Σύνοδος Κορυφής: Τα «όχι» κυριάρχησαν στις Βερσαλλίες - Που διαφωνούν και που συμφωνούν οι «27»

Με πολλά «όχι» και ολίγα σημεία συναίνεσης έκλεισε χθες η πρώτη μέρα του έκτακτου Συμβουλίου της Ε.Ε στις Βερσαλλίες, στη σκιά της ρωσικής επίθεσης στην Ουκρανία, το οποίο συνεχίζει τις εργασίες του από τις 09.00 σήμερα.

Οι 27 αναγνώρισαν τις ευρωπαϊκές φιλοδοξίες της Ουκρανίας, ωστόσο δεν έδωσαν το πράσινο φως για την ταχεία ένταξη της χώρας.

Αντιθέτως συμφώνησαν στην ανάγκη διάθεσης επιπλέον πόρων στα κράτη μέλη για έκτακτα έξοδα λόγων της κλιμακούμενης ενεργειακής κρίσης.

Επιπλέον και όπως ήταν αναμενόμενο, το Συμβούλιο εμφανίστηκε διχασμένο στην πρόταση για έκδοση ευρωομολόγου.

«Nein»... στην ταχεία ένταξη της Ουκρανίας

Ο Γερμανός Καγκελάριος Ολαφ Σόλτς απέρριψε το αίτημα του προέδρου Ζελένσκι για ταχεία ένταξή της στην ΕΕ, τονίζοντας την ανάγκη να ακολουθηθεί η πορεία που σχεδιάστηκε το 2017.

«Είναι πολύ σημαντικό να συνεχίσουμε να επιδιώκουμε όσα έχουμε συμφωνήσει στο παρελθόν», δήλωσε ο κ. Σολτς κατά την άτυπη Σύνοδο Κορυφής που πραγματοποιείται στις Βερσαλλίες, αναφερόμενος στη Συμφωνία Σύνδεσης Ουκρανίας-ΕΕ από το 2017. Επέμεινε στο ότι «αυτό που χρειαζόμαστε τώρα είναι κατάπαυση του πυρός».

«Κανείς δεν εντάχθηκε στην Ευρωπαϊκή Ένωση εν μία νυκτί», δήλωσε ο πρωθυπουργός της Κροατίας, Αντρέι Πλένκοβιτς, μετά την ολοκλήρωση των συνομιλιών μεταξύ των 27 ηγετών τις πρώτες πρωινές ώρες, δίνοντας το στίγμα των εργασιών της πρώτης μέρας που θα συνεχιστούν στις 09.00 το πρωί.

Ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Σαρλ Μισέλ, δήλωσε ότι «η Ουκρανία ανήκει στην ευρωπαϊκή οικογένεια».

Ωστόσο, πολλοί ηγέτες εξέφρασαν προβληματισμό για μια βιαστική ένταξη της Ουκρανίας, την οποία αντίθετα υποστήριξαν οι χώρες μέλη που γειτονεύουν με τη χώρα.

«Όχι» της Γερμανίας και στη διακοπή αγοράς ενέργειας από τη Ρωσία

«Nein» όμως είπε ο Γερμανός Καγκελάριος και σε ενδεχόμενη διακοπή της αγοράς ενέργειας από τη Ρωσία. Ο κ. Σόλτς επισήμανε ακόμη ότι με 27 κράτη-μέλη η ΕΕ θα δυσκολευόταν ούτως ή άλλως να λάβει ομόφωνη απόφαση, επαναφέροντας με την ευκαιρία και το θέμα της εγκατάλειψης της αρχής της ομοφωνίας για θέματα εξωτερικής πολιτικής.

Η στάση του Βερολίνου (συνεπικουρούμενου από την Ολλανδία και από χώρες με υψηλό βαθμό εξάρτησης από τα ρωσικά ορυκτά καύσιμα (Αυστρία, Ουγγαρία, Βουλγαρία), ) στο θέμα της προμήθειας ενέργειας από τη Ρωσία πυροδότησε έντονες αντιδράσεις, με τη Λετονία να καθιστά σαφές ότι δεν θεωρεί πλέον βιώσιμη την άρνηση της Γερμανίας να σταματήσει τις εισαγωγές από τη Ρωσία. «Είμαι βέβαιος ότι πρέπει να λάβουμε την απόφαση να σταματήσουμε τις εισαγωγές ενέργειας από τη Ρωσία, προκειμένου να φέρουμε τον (Ρώσο πρόεδρο Βλαντίμιρ) Πούτιν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων και να σταματήσουμε τον πόλεμο», δήλωσε ο Λετονός πρωθυπουργός Κισιάνις Καρίνς. Υπέρ αυτού του βήματος έχουν ταχθεί ακόμη η Πολωνία και η Λιθουανία, με στόχο να στερηθεί το ρωσικό κράτος την κύρια πηγή εσόδων του και χρηματοδότησης του πολέμου στην Ουκρανία.

Το Βερολίνο και η Χάγη, επίσης, τάσσονται κατά του αποκλεισμού των ρωσικών πλοίων από ευρωπαϊκά λιμάνια, με το επιχείρημα ότι είναι ένα μέτρο που είναι πολύ δύσκολο να εφαρμοστεί και που θα πλήξει το εμπόριο με τη Ρωσία και σε τομείς που δεν περιλαμβάνονται στις κυρώσεις.

«Φρένο» Γερμανίας Ολλανδίας στην πρόταση Μακρόν για ευρωομόλογο

Βασικό θέμα της Συνόδου ήταν επίσης η αντιμετώπιση των οικονομικών συνεπειών του πολέμου από την ΕΕ, με τη Γαλλία να εισηγείται την υιοθέτηση προγράμματος στήριξης ανάλογης φιλοσοφίας με αυτό για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων της πανδημίας.

Η Γερμανία και η Ολλανδία δεν το θεωρούν αυτή τη στιγμή απαραίτητο, προκρίνοντας τη λύση να αξιοποιηθεί πρώτα όλο το πακέτο βοήθειας για τον κορονοϊό από το Ταμείο Ανάκαμψης.

Οι 27 πάντως συμφώνησαν στην ανάγκη να δοθούν στα κράτη μέλη έκτακτοι πόροι για την αντιμετώπιση των συνεπειών της ενεργειακής κρίσης.

Ικανοποίηση στην Αθήνα

Στην Αθήνα επικρατεί ικανοποίηση από τη συμφωνία που επιτεύχθηκε στις Βερσαλλίες, καθώς η Κομισιόν θα συμπεριλάβει και την πρόταση έξι σημείων του Κυριάκου Μητσοτάκη στις προτάσεις που θα μελετήσει και θα καταθέσει για την αντιμετώπιση της ενεργειακής ακρίβειας ( επιβολή προσωρινού πλαφόν στις τιμές φυσικού αερίου, μετακύλισή τους στις τιμές ηλεκτρισμού).

Υπενθυμίζεται ότι στην πρότασή του, την οποία απέστειλε στην πρόεδρο της Κομισιόν κ. Ούρσουλα Φον Ντερ Λάϊεν, ο κ. Μητσοτάκης υπογραμμίζει ότι οι τιμές που διαμορφώνονται αυτή τη στιγμή δεν ανταποκρίνονται στην πραγματική κατάσταση που επικρατεί στην αγορά, με δεδομένο ότι δεν υπάρχει κάποιο πρόβλημα επάρκειας ή τροφοδοσίας.

Στο πλαίσιο αυτό ο κ. Μητσοτάκης προτείνει καταρχάς την επιβολή πλαφόν τιμής στην τιμή TTF του φυσικού αερίου.

Επίσης τονίζει ότι θα πρέπει να υπάρξουν συγκεκριμένα όρια ημερήσιας διαπραγμάτευσης στη τιμή, παρόμοια με εκείνα που ισχύουν στα χρηματιστήρια. Αυτό θα επιτρέψει να περιοριστεί η μεταβλητότητα στο εύρος διακύμανσης της τιμής TTF, σε ποσοστό πχ 10%.

Επιπρόσθετα, ζητεί να υπάρξει ένας έκτακτος προσδιορισμός τιμής, που θα ισχύσει μόνο σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης δηλαδή σε περίπτωση που υπάρξει πρόβλημα με τη ροή του φυσικού αερίου από τη Ρωσία.

Παράλληλα, σύμφωνα με τον κ. Μητσοτάκη χρειάζεται η επιβολή πλαφόν στα περιθώρια κέρδους. Για τις χονδρεμπορικές αγορές του ηλεκτρισμού το ποσοστό αυτό θα μπορούσε να είναι το 5%.

Μια ακόμη δυνατότητα που υπάρχει, σύμφωνα με την Αθήνα, είναι να επιτρέπεται μόνο η συναλλαγή με φυσική παράδοση, που επίσης μπορεί να επιβληθεί για ένα χρονικό διάστημα προκειμένου να αποφευχθεί η χειραγώγηση της αγοράς.

Τέλος ένα ακόμη εργαλείο είναι η ενίσχυση της ρευστότητας της αγοράς αερίου μέσω της σύζευξης των αγορών των ΗΠΑ, της ΕΕ και της Ασίας.

Αυτό θα μπορούσε να επιτευχθεί με την προώθηση της συνεργασίας με την Κίνα για φορτία LNG και πιθανόν εισάγοντας όρια στα κόστη μεταφοράς προκειμένου να αποθαρρυνθεί η κερδοσκοπία.