Φεστιβάλ Αθηνών 2020- Αρχαίο Θέατρο Επιδαύρου: Το μυστήριο για την τέλεια ακουστική - Οι παραστάσεις του καλοκαιριού [pics]

Το Φεστιβάλ ΑΘηνών 2020 φέτος θα παρουσιάσει ένα συμπυκνωμένο πρόγραμμα, λόγω των συνθηκών που επιβάλλει η πανδημία του κορονοϊού. Ειδικότερα, σε αυτήν την ειδική εκδοχή του προγράμματος, όπως τελικά διαμορφώθηκε, θα παρουσιαστούν 17 ελληνικές παραγωγές μουσικής, θεάτρου και όπερας, με περίπου 300 καλλιτέχνες, που θα εμφανιστούν μόνο στα ανοικτά θέατρα της Επιδαύρου και στο Ηρώδειο.

Πρόκειται για ορισμένες παραγωγές του Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου, καθώς και συνεργασίες με κρατικούς φορείς, που όλες είχαν ήδη εξαγγελθεί στο πρόγραμμα που ανακοινώθηκε τον Μάρτιο και θα παρουσιαστούν προσαρμοσμένες στα νέα δεδομένα που επιβάλλει η πανδημία...

Στο πρόγραμμα για τις παραστάσεις του Θεάτρου της Επιδαύρου θα μπορείτε να παρακολουθήσετε τις εξής παραστάσεις, χωρίς ωστόσο να έχουν ανακοινωθεί οι μέρες και οι ώρες των παραστάσεων ακόμη:

ΑΡΧΑΙΟ ΘΕΑΤΡΟ ΕΠΙΔΑΥΡΟΥ

• ΕΘΝΙΚΟ ΘΕΑΤΡΟ – ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΛΙΓΝΑΔΗΣ – «Πέρσες» του Αισχύλου.
• ΕΘΝΙΚΟ ΘΕΑΤΡΟ – ΟΔΥΣΣΕΑΣ ΠΑΠΑΣΠΗΛΙΟΠΟΥΛΟΣ – «Λυσιστράτη» του Αριστοφάνη.
• ΚΡΑΤΙΚΟ ΘΕΑΤΡΟ ΒΟΡΕΙΟΥ ΕΛΛΑΔΟΣ – ΓΙΑΝΝΗΣ ΡΗΓΑΣ – «Όρνιθες» του Αριστοφάνη.

ΜΙΚΡΟ ΘΕΑΤΡΟ ΑΡΧΑΙΑΣ ΕΠΙΔΑΥΡΟΥ

• ΑΛΚΙΝΟΟΣ ΙΩΑΝΝΙΔΗΣ – «Live Looping».
• MIHALIS KALKANIS GROUP με τους ΧΑΪΚ ΓΙΑΖΙΤΖΙΑΝ και ΓΙΑΝΝΗ ΑΝΑΣΤΑΣΑΚΗ
• ΟΜΑΔΑ ΡΑΦΗ – NOVA MELANCHOLIA – ΜΙΧΑΛΗΣ ΣΙΓΑΝΙΔΗΣ – «Η κιβωτός του Νώε / Il diluvio universale» του Μικελάντζελο Φαλβέττι.
• Μ. ΜΑΡΓΑΡΙΤΗ – Μ. ΠΑΠΑΠΕΤΡΟΠΟΥΛΟΥ – Μ. ΠΑΝΟΥΡΓΙΑ – «Έχω μάτια στ’ αυτιά» – Η ανθρώπινη φωνή του Φρανσίς Πουλένκ, κείμενο Ζαν Κοκτώ.
• ΣΑΒΙΝΑ ΓΙΑΝΝΑΤΟΥ – PRIMAVERA EN SALONICO με τη συμμετοχή της ΛΑΜΙΑΣ ΜΠΕΝΤΙΟΥΙ – «Watersong».

Η ιστορία του Θεάτρου της Επιδαύρου

Το Ασκληπιείο της Επιδαύρου, όπου βρίσκεται το αρχαίο Θέατρο της Επιδαύρου ήταν από τα μεγάλα πανελλήνια ιερά της αρχαιότητας. Ανήκε στην πόλη της Επιδαύρου, μια μικρή πόλη-κράτος των κλασικών χρόνων που βρισκόταν στην κοντινή, δυτική ακτή του Σαρωνικού, στη θέση της σημερινής κωμόπολης της Αρχαίας (Παλαιάς) Επιδαύρου. Το θέατρο είναι το καλύτερα διατηρημένο μνημείο του Ασκληπιείου της Επιδαύρου. Σε αυτό συναντάμε την χαρακτηριστική τριμερή διάρθρωσητου ελληνιστικού θεάτρου σε τέλεια εφαρμογή: κοίλο, ορχήστρα, σκηνικό οικοδόμημα. Η ορχήστρα του είναι απολύτως κυκλική, με δάπεδο από πατημένο χώμα εγκιβωτισμένο σε λίθινο περιμετρικό δακτύλιο. Έχει διάμετρο 19,5 μέτρα και περιβάλλεται από ανοιχτό διάδρομο / αγωγό για την απομάκρυνση των νερών της βροχής που ρέουν από το κοίλο.

Το κοίλο του θεάτρου είναι άριστα προσαρμοσμένο στη φυσική κοιλότητα της βόρειας πλαγιάς του όρους Κυνόρτιο με κλίση περί τις 26 μοίρες. Αποτελείται από δύο μέρη που χωρίζονται από περιμετρικό διάδρομο: το κατώτερο έχει 34 σειρές εδωλίων και το ανώτερο, που κατασκευάστηκε στη δεύτερη οικοδομική φάση, 21. Στενές κλίμακες ανόδου χωρίζουν και τα δύο μέρη σε σφηνοειδείς κερκίδες. Σε κάτοψη το κοίλο υπερβαίνει το ημικύκλιο και καταλήγει σε ισχυρούς αναλημματικούς τοίχους, η δε χάραξή του είναι ελαφρά ελλειψοειδής.

Οι σειρές των εδωλίων των οκτώ κεντρικών κερκίδων σχεδιάστηκαν ως περιφέρειες κύκλων με κέντρο το κέντρο της ορχήστρας, ενώ τα πλάγια ζεύγη των κερκίδων δεξιά και αριστερά διαγράφουν τόξα που τα κέντρα τους βρίσκονται πιο μακριά και πιο έξω από το κέντρο της ορχήστρας. Η χωρητικότητα του θεάτρου ανέρχεται περίπου σε 12.000 θεατές.

Γιατί το αρχαίο θέατρο της Επιδαύρου έχει τέλεια ακουστική;

Η εξαίρετη ακουστική για την οποία το Αρχαίο Θέατρο της Επιδαύρου είναι διάσημο, οφείλεται στα πέτρινα εδώλια του (στα καθίσματα των θεατών), καθώς το σχήμα και η διάταξή τους είναι ιδανικά για το φιλτράρισμα των θορύβων χαμηλής συχνότητας, καταδεικνύει η έρευνα ειδικών επιστημόνων.

Ήδη από τον 1ο π.Χ αιώνα, ο Ρωμαίος αρχιτέκτονας Βιτρούβιος θαύμαζε το πώς οι αρχαίοι Ελληνες είχαν διαρυθμίσει τα καθίσματα της Επιδαύρου «σύμφωνα με την επιστήμη της αρμονίας» για να ακούγονται καθαρότερα οι φωνές των ηθοποιών. Ακόμα και ο παραμικρότερος ψίθυρος στη σκηνή του θεάτρου ακούγεται πεντακάθαρα στις τελευταίες θέσεις σε απόσταση 60 μέτρων.

Εκτός από τις αρχαίες πηγές, «σύγχρονες ακουστικές έρευνες αποδεικνύουν ότι στα αρχαία θέατρα έχουν εφαρμοστεί βασικές αρχές σχεδιασμού που εξασφαλίζουν ηχοπροστασία, ακουστική ζωντάνια, διαύγεια και καταληπτότητα του θεατρικού λόγου. Μια από τις βασικότερες αρχές είναι η ενίσχυση της φωνής με έγκαιρες, θετικές ηχοανακλάσεις επάνω σε στοιχεία του θεάτρου (δάπεδο ορχήστρας, πρόσοψη κτιρίου σκηνής, λογείο), για την εξασφάλιση ενός φυσικού, αυτοδύναμου (παθητικού) μεγαφώνου, που αναπληρώνει τις ενεργειακές απώλειες, κυρίως στα υψηλότερα καθίσματα του κοίλου».

Η διάταξη των θέσεων, που θυμίζει τα πάνελ ηχομόνωσης σε σχήμα αυγοθήκης, φιλτράρει τις συχνότητες κάτω από 500 Hertz, όπως το μουρμούρισμα του κοινού και το θρόισμα των φύλλων.

Η εξασθένιση των χαμηλών συχνοτήτων επιτρέπει να ακούγονται πλουσιότερες οι φωνές των ηθοποιών, που αποτελούνται κυρίως από υψηλές συχνότητες. Η αφαίρεση των χαμηλών τόνων από τις φωνές δεν δημιουργεί πρόβλημα, καθώς ο ανθρώπινος εγκέφαλος μπορεί να συμπληρώνει τις συχνότητες που λείπουν – ένα φαινόμενο που αξιοποιείται σε ηχεία μικρού όγκου τα οποία ακούγονται στο αφτί πολύ μεγαλύτερα.

Με το ξεκίνημα του μεσοπολέμου το θέμα της αναβίωσης του αρχαίου δράματος εισέρχεται βαθμιαία σε τροχιά υλοποίησης: ιδρύεται ο θίασος Επαγγελματικής Σχολής Θεάτρου(1924), το ζεύγους Σικελιανού διοργανώνει τις Δελφικές εορτές ενώπιον διεθνούς κοινού (1927, 1930), ιδρύεται το Εθνικό Θέατρο(1932) και συστηματοποιείται η έρευνα για την σκηνική ερμηνεία των αρχαίων θεατρικών έργων. Το 1936 η Κυβέρνηση Μεταξά καθιερώνει ετήσιες «περιόδους εορτών»με παρουσιάσεις αρχαίων δραμάτων σε υπαίθρια θέατρα. Κορυφαίοι δημιουργοί του θεάτρου και της μουσικής επισκέπτονται το θέατρο της Επιδαύρου και διοργανώνουν μεμονωμένες μουσικές και θεατρικές παραστάσεις στο φως της ημέρας.

Η λέξη Επίδαυρος σημαινει «Δρα Επί της Αύρας»…

Δεν είναι τυχαία και η ύπαρξη των Ασκληπιείων εκεί, που έχει να κάνει με τον ήχο, την ακουστική, την επίγεια μουσική αρμονία η οποία συγχρονίζεται με την συμπαντική μουσική αρμονία και την ίαση.

Η ακουστική λοιπόν στο αρχαίο θέατρο της Επιδαύρου έχει το αξιοπερίεργο, ότι έτσι όπως ακούγονται καθαρά τα Ελληνικά εκεί, δεν μπορούν να ακουστούν άλλες γλώσσες, υπάρχει δηλ. κάποιου είδους συντονισμού του ήχου, της Μαθηματικής Ελληνικής γλώσσας, του χώρου και της ακουστικής, και αυτό γιατί η Ελληνική γλώσσα είναι μουσική γλώσσα

Πρόσβαση

Το αρχαίο Θέατρο της Επιδαύρου βρίσκεται στην Αργολίδα, στον αρχαιολογικό χώρο του Ασκληπιείου, σε απόσταση μισής ώρας με αυτοκίνητο από το Ναύπλιο και περίπου δύο ωρών από την Αθήνα.

Με αυτοκίνητο

Ερχόμενοι από Αθήνα ακολουθείτε τη σήμανση και αφήνετε την Εθνική Οδό

Αθηνών-Κορίνθου αμέσως μετά τη γέφυρα του Ισθμού. Εξερχόμενοι από τη δεξιά λωρίδα περνάτε κάτω από την Εθνική Οδό στρίβωντας αριστερά προς Επίδαυρο στην επαρχιακή οδό Κορίνθου-Επιδαύρου. Ακολουθώντας τη σήμανση «Προς Αρχαίο Θέατρο Επιδαύρου» σε μία περίπου ώρα και αφού περάσετε από τις διασταυρώσεις για Νέα Επίδαυρο και Παλαιά Επίδαυρο, φτάνετε στη διασταύρωση του Λυγουριού, όπου συνεχίζετε ευθεία προς Ασκληπιείο.Εάν έρθετε από Ναύπλιο μπορείτε είτε να ακολουθήσετε τον παλιό δρόμο περνώντας μέσα από το Λυγουριό είτε μετά τη διασταύρωση για Κάντια να ακολουθήσετε τον νέο δρόμο ο οποίος καταλήγει στο Κέντρο Υγείας του Λυγουριού και στη συνέχεια να κατευθυνθείτε δεξιά προς τον αρχαιολογικό χώρο του Ασκληπιείου.

Στάθμευση

Άνετη στάθμευση για αυτοκίνητα και πούλμαν στο πάρκιγκ του θεάτρου.

Τα αυτοκίνητα που μεταφέρουν άτομα με αναπηρίες μπορούν να φτάσουν μέχρι την πλατεία του θεάτρου και να αποβιβάσουν άτομα με αμαξίδια.

Άτομα με αναπηρίες

Ο χώρος διαθέτει ειδικά W.C. για άτομα με αναπηρίες.

Δεν επιτρέπονται:

H είσοδος στο θέατρο μετά την έναρξη της παράστασης, παρά μόνο στο διάλειμμα, εφόσον προβλέπεται.

Η είσοδος σε παιδιά κάτω των έξι (6) ετών.

Το κάπνισμα και η κατανάλωση τροφίμων και ποτών μέσα στο θέατρο.

Τα ψηλά τακούνια

Η χρήση κινητού τηλεφώνου κατά τη διάρκεια της παράστασης.

Η λήψη φωτογραφιών με ή χωρίς φλας, η μαγνητοφώνηση και η μαγνητοσκόπηση κατά τη διάρκεια των παραστάσεων.

Το φιλοδώρημα.