατανομή των βαρών, απορροφώντας τη μαζική συσσώρευση χρέους. «Οικονομολόγοι λένε ότι αν το κάνει σταδιακά, η ΕΚΤ θα μπορούσε να παρακάμψει τη νομική απαγόρευση απευθείας χρηματοδότησης των κυβερνήσεων και να είναι αυτό πιο αποδεκτό από τις άλλες εναλλακτικές για χώρες, όπως η Γερμανία και η Ολλανδία», αναφέρει το Bloomberg. Οι επιφυλάξεις αυτών των χωρών αναφορικά με τον τρόπο κατανομής του κόστους της κρίσης εμπόδισαν τις προσπάθειες της ΕΕ να έχει ταχύτερη αντίδραση.
Τι πιστεύουν οι ίδιοι οι πολίτες;
Σε εποχές πανδημίας οι ίδιοι οι Γερμανοί φαίνονται πάντως πιο δεκτικοί στην ιδέα των ευρωομολόγων απ΄ότι στην περίοδο της ευρω-κρίσης. Σύμφωνα με πρόσφατες δημοσκοπήσεις περίπου το 40% των Γερμανών στηρίζει τη σχετική πρόταση. Εξίσου μεγάλο, γύρω στο 40%, είναι το ποσοστό εκείνων που την απορρίπτουν, ενώ ένας στους πέντε παραμένει αναποφάσιστος. Την ίδια στιγμή στην Ιταλία επικρατούν έντονες αντιδράσεις για την άρνηση του Βερολίνου να συναινέσει στην έκδοση ευρωομολόγων. Σύμφωνα με πρόσφατη σφυγμομέτρηση το 52% των Ιταλών θεωρεί "πιο φιλική χώρα" την Κίνα, ενώ το 45% αναφέρει ως "πιο εχθρική χώρα" τη Γερμανία.
