Άγιος Φανούριος Φανουρόπιτα: Γιατί τη φτιάχνουμε - Εύκολη συνταγή
Κάθε χρόνο στις 26 Αυγούστου και στις 27 Αυγούστου - ανήμερα της γιορτής του Αγίου Φανουρίου - οι πιστοί πηγαίνουν πίτες για να «διαβαστούν» στις εκκλησίες. Πρόκειται για τις γνωστές σε όλους «Φανουρόπιτες», μια συνήθεια που προέκυψε από μια μίξη λαϊκής παράδοσης, πίστης και τοπικών εθίμων, η οποία ξεκίνησε από τη Ρόδο και επεκτάθηκε σε ολόκληρη τη χώρα. Όσο για τον ίδιο τον Άγιο Φανούριο, λέγεται πως αυτό δεν είναι καν το πραγματικό του όνομα, ενώ οι πληροφορίες που υπάρχουν για τον ίδιο και την ζωή του είναι ελάχιστες έως ανύπαρκτες.
Το μόνο γνωστό, σύμφωνα με την λαϊκή παράδοση τουλάχιστον, είναι πως η μητέρα του Αγίου ήταν… αμαρτωλή. Όλο και κάποιος θα έχει ακούσει από το συγγενικό ή το φιλικό του περιβάλλον τη φράση «Άγιε μου Φανούριε… φανέρωσε το» και να τάζει πίτα ή κερί στη χάρη του. Για τους απλούς ανθρώπους, ο Άγιος Φανούριος υπήρξε η μορφή που πάντοτε θα βοηθούσε να βρεθούν τα χαμένα. Από γαμπρούς και νύφες μέχρι χαμένα πρόσωπα ή ακόμη και κλειδιά. Ο καθένας κατά την πίστη και την ανάγκη του ζητάει. Μάλιστα, σε ορισμένες περιοχές της επαρχίας, ακόμη και σήμερα, ανύπαντρες γυναίκες πηγαίνουν στην Εκκλησία με την Φανουρόπιτα, με ένα και μόνο αίτημα. Να «φανερωθεί» ο σύζυγος.
Συνταγή για Φανουρόπιτα
Πολλοί συνδέουν την ιδιότητα του Αγίου Φανουρίου και της πίτας με το όνομα του Αγίου, που προκύπτει από το ρήμα «φαίνω» που σημαίνει αποκαλύπτω. Τη δύναμη που αποδίδεται στην πίτα έρχονται να ενισχύσουν και τα υλικά της, τα οποία είναι πάντοτε 7 ή 9.
Υλικά
- 4 φλιτζάνια τσαγιού αλεύρι που φουσκώνει μόνο του
- 1 κουταλάκι κανέλλα
- 1 μπέικιν
- 1 φλιτζάνι τσαγιού λάδι
- 1 φλιτζάνι τσαγιού ζάχαρη
- 1/2 φλιτζάνι τσαγιού νερό
- 3/4 φλιτζάνι τσαγιού πορτοκαλάδα
- ελάχιστη σόδα, ξύσμα λεμονιού-πορτοκαλιού
Εκτέλεση
- Κτυπάμε όλα τα υλικά καλά για λίγα λεπτά και μετά βάζουμε το αλεύρι με τη σόδα και το μπέικιν και ανακατεύουμε και πάλι πολύ καλά.
- Μετά βάζουμε : 1 φλιτζάνι σταφίδα ξανθή 1 φλιτζάνι χοντρά κομμένα καρύδια και βάζουμε το μίγμα σε βουτυρωμένο ή λαδομένο ταψί νούμερο 32.
- Ψήνουμε στους 180 βαθμούς για 45΄ λεπτά.
- Όταν ψηθεί αφήνουμε τη Φανουρόπιτα να κρυώσει και κατόπιν αν θέλουμε πασπαλίζουμε από πάνω ζάχαρη άχνη.
Η αμαρτωλή μάνα του Αγίου
Αν και κανείς δεν γνωρίζει λεπτομέρειες για το που, πότε και πως έζησε ο Άγιος, εντούτοις η λαϊκή φαντασία έσπευσε να τις δημιουργήσει. Σύμφωνα λοιπόν με αυτήν, η μητέρα του Αγίου ήταν άνθρωπος που δεν βοηθούσε τους άλλους. Ήταν αμαρτωλή. Σε πολλές περιοχές της χώρας μας, αρκετοί είναι αυτοί που φτιάχνουν την πίτα για «να συγχωρεθεί η μάνα του Αγίου». Αυτό το έθιμο όμως είναι ελάχιστα διαδεδομένο.
Ο βίος του Αγίου Φανουρίου
Μέχρι τον 14ο ή 15ο κατ’ άλλους αιώνα, ο Άγιος δεν ήταν γνωστός. Εκείνη την εποχή στη Ρόδο, κατά την διάρκεια εργασιών αναστήλωσης των τειχών της πόλεως, αποκαλύφθηκε πως υπήρχε ένας μισογκρεμισμένος Ναός στον οποίο υπήρχαν πολλές παλαιές εικόνες. Μια από αυτές, η πιο καλοδιατηρημένη λέει η παράδοση, ήταν ενός Αγίου ο οποίος φορούσε ρωμαϊκά στρατιωτικά ρούχα και κρατούσε ένα κερί κι έναν Σταυρό.
Το όνομα που φαινόταν ήταν «Ο Άγιος Φανώ». Γύρω από την εικόνα του Αγίου, υπήρχαν 12 παραστάσεις στις οποίες απεικονιζόταν το μαρτύριο του. Έτσι το μόνο που γνωρίζουμε είναι πως πρόκειται για έναν μάρτυρα ο οποίος πιθανότατα υπήρξε στρατιώτης. Το όνομα Φανούριος του αποδόθηκε από τον Μητροπολίτη Ρόδου Νείλο, ο οποίος ανακαίνισε το εκκλησάκι που βρέθηκε η εικόνα, αφιερώνοντας το στον νεοφανή Άγιο Φανούριο. Αυτές είναι και οι μοναδικές πληροφορίες. Από την Ρόδο, στόμα με στόμα, η ιστορία του νέου Αγίου διαδόθηκε πρώτα στα γύρω νησιά και μετέπειτα σε ολόκληρη τη χώρα.
